16 triệu khách, 600 triệu USD – phép tính lạnh người từ “đế chế MaiLisa”
Điều trớ trêu là con số dùng để “khoe thành tích” lại đang quay trở lại ám ảnh chính MaiLisa.
Theo lời quảng cáo suốt bao năm qua, hệ thống thẩm mỹ viện MaiLisa từng tự hào tuyên bố đã phục vụ hơn 16 triệu khách hàng. Nếu chỉ cần làm một phép tính cực kỳ dè dặt:
Giả sử mỗi khách trung bình bị “móc túi” 1 triệu đồng cho combo dịch vụ + mỹ phẩm
16 triệu khách x 1.000.000 đồng = 16.000 tỷ đồng, tương đương khoảng 600 triệu USD
Đó mới chỉ là kịch bản “ít nhất”, vì thực tế không ít khách phải chi từ vài chục đến cả trăm triệu cho các gói trị nám, trị mụn, trẻ hóa, combo phun xăm kèm mỹ phẩm.
Nếu trong số đó, chỉ cần một phần doanh thu bị kết luận là thu lợi bất chính, lừa dối khách hàng, quảng cáo sai sự thật, thì số tiền bất hợp pháp mà vợ chồng MaiLisa thu về hoàn toàn có thể lên đến vài trăm triệu USD. Còn theo cách nói dân gian của cư dân mạng:
“Đôi vợ chồng này đút túi ít nhất cũng trên 300 triệu USD tiền lừa người ta làm đẹp.”
Hiện tại, cơ quan điều tra vẫn đang làm việc, chưa có bản án cuối cùng. Nhưng về mặt đạo lý, chỉ riêng cách họ khoe 16 triệu khách, cộng với biệt phủ, siêu xe, tiền đổ như suối… trong khi hàng loạt khách hàng than phiền về hậu quả da liễu, đã đủ để khiến xã hội phẫn nộ.
Từ các quyết định xử phạt đến cú đột kích 13/11: Vì sao để lâu như vậy?
MaiLisa không phải cái tên “từ trên trời rơi xuống” trong một đêm. Trong nhiều năm, hệ thống này: Liên tục nở rộ chi nhánh, phủ khắp nhiều tỉnh thành. Quảng cáo rầm rộ với những cam kết “trắng bật tông, sạch mụn, hết nám” như phép màu.
Bán mỹ phẩm đi kèm với giá “trên trời” so với chi phí sản xuất, nhưng luôn được tô vẽ bằng những câu chuyện “tâm – tầm – tài” của bà chủ. Không phải đến hôm nay MaiLisa mới bị sờ gáy. Trước đó đã có những: Quyết định xử phạt về quảng cáo sai phạm. Kết luận về hoạt động vượt quá phạm vi được cấp phép. Cảnh báo từ một bộ phận bác sĩ da liễu, chuyên gia độc lập. Nhưng mức xử phạt hành chính thường chỉ… vài chục hay trăm triệu đồng – như muỗi đốt inox so với dòng tiền khổng lồ chảy qua hệ thống mỗi ngày. Sau mỗi lần “bị phạt”, MaiLisa vẫn:
Mở thêm chi nhánh. Trang hoàng cơ sở ngày càng xa hoa. Bơm thêm tiền vào quảng cáo, kéo thêm KOL, người nổi tiếng về PR. Đến đợt khám xét đồng loạt của Bộ Công an vừa qua, khi người dân nhìn thấy: Biệt phủ, xe sang, mô-tô phân khối lớn, nội thất dát vàng.
Hàng trăm thùng hồ sơ, chứng từ được khiêng lên xe
Hàng loạt cơ sở đồng loạt bị phong tỏa, tạm ngưng hoạt động để điều tra
thì câu hỏi bật ra không chỉ là: “MaiLisa đã làm gì?” mà còn là:
“Chính quyền, thanh tra, quản lý thị trường, Sở Y tế… đã làm gì suốt từng ấy năm để một ‘đế chế lừa đẹp’ phình to đến vậy?”
Khi dàn KOL, người nổi tiếng biến thành “chiếc loa” cho các đường dây lừa đảo
MaiLisa không phải trường hợp duy nhất. Hàng loạt vụ ồn ào gần đây cho thấy một mô thức lặp đi lặp lại: Sản phẩm hoặc dịch vụ có vấn đề: mỹ phẩm, thực phẩm chức năng, kẹo, trà giảm cân… Gắn logo người nổi tiếng: hoa hậu, ca sĩ, diễn viên, YouTuber, hot TikToker. Bơm tiền cho quảng cáo, livestream, review: nói quá công dụng, dùng từ ngữ mập mờ, đánh vào tâm lý sợ xấu, sợ bệnh, ham làm giàu nhanh. Khi bị bóc mẽ: Ban đầu thì xin lỗi “do thiếu hiểu biết”. Sau đó đổ lỗi cho cấp dưới, đối tác, nhà máy. Đến lúc căng thì… bảo mình chỉ là “gương mặt đại diện”.
Trong danh sách những gương mặt được nhắc nhiều gần đây có:
Hoa hậu Thùy Tiên – gắn với vụ kẹo “ăn thay rau”, bổ sung chất xơ cho trẻ em, được quảng cáo như thần dược. Sản phẩm bị tố phóng đại công dụng, thông tin đưa ra không đúng thực tế. Vụ việc đã vượt khỏi mức “tranh cãi trên mạng”, cơ quan chức năng đã phải vào cuộc xử phạt, điều tra, khởi tố.
Một số YouTuber, vlogger du lịch như “Quanh Vinh vlog”, Hằng Du Mục… bị cộng đồng mạng liên tục réo tên vì xuất hiện trong các chiến dịch quảng cáo sản phẩm bị nghi ngờ là lừa dối người tiêu dùng. Mỗi người một mức độ liên quan, có người vướng án hình sự, có người “mới” bị chỉ trích, nhưng điểm chung là: họ đã dùng uy tín cá nhân để tiếp tay bán thứ mà chất lượng, nguồn gốc, thành phần không hề rõ ràng với đa số người mua.
Ngân 98 – Lương Bằng Quang với hệ sinh thái viên giảm cân, detox, “đốt mỡ thần tốc”, quảng cáo theo kiểu: uống là đẹp, không cần ăn kiêng, không cần tập luyện. Khi cơ quan chức năng vào cuộc, người ta mới thấy đằng sau những chiếc clip khoe siêu xe, penthouse, nhà đất… là cả một cỗ máy kiếm tiền trên nỗi ám ảnh cân nặng của người khác.
Đoàn Di Băng và chồng gắn với thương hiệu mỹ phẩm Hanayuki, từng bị cơ quan chức năng “gọi tên” vì sản phẩm bị kết luận là không đúng như công bố, thậm chí có lô được xác định là hàng giả. Không ít người bàng hoàng khi hình ảnh “gia đình hạnh phúc – kinh doanh thành đạt – truyền cảm hứng làm giàu” lại đứng cạnh những thùng mỹ phẩm chất lượng mờ ám.
Ngân Collagen với các loại kẹo, trà giảm cân, sản phẩm “thải mỡ, thải độc” bị cơ quan y tế cảnh báo. Bất chấp khuyến cáo, sản phẩm vẫn tràn lan trên mạng, nhờ đội ngũ CTV và hệ thống bán hàng đa tầng.
Trương Ngọc Ánh – tuy không bán mỹ phẩm hay đồ giảm cân, nhưng lại dính vào cáo buộc lạm dụng tín nhiệm, chiếm đoạt tài sản qua các dự án đầu tư, cho thấy một kiểu “lừa niềm tin” ở đẳng cấp khác: dùng danh tiếng nghệ sĩ – doanh nhân để hút vốn, rồi đổ bể.
Không phải tất cả những cái tên trên đều đã có bản án sau cùng – có người đang trong quá trình điều tra, có người mới ở mức xử phạt hành chính, có người đang chờ tòa phán quyết. Nhưng một thực tế khó chối cãi là:
“Người nổi tiếng đã trở thành vũ khí bán hàng hiệu quả nhất cho những mô hình kiếm tiền trên sự nhẹ dạ của đám đông.”
MaiLisa – đỉnh cao của mô hình lừa đẹp bằng tham vọng và sự bao che
Trong bức tranh đó, MaiLisa là phiên bản “full option”: Đánh vào nỗi tự ti ngoại hình: da đen, da nám, da mụn, lỗ chân lông to, lão hóa… Hứa hẹn kết quả thần tốc: vài buổi liệu trình, vài hũ kem là “thay da đổi thịt”. Bán combo dịch vụ + mỹ phẩm với giá cao ngất: khách vào tiệm thường đi ra với hóa đơn vài triệu đến vài chục triệu là chuyện thường. Xây dựng hình ảnh bà chủ – ông chủ “ấm áp, hết lòng vì khách”: làm từ thiện, tặng tiền, tặng vàng cho người nghèo, học sinh, bệnh nhân… để củng cố câu chuyện “kiếm tiền là để giúp đời”. Muốn làm được tất cả những điều đó, không thể thiếu cái bóng của bộ máy quản lý: Giấy phép hoạt động, Giấy chứng nhận đủ điều kiện kinh doanh, Giấy công bố sản phẩm mỹ phẩm. Các cuộc thanh tra, kiểm tra, hậu kiểm. Thế nhưng, trong thực tế: Cảnh báo có, xử phạt có, nhưng không ai dám chặn phanh ngay từ sớm. Các quyết định phạt chỉ như “chi phí vận hành”, đóng xong là… đâu lại vào đó. Hệ thống ngày càng phình to, tài sản ngày càng khổng lồ, trong khi nỗi bức xúc của khách hàng bị bỏ qua hoặc dìm xuống. Không nói thẳng cũng hiểu, trong mắt nhiều người, phía sau một đế chế như MaiLisa là cả một mạng lưới bảo kê mềm, lợi ích nhóm, phong bì – biếu xén. Nếu không, rất khó giải thích vì sao: Một nơi bị tố dai dẳng vẫn được mở thêm chi nhánh. Một thương hiệu đầy tranh cãi vẫn được treo biển hoành tráng ở khắp tỉnh thành. Một “đế chế làm đẹp” có thể chạm đến 16 triệu khách mà không bị siết chặt ngay từ những dấu hiệu vi phạm đầu tiên
Những “đế chế” như MaiLisa cứ thế mọc lên, hút thêm hàng trăm triệu USD trên nỗi ám ảnh làm đẹp, nỗi sợ bệnh tật và giấc mơ thoát nghèo của người dân. Câu hỏi cuối cùng không chỉ là: “MaiLisa sẽ bị xử thế nào?” mà còn là:
“Bao giờ người dân mới có một nhà nước thực sự đứng về phía họ – siết từ gốc, chứ không chỉ nhảy vào ‘dập lửa’ mỗi khi mạng xã hội đã bùng cháy.”
