Nga thoát vòng vây của Ukraine ở Kherson nhờ tỷ phú Musk bất ngờ ra lệnh ngắt Starlink?

[Cupcake01]

Tỷ phú Musk yêu cầu ngắt kết nối Starlink với Ukraine?

Reuters đưa tin hôm thứ Sáu (25/7) rằng tỷ phú Mỹ Elon Musk, chủ sở hữu Starlink, đã ra lệnh vào năm 2022 cắt vùng phủ sóng của hệ thống này tại một số khu vực nhất định ở Ukraine, vào thời điểm các lực lượng Ukraine đang phản công nhằm giành lại vùng lãnh thổ bị Nga kiểm soát.

Cụ thể, tỷ phú Musk đã yêu cầu một kỹ sư cấp cao tại văn phòng SpaceX ở California – công ty sở hữu và điều hành Starlink – cắt vùng phủ sóng ở những khu vực như Kherson, vùng chiến lược phía bắc Biển Đen mà Ukraine đang cố gắng giành lại.

"Chúng ta phải làm điều này", Michael Nicolls – kỹ sư của Starlink – nói với đồng nghiệp khi nhận được chỉ thị.

Các nhân viên đã thực hiện mệnh lệnh, vô hiệu hóa ít nhất một trăm thiết bị đầu cuối Starlink, khiến các cell hình lục giác tương ứng biến mất khỏi bản đồ phủ sóng nội bộ của công ty. Động thái này cũng ảnh hưởng tới một số khu vực khác do Nga kiểm soát, bao gồm cả tỉnh Donetsk.

Theo lời một quan chức quân sự Ukraine, lệnh ngắt kết nối khiến quân đội Ukraine mất liên lạc đột ngột. Binh sĩ hoảng loạn, máy bay không người lái giám sát mất tín hiệu, và các đơn vị pháo binh tầm xa gặp khó khăn trong việc xác định mục tiêu do không còn liên kết dữ liệu từ Starlink.

Hệ quả, Ukraine không thể bao vây một vị trí của Nga tại thị trấn Beryslav, phía đông Kherson. "Cuộc bao vây đã hoàn toàn bị chặn đứng", vị quan chức nói trong một cuộc phỏng vấn. "Nó đã thất bại."

Dù vậy, sau đó Ukraine đã giành lại Beryslav, thành phố Kherson và nhiều khu vực khác từng bị Nga kiểm soát.

Lời kể của phía Ukraine mâu thuẫn với tuyên bố của Elon Musk về cách ông xử lý Starlink trong bối cảnh xung đột. Tháng 3 vừa qua, Musk viết trên mạng xã hội X: "Chúng tôi sẽ không bao giờ làm điều như vậy."

Musk và kỹ sư Michael Nicolls không trả lời yêu cầu bình luận từ Reuters. Trong khi đó, người phát ngôn của SpaceX cho biết thông tin từ phía Ukraine là "không chính xác" và khẳng định: "Starlink cam kết hoàn toàn cung cấp dịch vụ cho Ukraine."

Văn phòng Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky và Bộ Quốc phòng nước này không phản hồi về vấn đề này. Starlink vẫn đang cung cấp dịch vụ tại Ukraine, và quân đội nước này tiếp tục dựa vào hệ thống này để duy trì kết nối. Mới đây, Tổng thống Zelensky cũng đã công khai bày tỏ lòng biết ơn đối với Elon Musk và Starlink.
Ukraine lại gặp trục trặc với Starlink

Một chỉ huy cấp cao của Ukraine cho biết hệ thống Starlink sử dụng tại các đơn vị quân đội đã ngừng hoạt động trong hai tiếng rưỡi vào đêm 24/7, gây khó khăn lớn cho lực lượng ngoài tiền tuyến.

Quân đội Ukraine phụ thuộc nhiều vào hàng nghìn thiết bị đầu cuối Starlink của SpaceX để liên lạc chiến trường và vận hành máy bay không người lái, do hệ thống này cho thấy khả năng kháng gián điệp và chống gây nhiễu tốt trong hơn ba năm rưỡi xung đột với Nga.

Ngày 24/7, Starlink trải qua một trong những sự cố ngừng hoạt động quốc tế lớn nhất, khi lỗi phần mềm nội bộ khiến hàng chục nghìn người dùng bị mất kết nối.

"Starlink đã ngừng hoạt động trên toàn bộ mặt trận", Robert Brovdi – chỉ huy lực lượng máy bay không người lái của Ukraine – viết trên Telegram lúc 22h41.

Starlink – với hơn 6 triệu người dùng tại khoảng 140 quốc gia và vùng lãnh thổ – sau đó xác nhận sự cố toàn cầu và cho biết "chúng tôi đang tích cực triển khai giải pháp khắc phục".

Đến khoảng 1h05 sáng ngày 25/7, Brovdi cho biết sự cố đã được xử lý. Tuy nhiên, ông cảnh báo sự việc cho thấy nguy cơ lớn khi phụ thuộc vào một hệ thống duy nhất, đồng thời kêu gọi đa dạng hóa phương thức liên lạc.

"Các nhiệm vụ chiến đấu đã phải tiến hành mà không có hình ảnh truyền về. Trinh sát chiến trường phải dùng máy bay không người lái tấn công", ông nói.

Một chỉ huy máy bay không người lái khác cũng cho biết đơn vị của ông buộc phải hoãn một số hoạt động chiến đấu vì sự cố.

Oleksandr Dmitriev – người sáng lập hệ thống OCHI của Ukraine, nơi tập hợp dữ liệu từ hàng nghìn đội bay không người lái trên tiền tuyến – nói với Reuters rằng sự cố này nhấn mạnh rủi ro lớn khi phụ thuộc vào dịch vụ đám mây cho chỉ huy chiến đấu và chia sẻ dữ liệu tình báo.

"Nếu mất kết nối internet... khả năng tiến hành các hoạt động chiến đấu gần như không còn nữa", ông nói, đồng thời kêu gọi sử dụng hệ thống liên lạc địa phương không phụ thuộc vào internet.

Tính đến tháng 4/2025, Ukraine đã nhận được hơn 50.000 thiết bị đầu cuối Starlink.

Mặc dù Starlink không hoạt động ở Nga, phía Ukraine cho biết quân đội Nga vẫn sử dụng rộng rãi hệ thống này tại tiền tuyến ở Ukraine.

Về sự cố ngày 24/7, Phó Chủ tịch Starlink Michael Nicolls cho biết nguyên nhân là do "lỗi phần mềm nội bộ quan trọng ảnh hưởng đến mạng lõi". Ông đã lên tiếng xin lỗi và cam kết sẽ điều tra nguyên nhân gốc rễ của sự cố.


VietBF@ Sưu tập