Xác định sẽ trở về Việt Nam làm việc do môi trường trong nước đang tạo ra rất nhiều cơ hội, nhiều du học sinh đã không còn ý định ở lại nước ngoài như ban đầu.
Cơ hội làm việc trong nước rộng mở
Nguyễn Thị Thùy Dung (27 tuổi, quê Đà Nẵng) khi học hết năm 2 Trường ĐH Tài chính - Marketing thì có ý định đi du học mở mang kiến thức, tư duy để sau này phát triển mô hình sản xuất kinh doanh bánh mặn (một loại bánh Nhật). Lúc bấy giờ, khi mới 19 tuổi, Dung đã có 3 tiệm bánh ở Đà Nẵng rất đông khách.
Dung thi đậu vào ngành kinh doanh quốc tế Trường ĐH Đông Nam Phần Lan. Trong quá trình học, Dung tham gia nhiều dự án khởi nghiệp và công nghệ ở một số nước châu Âu và nhận thấy mình có rất nhiều cơ hội việc làm ở đây. “Tuy nhiên, tốt nghiệp xong mình trở về Việt Nam. Lúc này việc kinh doanh bánh trở nên khó khăn hơn do mặt hàng này đang bão hòa nên độ cạnh tranh rất lớn. Nhận thấy giáo dục và nhân sự đang là mảng còn trống, có nhiều cơ hội phát triển, mình quyết định nộp hồ sơ vào tổ chức giáo dục EQuest và bắt đầu từ vị trí điều phối đào tạo”.
Nguyễn Thị Thùy Dung (bìa phải) nhận thấy môi trường việc làm trong nước đang mở ra rất nhiều cơ hội cho du học sinh trở về
NVCC
Đến nay, Dung đã trở thành trợ lý tổng giám đốc. Dung nhìn nhận: “Thời đại toàn cầu hóa, mình cho rằng du học xong làm việc ở đâu cũng được, miễn là có thể vận dụng kiến thức để cống hiến. Tuy nhiên có nhiều ngành nghề ở Việt Nam đang rất phát triển, các công ty trong nước có nhiều chế độ tốt để thu hút người giỏi học từ nước ngoài về nên đây cũng chính là cơ hội cho du học sinh”.
Trần Quang Thiện, du học ngành IT Trường ĐH Regina (Canada), cũng cho rằng kinh tế Việt Nam đang có tốc độ phát triển mạnh mẽ, đặc biệt là các ngành về công nghệ rất cần người giỏi. “Trước khi du học, mình nghĩ sẽ ở lại nước ngoài làm việc để phát triển sự nghiệp. Thực tế mình có thể tìm kiếm công việc tốt và định cư ở quốc gia này, nhưng giờ mình đã nghĩ khác, chọn về Việt Nam. Ở đó có gia đình, bạn bè, môi trường sống và làm việc cũng đang tốt lên rất nhiều”, Thiện chia sẻ.
Dễ dàng phát triển và thăng tiến
Ông Phan Châu Tuấn, Trưởng phòng Huấn luyện nhân sự Công ty Lập Phúc, cho biết trong 2, 3 năm gần đây, doanh nghiệp mình nhận được khá nhiều đơn ứng tuyển của du học sinh trở về và hiện có 3 - 4 bạn trẻ đang làm ở các vị trí khác nhau.
“Sở dĩ các bạn chọn trở về là vì Việt Nam đang mở cửa, có rất nhiều doanh nghiệp FDI, trả lương cũng rất cao cho những người học từ nước ngoài. Thường các bạn thăng tiến rất nhanh do có kiến thức và phương pháp tiếp cận tốt hơn. Nếu ở nước ngoài, có thể việc thăng tiến sẽ khó khăn hơn và dù mức lương cao nhưng sống cũng không thoải mái bằng ở nhà”, ông Phan Châu Tuấn nhận định.
Bà Ngô Thị Ngọc Lan, Giám đốc miền Bắc Công ty cung cấp dịch vụ tuyển dụng nhân sự cấp cao Navigos Search, đánh giá: “Chúng ta có thể nhận thấy doanh nghiệp vẫn có sự ưu ái trong khâu xét duyệt hồ sơ tuyển dụng của ứng viên có nền tảng học vấn tại nước ngoài. Nhà tuyển dụng thường sẽ quan tâm hơn về khả năng ngoại ngữ cũng như khả năng vận dụng nền tảng, kiến thức tại nước ngoài vào công ty VN của các du học sinh. Trong nhiều trường hợp, do được học tập tại môi trường tiên tiến nên các ứng viên là du học sinh có thái độ làm việc chủ động, khả năng ngoại ngữ và các kỹ năng mềm như thuyết trình, giải quyết vấn đề, tư duy, đưa ra quyết định... tốt hơn”.
Theo bà Ngọc Lan, các tổ chức, doanh nghiệp Việt Nam đang ngày càng cải thiện quy trình và môi trường làm việc hấp dẫn hơn để thu hút đầu tư. “Kể từ đầu năm 2022, khi dịch Covid-19 đã giảm, các doanh nghiệp nước ngoài xúc tiến mạnh hơn trong việc đầu tư vào Việt Nam, đặc biệt trong lĩnh vực sản xuất, chế biến, chế tạo. Do vậy, nhu cầu tuyển dụng các kỹ sư tăng cao và đây là cơ hội cho các bạn du học sinh về các lĩnh vực kỹ thuật. Đối với mảng IT, người Việt Nam sinh sống và làm việc tại nước ngoài rất được các doanh nghiệp chào đón”, bà Lan thông tin thêm.
Người học trong nước sẽ phải cạnh tranh ?
Khi du học sinh trở về Việt Nam làm việc ngày càng nhiều với những lợi thế rõ ràng, thì những bạn trẻ học trong nước chắc chắn sẽ phải cạnh tranh để được tuyển dụng. Theo Trần Quang Thiện, sinh viên học ở Việt Nam cũng có những lợi thế nhất định như có sự cọ xát với doanh nghiệp nội địa nên dễ dàng thích ứng với văn hóa làm việc trong nước, nhưng cũng có những hạn chế về ngoại ngữ, tư duy toàn cầu, sự chủ động và kỹ năng mềm.
“Bên cạnh các trường ĐH quốc tế tại Việt Nam hoặc các trường ĐH cập nhật các phương pháp giáo dục tiên tiến, vẫn còn nhiều trường trong nước đi theo lối mòn giáo dục truyền thống. Điều này vô hình chung gây khó khăn cho các bạn sinh viên trong nước khi bước vào thị trường làm việc ngày một toàn cầu hóa, nhưng các kỹ năng mềm cơ bản như thuyết trình, giao tiếp, ngoại ngữ, tin học… lại bị thiếu hụt”, bà Ngô Thị Ngọc Lan nhìn nhận.
Bên cạnh đó, theo bà Lan, nhiều trường ĐH trong nước vẫn chưa tạo được cơ chế thực tập liên kết với các doanh nghiệp và thường để sinh viên tự tìm nơi thực tập. Điều này gây nhiều khó khăn cho sinh viên vì mông lung giữa vô vàn công ty và ngành nghề khác nhau.
“Do đó, bên cạnh thái độ chủ động của sinh viên, các trường ĐH nên hỗ trợ tìm kiếm cơ hội làm việc cho người học, cũng như cải thiện phương thức giáo dục để phù hợp hơn với nhu cầu thị trường việc làm tương lai”, bà Lan nêu quan điểm.
