Theo như ở đất nước Ukraine hiện có nhiều cơ sở chế tạo UAV tự phát như vậy, biến vũ khí này trở thành thứ thống trị trên chiến trường sau khi người bán hoa giờ cũng chế tạo UAV biến nó trở thành vũ khí thống trị chiến trường. Trước chiến tranh, Kseniia Kalmus là một nghệ nhân cắm hoa, sở hữu một cửa hàng hoa ở Kiev. Nhưng giờ đây cô chế tạo UAV để dùng chống lại lực lượng Nga.
“Tôi chỉ muốn giúp đất nước mình"

Từ nghệ nhân cắm hóa, Kseniia Kalmus đã bắt đầu chế tạo máy bay không người lái cho quân đội Ukraine. Ảnh BBC
Kalmus cho biết khi chiến tranh bắt đầu vào tháng 2/2022, cô đã gây quỹ để mua bất kỳ thứ gì mà binh sĩ Ukraine cần: từ xe cộ đến thuốc men và quân trang. Nhưng theo thời gian, các yêu cầu từ tiền tuyến đã thay đổi.
“Tôi nhận ra rằng tất cả các yêu cầu đều là về UAV FPV. Thế là tôi bắt đầu gây quỹ riêng cho loại đó, rồi sau đó quyết định tự sản xuất luôn", Kalmus cho biết.
Ngày nay, cô và nhóm tình nguyện của mình sản xuất hàng trăm chiếc UAV mỗi tháng – những chiếc UAV loại nhỏ với khung nhựa hình chữ X và bốn cánh quạt ở bốn góc – loại UAV mà mọi người có thể dùng để quay ảnh cưới. Nhưng chỉ cần gắn một quả bom nhỏ vào, nó trở thành một vũ khí chết người.
Ngày nay, UAV chiến đấu, UAV vận tải, UAV trinh sát và cả UAV dưới nước đã trở thành vũ khí then chốt. Chúng có thể là những thiết bị nhỏ điều khiển bằng tay, hoặc những UAV quân sự công nghệ cao trông như máy bay không người lái thu nhỏ, có khả năng di chuyển xa và gây thiệt hại lớn.
Trước năm 2022, chỉ có một vài công ty ở Ukraine sản xuất UAV. Giờ đây, con số đã lên đến hàng trăm. Giới chức Kiev cho biết khoảng 3/4 tổn thất của Nga trên chiến trường không phải do súng đạn hay pháo binh truyền thống, mà do UAV gây ra.
“Đây là cuộc chiến bằng UAV toàn diện đầu tiên”, bà Stacie Pettyjohn, Giám đốc chương trình quốc phòng tại Trung tâm An ninh Mỹ Mới (Washington), nhận định.
“Có vô số xưởng nhỏ ở Ukraine, nơi người ta sản xuất UAV ngay trong căn hộ hay gara và quyên tặng cho quân đội. Chúng đã trở thành vũ khí chủ lực của Ukraine", bà Pettyjohn nói thêm.
Không chỉ ở Ukraine. UAV ngày càng được sử dụng rộng rãi trong các xung đột từ Trung Đông đến Myanmar và Sudan.
“Bạn thấy các quốc gia châu Âu nói về việc xây các ‘bức tường UAV’, nhiều nước khác tìm cách mua UAV vì chúng mang lại sức mạnh không quân giá rẻ”, bà Pettyjohn nói.
Các tập đoàn quốc phòng lớn đổ xô vào thị trường
Các nhà thầu quốc phòng hàng đầu thế giới như Lockheed Martin và Boeing đều đang chú ý đến lĩnh vực này. Những nhà sản xuất nhỏ hơn như AeroVironment (Mỹ), doanh nghiệp niêm yết trên sàn Nasdaq, cũng hưởng lợi: giá cổ phiếu đã tăng hơn bốn lần kể từ khi chiến tranh Nga - Ukraine nổ ra.
Ở châu Âu, Tekever (Bồ Đào Nha) đã trở thành “kỳ lân” (công ty định giá trên 1 tỷ USD), còn Stark (Đức) đang mở rộng sản xuất và chuẩn bị khai trương nhà máy mới tại Swindon (Anh) vào cuối tháng 11.
Trong khi đó, chính phủ Anh thông báo rằng họ sẽ chi 4,5 tỷ bảng để mua các UAV quân sự mới.
“Ngành này đang phát triển rất nhanh. Tôi nghĩ UAV là tương lai của chiến tranh. Những hệ thống truyền thống – pháo binh, xe tăng – vẫn có chỗ, nhưng chúng ta đang chứng kiến một cuộc cách mạng mới, và nó sẽ không biến mất", Mike Armstrong, giám đốc điều hành của Stark tại Anh, nói
Bước tiến tiếp theo: UAV thông minh nhờ AI
Các chuyên gia cho rằng bước đột phá lớn tiếp theo của UAV sẽ được dẫn dắt bởi trí tuệ nhân tạo (AI).
Hiện nay, phần lớn UAV trên chiến trường là thiết bị nhỏ, giá rẻ và phải được điều khiển thủ công – nghĩa là người vận hành phải ở trong tầm điều khiển, khiến họ đối mặt với rủi ro.
Nhưng điều đó rồi sẽ thay đổi.
“Đó sẽ là bước chuyển thực sự. Hiện tại, AI thông minh chưa phổ biến, nhưng sắp tới bạn sẽ thấy các nhóm UAV được điều khiển bởi một người, rồi sau đó là các UAV hoàn toàn tự động, có khả năng phối hợp với nhau", bà Pettyjohn nói.
Trong khi chờ tương lai của UAV tự động, Kseniia Kalmus vẫn kiên trì tiếp tục lắp ráp UAV gửi ra tiền tuyến.
“Tôi nhớ hoa lắm, và tất nhiên tôi nhớ cuộc sống trước đây. Nhiều bạn bè tôi, và cả chính tôi, đã thay đổi hoàn toàn – từ nghệ nhân hoa hay vũ công cũng thành người sản xuất UAV", Kalmus nói.