Nga và Mỹ bàn lại hiệp ước START mới

[Romano]

Hai cường quốc hạt nhân đang tìm cách kéo dài Hiệp ước START trước khi hết hạn năm 2026. Giới quan sát nhận định đây là bước đi then chốt để ngăn chặn cuộc chạy đua vũ khí nguy hiểm.Nga và Mỹ đang nỗ lực tái lập đối thoại về các vấn đề giải trừ quân bị. Phái đoàn Mỹ tại Hội nghị Giải trừ Quân bị đã bày tỏ mong muốn khôi phục liên lạc với Moskva, Đại diện Thường trực của Nga tại Văn phòng Liên hợp quốc ở Geneva, Gennady Gatilov, tiết lộ với báo Izvestia (Nga) ngày 10/10. Theo nguồn tin này, hai bên đặc biệt có triển vọng khôi phục các cuộc đàm phán về vũ khí sinh học, khi Tổng thống Donald Trump trước đó đã tuyên bố Mỹ sẵn sàng dẫn đầu các nỗ lực quốc tế để xác minh việc kiểm soát vũ khí sinh học. Nhà ngoại giao Nga Gatilov lưu ý rằng Moskva ủng hộ cách tiếp cận này.

"Gần đây, phái đoàn Mỹ đã tích cực hơn trong công việc của Hội nghị Giải trừ Quân bị. Ngôn từ chỉ trích đất nước chúng tôi cũng đã thay đổi đáng kể - những cáo buộc chống Nga vô căn cứ liên quan đến cuộc khủng hoảng Ukraine đã chấm dứt. Điều này cho thấy sự khác biệt rõ ràng giữa lập trường của Mỹ và lập trường của những người châu Âu theo chủ nghĩa bài Nga truyền thống. Các đại diện Mỹ đang cho thấy họ muốn khôi phục các mối quan hệ làm việc trong khuôn khổ hội nghị", đại diện ngoại giao Nga Gatilov cho biết.

Đồng thời, ông Gatilov nhấn mạnh rằng hợp tác với Mỹ vẫn còn hạn chế, ngoài những cuộc tiếp xúc không thường xuyên về các vấn đề cùng quan tâm. Nga và Mỹ vẫn còn nhiều vấn đề chưa được giải quyết trong lĩnh vực kiểm soát vũ khí. Vấn đề cấp bách nhất trong số này liên quan đến tương lai của Hiệp ước Cắt giảm Vũ khí Chiến lược Mới (START), sẽ hết hạn vào tháng 2/2026. Nga gần đây đã đề nghị Mỹ tiếp tục tuân thủ các điều khoản chính của thỏa thuận thêm một năm nữa để có thời gian cho các thỏa thuận mới. Một thỏa thuận quan trọng khác, đã kết thúc dưới thời chính quyền Trump đầu tiên, là Hiệp ước Các lực lượng Hạt nhân Tầm trung (INF).
Izvestia lưu ý hai bên cũng có nhiều cơ hội cho việc hợp tác mới về các vấn đề liên quan cụ thể đến vũ khí sinh học. Tại kỳ họp lần thứ 80 của Đại hội đồng Liên hợp quốc tại New York, ông Trump tuyên bố Mỹ sẽ dẫn đầu các nỗ lực quốc tế nhằm giám sát vũ khí sinh học. Nga hoan nghênh việc Mỹ công nhận nhu cầu thiết lập một cơ chế xác minh theo Công ước Cấm Phát triển, Sản xuất, Tàng trữ và Tiêu hủy Vũ khí Sinh học và Vũ khí Hoá học (BTWC).

"Chúng tôi hoan nghênh việc Washington chính thức, lần đầu tiên sau một thời gian dài, đã thực sự thừa nhận tầm quan trọng và sự cần thiết của việc tạo ra một cơ chế xác minh cho BTWC. Điều này mang lại lý do để lạc quan một cách thận trọng", ông Gatilov nói với Izvestia.