Elon Musk thách thức lật đổ Wikipedia

[nguoiduatinabc]

Tỷ phú đã ra mắt một phiên bản bách khoa toàn thư vận hành bằng AI, thách thức nền tảng kiến thức được xây dựng bởi cộng đồng trên khắp thế giới trong suốt 25 năm qua.

Elon Musk vừa công bố Grokipedia, nền tảng bách khoa toàn thư trực tuyến vận hành hoàn toàn bằng Trí tuệ Nhân tạo (AI).

Ông định vị dự án này là đối thủ cạnh tranh trực tiếp với Wikipedia - nền tảng kiến thức cộng đồng được xây dựng bởi cộng đồng trên khắp thế giới từ năm 2001.

Ra mắt vào ngày 27/10, Grokipedia hiện sở hữu hơn 800.000 mục do AI tạo ra, một con số khiêm tốn so với gần 8 triệu bài viết của Wikipedia. Dự án được giám sát bởi công ty xAI của Elon Musk. Ông tuyên bố đây là một biện pháp cần thiết, khẳng định Grokipedia sẽ "quét sạch những nội dung tuyên truyền" mà ông tin là đang tràn ngập Wikipedia.

Grokipedia là sự bổ sung mới nhất vào hệ sinh thái truyền thông trực tuyến của Musk, bao gồm mạng xã hội X và chatbot Grok. Hệ sinh thái này thường đồng điệu với quan điểm cá nhân và lập trường công khai của vị tỷ phú.

Đơn cử, các đề mục về chính Elon Musk trên Grokipedia đều mang tính tích cực, ca ngợi ông là “nhà tiên phong và sáng tạo" và thậm chí còn đề cập đến chế độ ăn uống cá nhân của tỷ phú.

Đáng lưu ý, ở các chủ đề chính trị nhạy cảm, Grokipedia thể hiện quan điểm đối lập rõ rệt, nhất quán với lập trường của Musk. Mục về chuyển đổi giới tính khẳng định việc điều trị y tế dựa trên bằng chứng "hạn chế và chất lượng thấp", hoàn toàn trái ngược với Wikipedia vốn ghi nhận sự hiểu biết khoa học về chủ đề này đã tồn tại nhiều thập kỷ.



Tương tự, Grokipedia còn nhấn mạnh cáo buộc của Musk rằng cựu CEO Twitter Parag Agrawal đã hạ thấp sự tồn tại của bot - một chi tiết không xuất hiện trên Wikipedia. Những khác biệt căn bản này cho thấy Grokipedia đang đi ngược lại trực tiếp với lập trường và cách tiếp cận thông tin của Wikipedia.

Việc tạo ra một kho lưu trữ kiến thức đối địch nhấn mạnh một cuộc đấu tranh về kiểm soát thông tin. "Ham muốn kiểm soát kiến thức đã tồn tại lâu đời như chính kiến thức. Kiểm soát những gì được viết là một cách để đạt được hoặc duy trì quyền lực", ông Ryan McGrady, nghiên cứu viên cấp cao tại UMass Amherst, chuyên nghiên cứu bách khoa toàn thư nhận định.

Đáp lại những thách thức ngày càng tăng từ AI, ban lãnh đạo Wikipedia đang tích cực bảo vệ mô hình cộng đồng của mình. Jimmy Wales, đồng sáng lập Wikipedia, bày tỏ sự hoài nghi rằng AI có thể sánh được với độ chính xác của con người. Ông khẳng định trọng tâm của Wikipedia vẫn là thúc đẩy tính trung lập.

Quỹ Wikimedia, tổ chức phi lợi nhuận giám sát Wikipedia, thừa nhận AI đang là mối đe dọa đáng kể. Họ báo cáo lượt truy cập của con người đã giảm 8% trong năm nay, trong khi lượt truy cập từ các trình thu thập dữ liệu của các công ty AI lại tăng lên.

Bà Selena Deckelmann, Giám đốc Công nghệ của Quỹ, cảnh báo rằng chatbot và các bản tóm tắt AI có thể ngăn người dùng truy cập nguồn gốc, khiến họ chấp nhận những thông tin “bề nổi”

“Giá trị cốt lõi của Wikipedia là nó cho phép mọi người tìm hiểu sâu vào các nguồn thông tin", bà nhấn mạnh.