Các cuộc biểu tình của Sri Lanka chỉ là sự khởi đầu của bất ổn toàn cầu

[florida80]

7/20


Tại sao chi phí thực phẩm và các nhu yếu phẩm khác tăng cao đang dẫn đến các cuộc biểu tình trên khắp thế giới.

Tổng thống Sri Lanka cuối cùng đã từ chức.

Nền kinh tế Sri Lanka rơi tự do. Đất nước không có đủ tiền để mua những thứ thiết yếu: thực phẩm, thuốc men và đặc biệt là nhiên liệu. Xe buýt không chạy được, trường học không mở được. Cuộc khủng hoảng kinh tế kéo dài nhiều năm do quản lý kinh tế yếu kém, nhưng các cuộc tấn công khủng bố vào năm 2019, và sau đó là đại dịch Covid-19, làm suy giảm nền kinh tế du lịch của Sri Lanka, đã đẩy nó đến bờ vực.

Nhưng bất ổn chính trị trong nước đang diễn ra ở Sri Lanka cũng liên kết trở lại với sự bất ổn trên toàn cầu, bao gồm cả cuộc chiến ở Ukraine và tất cả những hậu quả của nó.

Khi liên kết các cuộc biểu tình trên đường phố phản đối chính phủ Sri Lanka với một cuộc chiến ở phía Đông của châu Âu, nhưng tất cả chúng ta đều phải hiểu là, lương thực thực phẩm và dầu mỏ là vấn đề sống còn của thế giới chứ không chỉ là khó khăn riêng của quốc gia nào.

Cuộc chiến Ukraine đã làm gia tăng áp lực chuỗi cung ứng sau đại dịch Covid-19. Các cuộc chiến của Moscow ở Ukraine và các lệnh trừng phạt của phương Tây chống lại Nga đã bóp chết xuất khẩu nông sản – những nguồn cung cấp thiết yếu như ngũ cốc và dầu hướng dương – từ toàn bộ khu vực Biển Đen.

Những sản phẩm này có thể được thay thế trên thị trường toàn cầu, nhưng với một chi phí khá cao. Giá nhiên liệu cũng tăng, và nếu phải tốn nhiều tiền hơn để mua dầu diesel cho máy kéo hoặc để vận chuyển hàng hóa, thì thực phẩm vẫn trở nên đắt hơn, đó là lẽ đương nhiên. Lương thực trở nên khó mua hơn nhiều đối với các nước nghèo và cho những người nghèo ở các nước giàu.

Hoa Kỳ và Châu Âu đang chứng kiến những cú sốc giá này. Những người ở Ghana, Mozambique, Mexico, Ecuador, Uzbekistan và Afghanistan cũng vậy. Thực phẩm, nhiên liệu và những thứ thiết yếu khác ngày càng đắt hơn ở khắp mọi nơi. Nhiều chính phủ trong số này muốn can thiệp, nhưng nền kinh tế của họ đã bị ảnh hưởng bởi đại dịch Covid-19, và vì vậy họ không có kinh phí để ứng phó với những cuộc khủng hoảng này.

Điều đó có nghĩa là mức sống sẽ giảm ở nhiều quốc gia, và nhiều người sẽ rơi vào cảnh đói nghèo. Chương trình Lương thực Thế giới của Liên hiệp quốc đã cảnh báo rằng số người bị thiếu ăn đã lên đến 345 triệu người; gần 50 triệu người tại hơn 45 quốc gia có nguy cơ rơi vào tình trạng đói kém trầm trọng.

Nhưng sự bất ổn toàn cầu khiến giá cả tăng cao cũng tạo ra nhiều bất ổn hơn. Ví dụ, giá thực phẩm hiếm khi là lý do duy nhất khiến chính phủ bị lật đổ hay trải qua chính biến, nhưng chúng có thể giúp kết tinh sự bất mãn đang âm ỉ trong một quốc gia.

Qua biến động mới nhất ở Sri Lanka, chúng ta có thể thấy rằng, thiếu thốn hàng hóa, giá năng lượng tăng, thất nghiệp nhiều, những thứ này thường dính liền với bất ổn chính trị, những gì chúng ta thấy ở đất nước nghèo nhất vùng Trung Á, Sri Lanka chỉ là sự khởi đầu của một loạt nhiều biến động tương tự có thể xảy ra tại nhiều nơi trên thế giới, bất kể là nước nghèo, trung bình, kém phát triển hay đang phát triển hay thậm chí cả các nước giàu, không quốc gia nào thoát khỏi tình trạng bất ổn chính trị cả.