Một cựu phụ tá hai đời Thống đốc Dân chủ tiểu bang New York vào thứ Ba lãnh cáo trạng hình sự liên quan đến cáo buộc làm gián điệp cho Trung Quốc.
Linda Sun - lãnh cáo trạng 10 tội danh hình sự, trong đó có gian lận thị thực, rửa tiền và các tội danh khác. Chồng cô ta, Chris Hu, 41 tuổi là một doanh nhân bị truy tố tội rửa tiền. Cả hai không nhận tội tại trước toà án liên bang, và được tại ngoại sau khi đóng tiền bảo lãnh, và giao nộp hộ chiếu cho nhà chức trách.
Vào tháng 7 năm 2021, sáu con vịt muối Nam Kinh nổi tiếng do đầu bếp riêng của một viên chức lãnh sự quán Trung Quốc chế biến, đã được giao cho cha mẹ phụ tá Thống đốc New York lúc bấy giờ là Andrew M. Cuomo. Khoảng bốn tháng sau, sáu con vịt khác như vậy được giao đến tận cửa nhà họ. Bốn tháng sau, và 8 tháng sau, cặp vợ chồng tiếp tục nhận được món ăn phục vụ Hoàng đế ngày xưa.
Công tố trong cáo trạng cho hay, những con vịt muối chỉ là một phần nhỏ trong một loạt những khoản “lại quả” mà Linda Sun nhận được trong nhiều năm để đổi lấy những hành động có lợi cho nước Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa và Đảng Cộng sản Trung Quốc. Cáo trạng dài 65 trang nhắc đến những khoản tiền đi lại, vé sự kiện, kể cả việc quảng bá cho doanh nghiệp vận tải hàng hóa của một người bạn thân có trụ sở chính tại Queens.
Công tố cáo buộc, bà Sun đã ngăn cản các viên chức Đài Loan giao tiếp với văn phòng Thống đốc, xóa các tài liệu tham khảo về Đài Loan khỏi các thông tin liên lạc của tiểu bang, và hủy các cuộc họp giữa các viên chức Đài Loan và lãnh đạo New York, kể cả Thống đốc Kathy Hochul, sau khi bà kế nhiệm ông Cuomo và thăng chức cho bị cáo lên làm Phó Đổng lý.
Sun cũng tìm cách bảo đảm lãnh đạo New York không công khai nhắc đến cuộc đàn áp người Duy Ngô Nhĩ ở Tân Cương.
Những cáo buộc này, nếu đúng, sẽ đại diện cho hành vi thao túng trắng trợn đối với chính quyền tiểu bang New York ở cấp cao nhất, xảy ra nhiều năm trời dưới thời ông Cuomo và bà Hochul.
Tuỳ viên báo chí của Thống đốc New York, Avi Small cho hay, Sun được “phòng hành pháp tuyển dụng cách đây hơn một thập niên,” và giới chức chính quyền Hochul “ngay lập tức báo cáo hành động của bà cho cơ quan thực thi công lực, và hỗ trợ họ trong suốt cuộc điều tra.”
New York “chấm dứt hợp đồng lao động với Sun vào tháng 3 năm 2023, sau khi phát giác bằng chứng về hành vi sai trái,” Small nói thêm.
Những cáo buộc trên là diễn biến mới nhất trong chương trình của Bộ Tư pháp do Văn phòng Biện lý Hoa Kỳ tại Brooklyn thúc đẩy trong những năm gần đây, nhằm ngăn chặn những nỗ lực của chính phủ Trung Quốc bí mật gây ảnh hưởng trên khắp Hoa Kỳ.
Tháng trước, Shujun Wang, 75 tuổi, ở Queens tự nhận mình là một nhà hoạt động dân chủ và học giả, bị kết tội làm gián điệp cho Đảng Cộng sản Trung Quốc trước tòa án liên bang Brooklyn. Mùa hè năm ngoái, công tố cũng thắng vụ truy tố ba người đàn ông theo chỉ thị từ trong nước đã theo dõi, rình rập một gia đình ở New Jersey. Trong một vụ án khác, hai người đàn ông bị cáo buộc tổ chức một đồn cảnh sát mật cho Trung Quốc tại một tòa nhà ở Lower Manhattan.
Cáo trạng hình sự diễn ra trong bối cảnh căng thẳng leo thang giữa Hoa Kỳ và Trung Quốc về chiến tranh, thương mại và kỹ thuật điện toán vốn làm thiệt hại mối quan hệ ngoại giao giữa hai quốc gia. Các tuyên bố của Trung Quốc đối với một số phần lãnh thổ trên Biển Đông và đảo Đài Loan bị tranh chấp gay gắt, và là trọng tâm của các cáo buộc chống Sun vào thứ Ba.
Phát ngôn nhân Toà Đại sứ Trung Quốc, Liu Pengyu, gởi ra tuyên bố cho biết, ông không biết chi tiết cụ thể của vụ án. “Nhưng trong những năm gần đây, chính phủ và phương tiện truyền thông Hoa Kỳ thường xuyên thổi phồng những câu chuyện được gọi là ‘điệp viên Trung Quốc,’ nhiều câu chuyện trong số đó sau đó đã được chứng minh không đúng sự thật. Trung Quốc yêu cầu công dân của mình ở nước ngoài phải tuân thủ luật pháp và quy định của quốc gia sở tại, và chúng tôi kiên quyết phản đối việc vu khống và bôi nhọ vô căn cứ nhắm vào Trung Quốc.”
Linda Sun từng là phó chánh văn phòng cho bà Hochul sau khi giữ một loạt các chức vụ trong chính quyền tiểu bang trong 14 năm. Theo cáo trạng, trong những vai trò đó, bà ta đã sử dụng ảnh hưởng của mình để các viên chức tiểu bang tránh xa các hành động có thể ngụ ý ủng hộ Đài Loan.
“Xin đừng tổ chức họp,” bị cáo viết cho một thành viên Quốc hội đã mời Thống đốc gặp Đại sứ của Văn phòng Kinh tế và Văn hóa Đài Bắc. “Vui lòng từ chối. Không muốn bà ấy dính líu đến vấn đề nhạy cảm giữa Trung Quốc/Đài Loan.”
Công tố cũng cáo buộc, Linda Sun viết thư mời trái phép từ văn phòng Thống đốc để tạo điều kiện cho các viên chức chính phủ Trung Quốc đến Hoa Kỳ, và gặp gỡ các viên chức New York.
Bà ta thậm chí còn tự ý sắp xếp để các viên chức chính phủ Trung Quốc nhận những tuyên bố chính thức, các tài liệu đóng có dấu mộc của tiểu bang, và chữ ký của thống đốc. Mặc dù những tuyên bố này không có nhiều ý nghĩa thực sự, một số viên chức nước ngoài vẫn rất coi trọng chúng.
Năm 2019, bà Thái Anh Văn, khi đó là tổng thống Đài Loan, đã dừng chân tại Thành phố New York trong chuyến thăm Hoa Kỳ. Chính phủ Trung Quốc phản đối chuyến thăm của bà Thái, thậm chí còn yêu cầu chính phủ Hoa Kỳ không cho phép Tổng thống Đài Loan đến Mỹ.
Các viên chức Đài Loan mời bà Sun và ông Cuomo đến dự tiệc, tuy nhiên, Sun không chuyển lời mời mà thay vào đó hồi đáp, ông Cuomo đang tổ chức một ngày hoạt động cho các nhân viên tại Catskills.
“Tôi đã ngăn chặn rồi,” Sun viết cho một viên chức chính phủ Trung Quốc.
Công tố cáo buộc, vào ngày diễn ra tiệc, bà Sun cùng các nhà lãnh đạo hiệp hội người Trung Quốc địa phương tham gia cuộc biểu tình ở Manhattan phản đối bà Thái.
Các công tố viên liên bang cho biết, vào năm 2021, bà Sun đã cho phép một viên chức chính phủ Trung Quốc “vạch nội dung” các phát biểu công khai của bà Hochul, và bảo đảm Thống đốc “không công khai nhắc đến việc giam giữ người Duy Ngô Nhĩ tại các trại giam ở Tỉnh Tân Cương”.
Theo cáo trạng, trong số các lợi ích mà bà Sun nhận được là hỗ trợ hàng triệu đô la trong các giao dịch cho các doanh nghiệp có trụ sở tại Trung Quốc có liên quan đến ông Hu; các lợi ích đi lại; vé tham dự các sự kiện như buổi biểu diễn của Dàn nhạc truyền thống quốc gia Trung Quốc tại Carnegie Hall; thúc đẩy hoạt động kinh doanh vận tải hàng hóa ở Queens; và tạo việc làm cho anh họ của bà Sun ở Trung Quốc.
Theo cáo buộc, hai vợ chồng người phụ nữ này rửa tiền đổi chác bằng cách mua căn nhà 5 phòng ngủ trị giá $3,6 triệu Mỹ kim trên một con đường cụt ở Manhasset, bờ biển phía Bắc của Long Island; một căn chung cư trị giá $1,9 triệu Mỹ kim ở Honolulu; và những chiếc xe hơi sang trọng, trong đó có chiếc Ferrari đời 2024. Nhà chức trách liên bang cách đây 6 tuần bất ngờ đột kích, thực thi trát khám xét căn nhà của bị cáo ở Manhasset.
Cáo trạng cáo buộc Linda Sun không tiết lộ những lợi ích từ chính phủ Trung Quốc hoặc Đảng Cộng sản Trung Quốc theo luật.
Chồng của bà Sun, ông Hu, điều hành một cửa hàng rượu mang tên Leivine Wine & Spirits, ở Flushing, Queens. Trong thập niên qua, ông ta thành lập một số cơ sở khác, bao gồm một công ty Medical Supplies USA ngay từ những ngày đầu đại dịch. Ông ta cũng đã thành lập hai công ty khác, Golden Capital Group vào năm 2016 và LCA Holdings vào năm 2023, không rõ những công ty này hoạt động như thế nào.
Trong phiên điều trần, công tố nói đến một tập hợp bằng chứng phức tạp, phần lớn bằng tiếng Quan Thoại. Phụ tá Biện lý Hoa Kỳ Alex Solomon cho biết, cặp vợ chồng này “điều hành nhiều thực thể vỏ bọc,” bao gồm “hơn 80 trương mục khác nhau.”
“Đây không phải là hành vi gian lận tài chánh thông thường,” Solomon nói.
Hiện chưa rõ nếu bị kết tội tất cả những tội danh trên, Sun và Hu sẽ đối diên mức án như thế nào, và liệu chính phủ Trung Quốc có can thiệp hay không.
