Tên lửa hạt nhân 57 năm tuổi của Mỹ được phóng thử giữa lo ngại đã “quá tuổi thọ chiến lược”

[Romano]

Lực lượng Không gian Mỹ phóng thử tên lửa đạn đạo xuyên lục địa Minuteman III từ California. Vụ thử hé lộ tình trạng lão hóa nghiêm trọng của kho ICBM Mỹ, khi các kỹ sư thiết kế ban đầu đều đã qua đời, và tài liệu kỹ thuật gốc không còn tồn tại.Lực lượng Không gian Mỹ (U.S. Space Force) ngày 5/11 đã tiến hành phóng thử nghiệm một tên lửa đạn đạo liên lục địa (ICBM) Minuteman III từ Căn cứ Vandenberg Space Force (California), nhằm đánh giá khả năng sẵn sàng tác chiến và độ chính xác của loại tên lửa vốn đã lão hóa này.

Tên lửa đã bay khoảng 6.800 km và rơi xuống Khu thử nghiệm Phòng thủ Tên lửa Đạn đạo Ronald Reagan thuộc Bộ Chỉ huy Phòng thủ Tên lửa và Không gian Lục quân Mỹ, trên quần đảo Marshall.

Đại tá Dustin Harmon, chỉ huy Nhóm Thử nghiệm và Đánh giá số 377, cho biết vụ thử đã “xác nhận độ tin cậy, khả năng thích ứng và tính mô-đun của hệ thống vũ khí”, đồng thời nhấn mạnh mục tiêu là “đảm bảo tính toàn vẹn và độ tin cậy cho hệ thống ICBM quốc gia”.

Không chỉ thử nghiệm tên lửa, vụ phóng còn kiểm tra năng lực chỉ huy và kiểm soát đi kèm.Các quân nhân thuộc Phi đội Tác chiến Chiến lược số 625 (Air Force Global Strike Command) đã sử dụng Hệ thống điều khiển phóng trên không (Airborne Launch Control System) từ máy bay E-6B Mercury của Hải quân Mỹ, chứng minh khả năng duy trì một hệ thống chỉ huy dự phòng cho lực lượng ICBM của Mỹ.

Minuteman III là loại tên lửa đạn đạo chiến lược lâu đời nhất còn hoạt động trên thế giới, với chuyến bay thử đầu tiên từ tháng 8/1968, tức đã 57 năm tuổi.

Ngày nay, nó tụt hậu xa so với các ICBM hiện đại của Trung Quốc, Nga và Triều Tiên, đặc biệt sau khi Nga và Trung Quốc đã triển khai tên lửa mang phương tiện lướt siêu vượt âm (hypersonic glide vehicles) – có thể bay vòng quanh Trái Đất và thực hiện các thao tác cơ động cực kỳ phức tạp để né tránh đánh chặn.

Triều Tiên cũng đã trang bị loại phương tiện này cho tên lửa tầm trung, và được dự đoán sẽ tích hợp lên ICBM trong tương lai gần.Minuteman III đưa vào phục vụ năm 1970, hiện đã vượt xa tuổi thọ thiết kế ban đầu. Việc phát triển tên lửa kế nhiệm Sentinel bị trì hoãn trong nhiều thập kỷ, và dù được cấp vốn trễ, chương trình này đang gặp nhiều trục trặc nghiêm trọng về chi phí và tiến độ, thậm chí có nguy cơ bị hủy bỏ hoàn toàn.

Tư lệnh Bộ Chỉ huy Chiến lược Mỹ (USSTRATCOM), Đô đốc Charles A. Richard, cảnh báo: “Không thể kéo dài tuổi thọ của Minuteman III mãi được… Chúng ta đã đến ngưỡng mà việc duy trì nó không còn hiệu quả về chi phí, thậm chí là không thể làm nổi nữa”.Ông Richard cho biết các tên lửa này đã quá lỗi thời, đến mức những kỹ sư thiết kế ban đầu đều đã qua đời, và nhiều tài liệu kỹ thuật gốc không còn tồn tại.

“Thứ đó cũ đến mức, trong nhiều trường hợp, bản vẽ kỹ thuật không còn, hoặc nếu có, chúng tụt lại sáu thế hệ so với tiêu chuẩn hiện nay. Và thậm chí chẳng còn ai hiểu được chúng nữa, vì họ đều không còn sống”, ông nói.

Khi tương lai của kho ICBM ngày càng bất định, một số chuyên gia quốc phòng Mỹ đề xuất: nếu chương trình Sentinel bị hủy, Lầu Năm Góc có thể loại bỏ hoàn toàn nhánh ICBM trong “bộ ba hạt nhân” (nuclear triad), tập trung tăng đầu tư vào tàu ngầm hạt nhân mang tên lửa đạn đạo và máy bay ném bom chiến lược để bù đắp.