|
Từ ngày 1/4/2025, TikTok Shop và Shopee sẽ áp dụng mức phí mới, với mức tăng lên đến 2-3 lần so với trước đây. Cụ thể, TikTok Shop nâng phí hoa hồng thêm 1% đối với nhà bán thường và gần 2% đối với nhà bán chính hãng (shop mall). Theo đó, một số ngành hàng như điện máy, thời trang, tạp hóa - sức khỏe và làm đẹp, nhà cửa - đời sống, mức phí tăng 1-3%, lên 4% đối với nhà bán thường. Riêng shop mall sẽ có mức tăng khác nhau tùy chính sách riêng biệt.
Còn Shopee cũng thay đổi phí cố định cho tất cả các ngành hàng. Theo đó, ngành hàng “mẹ và bé” tăng từ 4% lên 9,5%, ngành làm đẹp tăng từ 4% lên 10%, ngành hàng phụ kiện điện tử cũng tăng từ 3% lên 9%... Riêng các sản phẩm nằm ngoài danh mục cũng tăng từ 4% lên 10%. Ngoài tăng phí cố định, Shopee cũng xóa bỏ gói Freeship Extra của người bán, bên cạnh đưa thêm chức năng miễn phí vận chuyển và tích hợp mặc định cho toàn bộ tài khoản trên sàn.
Đại diện Shopee cho biết, những thay đổi này được cân nhắc kỹ lưỡng dựa trên tình hình thị trường và nhu cầu của người mua và người bán. Shopee khẳng định, các khoản phí điều chỉnh sẽ được tái đầu tư vào việc nâng cấp nền tảng và triển khai những giải pháp hỗ trợ phát triển bền vững cho nhà bán hàng.
Trước đó, từ ngày 1/2/2025, Lazada đã tăng phí cố định từ 3% lên 4% và giảm giá gói Freeship Max từ 8% xuống 6% cho giá trị đơn hàng. Lazada cũng thông báo, các nhà bán hàng sẽ không còn được miễn phí cố định khi tham gia chương trình Freeship max.
Theo báo cáo từ YouNet ECI về thị trường thương mại điện tử Việt Nam, chỉ riêng 3 sàn Shopee, TikTokShop, Lazada đã chiếm tới 98,6% thị phần. Trong đó, Shopee và TikTok Shop tiếp tục khẳng định vị thế dẫn đầu với tổng giá trị giao dịch (GMV) lần lượt đạt 233.320 tỷ đồng và 94.170 tỷ đồng, chiếm 66,7% và 26,9% thị phần. Tốc độ tăng trưởng doanh thu của hai nền tảng trong năm 2024 đạt mức thần tốc 41% và 99% so với năm 2023. Còn Lazada chiếm khoảng 5,5% thị phần, với 19.410 tỷ đồng doanh thu.
Cũng theo báo cáo này, hiện Shopee có 261.000 nhà bán hàng, TikTok Shop có 113.000 nhà bán hàng và Lazada có 104.000 nhà bán hàng. Như vậy, tổng cộng có 478.000 nhà bán hàng trên 3 sàn thương mại điện tử sẽ chịu ảnh hưởng từ chính sách tăng phí lần này.
Theo ông Lê Sỹ Dũng, Giám đốc Công ty Fixecom, với mức tăng phí nêu trên, cộng với các chi phi vận hành (quảng bá, nhân lực, kho bãi) biên lợi nhuận của nhà bán hàng phải đạt trên 50% mới có lãi. Gian hàng chỉ đạt 20-25% rất khó để cạnh tranh.
Còn ông Nguyễn Duy Vĩ, Giám đốc Công ty Buzi (TP.HCM) cho hay, các sàn Shopee, Lazada, TikTok Shop đều tăng phí hoa hồng trên mỗi đơn hàng, trung bình 5 - 10% tùy ngành hàng, khiến lợi nhuận của người bán bị cắt giảm trực tiếp. Phí thanh toán là khoản “âm thầm”, nhưng gây ảnh hưởng lớn, thường dao động 2 - 4%. Sàn giải thích rằng đây là phí xử lý giao dịch, nhưng thực chất là một cách tăng doanh thu của sàn.
Phí quảng cáo và hiển thị sản phẩm là điều người bán nào cũng phải trả, bởi nếu không trả tiền cho quảng cáo hoặc tham gia các chương trình khuyến mãi của sàn, sản phẩm rất khó xuất hiện ở vị trí đẹp. Điều này tạo áp lực lên shop nhỏ, buộc họ phải chi tiền nếu muốn cạnh tranh.
“Với biên lợi nhuận thấp, việc tăng phí khiến nhiều shop nhỏ không còn đủ sức cạnh tranh. Thương mại điện tử không còn là mảnh đất màu mỡ cho shop nhỏ”, ông Vĩ nhận xét.
Hiến kế cho nhà bán hàng
Ông Trần Lâm, CEO Julyhouse cho rằng, đợt tăng phí của các sàn thương mại điện tử là “cú đấm mạnh” vào nhà bán hàng. Vì thế, nhà bán hàng cần xác định rõ mô hình kinh doanh để đầu tư hợp lý. Nhà bán hàng cá nhân nên tinh gọn hoạt động để giảm chi phí, tối ưu lợi nhuận.
Còn ông Lê Sỹ Dũng gợi ý cải thiện biên lợi nhuận bằng cách tăng giá bán hợp lý, kết hợp tìm nguồn hàng giá tốt hơn hoặc đàm phán lại với nhà cung cấp. Shop cần tập trung sản phẩm giá trị cao, tránh cuộc đua giảm giá và bán theo combo để tăng giá trị đơn hàng và tối ưu chi phí vận chuyển. Đồng thời, giải pháp khác là giảm tích trữ hàng để bớt chi phí lưu kho, tối ưu quy trình đóng gói và lựa chọn nhà vận chuyển.
doanh nghiệp sử dụng thương mại điện tử cần chuyên nghiệp hóa quá trình vận hành, trong đó kho vận, logistics là rất quan trọng. Khi sàn quá khắc nghiệt thì doanh nghiệp cần tự xây dựng kênh bán hàng để có dữ liệu khách hàng riêng.
TS. Nguyễn Minh Phong, chuyên gia kinh tế lưu ý, nguyên tắc của bất kỳ dịch vụ nào trên thị trường đều phải có chi phí và mức phí này khó có thể cố định theo thời gian mà phải điều chỉnh theo tình hình thị trường. Do đó, sàn thương mại điện tử tăng phí cũng là điều dĩ nhiên theo tình hình thị trường, song tăng phí có thể khiến giá hàng hóa cao hơn, làm người mua tốn kém hơn và nhu cầu giảm.Vì vậy, việc tăng phí nên đi đôi với nâng cao chất lượng để đảm bảo lợi ích hài hòa giữa các bên liên quan.
“Để đảm bảo sự phát triển bền vững, các sàn thương mại điện tử cần tính toán kỹ lưỡng mức phí áp dụng, đồng thời có chính sách hỗ trợ phù hợp để duy trì hệ sinh thái thương mại điện tử ổn định và công bằng cho cả người bán lẫn người mua”, ông Phong nhận xét.
Ở góc độ khác, trước sự khắc nghiệt của thị trường và chính sách của các sàn thương mại điện tử, ông Nguyễn Hòa Bình, Chủ tịch Tập đoàn NextTech phân tích, xu hướng thương mại điện tử được định hình bởi các sàn lớn. Hiện các sàn thương mại điện tử đang siết người bán với các khoản phí và tiêu chí gắt gao hơn, thậm chí bắt đầu có chính sách hoàn tiền mà không cần trả lại hàng. Đây là quy định rất khắc nghiệt với người bán. Mặt khác, khi bán hàng trên các sàn ngoài bán hàng và trả phí thì họ không nắm thông tin khách hàng.
Bởi thế, ông Bình khuyến cáo, doanh nghiệp sử dụng thương mại điện tử cần chuyên nghiệp hóa quá trình vận hành, trong đó kho vận, logistics là rất quan trọng. Nếu người bán chậm giao hàng hay hàng hóa hỏng hóc, khi đó khách hàng có thể đánh giá 1 sao và ảnh hưởng đến uy tín của doanh nghiệp. Khi sàn thương mại điện tử quá khắc nghiệt thì doanh nghiệp cần tự xây dựng kênh bán hàng để có dữ liệu khách hàng riêng. Khi bán hàng trên sàn, doanh nghiệp hoàn toàn không có thông tin liên hệ của khách hàng, nên cần đầu tư để có tệp khách hàng riêng, từ đó mới trụ được trong tương lai.
|
|
