Mỹ sẽ tham vấn châu Âu trước cuộc họp thượng đỉnh Trump-Putin tại Alaska

[Romano]

Theo tờ The Guardian, ngày 11/8, Thủ tướng Ba Lan Donald Tusk cho biết phía Mỹ cam kết sẽ phối hợp với các đối tác châu Âu trước thềm cuộc họp thượng đỉnh giữa Tổng thống Donald Trump và người đồng cấp Nga Vladimir Putin.Cuộc gặp dự kiến diễn ra ngày 15/8 tại Alaska sẽ là lần đầu tiên hai nhà lãnh đạo Nga và Mỹ trao đổi trực tiếp kể từ khi ông Trump trở lại Nhà Trắng trong nhiệm kỳ thứ 2. Tuy nhiên cho đến nay, việc Ukraine có hay không tham gia vào cuộc họp trên vẫn chưa thực sự rõ ràng. Chính điều này đã làm dấy lên lo ngại không chỉ tại Kiev mà còn đối với nhiều đồng minh của nước này tại châu Âu khi mà một cuộc họp bàn về Ukraine những lại không có sự tham gia của Ukraine.

Thủ tướng Ba Lan cho biết ông có “nhiều lo ngại và cũng nhiều hy vọng” về cuộc gặp thượng đỉnh sắp tới tại Alaska. Tuy nhiên nhận xét về Tổng thống Trump, ông Tusk cho rằng vị Tổng thống Mỹ đương nhiệm nhiều khi sẽ áp dụng các chiến thuật khó đoán.Nói về Ukraine, ông Tusk nhấn mạnh, Kiev phải tham gia vào các cuộc đàm phán hòa bình liên quan đến Ukraine, đồng thời cảnh báo không nên để Nga “thách thức” vấn đề biên giới. “Phương Tây, bao gồm cả các nước châu Âu, sẽ không chấp nhận những yêu cầu của Nga chỉ đơn giản là chiếm giữ lãnh thổ Ukraine ”, ông Tusk nói.

Thủ tướng Ba Lan cũng nhấn mạnh rằng việc bảo vệ toàn vẹn lãnh thổ của Ukraine “không chỉ là vấn đề đoàn kết với nước láng giềng, mà còn là vấn đề an ninh của chính chúng ta”.

Trong bài đăng ngày 10/8, hãng tin Bloomberg đã dẫn nguồn thạo tin cho biết, các lãnh đạo châu Âu đang tìm kiếm các cuộc trao đổi trực tiếp với ông Trump trước thềm hội nghị thượng đỉnh. Trước đó, Phó Tổng thống Mỹ JD Vance đã gặp Ngoại trưởng Anh David Lammy tại London hôm 9/8, và các đại sứ của Liên minh châu Âu (EU) cũng được thông báo về vấn đề này vào ngày hôm sau. Ngoại trưởng các nước EU cũng đang lên kế hoạch tổ chức cuộc họp trực tuyến vào ngày 11/8 bàn về các nội dung liên quan.

Cũng theo Bloomberg, hãng tin này trước đó đưa tin ông Trump đã nói với các lãnh đạo châu Âu và Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky rằng ông Putin sẵn sàng đàm phán nếu thỏa thuận bao gồm vấn đề “trao đổi lãnh thổ”.


Dù chưa rõ chi tiết các nội dung trong thỏa thuận, một nguồn tin trong Văn phòng Tổng thống Ukraine nói với tờ Kyiv Independent rằng Moskva muốn Kiev rút hoàn toàn khỏi các tỉnh Donetsk và Luhansk (miền Đông Ukraine), đổi lại Nga sẽ rút quân khỏi một số khu vực mà Moskva đang kiểm soát ở tỉnh Sumy và Kharkiv (miền Đông Bắc Ukraine).

Hiện Nga đang kiểm soát khoảng 20% lãnh thổ Ukraine, bao gồm bán đảo Crimea và một phần các tỉnh Donetsk, Luhansk. Năm 2022, Moskva tuyên bố sáp nhập các tỉnh Donetsk, Luhansk, Zaporizhzhia và Kherson sau các cuộc trưng cầu dân ý.

Tổng thống Nga Putin công khai yêu cầu Ukraine từ bỏ ý định gia nhập Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO), rút quân khỏi cả bốn tỉnh miền Đông Ukraine. Moskva đã nhắc lại các điều kiện trên tại vòng đàm phán hòa bình ở Istanbul (Thổ Nhĩ Kỳ) hồi tháng 5 và một lần nữa ở vòng đàm phán thứ 3 hồi tháng 7.

Về phía Ukraine, Tổng thống Zelensky nhiều lần bác bỏ bất kỳ điều kiện tiên quyết liên quan đến việc chính thức nhượng lãnh thổ cho Nga. Trong bài phát biểu tối 9/8, ông cảnh báo rằng một thỏa thuận thiếu “hòa bình thực sự” sẽ cho phép Nga tập hợp lực lượng và tấn công trở lại.