Một số người Việt vẫn còn nhẹ dạ, bị cộng sản đánh lừa. Xã hội con người luôn có người xấu, bên cạnh vô số người nhẹ dạ. Nghề lừa là không vốn, không thắng lớn thì thắng nhỏ, không mất gì. Nên ... ôi thôi.
Diễn hành trên đường Bolsa, Westminster. (Thanh Phong)
(Là tâm tình với bạn cùng trường trước Tháng Tư Đen (rất lâu), cũng là thích hợp với nhiều đồng hương - người viết tin thế).
Thật là bi thảm khi chúng ta phải chứng kiến khủng hoảng đạo đức tại quê hương thứ hai được trông đợi là gương mẫu. Là nạn nhân của thời cuộc, chúng ta lại rất dễ bị thương tổn. Cũng “quá dễ vui buồn” với thời sự chính trị khi tuổi đã già, và khi cần sống thanh thản. Bản thân tôi: cố tự chế để đọc/xem/nghe thận trọng, tỉnh táo. Như mọi người tị nạn VN, tôi không thấy lý do để bênh bên này, chống bên kia. Không vội kết luận, để không thiên vị (là oan cho người ta). Chính nghĩa muôn đời là tự do, công bằng, thưa các bạn. Chính nghĩa chung là tranh đấu vì phúc lợi của mọi người.
Chúng ta đang sống trong một thời kỳ hỗn loạn (không riêng tại Hoa Kỳ) - vàng thau lẫn lộn. Nga, Tàu tung hỏa mù, phá thối, bằng cách bóp méo thông tin. Có hiệu quả ít nhiều đấy - cũng như một số người Việt vẫn còn nhẹ dạ, bị cộng sản đánh lừa. Xã hội con người luôn có người xấu, bên cạnh vô số người nhẹ dạ. Nghề lừa là không vốn, không thắng lớn thì thắng nhỏ, không mất gì. Nên ... ôi thôi.
Tôi làm phát thanh (đài Saigon từ 1967, lại làm truyền thông tiếng Việt tại Mỹ từ 1999 (với báo Người Việt, Việt Báo, Sàigon Nhỏ, đài QH, đài LSTV, đài phát thanh San Jose...). Tôi được nghe biết, và công nhận “nhà báo không nói hết sự thật, 50% đã là quý, là tương đối” - vì không biết hết và không là công tâm 100% (ai cũng chủ quan ít nhiều - thế thôi). Nên, mọi thông tin từ mọi phía cần được kiểm chứng. Nhất là thời đại Trump cũng là thời đại của fake news. Tôi phải nghĩ thế nào, khi chính Trump chụp mũ truyền thông là fake news trước (ngay trong thời gian đầu). Để “tiên hạ thủ vi cường”), để tung hỏa mù. Trump văng fake news hàng ngày – nhiều ! Chẳng lẽ không có phần nào sự thật trong danh sách về nói sai của Trump trong sổ tay nhà báo (xin mời xem fact checkers trên mạng).
Với Trump, sáng trắng chiều đen là bình thường. Xin hỏi: vu vạ người khác (không trưng bằng chứng), có là “ngậm máu phun người?” Nguyên tắc của luật là “không có tội tới khi bị chứng minh là có tội.” Trump nói mơ hồ về Obamagate, là những trọng tội nào, sao không (dám vì không có) chứng cớ cụ thể, để điều tra, lập hồ sơ truy tố. Nghĩa là phải làm theo cách hợp thức, công chính. Trump được tán dương về chính sách chống Tàu, là chính nghĩa, không ai phủ nhận hay phản đối (nhưng không thể lấp liếm các tội lỗi rất “đa dạng”).
“Tàu đại Hán” phải bị đánh, khắp nơi, mọi lúc, trước đã - thực sự là sứ mạng hàng ưu tiên. Vì con cháu Tào Tháo, Mã Viện là cực đểu. Công chưa thấy - nhưng tội của Trump thì không kể hết. Trump không trả lời “label” của CNN là báo động “false” (về tweet gọi bỏ phiếu khiếm diện là môi trường gian lận). Dọa đóng truyền thông xã hội có là đàn áp báo chí không? Trump dùng nhiều sắc lệnh đến mức thay đổi tam quyền phân lập, tạo tiền lệ không hợp với thể chế dân chủ.
Nên, cũng để đánh giá con người của Trump, xin nhắc lại một số thông tin (thuần thông tin - mọi người đọc/nghe được) về Trump, như: là công dân Hoa Kỳ, nay là tổng thống, không về đảng tính của ông ta. Là người tị nạn, không vì lợi ích gì để chúng ta bênh bên này, chống bên kia - để đứng về phía lẽ phải khi dùng lá phiếu. Dĩ nhiên, cũng nên thận trọng với các “tuyên bố, tuyên mẹ” lý tưởng tuyệt vời của mọi ứng cử viên.
Xin vào đề, hãy tự hỏi: Tướng Flynn tiếp xúc “riêng tư” với đại sứ Nga để làm gì? Ban tranh cử của Trump họp với nữ luật sư Nga tại Trump Tower giữa tháng 6 năm 2016 để thương lượng thứ trao đổi nào? Hẳn là vì mục tiêu mờ ám? Trump cũng ngầm sai Giuliani đi Kiev tiếp xúc tổng thống Ukraine !!!. Trước ngày tranh cử, Trump định xây dựng Trump Tower tại Moscow, không thành, không rõ lý do. Con gái Trump “mua” hàng trăm thương hiệu tại Hoa Lục - nói là “mua” là không sai cho bọn Tàu Cộng.
Cũng xin kể thêm một số thành tích của Trump, là người kế thừa việc kinh doanh của gia đình Trump năm 1971, không là “tay không làm nên sự nghiệp”:
1/ Trump làm nghề địa ốc với 6 lần khai phá sản (có là xù nợ, giựt hụi?)
2/ Xin hoãn quân dịch 5 lần với các lý do chính đáng luật định (một lần với lý do gai cột sống) có là luồn lách để trốn quân dịch?
3/ Mở trường dạy nghề địa ốc dùng bảng hiệu university, có là “lừa đảo” không? Bị tiểu bang cấm dùng chữ university và bị kiện, chỉ trả lại tiền học khi đã là tổng thống.
4/ Trump học bậc BA về kinh tế để buôn bán. Trump làm chủ khách sạn/sòng bài (ở New Jersey) có phải là kinh doanh đầu tư máu đỏ đen của người khác. Các cụ nhà ta gọi là “chứa thổ, đổ hồ,” là nghề xấu xa. Nhìn chung, Trump làm giàu bằng dịch vụ (là thời cơ) không bằng sản xuất.
5/ Là nhà sản xuất phim truyền hình “The Apprentice” và truyền hình thực tế, Trump có khả năng tưởng tượng, bịa đặt - ngang nhiên, và ngoạn mục nữa là khác.
6/ Trump muốn gia đình trị: con gái, con rể là cố vấn. Con rể là Kushner được phái sang Israel loan báo dời sứ quán tới Jerusalem, công nhận thành phố cổ này là thủ đô của Israel, là can thiệp đơn phương và trắng trợn. Với các đồng minh, Trump buông bỏ, chỉ tìm kiếm đối thoại song phương, tương tự thủ đoạn của Trung Cộng. Nên, mất bạn, là chưa từng thấy.
Một số thức giả Mỹ nhận xét cụ thể: Trump luôn đối đầu, gây hấn, tự bắn vào chân mình. Quốc dân luôn trông đợi và đòi hỏi lãnh đạo thượng đỉnh là người tài/đức có là chính đáng? Trump có là mẫu người ấy? Bản thân tôi phải nghĩ thế nào về Trump ?
Để cho công bằng, cũng xin phép nhận xét về Obama. Là một trí thức da đen, dạy luật hiến pháp bậc đại học, ông tổng thống thứ 44 là học giả, hùng biện - nặng sách vở. Obama cũng là nhà văn, nhà thơ được giới cầm bút tại Mỹ công nhận. Tôi thấy khả năng lãnh đạo của ông là “thường,” có khi nhu nhược gần như chính khách sa-lông trong 8 năm cầm quyền giữa lúc đảng Cộng Hòa kiểm soát hai Viện (cũng là môi trường gọi là “bó tay”).
Dù sao, kết quả bầu cử đưa người da đen vào Bạch Ốc là điểm son trong lịch sử Hoa Kỳ, một nền cộng hòa đa chủng không là một dân tộc (như người Việt là “đồng bào” của nhau). Obama bị bao vây, nhận biết bị kỳ thị, nên thường phản ứng rụt rè, thận trọng. Có tin chỉ trích Obama giúp Tàu, cho đưa sản xuất sang Hoa Lục nên hậu quả là lệ thuộc nguồn cung cấp vật liệu. Đúng không? hay là vì các đại doanh nghiệp vận động hành lang (không trái hiến pháp, không trái luật) để được đầu tư công lao động rẻ (trước đây) trong 1.4 tỉ người Hoa?
Viết tới đây, tôi lại thấy cần kể thêm: cuối tuần này, tôi đi họp mặt bạn già, vô cùng ngạc nhiên thấy đa số đồng hương nhắm mắt bênh Trump, và không muốn đối thoại với người có thẩm định khác. Kỳ dzậy, bà con!
Điều khó hiểu đối với tôi là “phe ta” bênh đảng Cộng Hòa kịch liệt. Nếu vì đảng Cộng Hòa chống cộng sản thì bà con sai rồi - sai chắc. Trump phất cờ máu tại Hà Nội (có video) hồi đầu năm 2019 khi gặp Kim Jong-un lần thứ hai (để diễn tuồng, thực chất không có gì). Trump lại là nhân vật thực dụng nhất lịch sử - người Mỹ chống chủ nghĩa Cộng Sản (là ngoài mặt) nhưng vẫn chơi với nhà cầm quyền Cộng Sản vì quyền lợi giai đoạn.
Tại bàn nhậu này, có người nêu nghi án “dàn dựng cái chết của Floyd.” Sao có thể tin dễ dàng và nóng nảy thế nhỉ ?!!!
Sau cùng, xin bạn vui lòng tự trả lời: nghĩ thế nào về Trump ở địa vị nguyên thủ quốc gia khi:
1/ Đả kích McCain là “anh hùng sao bị địch bắt ?” - trốn quân dịch thì có giáp mặt địch bao giờ! McCain chết rồi, Trump vẫn không tha.
2/ Sao gọi Hillary Clinton là crooked, và công khai xách động “lock her up” - rồi hô hào các nữ dân biểu gốc di dân “về nguyên quán đi” - Trump là loại quốc trưởng nào.
3/ Thiếu chuyên môn, tuyển cố vấn (xưa gọi là quân sư, là thầy của vua) khi thấy không được chiều ý thì đuổi như đuổi tà, có là cách cư xử của người lớn? Chẳng trách cựu bộ trưởng quốc phòng James Mattis phê bình là “lãnh đạo không trưởng thành” - đúng hơn là chuyên chế, chỉ dùng cộng sự viên trung thành mù quáng. Có người từ chức vì không thể làm việc với Trump, nhưng viế tweet là “cách chức” - để làm gì, có phải là nhỏ mọn? Khi mời giúp, khen người ta tới trời xanh ... thì ai chơi với “cậu” nữa - có lẽ cậu sẵn sàng trả lời “ông cóc cần”.
4/ Dưới tay Trump, nhiều viên chức chỉ là quyền bộ truởng (là tạm bợ, vì không tin), bởi Trump tự quyết định các thay đổi trong thực hành chính sách. Trump lại thay thế 5 (hay 6 tổng thanh tra cấp Bộ, là giám sát có chuyên môn) để chính trị hóa (là đảng hóa, cũng là Trump-hóa).
Kể chưa hết, và khó hết.
Nhưng HÃY KHOAN, nóng mất khôn. Think twice, please - và “uốn lưỡi 7 lần”. Xin nhắc nhở các bạn “no justice no peace”. Ủng hộ phe gây chia rẽ thay vì tìm kiếm khả năng đồng thuận để hợp tác, hòa giải, cùng tiến lên, cũng có tội lớn như chính phạm.
Sử Việt Nam ghi: vua Trần Nhân Tôn để lại truyền thống bao dung của Lạc Việt, là ra lệnh đốt khi “tình báo chống ngoại xâm” trình hồ sơ là danh sách những người phản quốc trong thời gian Mông Cổ tấn công nước Việt. Ngài bảo “ta thắng, được rồi - thôi”. Chính sách chiêu hồi của VNCH là thể hiện trung thực tinh thần ấy - mọi người là anh em, và là diễn giải “kẻ thù ta không phải là người”. Cao đẹp ai bằng trên thế gian này!!!
Chào “STRONGER TOGETHER.”
(Bành Ich Phí, bắc kỳ di cư ở tù CS 6 năm 8 tháng, là banhphi@yahoo.com)
