Biểu tượng một thời đang dần biến mất, Vì sao Boeing không còn sản xuất máy bay 747 nữa?

[nguoiduatinabc]

Khi chiếc Boeing 747 cất cánh lần đầu vào năm 1969, nó đã mở ra một chương mới trong lịch sử hàng không và kể từ đó đến nay thì thời đại của Boeing 747 đã kéo dài hơn nửa thế kỷ. Nhưng dòng máy bay nào bất kể đình đám tới đâu cũng phải có một hồi kết: Vào đầu năm 2023 Boeing thông báo đã dừng sản xuất dòng 747 sau khi giao máy bay cuối cùng (chiếc 747 thứ 1573) cho hãng hàng không vận tải Atlas Air.

Boeing 747 là máy bay thân rộng đầu tiên trên thế giới, nó có thể chở trung bình 400 hành khách và phạm vi bay dao động từ 8500 km cho đến 14300 km. Xét theo số đơn hàng được giao, thời kỳ đỉnh cao của Boeing 747 là vào các năm 1970, 1971 và giai đoạn 1989-1994 khi chỉ riêng trong các năm này đã có tổng cộng 497 chiếc được bàn giao, chiếm 1/3 tổng số máy bay 747 từng được sản xuất.

Dòng máy bay này có rất nhiều phiên bản, trong đó ba mẫu nổi bật nhất là phiên bản phổ biến 747-400, phiên bản khổng lồ 747-8 và hai chuyên cơ Air Force One của Tổng thống Mỹ, vốn là những chiếc 747-200B được sửa đổi mạnh để trở thành “Nhà trắng trên không”.

Phiên bản 747-8 có thể được coi là chiếc máy bay to lớn nhất mà Boeing từng chế tạo. Nó giữ rất nhiều kỷ lục như dài tới 76,3 mét, trọng lượng cất cánh tối đa 447 tấn - là máy bay nặng nhất của Boeing - và chở được gần 470 khách. Ngoài ra có hai chiếc 747-100 còn được NASA tận dụng để chở tàu con thoi từ chỗ hạ cánh về trung tâm phóng. NASA đã tháo phần lớn ghế ngồi bên trong, gắn các giá đỡ trên lưng và lắp thêm đuôi phụ để giữ thăng bằng, đồng thời gia cố phần thân cùng phần cánh.



Với kích thước khổng lồ, tầm bay lớn mà lại còn sở hữu khả năng chuyển đổi linh hoạt, những tưởng 747 sẽ mãi chiếm thế thượng phong. Nhưng dần dà thì nhu cầu của các hãng hàng không đã thay đổi, họ dần chuộng các máy bay có 2 động cơ như Boeing 777 và 787 bởi chúng ít hao nhiên liệu hơn, chi phí bảo dưỡng thấp và có thể bay thẳng mà không cần đi qua các sân bay trung chuyển lớn.

Khi các khách hàng đang ngày càng chú trọng cắt giảm chi phí, lượng máy bay 747 được bàn giao đã tụt không phanh từ 31 chiếc vào năm 2012 xuống còn 5 chiếc (2022) và cuối cùng là 1 (2023).

Vậy là kích thước và 4 động cơ của 747 mới đầu đem lại lợi thế, nhưng đã dần biến thành “gánh nặng” khiến nó không còn giúp khách hàng đạt lợi nhuận nữa. Phát súng ân huệ của 747 chính là đại dịch Covid năm 2020, khi đó hoạt động du lịch đường hàng không rất suy sụp và nhiều hãng đã không ngần ngại thải bỏ các máy bay lớn và tốn kém như 747. Chẳng hạn British Airways đã cho ngừng hoạt động vĩnh viễn đội bay 747 của họ và Korean Air, Lufthansa cũng nối gót.

Thế giới không còn theo đuổi sự to lớn cồng kềnh và chi phí bất tận nữa, mà thay vào đó là sự linh động, nhỏ gọn, lượng khí thải thấp và hiệu quả đường bay. Các máy bay hiện đại của Boeing như 787 Dreamliner, 737 MAX đều phản ánh những mục tiêu mới của ngành hàng không: chúng thon gọn, chở ít khách và ít xả thải hơn.

Dù đã bị dừng sản xuất, nhiều chiếc 747 vẫn tiếp tục hoạt động thêm một thời gian nữa và năm 2025 chưa phải là dấu chấm hết của “Nữ hoàng bầu trời”. Nhiều hãng vận tải vẫn sử dụng nó để chở hàng như Atlas Air, UPS, Nippon Cargo Airlines và Cargolux.

Đặc biệt là 2 chiếc Air Force One mới (VC-25B) đang được Boeing phát triển từ những chiếc 747-8 International (dự kiến xong sớm nhất vào năm 2027). Vậy là dù mọi chiếc 747 sẽ dừng hoạt động một ngày nào đó, ít nhất vẫn còn 2 chiếc Air Force One bay trên bầu trời như di sản của một thời vàng son.