Việc chính phủ Nhật Bản viện trợ cho Ukraine đúng là có liên quan đến Lực lượng Phòng vệ, nhưng sự thật ra sao?
Tin đồn
Trang tin The Paper của Trung Quốc ngày 22/4 đưa tin, gần đây, một tài khoản trên trang "Tin đầu ngày" của nước này cho biết, trước sự leo thang liên tục của cuộc xung đột quân sự Nga - Ukraine hiện nay, chính phủ Nhật Bản đã quyết định "đưa quân ra nước ngoài" bằng việc cử Lực lượng Phòng vệ tới Ukraine.
Tài khoản này cho biết thêm: "Đây là lần thứ hai Lực lượng Phòng vệ Nhật Bản được cử ra nước ngoài kể từ sau Chiến tranh Iraq".
Ngoài ra, tài khoản này còn trích dẫn dòng tweet bằng tiếng Nhật của một người dùng Twitter để làm căn cứ.
Xác minh
Theo trang The Paper, dòng tweet tiếng Nhật nói trên là của Masamune Wada - một thành viên của Thượng viện Nhật Bản, đến từ khu vực bầu cử của tỉnh Miyagi. Dòng tweet được đăng vào ngày 14/4.
Tuy nhiên, sau khi xác minh, nội dung của dòng tweet không liên quan gì đến cái gọi là "cử Lực lượng Phòng vệ tới Ukraine", mà là thuật lại nội dung cuộc họp của Ủy ban Ngoại giao và Phòng vệ của Thượng viện Nhật Bản vào lúc 10 giờ sáng ngày 14/4.
Trên website của Thượng viện Nhật Bản cũng có thể tìm thấy toàn bộ video và biên bản cuộc họp. Theo đó, cuộc họp này đã thảo luận về nhiều vấn đề như quy trách nhiệm về cuộc chiến Nhật Bản – Liên Xô năm 1945, xung đột ở Ukraine và tình hình trên Bán đảo Triều Tiên...
Có phải Nhật Bản đã quyết định gửi Lực lượng Phòng vệ của mình đến Ukraine?
Kết quả tìm kiếm trên Google bằng từ khóa tiếng Nhật "Lực lượng Phòng vệ + Ukraine" cho thấy, chính phủ Nhật Bản thực sự có kế hoạch hỗ trợ Ukraine, nhưng thiếu bằng chứng về việc "gửi quân ra nước ngoài".
Viện trợ của Nhật Bản cho Ukraine được chia làm hai loại. Đầu tiên là hàng cứu trợ nhân đạo cho người tị nạn Ukraine. Loại còn lại là máy bay không người lái và thiết bị phòng chống vũ khí hóa học. Hai loại hàng này được vận chuyển lần lượt bằng máy bay quân sự và máy bay dân sự.
Báo Asahi Shimbun của Nhật Bản ngày 14/4 đưa tin, đáp ứng yêu cầu của Cao ủy Liên hợp quốc về người tị nạn (UNHCR), chính phủ Nhật Bản thông báo sẽ sử dụng máy bay vận tải của Lực lượng Phòng vệ để vận chuyển hàng cứu trợ nhân đạo như chăn bông, thuốc men… sang Ba Lan và các nước láng giềng khác của Ukraine.
Hiệp hội Phát thanh Truyền hình Nhật Bản (NHK) ngày 19/4 đưa tin, công tác vận chuyển hàng cứu trợ nhân đạo sẽ chính thức được triển khai vào cuối tháng 4.
NHK đưa tin, kể từ sau Chiến tranh Iraq năm 2003, các máy bay của Lực lượng Phòng vệ Nhật Bản đã nhiều lần chuyển hàng cứu trợ ra nước ngoài.
Ví dụ, khi dịch Ebola bùng phát, Lực lượng Phòng vệ Trên không Nhật Bản đã điều động máy bay KC-767 để chuyển 20.000 bộ đồ bảo hộ cá nhân cho Ghana vào tháng 12/2015.
Gần đây hơn, sau khi núi lửa Tonga phun trào vào tháng 1 năm nay, Lực lượng Phòng vệ Nhật Bản cũng đã điều động 2 máy bay C-130H và 2 máy bay C-2, cũng như 1 tàu vận tải, để vận chuyển hàng cứu trợ thảm họa như nước uống và dụng cụ làm sạch tro núi lửa tới Tonga.
Tờ Asahi Shimbun ngày 19/4 đưa tin, Bộ trưởng Quốc phòng Nhật Bản Kishi Nobuo tuyên bố tại một cuộc họp báo rằng, đáp ứng yêu cầu của Bộ trưởng Quốc phòng Ukraine Oleksii Reznikov, Nhật Bản sẽ cung cấp cho Ukraine máy bay không người lái, mặt nạ bảo hộ và quần áo bảo hộ chống vũ khí hóa học.
Ông Nobuo cũng cho biết, mặc dù các thiết bị và vật tư này thuộc sở hữu của Bộ Quốc phòng và Lực lượng Phòng vệ Nhật Bản, nhưng chính phủ Nhật Bản sẽ sử dụng máy bay dân sự để vận chuyển chúng đến nước láng giềng của Ukraine.
Theo trang The Paper, sau Chiến tranh Iraq, Lực lượng Phòng vệ Nhật Bản còn đưa quân tới một số nước khác như Đông Timor, Nepal, Sudan và Haiti… theo cơ chế và khuôn khổ hoạt động gìn giữ hòa bình của Liên hợp quốc.
Trong số đó, kể từ năm 2011 đến nay, Phái bộ Lực lượng Phòng vệ Nhật Bản tại Nam Sudan đã điều phối các hoạt động xây dựng cơ sở hạ tầng đường bộ của Nam Sudan. Điều này cho thấy, cái gọi là "lần thứ hai Lực lượng Phòng vệ Nhật Bản được cử ra nước ngoài kể từ sau Chiến tranh Iraq" là không chính xác.
Việc chính phủ Nhật Bản viện trợ cho Ukraine đúng là có liên quan đến Lực lượng Phòng vệ. Tuy nhiên, dù là dùng máy bay của Lực lượng Phòng vệ Nhật Bản để vận chuyển hàng cứu trợ nhân đạo, hay dùng máy bay dân sự để vận chuyển trang bị quốc phòng của Lực lượng Phòng vệ, thì đều rất khác với cái gọi là "đưa quân ra nước ngoài". Trong cả hai trường hợp trên, máy bay Nhật Bản đều không bay thẳng vào lãnh thổ Ukraine.
The Paper kết luận, tin đồn trên internet rằng chính phủ Nhật Bản quyết định đưa quân tới Ukraine là không có căn cứ.
VietBF @ Sưu tầm