Xung đột Hamas-Israel: Thổ Nhĩ Kỳ thúc đẩy vai trò của các nước Arập, Hồi giáo trong tái thiết Gaza

[Romano]

Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdogan ngày 3/11 cho biết phong trào Hồi giáo Hamas ở Dải Gaza “kiên định” thực thi thỏa thuận ngừng bắn tại dải đất ven Địa Trung Hải này, đồng thời nhấn mạnh tầm quan trọng của việc các quốc gia Hồi giáo đóng vai trò chủ đạo trong nỗ lực tái thiết vùng lãnh thổ này.Tổng thống Erdogan đã phát biểu như vậy Hội nghị Ủy ban thường trực về hợp tác kinh tế và thương mại của Tổ chức Hợp tác Hồi giáo (OIC), diễn ra ở Istanbul. Ông nêu rõ phong trào Hamas “tỏ rõ quyết tâm tuân thủ thỏa thuận ngừng bắn” giai đoạn thứ nhất mà phong trào này đã đạt được với Israel và có hiệu lực hôm 10/10 vừa qua. Đồng thời, Tổng thống Erdogan kêu gọi Israel chấm dứt các hoạt động quân sự cũng như các kế hoạch sáp nhập và chiếm đóng ở Bờ Tây. Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ cũng nhấn mạnh các quốc gia Hồi giáo cần “đóng vai trò chủ đạo” trong công cuộc phục hồi Gaza và kêu gọi sớm triển khai kế hoạch tái thiết do Liên đoàn Arập và OIC khởi xướng hồi tháng 3 vừa qua.

Nhằm thúc đẩy tiến trình tái thiết Dải Gaza, Ngoại trưởng Thổ Nhĩ Kỳ Hakan Fidan đã mời ngoại trưởng các nước từ Saudi Arabia (Arập Xêút), Qatar, Các Tiểu vương quốc Arập Thống nhất (UAE), Jordan, Pakistan và Indonesia tới Istanbul tham dự cuộc họp dự kiến bắt đầu vào chiều 3/11 theo giờ địa phương (tức khoảng 18h cùng ngày theo giờ Việt Nam). Đây là những quốc gia mà lãnh đạo của những nước này từng gặp Tổng thống Mỹ Donald Trump bên lề Khóa họp Đại hội đồng Liên hợp quốc tại New York hồi tháng 9 vừa qua để bàn về kế hoạch chấm dứt xung đột tại Dải Gaza.

Ngoại trưởng Fidan hôm 31/10 cho biết các bộ trưởng sẽ thảo luận về giai đoạn tiếp theo của thỏa thuận ngừng bắn do Tổng thống Mỹ Donald Trump đưa ra trước đó và thảo luận việc thành lập “lực lượng quốc tế” giúp duy trì hòa bình và ổn định lâu dài ở Gaza sau xung đột cũng như huấn luyện và hỗ trợ cảnh sát Palestine tại Gaza. Thổ Nhĩ Kỳ cũng đang xem xét khả năng triển khai binh sĩ nước này tới Gaza để tham gia lực lượng gìn giữ hòa bình quốc tế tại đây. Trong khi đó, các nguồn tin Bộ Ngoại giao Thổ Nhĩ Kỳ cho biết Ankara sẽ thúc đẩy các nước này ủng hộ kế hoạch để người Palestine nắm quyền kiểm soát an ninh và quản trị tại Dải Gaza. Trước đó, Ngoại trưởng Fidan đã tiếp phái đoàn Hamas do ông Khalil al-Hayya dẫn đầu, nhằm thảo luận về các bước triển khai đầy đủ thỏa thuận ngừng bắn và hoạt động cứu trợ nhân đạo ở Gaza.

Cuộc họp ngoại trưởng các nước Arập và Hồi giáo nói trên diễn ra trong bối cảnh thỏa thuận ngừng bắn giai đoạn một giữa Israel và phong trào Hamas do Mỹ làm trung gian đang đứng trước nguy cơ đổ vỡ. Một trong những nguyên nhân chính xuất phát từ căng thẳng liên quan đến việc trao trả thi thể các con tin.