Chưa bao giờ việc sử dụng máy bay không người lái (UAV) lại nhiều như trong cuộc chiến Nga-Ukraine, nơi cả hai bên chủ yếu dựa vào UAV để xác định chính xác vị trí của nhau để nã tên lửa và đạn pháo vào nhau.
Cuộc chiến cũng đang trở thành một cuộc đua xem ai có thể nhận được nhanh hơn, nhiều hơn những chiếc máy bay không người lái tiên tiến hơn và bên nào nhận được trước thường có tác dụng rất lớn trong việc ai sống và ai chết.
Bayraktar TB2 - Người hùng chiến tranh trong thời kỳ đầu của cuộc chiến Nga-Ukraine
Đã gần 5 tháng kể từ khi bùng nổ cuộc xung đột Nga-Ukraine vào ngày 24/2. Các phi đội máy bay không người lái của Nga và Ukraine gần như đã cạn kiệt nghiêm trọng và họ đang chạy đua để sản xuất hoặc mua các máy bay không người lái tiên tiến có thể chống lại sự gây nhiễu. Sự cấp bách đã được phản ánh trong tiết lộ của Nhà Trắng vào ngày 11/7 rằng, Iran sẽ cung cấp cho Nga "hàng trăm" máy bay không người lái. Các máy bay không người lái do Iran cung cấp có thể đột phá hiệu quả các hệ thống phòng không ở Trung Đông do Mỹ cung cấp cho Ả Rập Saudi và Các Tiểu vương Ả Rập Thống nhất (UAE).
Samuel Bendett, nhà phân tích quân sự của Trung tâm tư vấn CNA nói: “Lực lượng máy bay không người lái của Nga có thể vẫn còn hoạt động, nhưng đã sức cùng lực tận. Nga đang tìm kiếm UAV từ Iran”. Đồng thời, ông Bendert nói, Ukraine hy vọng có phương tiện này để “tấn công các sở chỉ huy và thiết bị kiểm soát của Nga từ xa”.
Ở Ukraine, nhu cầu về các mẫu máy bay không người lái có sẵn rất mạnh, cũng như nỗ lực cải tiến các UAV nghiệp dư để chúng có khả năng chống nhiễu tốt hơn. Cả Nga và Ukraine đều đang huy động vốn từ cộng đồng để mua các máy bay không người lái mới nhằm bù đắp tổn thất trên chiến trường. Quan chức cấp cao của Ukraine Yuri Shchygol nói: "Số lượng UAV chúng ta cần là rất lớn". Ông giới thiệu kết quả ban đầu của chiến dịch gây quỹ mới có tên là “Army of Drone” đã mua được 200 chiếc, nhưng nói nhu cầu bây giờ cần nhiều gấp 10 lần.
Các chiến binh được trang bị không đầy đủ của Ukraine phàn nàn họ cơ bản không có các UAV quân sự có thể chống lại các cuộc tấn công gây nhiễu và cướp quyền điều khiển bằng sóng vô tuyến của Nga. Hầu hết các UAV mà Ukraine sử dụng là các mẫu dân dụng tương đối dễ phát hiện và bắn hạ. Không có gì lạ khi người Nga có thể nã đạn vào người điều khiển các máy bay không người lái của Ukraine chỉ trong vòng vài phút sau khi phát hiện ra chúng.
Người đứng đầu lực lượng trinh sát đường không Ukraine gần đây nói với phóng viên AP rằng: “Người Nga đang ở vị thế tốt hơn vì họ sử dụng các máy bay không người lái tầm xa” tránh được các biện pháp đối kháng điện tử. Trên mặt đất, các đơn vị tác chiến điện tử giàu kinh nghiệm hơn của Nga có thể cắt đứt liên lạc giữa các người điều khiển và máy bay không người lái Ukraine, làm gián đoạn video hình ảnh thực và khiến UAV rơi xuống hoặc buộc chúng rút lui, nếu máy bay có công nghệ tự quay về. Do đó, Ukraine cần có các UAV tiên tiến có thể chống nhiễu sóng vô tuyến và GPS, đồng thời dựa vào liên lạc vệ tinh và các công nghệ khác để điều khiển và dẫn đường.
Đại úy Hải quân Maksym Muzyka, người sáng lập hãng sản xuất máy bay không người lái UA Dynamics của Ukraine, cho biết Ukraine cần khẩn cấp nhất loại UAV có khả năng giúp hỏa pháo tầm xa của phương Tây mới viện trợ đánh trúng các mục tiêu từ xa. Hồi giữa tháng 6, một cố vấn cấp cao của Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky đã viết tweet rằng, nếu muốn kết thúc chiến tranh, Ukraine phải cần thêm 1.000 chiếc máy bay không người lái.
Kho dự trữ UAV quân sự tầm xa của Nga nhiều hơn Ukraine, nhưng nguồn cung của chúng cũng đã cạn dần. Theo nhà nghiên cứu Faine Greenwood, qua theo dõi các bài đăng trên mạng xã hội, phát hiện quân đội Nga cũng đã bay một loạt các drone 4 trục được đặt hàng trị giá chỉ 2.000 USD/chiếc thường được những người thân của binh sĩ và tình nguyện viên cung cấp.
Phó Thủ tướng Nga Yuri Borisov, phụ trách giám sát ngành công nghiệp vũ khí của Nga trong một cuộc trả lời phỏng vấn trên truyền hình hồi tháng trước, đã than thở rằng sự phát triển của máy bay không người lái trước chiến tranh đã không được mạnh mẽ. Ông nói rằng Nga đang cấp tốc sản xuất nhiều loại UAV khác nhau, “mặc dù điều này không thể hoàn thành ngay lập tức”.
Theo một báo cáo của tổ chức nghiên cứu RUSI của Anh, tuổi thọ trung bình của UAV Ukraine hiện chỉ khoảng một tuần. Lực lượng tác chiến điện tử của Nga đang “áp đặt đáng kể đối với trinh sát chiều sâu ở Ukraine” - Ukraine rất cần các UAV sát thủ có khả năng phá hủy các radar của Nga. Báo cáo cho biết, sau khi UAV trinh sát đã xác định được mục tiêu, quân đội Nga “nhìn chung có thể tiến hành bắn pháo chính xác vào mục tiêu (Ukraine) trong vòng 3-5 phút”.
Mỹ và các đồng minh phương Tây khác đã gửi mấy trăm UAV đến Ukraine, bao gồm một số lượng không xác định loại UAV tự sát Switchblade-600 mang đầu nổ xuyên giáp xe tăng, có thể bay với tốc độ 70 dặm/giờ và sử dụng trí thông minh nhân tạo để theo dõi mục tiêu, nhưng chúng có tầm hoạt động hạn chế và chỉ có thể ở trên không trong khoảng 40 phút. 121 chiếc UAV quân sự tiên tiến Phoenix Ghosts mà Mỹ mua cho Ukraine hồi tháng 5, được cho là có thể hữu ích hơn trong các cuộc không kích vào các kho vũ khí và các sở chỉ huy của Nga.
Trung tướng Không quân đã nghỉ hưu David Deptula, thành viên ban giám đốc của Aevex Aerospace, nhà sản xuất UAV Phoenix Ghost nói, hầu hết các thông số kỹ thuật của Phoenix Ghosts được giữ kín, nhưng chúng có thể bay trong sáu giờ, phá hủy các xe bọc thép và cũng có thể được trang bị camera hồng ngoại để làm nhiệm vụ ban đêm. Các máy bay không người lái tương tự khác cũng thích hợp để trinh sát và định vị mục tiêu pháo binh có loại Furia bản địa của Ukraine, được bán với giá 25.000 USD mỗi chiếc.
VietBF@ sưu tập
