Máy bay An-24 rơi thảm khốc ở Nga đã có tuổi đời 50 năm

[june04]

Vụ rơi máy bay An-24 tại vùng viễn đông Nga làm dấy lên lo ngại về độ an toàn của phi đội cũ kỹ tại các vùng hẻo lánh, trong bối cảnh các phương án thay thế vẫn bế tắc.
Chiếc máy bay chở khách Antonov An-24 do Liên Xô sản xuất, chở theo 48 người, gặp nạn khi đang chuẩn bị hạ cánh tại vùng Viễn Đông của Nga hôm 24/7 khiến toàn bộ hành khách và phi hành đoàn thiệt mạng. Thảm kịch này tiếp tục làm dấy lên lo ngại về việc Nga vẫn khai thác các dòng máy bay cũ kỹ có tuổi đời hàng chục năm.

Lịch sử an toàn bay

Phần thân máy bay bốc cháy - được sản xuất từ năm 1976 - đã được phát hiện bởi trực thăng tìm kiếm sau khi mất tín hiệu khỏi radar. Theo Văn phòng Công tố Giao thông Vận tải Viễn Đông, chiếc máy bay đã cố gắng hạ cánh lần thứ hai sau khi thất bại trong lần tiếp cận đầu tiên.

Một trực thăng tìm kiếm đã phát hiện thân máy bay đang bốc cháy tại khu vực rừng núi hẻo lánh cách Tynda khoảng 15 km. Lực lượng cứu hộ phải dùng máy móc hạng nặng để tiếp cận hiện trường không có đường bộ nối vào.


Hiện trường chiếc máy bay Antonov An-24 rơi khiến toàn bộ hành khách thiệt mạng tại Amur, miền đông Nga ngày 24/7. Ảnh: Ủy ban Điều tra Nga.

Máy bay do hãng hàng không Angara - một hãng tư nhân của Nga - khai thác, xuất phát từ thành phố Blagoveshchensk gần biên giới Trung Quốc đến Tynda, một nút giao đường sắt chiến lược ở vùng Amur. Trên máy bay có 42 hành khách, trong đó có 5 trẻ em, cùng 6 thành viên phi hành đoàn.

Thống đốc vùng và các điều tra viên liên bang đã xác nhận toàn bộ 48 người trên máy bay đều thiệt mạng.

Ủy ban Điều tra Nga đã mở hồ sơ hình sự liên quan đến việc vi phạm quy định hàng không, dẫn đến cái chết của nhiều người do bất cẩn. Theo các hãng tin Nga, chiếc An-24 này gần đây vừa vượt qua kiểm tra kỹ thuật an toàn và từng gặp 4 sự cố nhỏ kể từ năm 2018.

Phân tích của Agentstvo, một hãng truyền thông độc lập tại Nga, cho hay chiếc An-24 đã gặp ít nhất 2 sự cố kỹ thuật kể từ năm 2022. Tháng 5/2022, máy phát điện của máy bay bị hỏng giữa chuyến bay. Đến tháng 3 năm nay, tổ bay buộc phải quay đầu về bãi đỗ do trục trặc hệ thống liên lạc vô tuyến trên chuyến bay từ Irkutsk đến Kirensk.

Antonov An-24 từng là "xương sống" của hàng không Liên Xô trong suốt nhiều thập kỷ. Từ khi bắt đầu sản xuất, khoảng 1.340 chiếc đã được chế tạo.

Tuy nhiên, theo thống kê từ RussianPlanes và Reuters, đến nay đã có 88 chiếc gặp tai nạn dẫn đến hư hỏng hoàn toàn, 65 chiếc khác từng gặp sự cố nghiêm trọng và chỉ còn khoảng 75 chiếc đang hoạt động.

"Máy cày bay" giữa thời đại công nghệ cao

Vụ tai nạn được cho là sẽ làm dấy lên nhiều câu hỏi về khả năng tiếp tục khai thác các dòng máy bay lỗi thời tại những khu vực xa xôi hẻo lánh, trong bối cảnh nước này không tiếp tục sử dụng các dòng máy bay phương Tây hiện đại như Boeing hay Airbus cũng như các lệnh trừng phạt từ phương Tây đang siết chặt nguồn đầu tư và phụ tùng thay thế cho ngành hàng không Nga.

Đồng thời, vụ việc cũng có thể buộc các quốc gia khác vẫn đang khai thác An-24 như Triều Tiên, Kazakhstan, Lào, Cuba, Ethiopia, Myanmar và Zimbabwe phải đánh giá lại độ an toàn của đội bay.

Angara là hãng hàng không khu vực có trụ sở tại Irkutsk, Siberia, chuyên khai thác các tuyến bay đến vùng sâu vùng xa tại Nga. Trước tai nạn, hãng sở hữu 10 máy bay An-24 sản xuất từ năm 1972 đến 1976, theo trang web hàng không uy tín RussianPlanes.


Một trong những chiếc máy bay An-24 của hãng hàng không Angara Airlines chuẩn bị cất cánh. Ảnh: Reuters.

Năm ngoái, Angara cùng một hãng khác tại Siberia đã gửi kiến nghị lên chính phủ Nga xin gia hạn tuổi thọ khai thác An-24, trong bối cảnh các nhà sản xuất nội địa đang gặp khó khi phải thay thế nhanh chóng các mẫu máy bay phương Tây vốn đã rút khỏi thị trường Nga.

An-24 - vốn được mệnh danh là “máy cày bay” - từ lâu được coi là “chiến mã” bền bỉ trong ngành hàng không nội địa, nhờ khả năng chịu lạnh, vận hành ổn định ở điều kiện khắc nghiệt và không cần đường băng để hạ cánh.

Tuy nhiên, các chuyên gia hàng không cho biết chi phí bảo dưỡng các dòng Antonov - vốn chỉ chiếm một phần nhỏ trong hơn 1.000 máy bay thương mại của Nga - đã tăng vọt sau các lệnh cấm vận phương Tây khiến việc nhập khẩu linh kiện gặp nhiều trở ngại.

Tuổi đời của An-24 từ lâu đã là mối lo ngại. Năm 2011, cựu Tổng thống Dmitry Medvedev từng đề xuất loại bỏ toàn bộ đội bay An-24 sau khi một máy bay gặp tai nạn ở Siberia khiến 7 người thiệt mạng.

Dù nhiều máy bay dự kiến sẽ bị cho nghỉ hưu trong vài năm tới, dòng máy thay thế cùng phân khúc là Ladoga vẫn chưa được đưa vào sản xuất hàng loạt, ít nhất cho đến năm 2027.