Phỏng vấn đặc biệt do Thanh Mai (™) thực hiện.
TM: Mến chào XP, từ khi XP rời miền nắng ấm Arizona để dọn về thủ đô Hoa Thịnh Đốn, XP nhớ gì nhất về Arizona?
Xuân Phương (XP): Xin kính chào quý độc giả Việt Lifestyles và cũng xin gửi lời cảm ơn đến Việt Lifestlyes đã cho XP cơ hội để hầu chuyện với qúy độc giả trong kỳ báo lần này. Từ khi rời Phoenix để dọn về thủ đô Hoa Thịnh Đốn thì XP nhớ nhất là những ngày nắng ấm của vùng sa mạc Sonoran ở Arizona, nhất là tại vì XP đã đến Hoa Thịnh Đốn vào một mùa đông lạnh buốt nhất trong nhiều năm qua! Ngoài ra, XP rất nhớ những món ăn Huế mà me XP thường nấu cho gia đình ở nhà. XP cũng hay nghĩ đến các cô, chú, bác, anh, chị và các bạn trong những thời gian sinh hoạt trong cộng động Việt Nam tại Arizona.
TM: Có nhiều người thắc mắc lý do tại sao XP đang có một công việc tốt tại Arizona, XP lại quyết định nhận “job” xa nhà và làm thiện nguyện cho văn phòng Dân biểu Frank Wolf?
XP: Dạ thưa đã từ lâu XP muốn có một công việc có quan hệ với quốc tế tại thủ đô Hoa Kỳ. XP đã viếng thăm Washington vài lần trước đây, XP cảm thấy nơi này có một nét gì đó rất thu hút, rất đặc biệt. Vì vậy, XP đã không ngần ngại quyết định rời Arizona khi được nhận vào làm trong chương trình tu nghiệp (fellowship) tại Quốc Hội. XP nghĩ rằng công việc mới này sẽ mở ra nhiều cánh cửa cơ hội cho XP trong nghề nghiệp tương lai.
TM: XP đã hội nhập và quen dần với cuộc sống mới chưa? Nhận xét của XP về những sinh hoạt của Cộng Đồng Việt Nam ở vùng Hoa Thịnh Đốn như thế nào?
XP: XP đã quen dần với công việc bận rộn hàng ngày tại Quốc Hội. Trong 6 tháng sinh sống tại vùng Hoa Thịnh Đốn và tham gia vào các sinh hoạt cộng đồng Việt Nam tại đây thì XP cũng đã được làm quen với rất nhiều cô, chú, bác, anh, chị, em. XP cũng đã được tham giự một số chương trình gây quỹ tại Virginia và khi nào cũng thấy sự tham gia và ủng hộ mạnh mẻ của các cô, chú, bác.
TM: Bây giờ, XP có thể kể sơ qua về công việc mới của XP đặc biệt trong lãnh vực nhân quyền cho Việt Nam như thế nào?
XP: XP hiện là nhân viên trong văn phòng Dân Biểu (DB) Frank Wolf, một người đã phục vụ cư dân Virginia và làm việc tại Quốc Hội Hoa Kỳ trên 30 năm nay. XP cũng là một trong những thành viên của Ủy Hội Nhân Quyền Tom Lantos (UHNQTL), mà DB Wolf là đồng Chủ Tịch (co-chair) với chủ trương là để đẩy mạnh tự do nhân quyền và tự do tôn giáo trên thế giới. Công việc của XP trong UHNQTL là để giúp tăng tiếng nói của cộng đồng Việt Nam ở Hoa Kỳ trong các vấn đề liên quan đến nhân quyền trong nước. Một chương trình đặc biệt do UHNQTL và hai tổ chức khác khởi xướng được biết đến là Defending Freedoms Project. Đây là một công trình nhằm khuyến khích các vị Dân Biểu đỡ đầu và bênh vực cho một số tù nhân lương tâm trên thế giới, trong đó có Việt Nam.
TM: Được biết trong chiến dịch vận động Nhân Quyền cho Việt Nam do Ủy Ban Cứu Người Vượt Biển phát động vừa qua, văn phòng nơi XP đang làm việc là một trong những tổ chức đã hậu thuẫn và ủng hộ hết mình cho chiến dịch lần này. XP có thể cho biết những việc làm của XP trong chiến dịch vận động nhân quyền vừa qua?
XP: Dạ vâng, XP đã học hỏi rất nhiều trong quá trình tổ chức hai ngày vận động nhân quyền cho Việt Nam năm nay. Những việc làm của XP để chuẩn bị cho hai ngày vận động vừa qua bao gồm sắp xếp các buổi họp cho các phái đoàn đến từ các tiểu bang với Dân Biểu và Thượng Nghị Sĩ của họ. XP cũng đã thường xuyên gửi những thông tin cho các trưởng phái đoàn hầu giúp họ và tất cả trong phái đoàn chuẩn bị trước khi đi đến Washington cho hai ngày vận động. Ngoài ra, XP cũng đã giúp tổ chức một buổi điều trần nêu lên sự đàn áp tôn giáo và ngược đãi của những người thuộc dân tộc thiểu số tại Việt Nam. Đặc điểm của buổi điều trần này tại Quốc Hội Hoa Kỳ là lần đầu tiên có nhân chứng trực tiếp điều trần từ trong nước. Một trong những việc mà XP lấy làm hãnh diện đó là XP đã biên soạn lời mở đầu cho bài nói chuyện của Dân Biểu Wolf trong buổi điều trần này.
TM: Có lẽ đây cũng là lần đầu tiên XP được tận mắt chứng kiến sự tham gia đông đảo của Cộng Đồng Người Việt khắp nơi trên toàn quốc đã đổ về Washington, DC trong chiến dịch vận động Nhân Quyền năm nay. XP có thể chia xẻ cảm nghĩ của em về điều này?
XP: Dạ đã có gần 800 người Việt tại Hoa Kỳ, và thậm chí cũng có một số người Việt từ Canada, Đức, và Áo, đã đổ về Washington vào ngày 26-27 tháng 3 vừa qua với một mục đích như nhau: cùng chung một tiếng nói để xúc tiến tự do và nhân quyền cho đất nước Việt Nam. Ban tổ chức đã chính thức bắt đầu chuẩn bị cho hai ngày vận động nhân quyền vào tháng 11 năm ngoái. Cũng giống như nhiều người tham gia, XP lấy làm cảm động khi thấy rất nhiều cô bác ở tuổi cao niên đã không ngại đường xá xa xôi đến Washington để giúp góp tiếng nói trong công cuộc đấu tranh cho tự do và nhân quyền tại Việt Nam.
TM: Trong chiến dịch Vận động Nhân Quyền cho Việt Nam vừa qua, được biết có rất nhiều các bạn trẻ tham dự. Tiếp xúc với các bạn trẻ đó, XP có những nhận xét gì về họ? Ai là người đã để lại cho XP nhiều ấn tượng hay cảm mến nhất?
XP: Dạ phải, chương trình vận động năm nay đã được sự hưởng ứng của một số đông bạn trẻ tại nhiều tiểu bang như Florida, Kentucky, Massachusetts, Texas, Illinois và California. Đặc biệt là phái đoàn San Jose, California đã có 11 bạn trẻ và bạn trẻ tuổi nhất chỉ mới 18 tuổi hiện còn đang học lớp 12. Ngoài những bạn trẻ đã cùng nhau về Washington để tham dự chương trình, còn có một số bạn trẻ tại Texas và Taiwan đã giúp XP làm việc trong quá trình chuẩn bị cho hai ngày vận động như đăng tin trên Facebook và Twitter. Tiếp xúc với các bạn trẻ, XP nhận xét các bạn có rất nhiều nghị lực và hiện đang sinh hoạt mạnh mẻ tại địa phương nơi họ cư ngụ. XP thấy các bạn ấy rất có lòng muốn tiếp tay vào những chương trình đòi hỏi tự do, dân chủ cho Việt Nam dẫu biết rằng đây là một công cuộc tranh đấu lâu dài và hết sức khó khăn.
TM: Văn phòng của XP có tất cả bao nhiêu người làm việc? Văn phòng có liên kết với các tổ chức nào khác trên thế giới trong mạng lưới nhân quyền không?
XP: Hiện tại thì văn phòng Dân biểu Wolf tại Washington có 10 nhân viên, kể cả XP, cộng thêm một số học sinh và sinh viên làm việc thực tập. Trong mạng lưới nhân quyền thì văn phòng liên kết với các tổ chức khác như U.S. Commission on International Religious Freedom và Amnesty International USA. Thêm vào đó, văn phòng Dân Biểu Wolf cũng hợp tác chặt chẽ với văn phòng Dân Biểu Christopher Smith (thuộc tiểu bang New Jersey) về các vấn đề nhân quyền cho Việt Nam.
TM: Văn phòng của XP chỉ lo đặc trách về vấn đề nhân quyền cho Việt Nam hay cho toàn thế giới? Nếu so với các quốc gia bị vi phạm nhân quyền thì sự vi phạm của Việt Nam trầm trọng như thế nào? Việt Nam đứng hàng thứ mấy trong danh sách?
XP: Ngoài việc quan tâm đến vấn đề nhân quyền cho Việt Nam, văn phòng XP cũng chú ý đến vấn đề nhân quyền và tự do tôn giáo cho một số quốc gia khác như Trung Quốc, Bắc Hàn, Syria, Sudan, Iraq và Ai-Cập. Dựa theo tài liệu của International Federation for Human Rights thì so với các quốc gia trong vùng Đông Nam Á, hiện nay Việt Nam đang giam giữ tù nhân lương tâm nhiều nhất: trên 200 tù nhân lương tâm. Đây là con số mà các tổ chức quốc tế biết đến chưa kể các trăm tù nhân lương tâm tôn giáo thuộc dân tộc thiểu số ở những vùng ngoại ô đang bị chính quyền Việt Nam bỏ tù vì họ muốn bảo vệ nhân quyền. Về quyền tự do báo chí thì năm nay tổ chức Reporters Without Borders đã xếp Việt Nam vào thứ 172 trong 179 quốc gia trên thế giới.
TM: Về vấn đề nhân quyền cho Việt Nam, văn phòng của XP đã có những kế hoạch ngắn hạn và dài hạn như thế nào đối với Việt Nam?
XP: Trong những ngày tháng sắp đến thì văn phòng sẽ giúp thúc đẩy Dự Luật Nhân Quyền Việt Nam (S. 1649) thông qua Thượng Viện Hoa Kỳ. Hiện tại trong khi Việt Nam đang đàm phán về Hiệp Định Đối Tác Thương Mại Xuyên Thái Bình Dương (Trans-Pacific Partnership), Dân Biểu Wolf sẽ lấy cơ hội này để yêu cầu chính quyền Việt Nam ba điều kiện về vấn đề nhân quyền: Thứ nhất là trả tự do cho một số tù nhân lương tâm trong nước; thứ hai là hủy bỏ Điều Lệ 92 ngõ hầu giúp các tổ chức tôn giáo độc lập không cần phải có sự chấp thuận của chính quyền Việt Nam khi điều khiển các hoạt động; và thứ ba là tôn trọng tự do lao động bằng cách cho phép những người làm việc thành lập những hiệp hội lao động độc lập với chính quyền Việt Nam.
TM: Được biết hiện nay có khoảng 600 tù nhân lương tâm, phần đông là những nhà đấu tranh dân chủ trong nước, đang bị giam giữ tù đày. Văn phòng của XP đã có những can thiệp được thành công cho những tù nhân nào đã được trả tự do trong thời gian qua?
XP: Mới đây, hai nhà đấu tranh dân chủ là Tiến sĩ Cù Huy Hà Vũ và Nguyễn Tiến Trung đã được chính quyền Việt Nam trả tự do. Hai nhà đấu tranh này đã nằm trong danh sách chương trình Defending Freedoms Project (DFP) do Ủy Hội Nhân Quyền Tom Lantos và hai tổ chức khác khởi xướng nhằm khuyến khích các Dân Biểu đỡ đầu và bênh vực cho một số tù nhân lương tâm trên thế giới. XP nghĩ sự trả tự do của hai nhà đấu tranh này một phần cũng do hiệu lực của chương trình DFP và hai vị Dân Biểu đỡ đầu của họ. Hiện nay số tù nhân lương tâm Việt Nam được đỡ đầu do các Dân Biểu ở Hạ Viện trong chương trình DFP nhiều hơn so với các tù nhân lương tâm của các quốc gia khác. Văn phòng Dân Biểu Wolf sẽ tiếp tục động viên các vị Dân Biểu khác tham gia vào chương trình DFP và đỡ đầu thêm một số các tù nhân lương tâm khác tại Việt Nam.
XP: Là một người Việt trẻ, XP có lời kêu gọi gì đối với tuổi trẻ Việt Nam ở hải ngoại trong công cuộc tranh đấu đòi hỏi tự do, nhân quyền cho Việt Nam?
XP: Đối với các bạn trẻ ở hải ngoại, XP kêu gọi các bạn hãy tham gia tích cực vào các tổ chức và các chương trình vận động nhân quyền cho Việt Nam như tại Washington vừa qua. Các bạn cũng có thể vận động tại địa phương bằng cách xin gặp các Dân Biểu và Thượng Nghị Sĩ ở tại tiểu bang mình cư ngụ để nêu lên các bằng chứng đàn áp tự do, nhân quyền tại Việt Nam. Nếu chính phủ Hoa Kỳ có được những thông tin để hiểu biết thêm về mức độ chính quyền Việt Nam đàn áp nhân quyền thì họ có thể làm áp lực với chính quyền Việt Nam phải hợp tác và cải tiến trong các cuộc đàm phán song phương như Hiệp Định Đối Tác Thương Mại Xuyên Thái Bình Dương bây giờ.
TM: Em nghĩ gì về những gương phụ nữ trẻ dấn thân trong nước như các tù nhân lương tâm nữ: Đỗ Thị Minh Hạnh, Lê Thị Công Nhân, Nguyễn Phương Uyên, Huỳnh Thục Vy, v.v.?
XP: Họ là những người rất can đảm và kiên quyết. Họ đáng được làm gương cho các bạn gái khác trong và ngoài nước, và họ cũng đáng được cộng đồng quốc tế chú ý đến trong những thời gian sắp đến.
TM: Nhân đây, XP có thể cho quý độc giả Việt Lifestyles biết em qua Mỹ theo diện gì? Năm nào? Nhắc đến Việt Nam, XP có những kỷ niệm gì đáng nhớ?
XP: Dạ thưa XP cùng gia đình rời Việt Nam và định cư tại Tucson, Arizona vào năm 1991 khi XP 9 tuổi. Gia đình qua Mỹ theo diện HO. Sau một thời gian dài sống tại Tucson thì gia đình đã dọn đến Phoenix. Tuy qua Mỹ khi còn nhỏ tuổi nhưng XP vẫn còn nhớ những đêm trăng tròn của Tết Trung Thu ở quê nhà, cầm lòng đèn đi khắp đường phố với các trẻ em ở gần nhà. XP cũng còn nhớ những đêm tối đi bắt những con đôm đốm trong vườn nhà của bà nội.
TM: Trong gần 6 tháng làm việc tại Hạ Viện Hoa Kỳ, điều gì đã khiến cho XP cảm thấy hãnh diện và yêu công việc của mình hơn?
XP: Từ ngày có công việc mới, XP đã có cơ hội ngồi trong các buổi họp của DB Wolf cũng như gặp gỡ và hầu chuyện với rất nhiều người trong các lĩnh vực xã hội — từ các nhà lãnh đạo chính trị cho đến các nhà đấu tranh nhân quyền đã từng bị tù đầy — tại Hoa Kỳ và các quốc gia khác. Một người mà XP có hân hạnh được gặp là ông Natan Sharansky, một nhà đấu tranh nhân quyền rất nỗi tiến, người Ukraine. XP biết hiện tại không có nhiều người Việt làm việc tại Quốc Hội Hoa Kỳ, cho nên XP lấy làm hãnh diện rằng mình có thể đi đến văn phòng DB Wolf mỗi ngày và làm những công việc có ý nghĩa — tuy rất nhỏ bé — trong công cuộc mang
TM: Được biết chương trình thực tập của XP sẽ hết hạn vào cuối năm nay, XP có những dự định sẽ làm gì sau đó?
XP: XP hy vọng sẽ có một công việc cố định tại Quốc Hội hoặc Bộ Ngoại Giao Hoa Kỳ và tiếp tục làm việc trong lĩnh vực nhân quyền.
TM: Ước mơ của XP trong tương lai là gì?
XP: XP rất muốn được nhìn thấy thêm các bạn trẻ gốc Việt vào làm việc tại Quốc Hội Hoa Kỳ vì theo XP nghĩ nếu cộng đồng của chúng ta có thêm nhiều người Mỹ gốc Việt làm việc ở Hạ Viện hay Thượng Viện Hoa Kỳ, thì vấn đề tranh đấu nhằm mang lại tự do, dân chủ và nhân quyền cho quê hương Việt Nam sẽ khó bị lãng quên trong chính phủ Hoa Kỳ.
PERSONAL BACKGROUND:
Place of birth: Huế, Việt Nam
Education: Bachelor of Arts in French Studies at University of Arizona (Tucson, AZ), Master of Arts in Communication Studies at Arizona State University (Glendale, AZ)
Interest: Learning foreign languages and cultures
Hobbies: Going to the movies, playing piano and tennis
Idols: Cựu ngoại trưởng Condoleezza Rice, cựu thủ tướng Margaret Thatcher (Anh Quốc), Aung San Suu Kyi, Hai Bà Trưng
How to contact? By email to:
elise-phuong.ho@mail.house .gov
http://intermati.com/hanna/2014/05m/21d/32.jpg
Xuân Phương bên dòng sông Potomac trong mùa xuân hoa anh đào
Xuân Phương và Ba Mẹ
Xuân Phương chụp với mẹ tại văn phòng làm việc.
Cử tọa đoàn trong buổi điều trần
Hơn 800 công dân Mỹ gốc Việt bên trong hội trường của Quốc Hội Hoa Kỳ.
Buổi họp báo với giới truyền thông
Với Tiến sĩ Nguyễn Đình Thắng và phái đoàn Texas
Xuân Phương cùng Dân biểu Frank Wolf, ba mẹ Xuân Phương và cô nhân viên văn phòng.
Xuân Phương và mẹ trước văn phòng Dân biểu Frank Wolf
Một số nhân chứng trong buổi điều trần
Chung với dân biểu Smith
VL
