Taylor Swift không chỉ là một ngôi sao nhạc pop, cô còn được nhiều người coi là nhân tố kích thích nền kinh tế toàn cầu, biến các tour diễn, album và phim ảnh thành đế chế tỷ đô mang tên Swiftonomics.
Taylor Swift biểu diễn trên sân khấu trong chuyến lưu diễn "Taylor Swift | The Eras Tour" tại BC Place vào ngày 6/12/2024 tại Vancouver, British Columbia, Canada. Ảnh: Getty.
Giữa thế giới đầy rẫy tỷ phú và ngôi sao nhạc pop, chỉ có duy nhất một Taylor Swift. Nữ ca sĩ người Mỹ nổi tiếng không chỉ bán album, đội ngũ của cô đã tạo dựng nên cả một hệ sinh thái kinh tế khổng lồ, trải dài từ doanh số bán băng cassette cho đến lượng đặt phòng khách sạn.
Taylor Swift là người phụ nữ đội nhiều “chiếc mũ” nhất trong giới giải trí. Cô là nghệ sĩ toàn cầu, nhà sản xuất phim, và nhờ mối tình với ngôi sao bóng bầu dục Travis Kelce của đội Kansas City Chiefs, cô còn trở thành biểu tượng văn hóa của giải Bóng Bầu dục Quốc gia (NFL). Từ năm 2023, cô chính thức bước vào hàng ngũ tỷ phú.
Vào ngày 3/10 vừa qua, Swift phát hành album phòng thu thứ 12 – “The Life of a Showgirl” cùng một bộ phim hòa nhạc được dự đoán sẽ tiếp tục mang về hàng trăm triệu USD doanh thu, nếu không muốn nói là nhiều hơn thế.
Theo Bloomberg Billionaires Index, khối tài sản của Taylor Swift đã tăng thêm khoảng 1 tỷ USD chỉ trong 2 năm qua, nâng tổng giá trị tài sản ròng của cô lên 2,1 tỷ USD, nhờ vào biến động thị trường, dòng tiền khổng lồ từ tour diễn “Eras Tour” phá kỷ lục thế giới, cùng doanh thu phim hòa nhạc và quyền sở hữu toàn bộ các album đầu tay.
Không giống nhiều ngôi sao khác, Swift biến chiến lược kinh doanh thành một phần trong bản sắc nghệ sĩ của mình, đặt bản thân vào vị trí tiên phong trong cuộc đấu tranh lâu dài chống lại mô hình cũ – nơi các giám đốc điều hành ẩn danh hưởng lợi nhiều hơn chính nghệ sĩ.
“Taylor từng tuyên bố: ‘Tôi sẽ không để điều đó xảy ra. Tôi sẽ thay đổi ngành công nghiệp này’”, Giáo sư âm nhạc Drew Nobile (Đại học Oregon) chia sẻ với CNN. “Đó là lý do khái niệm ‘Swiftonomics’ – nền kinh tế Taylor Swift – ra đời”.
Phim ảnh: Cỗ máy in tiền thứ hai của Taylor Swift
Phim hòa nhạc trước đó của cô – “Taylor Swift: The Eras Tour” – đã trở thành hiện tượng lịch sử, mang về 261,7 triệu USD doanh thu toàn cầu, theo dữ liệu của IMDb.
Nhà phân phối AMC tiết lộ bộ phim đã phá vỡ kỷ lục doanh thu vé bán trước trong một ngày, vượt qua cả “Spider-Man: No Way Home” chỉ sau chưa đầy 3 giờ mở bán.
Swift cũng bỏ qua các hãng phim truyền thống, lựa chọn làm việc trực tiếp với chuỗi rạp AMC, giúp cô nhận phần lợi nhuận lớn hơn đáng kể.
Giờ đây, Swift tiếp tục hợp tác với AMC trong dự án mới: “Taylor Swift: The Official Release Party of a Showgirl” – một phim hòa nhạc kết hợp tiệc ra mắt album, chiếu độc quyền trong một dịp cuối tuần.
Theo Deadline, bộ phim dự kiến thu về 30–35 triệu USD tại thị trường nội địa.
“Taylor Swift đã định nghĩa lại cách một rạp chiếu phim có thể được sử dụng để quảng bá âm nhạc, sự nghiệp và hình ảnh công chúng của cô ấy”, Paul Dergarabedian, chuyên gia phân tích thị trường của Comscore, nhận định với CNN.
Swiftonomics – Khi âm nhạc tạo ra GDP
Tour diễn “Eras Tour” của Taylor Swift đã tạo ra hiệu ứng lan tỏa kinh tế tại 51 thành phố cô đặt chân đến, trở thành tour diễn có doanh thu cao nhất mọi thời đại với 2,2 tỷ USD tiền vé ở Bắc Mỹ.
Theo khảo sát của QuestionPro, người hâm mộ (“Swifties”) đã chi khoảng 5 tỷ USD tại Mỹ để đi xem Eras Tour — bao gồm tiền thuê khách sạn, ăn uống, di chuyển và mua hàng lưu niệm. Hiệp hội Du lịch Mỹ (US Travel Association) cho biết mỗi khán giả chi trung bình 1.300 USD, tương đương với người xem giải Super Bowl.
Người hâm mộ Taylor Swift đi tàu điện ngầm đến Sân vận động Gillette để tham dự buổi hòa nhạc cuối tuần vào ngày 19/5/2023 tại Boston, Massachusetts, Mỹ. Ảnh: Getty.
Các khu trung tâm thành phố nơi Taylor diễn ra ghi nhận lượng khách du lịch, doanh thu khách sạn và lưu lượng giao thông tăng vọt, phá kỷ lục tại nhiều nơi như Pittsburgh, Pennsylvania.
Giáo sư kinh tế Kara Reynolds (Đại học American) cho rằng: “Dù album mới của Swift sẽ không làm GDP quốc gia tăng đột biến như Eras Tour, nhưng chi tiêu của người hâm mộ lại mang tính địa phương sâu sắc hơn – từ quán bar tổ chức tiệc, cửa hàng quần áo, đến rạp chiếu phim”.
Nữ tỷ phú sở hữu chính âm nhạc của mình
Theo Bloomberg, giá trị danh mục âm nhạc của Swift kể từ năm 2019 ước tính khoảng 400 triệu USD. Khi cô mua lại quyền sở hữu bản thu gốc (master rights) của các album đầu tay từ một quỹ đầu tư tư nhân, giá trị này được dự báo tăng mạnh.
Hiện tại, Taylor nắm toàn quyền với toàn bộ danh mục âm nhạc của mình, bao gồm cả các phiên bản “Taylor’s Version” tái thu âm – biểu tượng cho quyền tự chủ của nghệ sĩ.
Giờ đây, Swift có thể tận dụng di sản âm nhạc cũ và dự án mới để tiếp tục mở rộng đế chế tài chính, đặc biệt khi “Eras Tour” đưa cô lên đỉnh cao danh tiếng toàn cầu.
Theo giáo sư Reynolds, mỗi lần Swift ra album mới, lượt nghe các ca khúc cũ cũng tăng mạnh, kéo theo doanh thu streaming bùng nổ.
Swift hiện là nghệ sĩ toàn cầu được nghe nhiều nhất trên Spotify trong 2 năm liên tiếp, với hơn 100 album đạt chứng nhận bạch kim – tức mỗi album bán trên 1 triệu bản, chưa tính các bản single riêng lẻ.
Kỷ nguyên streaming khiến doanh số bán album không còn là nguồn thu chính, nhưng Swift đã tiên phong mô hình mới: biến album thành nền tảng để thúc đẩy cả một chuỗi công nghiệp phụ trợ – từ hàng lưu niệm, đĩa than, băng cassette, đến tour diễn và phim điện ảnh.
“Giờ đây, không chỉ là bán album hay vé nữa”, Giáo sư Nobile nói. “Đó là một cỗ máy kinh tế hoàn chỉnh”.
VietBF@ sưu tập
