|
Cúm thường tự khỏi sau 4-7 ngày nhưng cũng có thể khiến người bệnh gặp biến chứng nặng nếu cơ địa đặc biệt, điều trị sai cách, sinh hoạt kém lành mạnh.
BS.CKI Bạch Thị Chính, Giám đốc Y khoa, Hệ thống tiêm chủng VNVC, cho biết cúm và các bệnh hô hấp xuất hiện quanh năm, thường tự khỏi sau 4-7 ngày mà không cần điều trị hoặc chỉ cần sử dụng thuốc không kê đơn để điều trị triệu chứng. Nhóm người không có bệnh nền, không bị suy giảm miễn dịch hoặc có tiền sử mắc các bệnh nghiêm trọng (gọi là người khỏe mạnh), thường mắc cúm ở mức độ nhẹ.
Tuy nhiên, thời gian gần đây, các bệnh viện đã ghi nhận một số trường hợp cúm gây viêm phổi, suy hô hấp ở nhóm khỏe mạnh.
Bệnh viện Bệnh nhiệt đới Trung ương giữa tháng 5 tiếp nhận ba trường hợp mắc cúm B nặng, trong đó có hai người 30 và 40 tuổi, sức đề kháng tốt và không mắc bệnh nền. Khi mắc cúm, bệnh diễn biến nhanh chóng, gây viêm phổi, suy hô hấp. Hai bệnh nhân phải điều trị tích cực, can thiệp ECMO (phương pháp oxy hóa màng ngoài cơ thể).
Hồi tháng 3, bệnh viện này tiếp nhận bệnh nhân nam 27 tuổi, sốt cao, khi nhập viện đã gặp biến chứng cúm dẫn tới suy tim, đe dọa tính mạng.
Phân tích về các trường hợp này, BS.CKI Bạch Thị Chính, Giám đốc Y khoa, Hệ thống tiêm chủng VNVC cho biết, lý do cúm có thể trở nặng vì virus tấn công vào đường hô hấp dưới, làm tăng nguy cơ biến chứng như viêm phổi, suy hô hấp.
Một số người có cơ địa mẫn cảm, gặp phản ứng viêm quá mức khi nhiễm cúm, gọi là "cơn bão cytokine". Tức là, hệ miễn dịch phản ứng thái quá, giải phóng một lượng lớn cytokine gây viêm, tổn thương mô và dẫn đến các biến chứng nặng nề.
Bác sĩ Chính giải thích, viêm là một cơ chế tự nhiên của cơ thể để chống lại nhiễm trùng và phục hồi tổn thương. Tuy nhiên, viêm quá mức có thể trở thành "con dao hai lưỡi", dẫn đến sưng tấy và tổn thương mô. Trong trường hợp cúm nặng, phản ứng viêm quá mức có thể gây tổn thương phổi, suy đa tạng và thậm chí tử vong.
Bên cạnh đó, virus cúm sử dụng một thành phần kháng nguyên gọi là hemagglutinin để liên kết và lây nhiễm vào tế bào đường hô hấp, trong đó có các thụ thể ở đường hô hấp dưới, bao gồm túi khí nhỏ (phế nang). Các phế nang khi bị nhiễm trùng làm ảnh hưởng khả năng cung cấp oxy cho phổi, cơ thể, khiến bệnh cúm dễ trở nặng.
Một yếu tố khác, virus cúm có khả năng tấn công hàng rào phòng vệ đầu tiên của cơ thể, dẫn đến tổn thương trầm trọng hơn. Hàng rào phòng vệ nằm ở mũi, họng với khả năng ngăn chặn, bắt và trục xuất tác nhân gây bệnh. Dưới quá trình tấn công của virus, khả năng này bị suy giảm, khiến mầm bệnh xâm nhập sâu hơn vào cơ thể. Ví dụ từ những tổn thương nhỏ trên bề mặt đường dẫn khí và niêm mạc đường hô hấp, virus có thể dễ dàng gây viêm phổi, suy hô hấp.
Bệnh cúm trở nặng ở người khỏe mạnh còn đến từ thói quen xấu của người mắc, là ý kiến của ThS.BSNT Phùng Thị Thơm, Khoa Hô hấp, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh Hà Nội. Bác sĩ từng điều trị cho bệnh nhân chủ quan phòng bệnh, khi mắc cúm không thực hiện các biện pháp chăm sóc cơ thể như ăn uống đủ chất, nghỉ ngơi. Thay vào đó, họ tiếp tục hoạt động ở nơi đông người, làm việc quá sức, tắm nước lạnh, không uống thuốc khi bị sốt.
Trường hợp khác cũng thường gặp là: tự mua thuốc kháng sinh, kháng virus về uống khi có triệu chứng ho, viêm họng. Không có chỉ định của bác sĩ nên thuốc không phát huy đúng công dụng khiến cơ thể đang suy yếu không được hỗ trợ đúng, tác dụng phụ của thuốc gây mệt mỏi tăng lên. Mặt khác, dùng kháng sinh liều cao liên tục có thể dẫn đến tình trạng kháng kháng sinh, khiến điều trị khó khăn hơn về sau.
Nhóm không có bệnh nền nhưng thường xuyên hút thuốc, uống rượu bia, cũng tăng nguy cơ diễn tiến nặng khi mắc cúm. Riêng người sử dụng thuốc lá có khả năng mắc cúm cao gấp 5 lần so với người bình thường.
Cúm lây truyền qua giọt bắn đường hô hấp thông qua các hoạt động như ho, hắt hơi, tiếp xúc gần với người bệnh. Để phòng bệnh, bác sĩ Thơm khuyến cáo không tiếp xúc người có triệu chứng cúm; giữ vệ sinh cá nhân đặc biệt ở bàn tay và vùng đầu, mặt, cổ; đeo khẩu trang; giữ khoảng cách khi đến nơi đông người. Miễn dịch phòng bệnh sẽ tăng lên thông qua tiêm phòng, luyện tập thể thao, ăn uống đủ dưỡng chất.
Bác sĩ Bạch Thị Chính nhấn mạnh tiêm phòng cúm là biện pháp chủ động và hiệu quả để bảo vệ sức khỏe. Vaccine hiện hành giúp bảo vệ cơ thể trước bốn chủng cúm phổ biến như A/H3N2, A/H1N1, B/Yamagata, B/Victoria.
Người từ 6 tháng tuổi trở lên nên tiêm phòng cúm, nhắc lại hàng năm để phòng những chủng cúm mới lưu hành và thay đổi theo từng năm.
Người khỏe mạnh không nên lơ là tiêm chủng. Bên cạnh nguy cơ mắc bệnh và diễn tiến nặng, người bệnh còn có thể lây nhiễm cho các nhóm nguy cơ cao gồm trẻ em, người già, phụ nữ mang thai, người có bệnh nền khiến họ nhiễm cúm nặng.
Các bác sĩ lưu ý, khi có biểu hiện bệnh như sốt cao, khó thở, không đáp ứng với các thuốc hạ sốt thông thường, người dân cần đến ngay cơ sở y tế để khám, chẩn đoán và điều trị bệnh kịp thời.
|
|
