'Ngũ sắc dưỡng ngũ tạng', thực phẩm có màu sắc khác nhau có thể bảo trì các cơ quan ngũ tạng khác nhau. Các bác sĩ Đông y tin rằng ăn đủ màu sắc sẽ giúp cơ thể khỏe mạnh hơn.
Chọn màu thực phẩm để bổ ngũ tạng - Ảnh minh họa
Màu sắc thực phẩm ảnh hưởng đến sức khỏe
Bác sĩ Nguyễn Văn Thái, Viện Y học phóng xạ và ung bướu quân đội, cho biết Hầu hết những loại thực phẩm nhiều màu sắc khác đều đem lại những giá trị dinh dưỡng và hỗ trợ điều trị nhiều loại bệnh khác nhau.
Vì vậy hiểu những gì mà thực phẩm có thể ảnh hưởng đến sức khỏe để có thể chọn và sử dụng đúng cách nhắm mục tiêu, để đạt được các hiệu ứng khác nhau.
Trong cơ thể có 6 bộ phận hỗ trợ cho quá trình thải độc tự nhiên, đó là gan, thận, phổi, hệ bạch huyết, trực tràng và da. Mỗi bộ phận đều phải làm việc không ngừng nghỉ để loại bỏ cặn bã dư thừa từ quá trình trao đổi chất.
Muốn bảo dưỡng cơ quan trong ngũ tạng, ăn nhiều thực phẩm có màu sắc tương ứng sẽ có tác dụng rất lớn. "Ngũ sắc dưỡng ngũ tạng", thực phẩm có màu sắc khác nhau, có thể bảo trì các cơ quan khác nhau.
Theo bác sĩ Thái, đông y từ xa xưa đã phân chia thành 6 loại màu sắc thực phẩm khác nhau có chức năng khác nhau, vì vậy bạn nên chọn thực phẩm theo các hướng dẫn chi tiết dưới đây.
- Sắc đỏ dưỡng tâm (màu đỏ bổ tim): Trái tim là hỏa, tương ứng với màu đỏ, lợi thế lớn nhất của thực phẩm màu đỏ là tất cả chúng đều giàu sắt.
- Màu xanh dưỡng gan: Thực phẩm màu lục, xanh lá cây tốt cho gan, mật.
- Màu vàng có lợi cho lá lách, dạ dày: Các chất dinh dưỡng của thực phẩm màu vàng tương ứng với lách và dạ dày. Một số người có thể bị tì hư, vị thống cần chú ý nhiều hơn trong chế độ ăn uống hằng ngày là có thể nuôi dưỡng lá lách và dạ dày.
- Màu trắng bổ phổi, nhuận phế: Màu trắng tương ứng với phổi, ăn nhiều thực phẩm màu trắng giúp nuôi dưỡng phổi khỏe mạnh, mười phần có lợi.
- Thực phẩm màu đen bổ thận: Bồi bổ thận tạng, màu đen tương ứng với thận, ăn nhiều thực phẩm màu đen hằng ngày, có lợi cho sức khỏe thận.
Màu vàng tốt cho dạ dày, lá lách - Ảnh minh họa
Mùa đông nên ăn thực phẩm màu đen để khỏe thận, tốt cho sức khỏe
ThS Hoàng Khánh Toàn, nguyên chủ nhiệm khoa đông y, Bệnh viện Trung ương Quân đội 108 cho biết dưỡng thận vào mùa đông là quan điểm truyền thống của Đông y trong việc dưỡng sinh, đảm bảo sức khỏe và phòng chống một số bệnh phát sinh. Bởi vậy vào mùa đông cần chú ý điều dưỡng thận.
Thận và mùa đông có mối quan hệ rất mật thiết, danh y Trương Cảnh Nhạc đã chỉ ra rằng: "Dĩ đông hàn chi khí dĩ dưỡng thận", có nghĩa là thận thuộc hành thủy trong ngũ hành, khi thời tiết chuyển sang lạnh, cơ thể con người thường phát sinh các bệnh về thận.
Theo quan điểm của Đông y, thận có 2 chức năng chính.
Thứ nhất, thận thúc đẩy sự sinh trưởng, phát dục và sinh sản của cơ thể, hay còn được gọi là "thận chủ tàng tinh".
Thứ hai, thận điều tiết hoạt động trao đổi chất và sinh lý trong cơ thể.
Theo lý luận của Đông y, màu đen thuộc hành thủy, đi vào thận tạng ứng với mùa đông. Thận là gốc rễ của nhân thể, chứa chân âm và chân dương, chỉ thích hợp với tích trữ mà không phát tiết. Thực phẩm màu đen vào thận, có tác dụng bồi bổ thận âm và thận dương.
ThS Toàn nhấn mạnh, chủng loại thực phẩm màu đen rất phong phú, ví như gạo tẻ đen, gạo nếp đen, đậu đen, vừng đen, ngô đen, cao lương đen, mộc nhĩ đen... Các chế phẩm làm từ các nguyên liệu này cũng hết sức đa dạng.
Ví dụ trân châu đen chế từ đậu đen, cháo ngô đen, rượu cao lương đen, miến gạo đen, nước giải khát gạo đen, cơm bát bảo gạo đen...
Các loại thực phẩm này không chỉ bồi bổ thêm cho da thịt, ích cho nhan sắc, bồi bổ tinh tủy, nuôi dưỡng khí lực, kích thích ăn uống… mà còn làm phấn chấn tinh thần, tăng cường sức khỏe, hoạt huyết sáng mắt, kiện tì dưỡng can, phòng chống lão hóa... Trong đó:
Thực phẩm màu đen tốt cho thận - Ảnh minh họa
- Gạo đen là một trong những lương thực quý, có chứa tới 17 axit amin và rất nhiều các khoáng chất như Fe, Ca, P, vitamin B1, B2, B6... Ăn nhiều gạo đen có tác dụng khai vị ích trung, kiện tì ấm gan, sáng mắt hoạt huyết, hoạt sắc bổ tinh, dùng để chữa chứng bệnh bạc tóc sớm, bổ dưỡng cơ thể cho phụ nữ mang thai và sau khi sinh con.
- Gà xương đen là giống gia cầm quý, có tác dụng bổ gan thận, dưỡng khí huyết, trừ hư nhiệt... Chủ trị tất cả các chứng hư tổn như đau lưng mỏi gối, tiêu khát (tiểu đường), kiết lị mạn tính, váng đầu hoa mắt, thở dốc mệt mỏi...
Chế phẩm Đông y nổi tiếng "Ô kê bạch phượng hoàn" lấy gà xương đen làm nguyên liệu chủ yếu, phối hợp với các vị thuốc dùng để chữa các bệnh phụ khoa, viêm gan mạn, tiểu đường, viêm khớp, xuất huyết do giảm tiểu cầu.
Gà xương đen có chứa 17 loại axit amin, giúp cơ thể tăng sức chịu đựng nóng, lạnh, chống mệt mỏi, nâng cao khả năng miễn dịch và làm chậm quá trình lão hóa.
- Mộc nhĩ đen có tác dụng bổ huyết, hoạt huyết, chống ngưng tập tiểu cầu, phòng chống tình trạng máu đông dẫn đến tắc động mạch, nhồi máu cơ tim, nhồi máu não, xơ cứng động mạch. Ngoài ra còn có tác dụng nhuận phế, làm sạch ruột và dạ dày, bổ âm ích vị, cải thiện vi tuần hoàn, giải độc, phòng chống ung thư và viêm hạch lim phô.
- Nấm hương vỏ ngoài đen vì chứa nhiều axit, có tác dụng hòa tan cholesterol, làm giảm mỡ máu.
Vì có chứa rất nhiều vitamin D nên ăn nhiều nấm hương có thể phòng chống bệnh còi xương ở trẻ em và bệnh loãng xương ở người già. Ngoài ra, ăn nhiều nấm hương còn có công dụng phòng chống ung thư, cảm cúm và các bệnh lý viêm nhiễm do vi khuẩn gây nên.
- Rau câu và tảo tím chứa nhiều canxi, chất xơ và các vitamin nhóm B, có lợi cho việc điều hòa mỡ máu, làm giảm cholesterol, làm mềm huyết quản, phòng chống cao huyết áp, nhồi máu cơ tim và các bệnh lý tuyến giáp trạng.
- Vừng đen có công dụng làm đẹp da, đen tóc, bổ não, bổ can thận, nhiều sữa, chống bạc tóc và kéo dài tuổi thọ. Đậu đen rất giàu albumin thực vật, dịch nhầy, axid amin không no, vitamin A, B1, B2, E, PP và rất nhiều canxi.
VietBF@sưu tập
