Nữ thủ tướng New Zealand nói rằng gia đình là lý do chính khiến bà từ chức, trong khi Công đảng của bà cũng đang cần "làn gió mới" trước tổng tuyển cử.
Bà Jacinda Ardern, 37 tuổi, ngày 19/1 cho biết bà sẽ từ chức thủ tướng New Zealand trước ngày 7/2. Bà chia sẻ rằng cá nhân cảm thấy mình "không còn đủ năng lượng" để tiếp tục công việc "đòi hỏi trách nhiệm to lớn".
Bà nhấn mạnh cương vị này cần người đảm nhiệm hiểu rõ khi nào họ có những yếu tố phù hợp để tiếp tục làm việc, cũng như biết được khi nào họ cần ngừng lại vì không còn phù hợp. "Tôi biết lúc nào mình còn đủ năng lượng để xứng đáng với công việc này. Tôi cũng là con người. Chúng ta luôn cố gắng hết sức và lâu nhất có thể, nhưng ai cũng có lúc phải ngừng lại. Đây là lúc tôi phải ngừng bước", bà chia sẻ.
Nữ thủ tướng cũng nhắc đến con gái Neve, 4 tuổi, cho biết bà rất mong chờ được ở cạnh cô bé khi năm học mới bắt đầu. Bà nhắc đến vị hôn phu Clark Gayford, nói rằng cả hai có thể bắt đầu tính đến đám cưới sau khi bà rời bỏ chính trường.
Trong tuyên bố từ chức, bà Ardern gửi gắm thông điệp rằng bà quyết định ra đi là do yếu tố gia đình nhiều hơn vì áp lực công việc hay nỗi sợ thất bại trước kỳ tổng tuyển cử năm nay.
"Tôi không muốn để lại ấn tượng rằng áp lực cạnh tranh chính trị là lý do mình nghỉ việc. Dù sao thì tôi cũng là người bình thường và áp lực đó cũng có một phần tác động, nhưng không phải là nguyên nhân chính trong quyết định của tôi", bà nói.
"Bà ấy rất thẳng thắn và những điều bà ấy nói khiến người khác cảm thấy có sự kết nối", Anne-Marie Brady, giáo sư chính trị tại Đại học Canterbury của New Zealand, nhận xét. "Đúng là bất kỳ phụ nữ trẻ nào lớn lên trong thời đại này có thể có tất cả mọi thứ chúng ta muốn, nhưng thực tế chúng ta vẫn đặt những người thân yêu lên trên hết".
Thủ tướng New Zealand Jacinda Ardern phát biểu tại Liên Hợp Quốc, New York, Mỹ, vào tháng 9/2022. Ảnh: AFP.
Theo giới quan sát, bà Ardern ngay từ đầu chỉ miễn cưỡng chấp nhận đảm đương vị trí lãnh đạo Công đảng New Zealand. Bà được bầu vào vị trí này vào năm 2017, khoảng 7 tuần trước tổng tuyển cử, sau khi người tiền nhiệm Andrew Little từ chức. Ngay trước khi đắc cử, bà cũng nhận tin mình đã mang thai đứa con đầu lòng cùng với hôn phu.
Dù một bộ phận dư luận lo ngại bà Ardern khó cân bằng giữa công việc mới và nuôi con, nữ chính trị gia vẫn nhận được mức ủng hộ cao từ người dân để đưa Công đảng đến chiến thắng năm đó. Bé Neve chào đời vào ngày 21/6/2018. Bà Ardern chọn nghỉ thai sản 6 tuần rồi trở lại với công việc bình thường vào tháng 8.
Bà Ardern đã tạo được dấu ấn mạnh mẽ trong nhiệm kỳ với hình ảnh lãnh đạo cấp tiến và đồng cảm với người dân, đặc biệt là với phụ nữ và người bản địa. Cách ứng phó đại dịch Covid-19 của New Zealand dưới thời bà Ardern cũng nhận được nhiều lời tán thưởng, khi áp dụng quyết liệt các biện pháp kiểm soát dịch nhằm giảm thiểu số ca tử vong.
Tuy nhiên, Công đảng New Zealand cuối cùng vẫn thêm một lần "đổi tướng" trước thềm tổng tuyển cử, dự kiến diễn ra vào tháng 10 này.
Kể từ khi đại dịch Covid-19 bùng phát, nền kinh tế New Zealand đã tiến vào vùng báo động với mức lạm phát tăng gần chạm ngưỡng cao nhất trong ba thập kỷ qua. Ngân hàng Trung ương New Zealand đã chọn thi hành các chính sách kiểm soát tiền tệ quyết liệt.
Tỷ lệ tội phạm tại New Zealand cũng có dấu hiệu tăng cao, trong khi nền chính trị quốc gia chia rẽ trong nhiều vấn đề như hạ tầng nước hay khí thải từ nông nghiệp.
Các biện pháp ứng phó đại dịch quyết liệt, tuy thành công, cũng để lại không ít hệ lụy chính trị đối với cá nhân bà Ardern và Công đảng. David Cormack, nhà tư vấn chính trị tại New Zealand và là cựu thành viên cấp cao đảng Xanh, nhận định hình ảnh bà Ardern đã thay đổi đáng kể sau các lệnh phong tỏa kéo dài, tạo xáo trộn trong cuộc sống và kinh tế quốc gia trong suốt hai năm.
"Từ vị thế một nhân tố đoàn kết đất nước, hình ảnh của bà giờ đây trở thành yếu tố phân cực và gây chia rẽ chính trị đáng kể. Vẫn còn rất nhiều cử tri mến mộ bà ấy, song giờ đây cũng có không ít người không còn thiện cảm với bà như trước", Cormack chia sẻ.
Người mua sắm đeo khẩu trang theo quy định chống Covid-19 tại thành phố Auckland, New Zealand vào tháng 9/2021. Ảnh: Reuters.
Giới quan sát cho rằng Công đảng New Zealand cần làn gió mới để cải thiện hình ảnh chính phủ trong mắt cử tri, nâng vị thế của mình trong cuộc đua sắp tới vào tháng 10 với đảng đối thủ.
"Có thể lãnh đạo mới của Công đảng sẽ khởi động lại đảng này, trở lại với vị trí một đảng chính trị tập trung hơn đến các vấn đề sát sườn với mong muốn của cử tri như chi phí sinh hoạt, lạm phát, người làm công được tưởng thưởng xứng đáng", Josie Pagani, cựu chính trị gia Công đảng, nhận định.
Trong thông điệp từ chức của mình, Thủ tướng Jacinda Ardern cũng bóng gió về nguyên nhân này khi nhấn mạnh niềm tin rằng có những người vào thời điểm này phù hợp hơn bà cho vị trí thủ tướng.
"Tôi từ chức không phải vì nghĩ rằng chúng tôi không đủ sức giành chiến thắng trong cuộc bầu cử sắp tới, mà vì tôi tin rằng chúng tôi hoàn toàn đủ khả năng và chắc chắn sẽ giành chiến thắng. Chúng tôi chỉ cần thêm một vài gương mặt mới để vượt qua thách thức lần này", bà nói.
Người kế nhiệm ghế lãnh đạo của bà Ardern trong Công đảng vẫn là ẩn số lớn. Bộ trưởng Tài chính Grant Robertson, người được xem là ứng viên hàng đầu cho vị trí này, đã bày tỏ nguyện vọng không ứng cử làm lãnh đạo Công đảng. Một số đề cử nhiều triển vọng khác được truyền thông New Zealand đề cập là Bộ trưởng Giáo dục kiêm Bộ trưởng Cảnh sát Chris Hipkins, cùng Bộ trưởng Tư pháp Kiri Allen.
Đảng cầm quyền dự kiến tổ chức bỏ phiếu hẹp để chọn lãnh đạo mới trong ngày 22/1. Nếu họ không tìm được ứng viên nhận hơn 2/3 số phiếu nội bộ, quá trình tranh cử lãnh đạo đảng sẽ được mở rộng quy mô với toàn thể thành viên Công đảng.
Yenny Wahid, nhà hoạt động nữ quyền nổi tiếng của Indonesia, cho biết quyết định của bà Ardern mang một thông điệp quan trọng cho thế hệ lãnh đạo tiếp theo.
"Bà ấy đã chọn thời điểm ra đi cho chính mình, bà ấy có những ưu tiên khác vào thời điểm này trong cuộc đời. Quyết định này cho thế hệ trẻ thấy rằng không có vấn đề gì khi lựa chọn như vậy", Wahid nói.
VietBF@sưu tập
