Phó giáo sư, tiến sĩ Hoàng Thị Lâm, Trưởng bộ môn Dị ứng Miễn dịch lâm sàng, Đại học Y Hà Nội, cho biết không phải ai cũng bị dị ứng vaccine, chỉ những người cơ địa dị ứng mới có nguy cơ dị ứng vaccine.
Ví dụ, bản thân hoặc thành viên trong gia đ́nh mắc các bệnh dị ứng như dị ứng thuốc, dị ứng thức ăn, dị ứng vaccine, hen phế quản, viêm mũi dị ứng...
Hiện, tỷ lệ dị ứng vaccine và phản vệ do vaccine rất thấp. Tuy nhiên, khi nước ta đang trong chiến dịch tiêm chủng đại trà vaccine Covid-19, mối quan tâm đến các phản ứng sau tiêm, đặc biệt là dị ứng, nhiều hơn.
Vaccine cũng giống như các thuốc khác, đều có khả năng gây dị ứng và bất kỳ thành phần nào của vacine cũng có thể đóng vai tṛ là một dị nguyên (gây dị ứng). Dị ứng vaccine có thể là dị ứng type nhanh xảy ra trong ṿng vài phút hoặc vài giờ với các biểu hiện như mày đay, phù quincke (sưng nề đột ngột), khó thở, phản vệ...
Dị ứng hoặc dị ứng type chậm (qua trung gian IgE hoặc không) xảy ra sau vài giờ đến vài ngày, thậm chí là vài tuần sau khi dùng vaccine. Trong đó cấp tính và nguy hiểm nhất vẫn là phản ứng phản vệ, đặc biệt là sốc phản vệ, có nguy cơ đe dọa tính mạng.
Khoảng 80% trường hợp phản vệ do vaccine xảy ra trong ṿng 30 phút đầu sau tiêm. Các triệu chứng có thể có là mày đay mẩn ngứa, ban đỏ, hoa mắt chóng mặt, mệt mỏi, xuất hiện nhanh sau tiêm vaccine. Sau đó các triệu chứng tiếp tục tiến triển như khó thở, choáng váng, ngất suy hô hấp, trụy tim mạch... Nếu không cấp cứu kịp thời người bệnh có thể tử vong.
Thành phần gây dị ứng trong vaccine rất đa dạng, tùy từng loại vaccine. Đó có thể là do gelatin (có trong vaccine sởi, rubela, thủy đậu...), protein trứng (vaccine sốt vàng, sởi, rubella, vaccine dại ...), protein sữa (bạch hầu, ho gà, uốn ván....).
Một số chất bảo quản trong vaccine như thimerosal, aluminum, và phenoxyethanol cũng có thể gây dị ứng. PEG và Polysorbate là hai thành phần có trong vaccine Covid-19 cũng được liệt kê là các dị nguyên tiềm năng.
Nhân viên y tế tại Hà Nội tiêm vaccine AstraZeneca. Ảnh:Giang Huy.
Nhân viên y tế tại Hà Nội tiêm vaccine AstraZeneca. Ảnh:Giang Huy.
Hiện nay, có nhiều hướng dẫn cách tiếp cận và chẩn đoán dị ứng vaccine ở những người cơ địa dị ứng. Điều quan trọng nhất vẫn là thăm khám lâm sàng. Một số hướng dẫn đề nghị test để nhận biết nguy cơ dị ứng vaccine, tuy nhiên cách này đang gây nhiều ư kiến trái chiều. Bộ Y tế cũng không khuyến cáo test dị ứng trước khi tiêm vaccine.
Theo quan điểm của tiến sĩ Lâm: "Người cơ địa dị ứng có thể test, c̣n trường hợp không thuộc cơ địa dị ứng không khuyến cáo test dị ứng vaccine Covid-19".
Một số pḥng xét nghiệm có thể xác định được mức kháng thể dị ứng với vaccine, thông thường là kháng thể IgE đặc hiệu với vaccine hoặc thành phần vaccine. Test da cũng là phương pháp được sử dụng. Tuy nhiên test da cũng có thể gây phản ứng phản vệ, nên chỉ được thực hiện tại các đơn vị có trang bị đầy đủ phương tiện cấp cứu và được thực hiện bởi các bác sĩ chuyên khoa hoặc có chứng chỉ về việc thực hiện test này.
Ngoài ra, c̣n có xét nghiệm IgE đặc hiệu với dị nguyên (vaccine) như protein trứng, protein sữa, gelatin, latex và nấm mốc hoặc kháng sinh (thành phần của vaccine).
Trong một số trường hợp đặc biệt, các bác sĩ sẽ sử dụng test kích thích để chẩn đoán người bệnh có dị ứng với vaccine hay không. Tuy nhiên, đây là thủ thuật có tính nguy hiểm cao, chỉ nên tiến hành tại các cơ sở y tế có trang bị đầy đủ phương tiện cấp cứu và được thực hiện bởi các bác sĩ chuyên khoa dị ứng.
Tiến sĩ Lâm đánh giá, với các phương pháp tiếp cận và chẩn đoán dị ứng vaccine, người có cơ địa dị ứng có thể thêm cơ hội yên tâm tiêm vaccine, giúp tăng thêm số lượng cá nhân tiêm vaccine, góp phần nhanh chóng tạo nên miễn dịch cộng đồng, đẩy lùi đại dịch.
Chiến dịch tiêm chủng vaccine Covid-19 toàn dân tại Việt Nam bắt đầu hôm 10/7, kéo dài đến tháng 4/2022. Mục tiêu là tiêm miễn phí hàng năm cho nhân dân để đạt được sự miễn dịch cộng đồng trên toàn quốc. Chiến lược tiêm chủng là "tiêm đến đâu an toàn đến đấy", đảm bảo an toàn cho người được tiêm, hạn chế đến mức thấp nhất trường hợp phản vệ.
Friday, July 21, 2017
Chuyện Ǵ Xảy Ra Nếu Trái Đất Tiếp Tục Nóng Lên
Băng ở hai đầu cực đang tan nhanh. Ảnh: National Geographic.
Hiệu ứng nóng lên toàn cầu thay đổi lượng mưa, tăng xói ṃn ven bờ, kéo dài thời gian canh tác, làm tan băng và bùng phát dịch bệnh.
Theo các nhà khoa học, ảnh hưởng của con người là nguyên nhân số một gây ra hiệu ứng nóng lên toàn cầu, đặc biệt là do phá rừng và tăng lượng khí thải carbon từ đốt cháy nhiên liệu hóa thạch. CO2, metan và các hóa chất khác do con người thải ra bầu khí quyển hoạt động như một tấm màn, giữ lại sức nóng từ mặt trời và khiến trái đất nóng lên. Điều này thay đổi hệ khí hậu của Trái đất, trong đó có đất đai, khí quyển, đại dương và băng.
Nhiệt độ cao hơn cũng khiến các thảm họa thiên nhiên diễn ra nặng nề hơn, trong đó có băo, lụt, nắng nóng và hạn hán. Khí hậu nóng lên tạo ra bầu khí quyển có thể thu nạp, dự trữ và giải phóng nhiều nước hơn, khiến những vùng ngập lụt trở nên ngập lụt hơn và vùng khô hạn trở nên khô hạn hơn.
Nắng nóng kéo dài
Các đợt nắng nóng kéo dài khiến đất đai khô cằn, gây ra t́nh trạng khan hiếm nước sạch, cháy rừng lan rộng mất kiểm soát, băo bụi và lũ quét. Ở nhiều nơi trên thế giới, việc thiếu nước dẫn tới bệnh dịch nghiêm trọng. Trái lại, mưa lớn khiến sông hồ tràn nước, phá hủy nhà cửa, làm nguồn nước uống nhiễm bẩn, rác thải lan tràn và không khí ô nhiễm. Đồng thời, điều kiện nóng ẩm cũng tạo thuận lợi cho bệnh dịch lây lan qua nước và thức ăn phát triển, cũng như các loài côn trùng truyền bệnh như muỗi, rận... sinh trưởng.
Các nhà khoa học cũng chỉ ra rằng biến đổi khí hậu là “mối đe dọa lớn sức khỏe toàn cầu lớn nhất thế kỷ 21”. Điều này tác động mạnh mẽ nhất tới trẻ em, người lớn tuổi, các cộng đồng nghèo đói và dân tộc thiểu số. Với số ngày nóng tăng lên ở những khu vực trước đây chưa từng xảy ra điều này, người dân không có điều ḥa hoặc không đủ điều kiện chi trả. Các đợt nóng kéo dài sẽ dẫn tới tổn hại nặng nề với sức khỏe con người, với những bệnh như đột quỵ, say nắng, ảnh hưởng tới tim mạch, thận...
Các đợt nóng kéo dài ảnh hưởng tới sức khỏe con người. Ảnh: Vox.
Không khí bẩn hơn
Nhiệt độ tăng cao cũng khiến t́nh trạng ô nhiễm không khí trầm trọng hơn do làm tầng ozone mặt đất dày lên (khi khí thải từ xe cộ, nhà máy và các nguồn khác phản ứng với ánh sáng mặt trời và nhiệt độ). Tầng ozone mặt đất là nhân tố chính gây sương mù quang hóa, và nhiệt độ càng tăng th́ lớp sương mù này càng dày. Không khí bẩn khiến tỷ lệ nhập viện và tử vong ở bệnh nhân hen suyễn tăng lên, làm t́nh trạng người bị bệnh tim hay phổi trầm trọng hơn.
Tỷ lệ tuyệt chủng tăng lên
Khi mặt đất và đại dương trải qua những biến đổi nhanh chóng và mạnh mẽ, các loài động thực vật sẽ biến mất nếu không kịp thích nghi. Nhiều loài động vật trên cạn và dưới nước đă di chuyển tới các vùng mát hơn hoặc lên độ cao lớn hơn để thoát khỏi t́nh trạng nóng lên toàn cầu. Chúng cũng thay đổi hành vi theo mùa và quy luật di cư.
Tuy nhiên, nhiều loài vẫn phải đối mặt với nguy cơ tuyệt chủng. Một nghiên cứu năm 2015 cho thấy các loài có xương sống (cá, chim, động vật có vú, ḅ sát, lưỡng cư) đang biến mất với tốc độ nhanh hơn 114 lần so với thông thường - một hiện tượng có liên hệ mật thiết với biến đổi khí hậu, ô nhiễm và phá rừng.
Băng tan khiến nước biển dâng cao
Các vùng cực đặc biệt nhạy cảm với hiện tượng nóng lên toàn cầu. Nhiệt độ trung b́nh ở Bắc Cực tăng nhanh gấp đôi các vùng khác và băng cũng đang tan rất nhanh. Điều này không chỉ gây ảnh hưởng nặng nề tới con người và hệ động thực vật khu vực mà c̣n khiến mực nước biển dâng cao. Đến năm 2100, nước biển sẽ dâng lên khoảng 30-130 cm, đe dọa hệ san hô và các khu vực thấp của thế giới. Các quốc đảo và những thành phố lớn như New York, Los Angeles, Mumbai, Sydney, Rio de Janeiro... sẽ ch́m dưới nước.
Các thành phố ven biển như New York sẽ ch́m dưới nước. Ảnh: Rolling Stone.
Bên cạnh đó, nước biển cũng có độ axit cao hơn, phần lớn là do hấp thụ khí thải. Nếu nồng độ này tiếp tục tăng lên, hệ sinh vật dưới biển sẽ phải đối mặt với nguy cơ diệt vong lớn, nhất là các loài có vỏ hoặc xương như thân mềm, cua và san hô.
Rơ ràng, biến đổi khí hậu khiến tương lai loài người trở nên mong manh. Điều đáng sợ là đă quá muộn để quay ngược chiều kim đồng hồ, khi chúng ta thải vào không trung lượng khí thải khổng lồ. Dù có ngừng mọi hoạt động tạo ra CO2, con người cũng sẽ vẫn phải đối mặt với hậu quả. Tuy nhiên, nếu tích cực giảm lượng khí thải toàn cầu, hậu quả của biến đổi khí hậu sẽ nhẹ hơn.
" Chúng tôi đă sống với nhau gần 50 năm hạnh phúc.
Tuổi đời cách xa nhau khá lớn, 9 năm, tôi là người vợ may mắn được cưng chiều và chồng tôi không để tôi thiếu thốn điều ǵ, từ t́nh thương đến vật chất. Năm nay tôi bước vào tuổi 70, một người đàn bà c̣n đủ sức sống, sức khỏe .
Từ ngày hai vợ chồng về hưu, chúng tôi vẫn giữ nếp sống cũ, lui tới với bạn bè, du lịch khắp nơi . Và từ khi các cháu nội ngoại đua nhau ra đời, lại thêm bận rộn chuyện nuôi cháu giúp con. Trong nhà vang tiếng trẻ cười, nhất là dịp cuối tuần, con cháu về đầy nhà, tôi bận túi bụi, đi chợ nấu ăn lo bữa cơm gia đ́nh.
Tôi cảm thấy hạnh phúc thật đầy đủ …
Cách đây hơn một năm, các bác sĩ t́m ra nhà tôi bị bệnh Alzheimer! căn bệnh này xuất hiện từ từ rồi tăng tiến bất ngờ, mau lẹ đến phải lo ngại. Alzheimer, tôi có xa lạ ǵ với cái tên này đâu ! tôi vẫn thường cười nhạo về sự đăng trí của chồng … quên ch́a khóa …lái xe lạc đường về …để cái này qua chổ khác, rồi loay hoay kiếm t́m…
Và tôi cũng đă nghe đến, biết đến từ lâu. Suốt cả cuộc đời nghề nghiệp của tôi trong 40 năm làm việc ở Canada, săn sóc thuốc men cho các bệnh nhân cao tuổi, thường thường là cuối cùng họ cũng phải chịu số phận dọn vào ở trong các viện dưỡng lăo dành cho những ông bà già mắc bệnh Alzheimer.
Điều này khiến tôi đôi khi lo sợ lắm, nhưng rồi cuối cùng chúng tôi cũng phải hồi hộp, đau khổ mà chờ đợi, chuẩn bị chấp nhận một kết cuộc đau ḷng và tệ hại có thể xảy đến.
Khi nhà tôi nhận được kết quả xác định bệnh Alzheimer, chúng tôi đă ôm lấy nhau và khóc vùi…Khi b́nh tĩnh lại, chúng tôi cùng lau nước mắt cho nhau và bắt đầu đề cập đến những hệ lụy có thể xảy ra…Cả hai chúng tôi đều là chuyên viên trong ngành y tế, nên sự đề cập, bàn luận đến bệnh t́nh cũng là điều dễ dàng…Chúng tôi cũng hiểu rơ những ǵ trong tương lai gần chờ đợi chúng tôi những ngày sắp tới mà không hoảng hốt, không hoang mang. Chúng tôi cũng chẳng lạ lùng ǵ với căn bệnh này v́ chính trong gia đ́nh, mẹ chồng tôi ngày xưa cũng đă mắc phải căn bệnh này trước khi qua đời vào trước tuổi 90. Phần chồng tôi th́ ông không bao giờ muốn nhắc lại những kỷ niệm đau buồn đó.
Từ ngày ấy, chúng tôi vẫn tiếp tục sống bên nhau, giảm bớt dần những giao tế xă hội, bạn bè. Tôi tiếp tục săn sóc chồng cho đến ngày t́nh thế bắt buộc anh ấy phải nhập viện. Mỗi tuần năm ngày, tôi vào viện thăm chồng, mang theo những thức ăn ngày trước anh ưa thích… Mặc dầu vậy, anh ăn rất ít và trí nhớ dần dần mất đi…bạn bè thân thiết vào thăm, anh không c̣n nhớ tên, cũng không thể nhận ra người quen. Tuy vậy, với những thành viên trong gia đ́nh, anh vẫn nhận biết dễ dàng và gọi tên rơ ràng từng đứa cháu, đứa con, nét vui mừng lộ ra mặt mỗi lần tôi đến thăm.
Chúng tôi càng ngày càng ít chuyện tṛ với nhau, thay vào đó chúng tôi thường cầm tay nhau. Chúng tôi tay trong tay rất lâu, tôi vuốt ve bàn tay của chồng và hôn nhẹ lên vầng trán rộng…
Mỗi ngày, tôi thường đọc cho anh nghe một trang báo hay cùng đi dạo ngoài vườn vào những hôm nắng đẹp. Ông nhà tôi ngồi vững vàng trên xe lăn, tôi đẩy xe đi nhè nhẹ, ông hài ḷng ngắm những luống hoa nở rực rỡ hai bên lối đi, hoặc cùng ngước nh́n bầu trời xanh bát ngát, theo dơi những cánh chim rộn ră bay về sau nhiều tháng ngày dài trốn tuyết ở tận miền nam…
Có lúc tôi cầm chiếc kéo, cẩn thận cắt xén mái tóc lưa thưa trắng bạc, ông ngồi im lặng, cười rất hiền và lộ vẻ sung sướng, hài ḷng …
Nh́n ông, thật khó mà tưởng tượng một ngày kia phải rời xa người chồng, người anh, người bạn đời thân yêu này măi măi.
Ḍng đời vẫn trôi…những buồn vui nối tiếp, con đường trải dài từ nhà đến viện dưỡng lăo, những cuốc xe taxi cố định, không thay đổi hướng đi bên những tàng cây xanh, chuyển vàng vào tiết thu, phủ đầy bụi tuyết trong mùa Giáng Sinh…
Xuân, Hạ, Thu, Đông …Từng chu kỳ tuyết trắng… và người chồng thân yêu của tôi ch́m dần.. ch́m dần trong thế giới yên lặng. C̣n tôi, một ḿnh chiến đấu với nỗi cô đơn bất lực của chính ḿnh.
Thỉnh thoảng tôi có mặc cảm so sánh, tại sao ḿnh lại c̣n được sức khỏe hơn chồng … tiếp tục với cuộc sống đơn độc, ngoài hai buổi đi về thăm viếng, c̣n được vui với con cháu vây quanh, bạn bè sum họp .
Đôi khi liền sau một cuộc vui tôi cảm thấy ḿnh có lỗi, ích kỷ, chỉ biết vui cho riêng ḿnh mà quên nghĩ đến chồng …
Tự hỏi như vậy, tôi có hay không đánh mất t́nh yêu, đạo đức của người vợ, có chồng đau yếu, bệnh hoạn đang chờ đợi từng phút từng giây, ở nơi chốn nào đó trong một viện dưỡng lăo của thành phố ?
Nhưng mặt khác, với cuộc sống chung quanh không ngừng nghỉ, tôi thầm nhủ, nên trôi theo ḍng đời, phải có sự giao tiếp với đời sống c̣n lại, có như thế, chỉ có cách đó, tôi mới có thể giữ được nụ cười và nguồn năng lượng ít ỏi, cần thiết để tiếp sức sống cho chồng …
Không muốn, cũng không dám nghĩ xa hơn về những ngày sắp tới…Hiện tại, đối với tôi, cuộc đời không phải là một màu hồng tuyệt đối, nhưng tôi c̣n có thể chịu đựng được những thăng trầm nhè nhẹ bằng cách chu toàn những nhiệm vụ, bổn phận nho nhỏ mỗi ngày…
Phần riêng cho tôi, thấy cần phải tự chăm sóc ḿnh, giữ sức khỏe tốt và tâm thần thanh thản để vui sống và để đừng làm phiền hà đến những người sống chung quanh ḿnh, nhất là để đủ năng lực chăm sóc người bệnh, người chồng yêu quí của tôi, càng lâu dài càng tốt…
Hy vọng những lời tâm sự này mang lại cho bạn chút vui sống, niềm hy vọng, nếu chẳng may một ngày kia, một người bạn của chúng ta gặp phải chuyện không may như tôi. Xin hăy cố gắng."
Cố gắng ….
Đau khớp gối và đi đứng khó khăn là triệu chứng hay gặp ở người trung niên và người già. Nguyên nhân là khớp gối bị thoái hoá. Theo thời gian khớp gối ngày càng bị già đi , bị thoái hoá nhiều hơn. Cấu trúc của xương đùi, xương cẳng chân bị thưa, yếu, dịch khớp gối bị khô, hệ thống dây chằng bị yếu, nhăo.
Cuối cùng dẩn đến t́nh trạng yếu, mơi, đau nhức vùng gối.
Khi điều trị bác sĩ thường cho thuốc giảm đau, kháng viêm, thư giản cơ, thuốc hổ trợ khớp như glucosamin…
Loại thuốc giảm đau nhẹ nhất là thuốc giảm đau ngoại vi như Paracetamol. Mạnh hơn một chút là thuốc kháng viêm Non steroid như Ibuprofen, Meloxicam, Celecoxib… Thuốc kháng viêm giảm đau mạnh hơn nữa là corticoid ( Prednisolone, Methyl Prednisolone… Thuốc giảm đau có thể xử dụng riêng lẻ hay phối hợp. Những thuốc nói trên có tác dụng giảm đau đôi khi thật ngoạn mục. Uống vào vài hôm đă thấy hết đau. Nhưng khi ngừng thuốc, cơn đau khớp lại tái xuất hiện!
Cuối cùng do uống các loại thuốc trên trong thời gian dài , người bị thoái hoá khớp vừa không hết đau do chứng thoái hoá khớp lại vừa thêm một bệnh nữa là đau dạ dày. Đôi khi có những trường hợp nặng hơn nữa là xuất huyết do tổn thương dạ dày
Các bạn biết không, có một cách khác để giải quyết đau do thoái hoá khớp hữu hiệu và hầu như không có tác dụng phụ và làm mạnh khớp gối. Đó là tập thể dục vùng gối.
Có nhiều động tác tập cho khớp gối
Theo kinh nghiệm điều trị tôi thấy có một động tác đơn giản, dễ áp dụng và có hiệu quả tốt cho người lớn tuổi bị đau khớp gối mà không có tác dụng phụ
Động tác này chủ yếu giúp hệ thống dây chằng vùng khớp gối được mạnh, dẻo dai. Các bạn xem lại h́nh minh hoạ sẽ thấy hệ dây chằng là phần chủ lực cho sự vận động khớp gối ( và tất cả khớp trong cơ thể nữa ). Do đó đây là bài tập dù vô cùng đơn giản nhưng rất hiệu quả giúp khớp gối khoẻ mạnh.
BÀI TẬP THỂ DỤC KHỚP GỐI: Tay trái đặt tại thắt lưng. Bàn tay phải đặt lên tay trái. Chiều rộng 2 chân bằng chiều rộng 2 vai. Từ từ rùn gối xuống rồi đứng thẳng lên, mỗi ngày 2 lần mỗi lần ít nhất 40 lượt ( cẳng chân và đùi hợp thành một góc khoảng 120 độ = ngồi xuống giữa chừng, không cần ngồi quá thấp )
Trong khi tập động tác này, các bạn nên tập chậm và vừa tập vừa chú ư đến vùng dây chằng trước khớp gối. Buổi sáng tập đứng lên ngồi xuống 40 lần, chiều 40 lần nữa ( theo thời gian các bạn có thể tăng số lần tập ). Những bác lớn tuổi, yếu, có thể có thể tập 10 lần rồi ngồi ghế nghỉ, sau đó tập tiếp tục cho đến 40 lần. Hoặc không cần đặt 2 tay sau lưng và có thể vừa tập vừa nắm tay vào cạnh bàn cũng được
Kỳ diệu thay, chỉ một động tác thể dục "đứng lên ngồi xuống" cũng đủ cải thiện chứng đau do khớp gối bị thoái hoá ( Ngoài ra các bạn nên uống bổ sung calcim D và phơi nắng sáng mỗi ngày # 30 phút , tránh ngồi xổm v́ làm căng đau dây chằng khớp gối ). Nhiều bệnh nhân đă nhận được lợi ích từ bài tập đơn giản này. Các bạn hăy thử xem!
Một cuộc sống với nhịp độ nhanh, áp lực cao cùng với thời gian ăn tối kéo dài, thói quen tưởng chừng b́nh thường nhưng lại gieo rắc cho bạn những nguy hiểm khôn lường
Theo một nghiên cứu mới đây của Đại học California, việc ăn tối muộn có thể làm suy giảm trí nhớ, tăng nguy cơ ung thư dạ dày.
1. Béo ph́
Thời gian đói kéo dài khiến cơ thể bạn nạp nhiều thức ăn hơn b́nh thường trong bữa tối. Sau khi ăn xong bữa tối muộn như vậy, cơ thể bạn sẽ muốn được nghỉ ngơi và thường sẽ lên giường đi ngủ luôn trong khi thức ăn chưa được chuyển hóa. Cùng với việc lười tập thể dục, bạn sẽ rất nhanh chóng trở nên béo ph́.
2. Gia tăng nguy cơ đột quỵ
Năm 2011, một nghiên cứu tại cuộc họp thường niên của Hiệp hội châu Âu cho thấy, ăn tối muộn dẫn đến nguy cơ bị đột quỵ cao. Thay vào đó, hăy đảm bảo thời gian ngủ sau bữa ăn ít nhất là 60-70 phút, xác suất của sự xuất hiện của đột quỵ có thể được giảm 66%.
3. Ung thư dạ dày
Nghiên cứu của đại học Tokyo Nhật Bản cho biết 38,4% dân số mắc bệnh ung thư dạ dày nếu ăn tối quá muộn. Các nhà nghiên cứu phân tích, tuổi thọ của các mô tế bào rất ngắn và thường được thay mới trong 2-3 ngày. Quá tŕnh thay đổi này diễn ra chủ yếu vào ban đêm. Ăn tối muộn, dạ dày sẽ phải liên tục tiêu hóa, ảnh hưởng đến niêm mạc dạ dày, tăng nguy cơ ung thư.
4. Ảnh hưởng đến giấc ngủ
Việc dạ dày vẫn phải làm việc vào ban đêm khiến bạn khó ngủ, thậm chí là mất ngủ. Điều này dễ dẫn đến mất trí nhớ, suy nhược thần kinh.
5. Nguy cơ cao mắc bệnh sỏi thận
Ăn tối muộn sau đó là lên giường đi ngủ. 4-5 tiếng sau khi ăn là hoạt động bài tiết nước tiểu để thải 1 lượng can xi ra ngoài cơ thể. Nếu lượng can xi trong nước tiểu này theo thời gian tích tụ dần sẽ dễn đến sỏi thận.
6. Dễ xảy ra tai nạn
Ăn tối muộn tức là khoảng thời gian nhịn đói từ trưa đến tối kéo dài quá lâu làm lượng đường trong máu giảm, rất có hại cho chức năng của năo. Có thể gây tụt huyết áp và không tránh khỏi tai nạn nếu bạn đang di chuyển trên đường.
Nghĩ đến Việt Nam, chúng ta thường nghĩ ngay đến khía cạnh chính trị với những hiểm họa đến từ Trung Quốc, đặc biệt trên Biển Đông, cũng như họa độc tài toàn trị của đảng Cộng Sản. Tuy nhiên, ở Việt Nam c̣n nhiều vấn đề nghiêm trọng khác cần được chú ư, trong đó, nổi bật nhất là về phương diện văn hóa; trong văn hóa, yếu tố đáng quan tâm nhất là tính cách của con người.
Trên các trang mạng xă hội, nhiều người đă nêu lên những tính xấu của người Việt Nam hiện nay, như sự độc ác, thù hằn, tham lam, hoang tưởng và khoe khoang. Theo tôi, ba tính xấu đáng kể nhất là ích kỷ, giả dối và vô cảm.
Xin nói ngay, ở đây, có hai điều cần được nhấn mạnh: Thứ nhất, những tính xấu ấy ở đâu cũng có. Vấn đề chỉ là mức độ. Cần thành thực nh́n nhận là mức độ ích kỷ, giả dối và vô cảm ở Việt Nam rất trầm trọng và đáng báo động. Thứ hai, nói tính xấu của người Việt Nam là ích kỷ, giả dối và vô cảm không có nghĩa là cho mọi người Việt Nam đều ích kỷ, giả dối và vô cảm. Không phải. Xă hội nào cũng có người tốt kẻ xấu. Vấn đề là tỉ lệ. Không thể phủ nhận được là ở Việt Nam hiện nay những người tốt, thẳng thắn, ngay thật, biết nghĩ đến người khác và biết quan tâm đến đất nước khá hiếm.
Tính ích kỷ là một hiện tượng khá mới ở Việt Nam. Văn hóa Việt Nam, từ trước đến nay, dưới mắt của hầu hết các học giả, là nặng tính cộng đồng hơn tính cá nhân chủ nghĩa. Nền tảng của quan hệ giữa người và người, trước, xây dựng trên làng; sau, trên t́nh láng giềng, thường đề cao sự tương thân, tương ái. Người ta sống theo phương châm “tối lửa tắt đèn có nhau.” Rất phổ biến hiện tượng cả làng xúm vào giúp đỡ nhau trong những ngày có tang hoặc có giỗ. Mỗi người giúp một tí. Bây giờ th́ khác. Người ta thường dửng dưng trước những nỗi đau của đồng bào và đồng loại. Báo chí thường tường thuật sự kiện nhiều người bị tai nạn ngoài đường mà không có ai giúp đỡ cả. Người bị nạn nằm giẫy giụa, ngắc ngoải, thoi thóp, mọi người vẫn mặc kệ, chỉ đứng nh́n, không hề ra tay cứu giúp. Trong việc làm ăn buôn bán cũng vậy. Biết cho hóa chất độc hại vào thực phẩm sẽ gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe người khác, người ta vẫn làm, miễn là có lợi. Trong ngành du lịch, biết lừa người khác sẽ gây ảnh hưởng xấu đến h́nh ảnh thương hiệu và đất nước, người ta vẫn làm.
Nhưng ích kỷ nhất là giới lănh đạo đảng Cộng Sản. Nói chuyện với các cán bộ vào ngày 4 tháng 3 vừa qua, bí thư Thành Ủy Hà Nội, ông Hoàng Trung Hải cho việc cải cách hành chính trong địa phương không có ǵ là khó. Theo ông, nguyên nhân chính là sự ích kỷ. Ông kêu gọi: “Hăy bỏ cái tôi, bỏ cái ích kỷ của từng cơ quan, tổ chức ra ngoài là chúng ta làm được cải cách hành chính.” Nhưng sự ích kỷ không phải chỉ xuất hiện ở giới lănh đạo địa phương. Ngay giới lănh đạo cao cấp nhất trong đảng và trong cả nước cũng vậy. Biết việc độc quyền sẽ gây tai họa cho đất nước, người ta vẫn làm. Biết nhiều chính sách làm hàng chục triệu người dân mất tự do cũng như mất quyền làm người, người ta vẫn làm. Biết tham nhũng làm kinh tế lụn bại, dân chúng lầm than, người ta vẫn làm. Biết việc duy tŕ quan hệ hữu nghị “viển vông” (nói theo chữ của Nguyễn Tấn Dũng) chỉ dẫn đến họa mất chủ quyền trên biển và đảo Việt Nam, người ta vẫn làm. Không đâu sự ích kỷ ấy thể hiện rơ cho bằng trong câu châm ngôn “c̣n đảng, c̣n ḿnh” của công an: Người ta chỉ nghĩ đến ḿnh, c̣n đất nước th́ mặc kệ.
Đặc điểm thứ hai trong tính cách của phần lớn người Việt Nam hiện nay là giả dối. Trên trang blog và facebook của ḿnh, Giáo Sư Nguyễn Văn Tuấn, hiện sống tại Sydney, Úc, viết: “Thói giả dối ở Việt Nam lên ngôi và nó hiện diện hầu như trong tất cả giai tầng. Học sinh nói dối. Người lớn nói dối. Giới khoa bảng cũng nói dối. Càng học cao càng nói dối nhiều. Người làm chính trị đạo đức giả và nói dối. Giới kinh doanh gian dối. Học hành giả dối. Khoa học giả dối. Có thể nói không ngoa rằng xă hội Việt Nam hiện nay là một xă hội giả dối.”
Tôi chỉ xin nói thêm: Cũng giống như sự ích kỷ, thành phần giả dối nhất ở Việt Nam hiện nay là giới lănh đạo. Họ nói dối về thực trạng đất nước: thay v́ nh́n nhận Việt Nam hiện nay rất nghèo nàn và lạc hậu, họ cứ ra rả tuyên truyền là đất nước văn minh và tiến bộ. Thay v́ nh́n nhận Việt Nam hiện nay là độc tài và toàn trị, họ huênh hoang tuyên bố là Việt Nam tự do và dân chủ, thậm chí, “dân chủ đến thế là cùng.” Thay v́ nh́n nhận chính đảng Cộng Sản là nguyên nhân gây nên t́nh trạng chiến tranh tàn khốc trước đây cũng như t́nh trạng tŕ trệ hiện nay, họ cho đảng của họ có công làm cho đất nước giàu mạnh và rực rỡ hơn hẳn bất cứ thời kỳ nào trong lịch sử. Thay v́ nh́n nhận Trung Quốc là mối hiểm họa lớn nhất của dân tộc, họ vẫn lặp đi lặp lại phương châm “4 tốt” và “16 chữ vàng” trong quan hệ với Trung Quốc. Họ nói dối ở khắp nơi. Trong hệ thống tuyên truyền cũng như trong hệ thống giáo dục: Ở đâu cũng đầy những dối trá.
Hậu quả của hai tính cách ích kỷ và giả dối ấy khiến đa số người Việt Nam đâm ra vô cảm đối với đất nước. Kinh tế tŕ trệ: mặc kệ. Đạo đức suy đồi: mặc kệ. Xă hội băng hoại: mặc kệ. Giáo dục càng lúc càng xuống dốc: mặc kệ. Đất nước đối diện với nguy cơ bị mất biển đảo cũng như độc lập: mặc kệ. Những cuộc biểu t́nh với những lư do chính đáng nhất như lên án các hành động gây hấn ngang ngược của Trung Quốc và kêu gọi bảo vệ chủ quyền của Việt Nam chỉ lôi kéo được một số rất ít, may lắm là vài trăm trên tổng dân số hơn 90 triệu người. Qua các thước phim quay cảnh các cuộc biểu t́nh tại Việt Nam, chúng ta không chỉ thấy sự ít ỏi của những người thực sự quan tâm đến đất nước mà c̣n thấy rơ sự hờ hững và dửng dưng của khách qua đường: Không có dấu hiệu cho thấy bất cứ một sự đồng cảm hay đồng t́nh nào cả.
Theo tôi, ba tính xấu vừa kể là những thử thách lớn nhất của người Việt Nam hiện nay. Với ba tính cách ấy, chúng ta không hy vọng ǵ chế độ Cộng Sản sẽ sụp đổ sớm. Ngay cả khi chế độ Cộng sản sụp đổ, ba tính cách ấy cũng sẽ trở thành những trở ngại to lớn cho quá tŕnh xây dựng một đất nước phát triển, ổn định, dân chủ và độc lập.
Nghĩ đến Việt Nam, chúng ta thường nghĩ ngay đến khía cạnh chính trị với những hiểm họa đến từ Trung Quốc, đặc biệt trên Biển Đông, cũng như họa độc tài toàn trị của đảng Cộng Sản. Tuy nhiên, ở Việt Nam c̣n nhiều vấn đề nghiêm trọng khác cần được chú ư, trong đó, nổi bật nhất là về phương diện văn hóa; trong văn hóa, yếu tố đáng quan tâm nhất là tính cách của con người.
Trên các trang mạng xă hội, nhiều người đă nêu lên những tính xấu của người Việt Nam hiện nay, như sự độc ác, thù hằn, tham lam, hoang tưởng và khoe khoang. Theo tôi, ba tính xấu đáng kể nhất là ích kỷ, giả dối và vô cảm.
Xin nói ngay, ở đây, có hai điều cần được nhấn mạnh: Thứ nhất, những tính xấu ấy ở đâu cũng có. Vấn đề chỉ là mức độ. Cần thành thực nh́n nhận là mức độ ích kỷ, giả dối và vô cảm ở Việt Nam rất trầm trọng và đáng báo động. Thứ hai, nói tính xấu của người Việt Nam là ích kỷ, giả dối và vô cảm không có nghĩa là cho mọi người Việt Nam đều ích kỷ, giả dối và vô cảm. Không phải. Xă hội nào cũng có người tốt kẻ xấu. Vấn đề là tỉ lệ. Không thể phủ nhận được là ở Việt Nam hiện nay những người tốt, thẳng thắn, ngay thật, biết nghĩ đến người khác và biết quan tâm đến đất nước khá hiếm.
Tính ích kỷ là một hiện tượng khá mới ở Việt Nam. Văn hóa Việt Nam, từ trước đến nay, dưới mắt của hầu hết các học giả, là nặng tính cộng đồng hơn tính cá nhân chủ nghĩa. Nền tảng của quan hệ giữa người và người, trước, xây dựng trên làng; sau, trên t́nh láng giềng, thường đề cao sự tương thân, tương ái. Người ta sống theo phương châm “tối lửa tắt đèn có nhau.” Rất phổ biến hiện tượng cả làng xúm vào giúp đỡ nhau trong những ngày có tang hoặc có giỗ. Mỗi người giúp một tí. Bây giờ th́ khác. Người ta thường dửng dưng trước những nỗi đau của đồng bào và đồng loại. Báo chí thường tường thuật sự kiện nhiều người bị tai nạn ngoài đường mà không có ai giúp đỡ cả. Người bị nạn nằm giẫy giụa, ngắc ngoải, thoi thóp, mọi người vẫn mặc kệ, chỉ đứng nh́n, không hề ra tay cứu giúp. Trong việc làm ăn buôn bán cũng vậy. Biết cho hóa chất độc hại vào thực phẩm sẽ gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe người khác, người ta vẫn làm, miễn là có lợi. Trong ngành du lịch, biết lừa người khác sẽ gây ảnh hưởng xấu đến h́nh ảnh thương hiệu và đất nước, người ta vẫn làm.
Nhưng ích kỷ nhất là giới lănh đạo đảng Cộng Sản. Nói chuyện với các cán bộ vào ngày 4 tháng 3 vừa qua, bí thư Thành Ủy Hà Nội, ông Hoàng Trung Hải cho việc cải cách hành chính trong địa phương không có ǵ là khó. Theo ông, nguyên nhân chính là sự ích kỷ. Ông kêu gọi: “Hăy bỏ cái tôi, bỏ cái ích kỷ của từng cơ quan, tổ chức ra ngoài là chúng ta làm được cải cách hành chính.” Nhưng sự ích kỷ không phải chỉ xuất hiện ở giới lănh đạo địa phương. Ngay giới lănh đạo cao cấp nhất trong đảng và trong cả nước cũng vậy. Biết việc độc quyền sẽ gây tai họa cho đất nước, người ta vẫn làm. Biết nhiều chính sách làm hàng chục triệu người dân mất tự do cũng như mất quyền làm người, người ta vẫn làm. Biết tham nhũng làm kinh tế lụn bại, dân chúng lầm than, người ta vẫn làm. Biết việc duy tŕ quan hệ hữu nghị “viển vông” (nói theo chữ của Nguyễn Tấn Dũng) chỉ dẫn đến họa mất chủ quyền trên biển và đảo Việt Nam, người ta vẫn làm. Không đâu sự ích kỷ ấy thể hiện rơ cho bằng trong câu châm ngôn “c̣n đảng, c̣n ḿnh” của công an: Người ta chỉ nghĩ đến ḿnh, c̣n đất nước th́ mặc kệ.
Đặc điểm thứ hai trong tính cách của phần lớn người Việt Nam hiện nay là giả dối. Trên trang blog và facebook của ḿnh, Giáo Sư Nguyễn Văn Tuấn, hiện sống tại Sydney, Úc, viết: “Thói giả dối ở Việt Nam lên ngôi và nó hiện diện hầu như trong tất cả giai tầng. Học sinh nói dối. Người lớn nói dối. Giới khoa bảng cũng nói dối. Càng học cao càng nói dối nhiều. Người làm chính trị đạo đức giả và nói dối. Giới kinh doanh gian dối. Học hành giả dối. Khoa học giả dối. Có thể nói không ngoa rằng xă hội Việt Nam hiện nay là một xă hội giả dối.”
Tôi chỉ xin nói thêm: Cũng giống như sự ích kỷ, thành phần giả dối nhất ở Việt Nam hiện nay là giới lănh đạo. Họ nói dối về thực trạng đất nước: thay v́ nh́n nhận Việt Nam hiện nay rất nghèo nàn và lạc hậu, họ cứ ra rả tuyên truyền là đất nước văn minh và tiến bộ. Thay v́ nh́n nhận Việt Nam hiện nay là độc tài và toàn trị, họ huênh hoang tuyên bố là Việt Nam tự do và dân chủ, thậm chí, “dân chủ đến thế là cùng.” Thay v́ nh́n nhận chính đảng Cộng Sản là nguyên nhân gây nên t́nh trạng chiến tranh tàn khốc trước đây cũng như t́nh trạng tŕ trệ hiện nay, họ cho đảng của họ có công làm cho đất nước giàu mạnh và rực rỡ hơn hẳn bất cứ thời kỳ nào trong lịch sử. Thay v́ nh́n nhận Trung Quốc là mối hiểm họa lớn nhất của dân tộc, họ vẫn lặp đi lặp lại phương châm “4 tốt” và “16 chữ vàng” trong quan hệ với Trung Quốc. Họ nói dối ở khắp nơi. Trong hệ thống tuyên truyền cũng như trong hệ thống giáo dục: Ở đâu cũng đầy những dối trá.
Hậu quả của hai tính cách ích kỷ và giả dối ấy khiến đa số người Việt Nam đâm ra vô cảm đối với đất nước. Kinh tế tŕ trệ: mặc kệ. Đạo đức suy đồi: mặc kệ. Xă hội băng hoại: mặc kệ. Giáo dục càng lúc càng xuống dốc: mặc kệ. Đất nước đối diện với nguy cơ bị mất biển đảo cũng như độc lập: mặc kệ. Những cuộc biểu t́nh với những lư do chính đáng nhất như lên án các hành động gây hấn ngang ngược của Trung Quốc và kêu gọi bảo vệ chủ quyền của Việt Nam chỉ lôi kéo được một số rất ít, may lắm là vài trăm trên tổng dân số hơn 90 triệu người. Qua các thước phim quay cảnh các cuộc biểu t́nh tại Việt Nam, chúng ta không chỉ thấy sự ít ỏi của những người thực sự quan tâm đến đất nước mà c̣n thấy rơ sự hờ hững và dửng dưng của khách qua đường: Không có dấu hiệu cho thấy bất cứ một sự đồng cảm hay đồng t́nh nào cả.
Theo tôi, ba tính xấu vừa kể là những thử thách lớn nhất của người Việt Nam hiện nay. Với ba tính cách ấy, chúng ta không hy vọng ǵ chế độ Cộng Sản sẽ sụp đổ sớm. Ngay cả khi chế độ Cộng sản sụp đổ, ba tính cách ấy cũng sẽ trở thành những trở ngại to lớn cho quá tŕnh xây dựng một đất nước phát triển, ổn định, dân chủ và độc lập.
Thursday, March 24, 2016
Những Câu Nói Hay Giúp Chúng Ta Lựa Chọn Cách Sống Cho Riêng Ḿnh
Chuyện ở đời, khi đă qua đi th́ không nên hối tiếc. Dù đó là chuyện tốt hay xấu, cuối cùng cũng bất quá chỉ là một trải nghiệm. Những chuyện trước mắt mới là điều quan trọng.
1. Người càng có bản lĩnh th́ càng không tức giận.
Bản lĩnh của một người là được kết hợp từ tố chất, tu dưỡng, kiềm chế, học thức, năng lực và tài lực. V́ thế người bản lĩnh sẽ không v́ bất cứ một chuyện ǵ mà trở nên tức giận. Thông thường họ luôn biết cách kiềm chế bản thân, không để áp lực bên ngoài ảnh hưởng đến quyết định của chính ḿnh.
2. Tín nhiệm giống như một trang giấy, khi đă bị nhàu th́ cho dù có vuốt thế nào đi nữa, cũng không thể hồi phục lại như ban đầu.
3. Thành công căn bản không có bí quyết, nếu có th́ cũng chỉ là 4 từ: “khiêm tốn” và “kiên tŕ”.
4. Có thể mở miệng nói ra nỗi oan khuất của ḿnh, th́ đó không c̣n là oan khuất nữa. Cũng vậy, người có thể bỏ bạn ra đi, th́ đó chưa được tính là người yêu của bạn.
5. Đáng thương nhất của người phụ nữ, không phải là già đi theo năm tháng, mà là đánh mất phương hướng của ḿnh. Đáng tiếc nhất của người phụ nữ, không phải là hồng nhan không c̣n nữa, mà là đánh mất tự tin.
Một người phụ nữ có tâm hồn, là người phụ nữ có sức hấp dẫn. Một người phụ nữ có tín ngưỡng, là người phụ nữ có năng lượng.
6. Chuyện đă qua không nên hối tiếc. Nếu tốt đẹp, th́ đó là điều tuyệt vời; nếu tồi tệ, th́ coi như đó là một trải nghiệm. Những chuyện trước mắt, hiện tại, mới là quan trọng.
7. Thuận lợi, chỉ là một kiểu cuộc đời không có ǵ đặc sắc.
8. Nếu một người con trai thật sự yêu bạn, họ sẽ luôn nỗ lực để chăm sóc tốt cho bạn. C̣n nếu chuyện ǵ họ cũng so đo với bạn, nổi cáu vô cớ, vậy th́ chỉ có thể nói rằng anh ta yêu chính bản thân ḿnh, không phải yêu bạn.
9. Tâm thái không tốt, nói thẳng ra chính là v́ bản thân ḿnh c̣n nhỏ mọn. Khi tâm trí bạn cứ đặt vào những chuyện nhỏ nhoi th́ liệu cuộc sống của bạn có thể đạt được điều ǵ to lớn? Chỉ có bạn mới có thể thay đổi được chính ḿnh.
Giữa người với người, là duyên phận; giữa tâm với tâm, là giao lưu; giữa yêu và yêu, chính là cảm t́nh; giữa t́nh với t́nh, là thành tâm; giữa sai và sai, là tha thứ.
Ai cũng có tự trọng, ai cũng có khổ tâm, cách nghĩ, cách làm và cách sống không giống nhau. V́ thế chúng ta không cần phải khổ sở để thay đổi người khác, chỉ cần làm tốt phần của ḿnh là được rồi.
– Bố ơi, con có thể hỏi bố một câu được không ?
– Được chứ, ǵ vậy ? – Người cha đáp.
– Bố, một giờ làm việc bố kiếm được bao nhiêu tiền ?
– Đó không phải là chuyện của con, tại sao con lại hỏi bố như vậy?
– Con chỉ muốn biết một giờ bố kiếm được bao nhiêu tiền thôi mà, nói cho con nghe đi, bố – Cậu bé nài nỉ.
– Nếu con cần phải biết th́ bố nói đây, bố làm được 20 USD một giờ.
– Vậy hả bố – Cậu bé cúi mặt đáp – ...Con có thể mượn bố 10 USD được không ?
Người cha nổi giận: “Nếu con vay tiền bố chỉ để mua đồ chơi vớ vẩn hay mấy thứ vô bổ ǵ đó th́ hăy đi ngay về pḥng, lên giường nằm và suy nghĩ xem tại sao con lại có thể ích kỷ như vậy. Bố phải làm việc vất vả suốt cả ngày rồi, bố không có thời gian cho những tṛ trẻ con như thế này đâu”.
Cậu bé lặng lẽ đi về pḥng, đóng cửa lại. Người đàn ông ngồi xuống và càng tức giận hơn khi nghĩ đến những điều con trai ḿnh vừa hỏi: “Tại sao nó lại dám hỏi ḿnh những câu hỏi như vậy chỉ để xin tiền thôi nhỉ ?”.
Khoảng một giờ sau, khi đă b́nh tĩnh lại, anh nghĩ có lẽ ḿnh hơi nghiêm khắc với con. Có thể nó thật sự thiếu 10 USD để mua thứ ǵ đó và thực ra nó đâu có thường hay xin tiền ḿnh. Anh tiến về phía pḥng con trai và mở cửa.
– Con đă ngủ chưa, con trai ? – Anh hỏi.
– Chưa bố ạ, con vẫn c̣n thức.
– Bố nghĩ có lẽ lúc năy bố quá nghiêm khắc với con. Hôm nay là một ngày dài và bố đă trút sự bực ḿnh lên con. Đây, 10 USD mà con đă hỏi – Người cha nói.
Thằng bé ngồi bật dậy, mỉm cười và reo lên: “Ôi, cảm ơn bố!”. Rồi nó luồn tay xuống dưới gối lôi ra mấy tờ giấy bạc nhàu nát. Nh́n thấy tiền của thằng bé, người đàn ông lại bắt đầu nổi giận. Thằng bé chậm răi đếm từng tờ bạc một rồi ngước nh́n bố nó.
– Tại sao con đă có tiền rồi mà c̣n xin bố nữa ? – Người cha nói trong giận dữ .
– Bởi v́ con không đủ..., nhưng bây giờ th́ đủ rồi ạ… Bố ơi, bây giờ con có 20 USD, con có thể mua một giờ của bố không? Ngày mai bố hăy về nhà sớm, con xin bố, con muốn được ăn tối cùng với bố – cậu bé nói.
Người cha như chết lặng người. Anh ṿng tay ôm lấy cậu con trai bé nhỏ và cầu xin sự tha thứ.
Đây chỉ là một lời nhắc nhở rất ngắn ngủi gửi đến cho tất cả những ai đang làm việc vất vả cho cuộc sống của ḿnh. Chúng ta đừng để thời gian vuột mất khỏi bàn tay mà hăy dành thời gian cho những người thực sự quan trọng với chúng ta, những người gần gũi với chúng ta nhất. Hăy luôn nhớ chia sẻ giá trị một giờ của bạn cho tất cả những ai mà bạn yêu quư.
Bởi, nếu ngày mai bạn chết đi, công ty nơi mà bạn đang làm việc sẽ dễ dàng thay thế người khác. C̣n gia đ́nh và bạn bè của chúng ta sẽ cảm thấy mất mát rất lớn trong suốt quăng đời c̣n lại. Hăy suy nghĩ về điều này bởi chúng ta luôn tự ép ḿnh dành nhiều thời gian cho công việc hơn là gia đ́nh.
Bạn thân mến, bạn nên biết và hiểu điều nào là quan trọng hơn.
Các Nhà Khoa Học Đă Giải Mă Được Bí Ẩn Về "Tam Giác Quỷ" Bermuda.
Và bí ẩn kéo dài 165 năm về "Tam giác quỷ" Bermuda sẽ được công bố trong tháng 4.
Tam giác quỷ Bermuda
Vào tháng 4 tới đây, các nhà khoa học sẽ tiến hành công bố chi tiết nghiên cứu về vụ nổ khí methane - điều được cho là nguyên nhân gây ra sự mất tích bí ẩn trong thời gian dài của nhiều tàu, thuyền, máy bay ở khu vực Tam giác quỷ Bermuda (Bermuda Triangle).
Trong cuộc họp thường niên của Liên đoàn Khoa học địa chất châu Âu (European Geosciences Union - EGU) diễn ra vào tháng tới, những vấn đề đặc biệt gây tranh căi trong nhiều năm qua về vụ nổ khí methane có khả năng gây hại cho tàu thuyền, máy bay sẽ được lôi ra mổ xẻ. Nhiều khả năng, lời giải cho bí ẩn "Tam giác quỷ" Bermuda kéo dài hơn 165 năm sẽ được làm rơ tại đây.
Theo như ghi nhận, phía dưới đáy vùng biển ngoài khơi Na Uy có những miệng núi lửa sâu tới gần 50m, rộng 800m. Đây có thể là dấu hiệu cho thấy những vụ nổ khí methane thường xuyên xảy ra tại đây.
Các chuyên gia cho biết khí gas có thể đă tích tụ trong các lớp trầm tích rồi nổ tung, tạo thành các hố nước trên mặt biển rồi nuốt trọn các con tàu đen đủi đi qua đó.
Theo nhóm nghiên cứu tại ĐH Arctic thuộc Na-Uy: "Có vô số miệng hố tại đáy biển khu vực Trung Tây biển Barents (Bắc Na-Uy). Đây có thể là nguyên nhân gây nên những vụ nổ khí gas khổng lồ tại đây. Những miếng hố này cũng cho thấy khu vực là điểm nóng giải phóng khí methane tại Bắc Cực".
Vào tháng 4 tới đây, các nhà khoa học sẽ tiến hành công bố chi tiết nghiên cứu về vụ nổ khí methane - điều được cho là nguyên nhân gây ra sự mất tích bí ẩn trong thời gian dài của nhiều tàu, thuyền, máy bay ở khu vực Tam giác quỷ Bermuda (Bermuda Triangle).
Trong cuộc họp thường niên của Liên đoàn Khoa học địa chất châu Âu (European Geosciences Union - EGU) diễn ra vào tháng tới, những vấn đề đặc biệt gây tranh căi trong nhiều năm qua về vụ nổ khí methane có khả năng gây hại cho tàu thuyền, máy bay sẽ được lôi ra mổ xẻ. Nhiều khả năng, lời giải cho bí ẩn "Tam giác quỷ" Bermuda kéo dài hơn 165 năm sẽ được làm rơ tại đây.
Theo như ghi nhận, phía dưới đáy vùng biển ngoài khơi Na Uy có những miệng núi lửa sâu tới gần 50m, rộng 800m. Đây có thể là dấu hiệu cho thấy những vụ nổ khí methane thường xuyên xảy ra tại đây.
Các chuyên gia cho biết khí gas có thể đă tích tụ trong các lớp trầm tích rồi nổ tung, tạo thành các hố nước trên mặt biển rồi nuốt trọn các con tàu đen đủi đi qua đó.
Những miệng hố khổng lồ có thể là lời giải cho bí ẩn 165 năm về tam giác quỷ Bermuda.
Theo nhóm nghiên cứu tại ĐH Arctic thuộc Na-Uy: "Có vô số miệng hố tại đáy biển khu vực Trung Tây biển Barents (Bắc Na-Uy). Đây có thể là nguyên nhân gây nên những vụ nổ khí gas khổng lồ tại đây. Những miếng hố này cũng cho thấy khu vực là điểm nóng giải phóng khí methane tại Bắc Cực".
Gần đây, các khoa học gia đă phát triển thành công hệ thống radar, cho phép mô tả chi tiết khu vực đáy biển trên toàn cầu.
Hệ thống này có thể cung cấp lời giải cho hàng loạt báo cáo của các thủy thủ về hiện tượng các vùng biển sủi bọt không rơ lư do.
"Tam giác Bermuda" là một thuật ngữ để chỉ vùng biển tại Tây Bắc Đại Tây Dương, tạo thành từ 3 khu vực: Bermuda, Puerto Rico và một điểm gần Melbourne (Mỹ). Khu vực này đă quá nổi tiếng trên toàn thế giới, khi rất nhiều con tàu và máy bay mất tích một cách bí ẩn tại vùng biển này. Đó cũng chính là lư do đây c̣n được mệnh danh là "Tam giác quỷ".
Tính từ năm 1851, có khoảng 8127 người đă mất tích tại Tam giác quỷ. Khu vực này cũng có từ trường rất bất thường, khiến la bàn không thể hoạt động. Hơn nữa, vùng biển cũng thường xuyên xuất hiện ṿi rồng, đặc biệt là vào mùa hè, với sức gió có thể lên tới 190km/h.
Saturday, March 12, 2016
Tổng Thống Mỹ Tiêu Bao Nhiêu Tiền Mỗi Năm?
Là Tổng thống của nước Mỹ - cường quốc số 1 thế giới, đương nhiên phải gánh trên vai trách nhiệm và áp lực hết sức nặng nề. Tuy nhiên, vị Tổng chỉ huy của nước Mỹ cũng được hưởng những đặc quyền, đặc lợi mà hầu hết trong chúng ta chưa bao giờ có được.
Một số trong những đặc quyền, đặc lợi đó là: chiếc limo sang trọng và tiện nghi của ông sẽ được vận chuyển bằng máy bay đến bất kỳ nơi đâu mà ông tới; được xem miễn phí mọi bộ phim đầu tiên, khi nó chưa được phát hành; không bao giờ phải dừng lại trước đèn đỏ; và có mă số vùng điện thoại riêng...
Vậy giá trị của “chiếc ghế” Tổng thống được đánh giá ở mức nào khi bạn cộng tất cả những đặc quyền, đặc lợi mà vị Tổng Chỉ huy này được hưởng?
Chúng ta có thể sẽ chẳng bao giờ định giá được giá trị của “chiếc ghế” tổng thống thông qua giá trị của đồng đô la. Đó là bởi v́ một số trong những chi phí liên quan đến vị trí tối cao này được “giấu” trong những khoản ngân sách khác nhau và được rải rác giữa các bộ khác nhau trong chính phủ.
Chúng ta hăy cùng nh́n lướt qua một số đặc quyền, đặc lợi của Tổng thống Mỹ được chi trả bằng tiền của những người nộp thuế. Những đặc quyền, đặc lợi đó không chỉ để làm cho cuộc sống của Tổng thống dễ chịu hơn mà c̣n v́ các lư do an ninh và thực tế khác.
Thứ nhất, lương của Tổng thống là 400.000 USD/1 năm (tương đương với 8,3 tỉ đồng). Tổng thống Mỹ c̣n có ngân sách riêng cho các hoạt động giải trí, đi lại, du lịch...
Thứ hai, trong vấn đề đi lại, Tổng thống được trang bị chuyên cơ Air Force one, trực thăng riêng Marine one và một chiếc limo. Theo một báo cáo của Cơ quan Nghiên cứu Quốc hội 2012, một giờ hoạt động của chuyên cơ Air Force one tiêu tốn khoảng 180.000 USD (khoảng 3,7 tỉ đồng).
Theo Hawaii Reporter, một chuyến du lịch đến Honolulu của Tổng thống Obama hồi tháng trước tiêu tốn hết 3,2 triệu USD (gần 67 tỉ đồng).
Thứ 3 là chi phí cho vận hành Nhà Trắng - nơi sinh sống và làm việc của Tổng thống Mỹ. Trong năm tài chính 2008, ông Bradley Patterson, một cố vấn cấp cao đă nghỉ hưu của Viện Brookings, ước tính, chi phí cho các hoạt động vận hành Nhà Trắng là gần 1,6 tỉ USD (tương đương 33.000 tỉ đồng). Và con số này chưa bao gồm các chi phí bí mật không được công bố.
Chi phí trả cho các nhân viên phục vụ trong Nhà Trắng cũng là một con số khổng lồ. Năm 2012, Nhà Trắng công bố, lương trả cho các nhân viên của họ đă tăng từ 37 triệu USD (770 tỉ đồng) năm 2011 lên 37,8 triệu USD (787 tỉ đồng). Danh sách này bao gồm 468 cái tên, trong đó có 139 cái tên nhận mức lương trên 100.000/1 năm (hơn 2 tỉ đồng).
Thứ tư là chi phí cho Cơ quan Mật vụ có nhiệm vụ bảo vệ Tổng thống và gia đ́nh. Công việc bảo vệ Tổng thống cần rất nhiều nhân lực. Ngân sách của cơ quan này trong năm nay là 1,6 tỉ USD (hơn 33.000 tỉ đồng). Một phần trong số đó được chi cho việc bảo vệ Tổng thống trong khi ông c̣n đương chức và trong suốt cuộc đời về sau này của ông.
Thứ 5 là kế hoạch nghỉ hưu. Theo CNBC, Tổng thống Obama sẽ nhận được hơn 191.000 USD (xấp xỉ 4 tỉ đồng) một năm tiền lương cho đến cuối đời sau khi ông về hưu.
Thu nhập của một cựu tổng thống có thể tăng lên đáng kể khi về hưu nhờ việc tham gia vào các hoạt động như viết sách, đi diễn thuyết. Trong số các cựu Tổng thống Mỹ giàu lên nhanh chóng sau khi về hưu có ông Bill Clinton. Riêng năm 2011, nhờ “tài ăn nói” của ḿnh, ông Bill Clinton đă “đút túi” 13,4 triệu USD.
Một cựu tổng thống kiếm được hàng triệu USD nhờ diễn thuyết sau khi về hưu là chuyện hoàn toàn b́nh thường nhưng ông Bill Clinton có vẻ là người kiếm được nhiều tiền nhất từ hoạt động này. Một phân tích của CNN cho rằng, cựu Tổng thống Clinton đă kiếm được tổng cộng 89 triệu USD nhờ diễn thuyết ở 52 nước sau khi rời Nhà Trắng tháng 1 năm 2001.
Trong khi đó, sau hai năm rưỡi rời Nhà Trắng, cựu Tổng thống George W.Bush ước tính cũng đă có 140 bài phát biểu được trả lương, thu về 15 triệu USD.
Tuesday, March 29, 2016
Tiến Hoá Hay Tạo Hoá - Chu Hảo
Mặc dù khoa học đă đạt được những thành tựu vô cùng vĩ đại, các quy luật của thế giới tự nhiên cứ lần lượt được phơi bày, sân chơi của Chúa tưởng chừng ngày càng hẹp lại; nhưng cứ mỗi lần các nhà khoa học vén được một bức màn đen do Chúa dựng nên này th́ lại thấy một bức màn đen khác sừng sững trước mặt. Và cho đến tận ngày nay hai câu hỏi nguyên thủy “ Vũ trụ được h́nh thành thế nào?” và “Loài người xuất hiện từ đâu? Từ loài khỉ lớn (vượn hay tinh tinh) tiến hóa lên, hay do Chúa tạo ra ?”, xem ra vẫn chưa có câu trả lời cuối cùng; và liệu có thể có câu trả lời cuối cùng hay không? lại là một câu hỏi hóc búa khác.
Sai lầm của Thuyết Tiến Hóa
Thuyết Big Bang hầu như đă được kiểm chứng. Ngày càng có nhiều bằng chứng khách quan cho thấy Vũ trụ, mà chúng ta đang ở trong, được sinh ra từ một vụ nổ lớn trong hư không khoảng 14 tỷ năm trước rồi dăn nở không ngừng, đồng đều theo mọi hướng, chứa hàng trăm tỷ thiên hà có kích thước khoảng 100.000 năm ánh sáng (một giây ánh sáng là 30 vạn km); mỗi thiên hà lại chứa hàng trăm tỷ ngôi sao; mỗi sao lại có một hệ thống hành tinh quay quanh như kiểu hệ Mặt trời của chúng ta. Khoảng hơn mười tỷ năm nữa Vũ trụ sẽ dừng dăn nở, co sụp lại thành một điểm như lúc ban đầu..
Nếu thuyết này là đúng th́ vẫn c̣n những câu hỏi chưa thể có câu trả lời: Thế trước Big Bang là cái ǵ? V́ sao nó lại vận hành một cách trơn tru, hoàn hảo như thế? V́ sao các hằng số vật lư của Vũ trụ (tốc độ ánh sáng, điện tích của điện tử, hằng số Plank...) lại được gán cho những giá trị chính xác đến nỗi chỉ cần một trong các hằng số ấy thay đổi đi một phần triệu giá trị vốn có th́ thế giới này không có sự sống, không có chúng ta - con người có khả năng t́m hiểu Vũ trụ?
Mặc dù vậy, các bằng chứng thực nghiệm về sự h́nh thành và tiến hoá của Vũ trụ cho đến nay vẫn ủng hộ thuyết Big Bang. Điều này khác hẳn với sự đáng ngờ của thuyết Tiến hóa về nguồn gốc của Loài người, rộ lên trong vài chục năm gần đây. Số người ủng hộ thuyết Tiến hóa c̣n rất nhiều (xem Nguyễn Văn Tuấn, Ykhoa.net/binhluan/), nhưng những người phản đối càng ngày càng làm tôi “nao núng”. Xin chia sẻ với bạn đọc những ǵ tôi thu nhận được từ lập luận của những người “phủ nhận sạch trơn” Darwin (xem Viethungpham.com).
Chúng ta đều biết Darwin (1809 - 1882) đă công bố Thuyết Tiến hoá của ḿnh trong hai cuốn sách kinh điển: “Nguồn gốc các loài” ( 1859 ) và “Nguồn gốc con người” (1871). Trong đó ông đă khẳng định: 1) Các loài động vật tiến hoá từ bậc thấp lên bậc cao hơn theo quy luật chọn lọc tự nhiên những biến dị nhỏ ngẫu nhiên có lợi trong quá tŕnh cạnh tranh sinh tồn, được tích tụ dần. 2) Sự sống được h́nh thành một cách tự phát ngẫu nhiên từ một tập hợp các nguyên tố hoá học. 3) Loài khỉ lớn (tinh tinh) là tổ tiên trực tiếp của Loài người.
Vào thời điểm ấy học thuyết này đă được hưởng ứng một cách cuồng nhiệt và tiếp tục mê hoặc các thế hệ sau cho đến tận cuối Thế kỷ 20. Ngày nay trong các trường học trên toàn thế giới, người ta vẫn vô tư rao giảng những quan điểm phi khoa học của Darwin. Sự “ngộ nhận thế kỷ” này có thể do hai nguyên nhân chính sau đây. Một là, công tŕnh của Darwin ra đời vào đúng lúc xu thế vô thần và duy vật của Thế kỷ Khai minh đang nở rộ; nó đánh trúng vào tâm lư khoa học thời đại: sự sống và con người không phải do Chúa tạo ra. Hai là, cuộc cách mạng khoa học lần thứ nhất đạt được những thành công rực rỡ với sự ra đời của Vật lư học Newton, đă làm cho cộng đồng khoa học ngây ngất với ư tưởng “sân chơi” của Chúa đang thu hẹp lại và một ngày không xa khoa học sẽ trả lời được mọi câu hỏi về vạn vật. Thế nhưng, như bạn đọc sẽ thấy, đấy là một sự ngộ nhận tai hại.
Thuyết Tạo hoá
Sự sai lầm của thuyết Tiến hoá và sự ngộ nhận về nó sẽ không xảy ra nếu Darwin được biết đến công tŕnh khoa học vĩ đại về Di truyền học của Gregor Mendel (1822-1884) ra đời chỉ sau cuốn “Nguồn gốc các loài” có bảy năm, 1866. Giá ông biết th́ chắc ông đă buộc phải xem xét lại các luận điểm của ḿnh. Không những chỉ Darwin không được biết mà cả thế giới cũng hầu như không biết tới công tŕnh khoa học của Mendel v́ nó đă bị rơi vào quên lăng. Ba mươi năm sau, vào năm 1900, lư thuyết di truyền của ngài Linh mục người Áo ấy mới được các nhà khoa học Đức và Hà Lan phát hiện. Từ đó di truyền học mới thực sự chào đời, và ngày càng được khẳng định đóng vai tṛ quan trọng trong Sinh học như thuyết Lượng tử trong Vật lư học. Di truyền học khẳng định những điều ngược lại hẳn với học thuyết Tiến hoá. Cụ thể là: 1) Phân tử ADN (vật liệu di truyền ở cấp độ phân tử quyết định các tính trạng của động vật) của mỗi loài là cố định, không biến đổi trong quá tŕnh chọn lọc tự nhiên để thích nghi với môi trường sinh sống. Như vậy loài này không thể “tiến hoá” lên loài khác được. 2) Phân tử tế bào sống đơn giản nhất cũng không thể h́nh thành từ sự kết hợp ngẫu nhiên của các nguyên tử hoá học. Xác suất của quá tŕnh ấy có thể coi là bằng không như đă được chứng minh bằng toán học cũng như mô phỏng trên các “siêu máy tính”. 3) Khỉ là khỉ, người là người. Bộ gene của khỉ dù có giống của người đến hơn 95% th́ vẫn c̣n đó, một sự khác biệt về chất rất lớn nằm trong số vài phần trăm chứa trong ADN cấu tạo nên các gene. ADN của người có 46 nhiễm sắc thể, của tinh tinh là 48 nằm trong nhân mỗi tế bào, và hoàn toàn cố định.
Nhận được sự chào đón hồ hởi ngay từ khi mới ra đời, thuyết Tiến hóa đă “bùng nổ” sau “vụ án thế kỷ”, trong đó một giáo viên trung học người Mỹ là Scopes bị buộc tội rao giảng thuyết Tiến hóa tại một trường phổ thông ở Tiểu bang Tennesse đă thắng kiện. Người ta đồng nhất thắng lợi của Scopes với thắng lợi của thuyết Tiến hóa. Thế nhưng cũng bắt đầu từ đó các bằng chứng khách quan ngày càng chống lại Darwin về giả thuyết loài tinh tinh là tổ tiên trực tiếp của loài người.
Bằng chứng quan trọng nhất là suốt từ khi giả thuyết “khỉ biến thành người” ra đời cho đến nay, đă hơn một thế kỷ rưỡi trôi qua, không có một hóa thạch trung gian nào giữa khỉ và người được phát hiện. Chỉ có một bằng chứng “ngụy khoa học” được tạo dựng nên vào năm 1912. Lúc đó có người đă cả gan ghép hóa thạch hộp sọ của người cổ đại với hóa thạch xương hàm của một con tinh tinh cùng thời để “chứng minh” rằng đă t́m thấy một loài trung gian giữa khỉ và người, đúng như sự mong đợi của những người hâm mộ thuyết Tiến hóa. Thế nhưng tṛ lừa đảo đó mau chóng bị lật tẩy, và công việc t́m kiếm hóa thạch trung gian vẫn cứ được miệt mài… Ngoài ra, phái phản đối thuyết Tiến hóa khẳng định một cách không hề thiếu sức thuyết phục rằng: Nếu Mendel đúng th́ Darwin phải sai, chứ không thể dung ḥa.
Tôi e c̣n ít người biết được rằng sinh thời chính Darwin đă tuyên bố: “Nếu có bằng chứng cho thấy sự tiến hóa từ loài thấp hơn lên loài cao hơn mà không do sự tích tụ các biến đổi nhỏ liên tục th́ lư thuyết của tôi là sai!”. Đúng như sự nghi ngại của ông, những phát hiện mới nhất của Di truyền học và Khảo cổ học nhiều lắm cũng chỉ chứng minh được rằng tinh tinh và người cùng phát sinh từ vùng Nam châu Phi cách đây khoảng 200.000 năm rồi lan tỏa đi khắp địa cầu. Thế thôi, vẫn không có một hóa thạch trung gian nào được phát hiện.
Cho nên ở nơi chín suối ông không thể không ân hận khi được biết chiến dịch tàn sát người da đỏ (bị coi là giống “nửa khỉ nửa người”) ở Úc cuối Thế kỷ 19, và tội ác diệt chủng của Hitler gây ra đối với người Do Thái trong Thế chiến thứ hai. Bởi không ai khác ngoài ông đă vạch đường cho quỷ dữ hoành hành khi tuyên bố: “Vào một giai đoạn nào đó, có thể tính bằng thế kỷ, các chủng tộc văn minh của loài người hầu như chắc chắn sẽ hủy diệt và thay thế các chủng tộc man rợ”.
Nếu thuyết Tiến hóa là sai th́ thuyết Tạo hóa có nhiều cơ hội là đúng?
Không đơn giản như vậy! Chỉ có điều càng ngày càng nhiều nhà khoa học lỗi lạc tin rằng có một lực lượng siêu nhiên nào đấy đă lập tŕnh sự sống và cài đặt nó vào các phân tử ADN dưới dạng các mă thông tin, như một bản thiết kế cực kỳ linh diệu. Đáng kinh ngạc thay, từ Thế kỷ 13 Thánh Thomas Aquine đă phán: “Bất cứ ở đâu tồn tại những thiết kế phức tạp, ở đó ắt phải có nhà thiết kế thông minh”. Nhà thiết kế thông minh ấy đă được nhân loại gán cho các tên: Đấng sáng tạo, Tạo hóa, Chúa trời của các tôn giáo; hay “Chúa phiếm thần” của các nhà khoa học.
Nếu bạn đọc c̣n do dự tin hay không tin vào một trong hai giả thuyết nói trên th́ hăy nghe lời khuyên của Einstein mà vui sống. Ông nói thế này: “Có hai cách để sống: bạn chẳng tin vào phép màu nào cả, hoặc tin rằng mọi thứ đều là một phép màu”. Há chẳng thanh thản sao!
Friday, August 28, 2020
Ăn Chay Tốt Hay Xấu? - Nguyễn Thượng Chánh, DVM
Ăn chay (c̣n được gọi là ăn lạt) không phải là vấn đề mới mẻ ǵ đối với người VN ḿnh. Ngược lại, các dân tộc Tây phương, từ vài chục năm nay đă xem việc không ăn thịt, không ăn cá là một phương pháp dưỡng sinh mới để duy tŕ một sức khỏe tốt. Trong bài viết nầy vấn đề ăn chay được tŕnh bày qua cái nh́n của khoa học dinh dưỡng. Các lư do khác, như tôn giáo, tín ngưỡng, bảo vệ súc vật bảo vệ môi sinh và sinh thái đều nằm ngoài khả năng hiểu biết của người viết.
ĂN CHAY CŨNG CÓ LẮM KIỂU
Thường th́ ăn chay có nghĩa là không ăn thịt và cá cũng như bất cứ sản phẩm nào xuất phát từ loài vật.
Nếu uống sữa và ăn những sản phẩm được làm từ sữa th́ gọi là lacto vegetarian...
Không uống sữa nhưng lại ăn hột gà, đó là ovo vegetarian...
C̣n vừa dùng cả sữa lẫn hột gà th́ người ta gọi là ovo lacto vegetarian...
Những ai ăn chay trường một cách khắc khe thuần túy th́ tiếng Anh gọi là những vegan c̣n tiếng Pháp là végétarien strict hay végétalien.
Kiểu ăn chay nửa vời hay ăn uyễn (semi vegetarian) th́ không ăn thịt đỏ (thịt heo, ḅ, dê, cừu) nhưng lại dùng thịt trắng (thịt gà, gà Tây), cá, trứng gà và sữa...
Dễ nhất là ăn chay kiểu tài tử, nghĩa là bỏ bớt thịt cá, ăn nhiều rau đậu, tàu hũ và lúc nào cảm thấy cần, lúc nào thèm, lúc nào nhớ th́ ăn cũng như nếu cuối tuần phải tiệc tùng, party liên miên, đám cưới đám giỗ lu bù, ăn nhiều thịt nhiều dầu mỡ quá, th́ bù lại thứ hai hoặc thứ ba nên ăn chay để giúp cơ thể nghỉ xả hơi đôi chút trong 1-2 ngày...Đây là lối ăn đổi món, giúp cơ thể nghỉ ngơi, bớt dầu bớt mỡ. Ăn thịt hoài cũng ngán, lâu lâu đổi bữa, ăn chay lạ miệng cũng thấy ngon!
ĂN CHAY CÓ ÍCH LỢI G̀?
Một chế độ ăn chay được chuẩn bị kỹ lưỡng dựa trên cơ sở dinh dưỡng quân b́nh sẽ giúp cho chúng ta có một sức khỏe tốt. Các nhà khoa học đều cho biết là nhờ không ăn thịt, không ăn cá nên số lượng chất béo băo ḥa (saturated fat), là loại chất béo xấu tiêu thụ cũng giảm bớt đi...Chất béo băo ḥa có khuynh hướng kích thích gan sản xuất thêm cholesterol và làm tăng hàm lượng của chất nầy trong máu lên cao. Hậu quả là làm xơ cứng động mạch, làm nghẽn mạch vành của tim, gây đau thắt ngực, tăng nguy cơ đột quỵ tim, tăng áp huyết động mạch và có thể dẫn đến tai biến mạch máu năo!
Thực phẩm chay thường dùng đều có nguồn gốc thực vật nên chứa nhiều chất xơ nhưng chứa rất ít chất béo băo ḥa.
Tuy nhiên có 2 loại dầu thực vật cần nên để ư v́ chúng có chứa một tỷ lệ chất béo băo ḥa thật cao, đó là dầu dừa (kể cả nước cốt dừa) và dầu cọ(palm oil).
Ngoài việc ngừa được các bệnh về tim mạch và giúp giảm phần nào áp huyết động mạch, người ăn chay ít mắc phải những bệnh măn tính, cũng như ít bị hiện tượng kết tụ sỏi sạn trong thận và trong túi mật.
Việc ăn chay c̣n có thể làm giảm nguy cơ xuất hiện của một số bệnh ung thư,như cancer ruột già, cancer vú và cancer tiền liệt tuyến (prostate). Năm 2002, tập chí Metabolism có đăng bài khảo cứu của G.s David Jenkins về vấn đề ăn chay. Thí nghiệm đă được thực hiện tại đại học Toronto và bệnh viện St Michael’s ở Canada. Kết quả cho biết, việc ăn chay có thể làm giảm hàm lượng cholesterol xấu (LDL) trong máu xuống 29%. Hạt hạnh nhân (almond) là một loại thức ăn rất tốt để kéo cholesterol xuống một cách thật đáng kể.
Thực phẩm chay chứa nhiều chất xơ,ít chất béo, ít calories nên giúp người ăn chay ít hay bị táo bón và ít bị bị béo ph́ hơn những người ăn mặn...
Đối với bệnh tiểu đường loại II, là loại bệnh rất phổ biến và thường xảy ra ở những người trên 40-50 tuổi, chế độ ăn chay có thể rất có ích cho họ để ổn định phần nào đường lượng máu!
Đại học North Calorina Hoa Kỳ cho biết một chế độ dinh dưỡng gồm nhiều rau đậu và trái cây tươi, cộng thêm việc năng vận động và tập thể dục thường xuyên là những nhân tố cần thiết để làm giảm nguy cơ xuất hiện bệnh chứng loăng xương (osteoporosis) ở phụ nữ.
Ngoài những sự ích lợi vừa kể th́ rau quả, ngũ cốc cũng như các loại hạt c̣n chứa nhiều vitamins và các chất chống oxyt hóa (antioxydants) như vitamin E, vitamin C và chất bêta caroten. Các chất nầy thanh lọc bớt chất bẩn trong tế bào và giúp chúng hoạt động một cách hữu hiệu hơn. Các nhà khoa học đều nghĩ rằng các chất antioxydants đă dự phần quan trọng trong việc làm giảm nguy cơ xuất hiện của một vài loại bệnh ung thư!
Gần đây, tập chí y học British Medical Journal có đăng kết quả khảo cứu về mối liên hệ giữa việc ăn chay và sự thông minh của 8.000 người t́nh nguyện tại University of Southampton trong ṿng 20 năm. Họ đo chỉ số thông minh IQ của các em nhỏ lúc 10 tuổi, sau đó là đo lại IQ lúc được 30 tuổi. Tờ báo nầy nói rằng những người theo chế độ ăn chay từ nhiều năm và đồng thời cũng có uống hoặc dùng sản phẩm làm từ sữa th́ đến lúc 30 tuổi họ có chỉ số thông minh IQ là 105, tức là cao hơn gần 5 điểm so với IQ của những người ăn mặn!
ĂN CHAY PHẢI CHO ĐÚNG CÁCH
Nguyên tắc chính là phải có sự quân b́nh giữa các chất dinh dưỡng. Để tránh t́nh trạng thiếu chất bổ, người ăn chay phải biết cách phối hợp nhiều loại thức ăn lại với nhau. Tùy theo lối ăn chay của mỗi người mà có cần nên uống thêm sữa hoặc các loại supplements như Calcium, vitamin D, vitamin B12 hoặc chất sắt (Fe) hay không. Nên quan tâm đặc biệt đến các chất dinh dưỡng sau đây:
PROTEIN: Chất đạm giúp tạo lập tế bào, mô, hormones, enzyms, và các chất kháng thể. Proteins có được là do sự kết hợp của nhiều chuỗi amino acids...
Có tất cả 20 amino acids, phần lớn đều do cơ thể sản xuất ra. Phần c̣n lại, gồm 9 amino acids cơ thể không tạo được mà phải nhờ thực phẩm đem vào từ bên ngoài. Người ta gọi 9 amino acids nầy là những amino acids thiết yếu (essential amino acids). Chúng rất cần thiết trong việc tổng hợp Protein.
Thịt được gọi là protein trọn vẹn (complete protein) v́ có chứa hầu như đầy đủ các amino acids thiết yếu.
Ngoài thịt ra, trứng (ḷng trắng) và sữa đều là nguồn Protein rất tốt...Thực phẩm gốc thực vật v́ thường thiếu một hay nhiều amino acids thiết yếu nên được xem là protein không trọn vẹn (incomplete protein) kém chất lượng hơn Protein gốc động vật. Tùy theo loại thực phẩm mà thành phần và số lượng amino acids thiết yếu chứa đựng sẽ khác nhau.
Ngũ cốc, đậu (đậu trắng, đậu đỏ, đậu xanh, đậu nành, đậu lentils, đậu Lima, đậu peas, v.v…) và các loại hạt, như hạt dẻ (nut), hạt hạnh nhân (almond) đều có chứa chất đạm Protein.
Trong chế độ ăn chay, việc kết hợp nhiều loại thức ăn lại với nhau là điều rất cần thiết và mới mong có đủ số amino acids thiết yếu để có thể tổng hợp được Protein trọn vẹn!
KẼM (Zn): Giúp vào việc tăng trưởng và tái tạo tế bào...Kẽm cũng rất có ích trong tiến tŕnh làm lành các vết thương. Thịt là nguồn cung cấp kẽm tốt nhất, kế đến là sữa ḅ và ḷng đỏ hột gà. Các thực phẩm có nguồn gốc thực vật sau đây đều có chứa chất kẽm: rau đậu, các hạt thô (tức là chưa kinh qua quá tŕnh chà xát làm cho trắng cho nhuyễn), mọng lúa ḿ, bắp cải, carotte, củ cải đỏ, hạt hạnh nhân, v.v… Kẽm từ nguồn thực phẩm gốc động vật dễ được hấp thụ hơn kẽm từ nguồn gốc thực vật. Người ăn chay cần phải ăn nhiều rau quả mới mong thỏa măn đủ nhu cầu về chất kẽm!
SẮT (Fe): Rất cần thiết cho hồng huyết cầu để chuyển vận oxy đến các mô...Muốn thỏa măn đủ nhu cầu về chất sắt, người ăn chay cần ăn thật nhiều rau cải có lá xanh đậm, nhiều đậu, mọng lúa ḿ (wheat germ), các loại bánh ḿ làm từ hạt thô (wholemeal bread), hạt dẻ, hạt hạnh nhân, v.v… Để giúp chất sắt được hấp thụ một cách dễ dàng, cần nên ăn thêm các loại thức ăn có chứa nhiều vitamin C như cam, quít, bưởi. Tránh uống chung với nước trà và café v́ 2 chất nầy ngăn trở việc hấp thụ của chất sắt...Ở thực phẩm gốc động vật thí dụ như thịt ḅ và gan đều có chứa rất nhiều chất sắt. Chất sắt ở nguồn gốc động vật được cơ thể hấp thụ dễ dàng hơn chất sắt nguồn gốc thực vật!
VITAMIN B 12(cyanocobalamin): cần trong việc tạo lập hồng huyết cầu, có ích cho tủy xương, giúp tế bào phân cắt và tăng trưởng cũng như bảo vệ bao myelin của dây thần kinh...Cobalamin c̣n dự vào việc tổng hợp của vài loại amino acids, của acids béo và của ADN. Vitamin B12 hoạt động phối hợp với chất folic acid hay folate (Vitamin B9) trong các biến dưỡng vừa kể. Vậy Vitamin B12 từ đâu mà có? B12 được tổng hợp bởi một vài loại vi sinh vật sống trong bộ máy tiêu hóa của thú vật. Ở các loài thú nhai lại (ruminant) như trâu, ḅ, dê, cừu, hươu, nai, vi sinh vật trong dạ cỏ (rumen) tức là bao tử thứ nhất có nhiệm vụ chuyển hóa chất cellulose từ rơm rạ và cỏ ra thành các chất dinh dưỡng, đồng thời cũng tổng hợp ra vitamin B12. Một khi hấp thụ vào máu, B12 được phân phối đi khắp nơi. Ở loài ḅ, gan là cơ quan chứa nhiều B12 nhất, kế đến là thận. Ở người, phần kết tràng (colon) của ruột già là nơi vi khuẩn tổng hợp B12, nhưng vitamin nầy không được hấp thụ tại đây mà lại bị thải ra ngoài theo phân...
Các nhà khoa học đều xác nhận rằng hầu như tất cả các thức ăn nguồngốcthực vật đềukhông có chứa vitamin B12, ngoại trừ một vài loại thực phẩm, như đậu nành ủ lên men Miso (giống như tương) của Nhật Bản và Tempeh của Nam Dương, tảo vi sinh Spurilina,Chlorella và rong biển Nori,Wakame, v.v…Các loại thực phẩm vừa kể đều có chứa phần lớn những chất tương tự như vitamin B12, nhưng lại không có hoạt tính (inactive), khoa học gọi chúng là B12 analogues, cơ thể không thể sử dụng được. Chỉ một số rất ít B12 c̣n lại mới là B12 thật sự hữu dụng mà thôi!
Ngoài ra, các loại men dinh dưỡng như men bia (brewer’s yeast)cũng có chứa B12. Men bia dưới dạng viên hoặc bột được dùng để uống hoặc pha vào nước trái cây nhằm mục đích bồi bổ sức khỏe. Spurilina và men bia được thấy bán trong các tiệm thuốc tây và trong các tiệm bán thực phẩm thiên nhiên...Nói tóm lại, nguồn cung cấp B12 tốt nhất của chúng ta vẫn là từ các sản phẩm gốc động vật. B12 có nhiều nhất trong gan ḅ (100gr gan chứa 60mcg B12), kế đến là trong thận, thịt ḅ (100gr có 0.6mcg B12), thịt gà (0.3mcg), thịt heo (0.6mcg), trong cá (4-5mcg), hột gà (0.5mcg), tôm cua ṣ và trong sữa, fromage (0.25-0.5mcg)...
Khi chúng ta dùng những thực phẩm có chứa Vitamin B12, chất hydrochloricacid trong dịch vị tiêu hóa sẽ giúp phóng thích B12 ra ngoài. Đồng thời một chất khác được gọi là yếu tố nội tại (intrinsic factor) tiết ra từ niêm mạc bao tử sẽ kết hợp với vitamin B12. Lúc đi qua phần hồi tràng (ileum) của ruột non, B12 sẽ được các thụ thể chuyên biệt (specific receptors) tại đây hấp thụ vào máu. Ruột già không hấp thụ được B12.
Trong cơ thể, phần lớn B12 được dự trữ trong gan. Nhu cầu hằng ngày của chúng ta về B12 rất ư là thấp, khoảng 2.5 - 3mcg (micrograms). Nhu cầu nầy phải cao hơn đối với phụ nữ trong thời gian mang thai hoặc đang cho con bú.
V́ thực vật không có B12 nên các người ăn trường chay thuần túy (vegan) cần phải uống thêm các supplements có chứa B12, hoặc dùng những loại sản phẩm hay thức ăn đă được tăng cường (fortified) thêm B12.
Nhờ gan có khối dự trữ dồi dào cho nên trong điều kiện ăn uống thiếu B12, th́ cũng phải từ 3 năm trở lên mới thấy các triệu chứng của việc thiếu vitamin B12 xuất hiện ra. Thường th́ bệnh nhân sẽ cảm thấy bần thần mệt mỏi, kèm theo các dấu hiệu của hiện tượng thiếu máu, dễ bị lạnh, lâu ngày sẽ có các triệu chứng thần kinh, thay đổi tâm tính, trí nhớ kém, trầm cảm, tê tay tê chân, mất thăng bằng lúc đi đứng, v.v…
Bệnh thiếu máu do thiếu B12 được gọi là bệnh thiếu máu ác tính (pernicious anemia) rất nguy hiểm. Đôi khi ăn uống đầy đủ B12 nhưng vẫn bị thiếu máu như thường, trường hợp nầy xảy ra khi B12 không được hấp thụ ở ruột non v́ thiếu sự trợ giúp của hydrochloric acid hoặc thiếu chất nội tại của bao tử. Ngoài ra, rượu, thuốc lá, vài loại thuốc ngừa thai và các thuốc làm giảm độ chua (antacid) của bao tử cũng có thể làm giảm phần nào sự hấp thụ của B12. Hiện nay Vitamin B12 là đề tài tranh luận chính yếu giữa phe ăn chay và phe ăn mặn!.
VITAMIN D: Giúp cơ thể hấp thụ Calcium từ thực phẩm...Tia cực tím của ánh sáng mặt trời cũng là nguồn cung cấp vitamin D cho chúng ta bằng cách chuyển hóa chất 7-dehydrocholesterolở dưới da ra thành vitamin D. Tại các quốc gia Tây phương một số thức ăn thức uống có thể được nhà sản xuất cho tăng cường thêm vitamin D chẳng hạn như sữa ḅ, sữa đậu nành, margarine hoặc các loại thực phẩm cho trẻ em.
Vitamin D có nhiều trong ḷng đỏ hột gà, trong dầu cá, trong cá biển có nhiều mỡ như cá salmon,mackerel, cá ṃi sardin, trong tôm tép, trong gan, v.v…Vitamin D rất cần cho các cháu bé, cho phụ nữ mang thai hoặc đang cho con bú cũng như cho các bác lớn tuổi.
CALCIUM: Rất cần cho xương và răng...Sữa ḅ là nguồn cấp calcium tốt nhất.
Không ít nước trái cây, sữa đậu nành và sữa ḅ bán ở thị trường đă được tăng cường thêm Calcium và vitamin D.
Các thực phẩm có nhiều Calcium là: bông cải xanh broccoli, cải pok choi, bông cải trắng (cauliflower), cải bắp (cabbage), đu đủ, carrot, hạt hoa hướng dương (sunflower), hạt dẻ Brazil (Brazil nuts), hạt hạnh nhân, sung khô, mọng lúa ḿ, cacao, rong biển (seaweed), tàu hũ (có calcium sulfate), mật đường (molass), các loại đậu, hạt mè c̣n nguyên vỏ...
Nên biết rằng trà, rượu, café và các loại thực phẩm có chứa chất oxalate (thí dụ rau mồng tơi) cũng có thể chứa chất phytate (có trong cám và cereal thô) đều có thể làm giảm việc hấp thụ Calcium!
ĂN CHAY KHÔNG THỂ THIẾU ĐẬU NÀNH
Đậu nành là thực phẩm nồng cốt trong một chế độ ăn chay. Từ đậu nành người ta làm ra vô số món ăn chay, như các loại tàu hũ (tofu), tàu hũ ki (driedbean curd), tương miso, các loại tương ngọt, tương mặn, chao, nước tương và x́ dầu.
Đậu nành chứa một tỷ lệ chất đạm cao nhất (trên 30%) trong nhóm đậu và cũng cao hơn các loại ngũ cốc (8%-15% đạm). Đậu nành chứa ít chất béo băo ḥa, là loại chất béo xấu. Ngược lại tỷ lệ chất béo không băo ḥa (chất béo tốt) của nó lại rất cao, đặc biệt là loại không băo ḥa đa thể (polyunsaturated). Chất nầy có thể giúp làm giảm cholesterol trong máu. Đậu nành có chứa alpha linolenic c̣n được gọi là oméga-3. Các nhà dinh dưỡng đều nói rằng omega 3 rất tốt để ngừa các bệnh về tim mạch, để làm giảm áp huyết và để củng cố hệ miễn dịch! Oméga-3 có nhiều trong các loại cá biển vùng nước lạnh như cá salmon và cá mackerel, v.v…
Đậu nành không có cholesterol, v́ chất nầy chỉ thấy hiện diện trong các thực phẩm gốc động vật mà thôi. Đậu nành cũng không có chứa đường lactose (lactose free), v́ vậy sữa đậu nành rất thích hợp cho những người nào bị bất dung nạp với lactose (lactose intolerance) mỗi khi uống sữa ḅ.
Đậu nành có chứa hầu hết các amino acids thiết yếu, có nhiều chất khoáng, chất xơ và vitamins (nhưng không có B12). Nhờ những tính chất nầy nên người ta thường dùng tàu hũ để thay thế thịt trong chế độ ăn chay...100gr đậu nành rang cho 36.5gr protein, đậu nành nấu chín cho 16.6gr, miso 11.8gr, tàu hũ cứng 15.8gr, sữa đậu nành 2.8gr.
Đối với người VN ḿnh, tàu hũ có thể được chế biến ra thành rất nhiều món ăn cũng ngon lắm. Nào là kho, chiên, xào, hấp hoặc nấu canh. C̣n món tàu hũ trắng và mềm nữa, chế nước đường thắng với tí gừng, dùng để ăn chơi cũng hấp dẫn dữ lắm. Đây là chưa kể đến tài nấu nướng của các bà chị khéo tay, có thể biến tàu hũ và ḿ căn ra thành vô số «món mặn» ăn cũng bắt cơm dữ lắm. Dân Tây Mỹ th́ họ xem tofu như một loại thức ăn lành (healthy food), tốt cho sức khỏe, tuy biết vậy nhưng tofu cũng chưa phải là một món ăn hấp dẫn đối với họ.
Theo người gơ th́ Tofu bán ở các siêu thị Tây ăn không mấy ngon và cũng không mấy thích hợp với «gu» của người ḿnh. Tàu hũ mua ở chợ Á Đông ăn vẫn thích hơn. Nói đến tàu hũ th́ cũng phải kể luôn món sữa đậu nành (soymilk). Đây là một loại thức uống rất bổ dưỡng. Tại các chợ Tây cũng như chợ Tàu đều có bán rất nhiều loại sữa đậu nành. Phần lớn sữa nầy đều được cho tăng cường thêm vitamins A, D, B12, riboflavin (B2), kẽm Zn, phosphorus và calcium, v.v… Cũng có nhiều loại sữa được pha thêm nước trái cây, vanilla hoặc lá dứa. Theo nhận xét riêng của người viết, th́ các loại sữa đậu nành bán ngoài chợ đều quá ngọt, v́ vậy không mấy thích hợp cho những ai phải kiêng cữ đường...
Tốt nhất chúng ta nên xuống phố Tàu mua một cái máy, cuối tuần chiụ khó nhín chút ít th́ giờ xay làm 4-5 lít sữa đậu nành theo gu của ḿnh, để dành uống trong tuần, vừa bổ, vừa hạp vệ sinh mà cũng lại rẻ nữa duy chỉ hơi mất công một chút thôi...Ngoài các chất dinh dưỡng và chất đạm ra, đậu nành c̣n chứa những chất isoflavones thuộc nhóm phytoestrogens. Đây là những hormones thiên nhiên tương tợ như oestradiol là hormone sinh dục của phụ nữ.
Ăn tàu hũ và uống sữa đậu nành thường xuyên rất tốt cho các bà trong thời kỳ măn kinh (menopause). Chất phytoestrogens sẽ bù đắp lại phần nào sự suy giảm oestradiol trong thời gian nầy, đồng thời nó làm nhẹ đi các triệu chứng bất lợi như các cơn bốc hỏa (flushing), hồi hộp khó chịu, niêm mạc âm hộ bị khô, tâm tính thay đổi bất thường hay x́ nẹt quạu quọ bất tử, đổ mồ hôi ban đêm, và ngăn ngừa chứng loăng xương! Có tài liệu c̣n nói ăn đậu nành có thể giúp giảm nguy cơ xuất hiện cancer vú. Đậu nành cũng có chứa chất sterol có khả năng kéo cholesterol xấu LDL trong máu xuống và giúp ngừa được các bệnh về tim mạch. Các nhà khoa học Âu Mỹ đoán rằng có thể nhờ thường ăn tàu hũ và đậu nành nên phụ nữ Á châu ít bị cancer vú hơn so với các bà đầm Mỹ châu và Âu châu?
Kỹ nghệ đậu nành bùng phát quá mạnh và quá nhanh từ vài chục năm nay. Những lợi ích của đậu nành đối với sức khỏe đă được hầu như tất cả các nhà dinh dưỡng trên khắp thế giới đều nh́n nhận và ca ngợi hết lời. Có lẽ v́ lư do nầy nên kỹ nghệ đậu nành cũng có thể bị nhiều người ganh ghét v́ họ bị cạnh tranh. Đặc biệt gần dây Internet có đăng bài Tragedy and Hype của hai tác giả Sally Fallon và Mary G Inig viết trong báo Nexus Úc châu. Trong bài báo nầy, đậu nành bị kết án là nguyên nhân của nhiều thứ bệnh tật.
Không biết họ viết chuyện nầy với dụng ư ǵ? Bài báo đă cảnh giác người tiêu thụ đừng nên dùng đậu nành v́ chất Isoflavone của đậu nành thuộc nhóm hormone nữ nên có thể gây hại cho tuyến giáp trạng (glande thyroide), giảm số lượng tinh trùng gây nên t́nh trạng vô sinh ở nam giới. Isoflavone c̣n ngăn trở tác dụng của hormone testosterone khiến các cháu trai trở thành pêđê hết «Soy is making kids gays».
Sữa đậu nành Soy Formula dùng cho trẻ em Hoa Kỳ được ví như những viên thuốc ngừa thai đối với các cháu bé (birth control pills for babies) v́ có chứa hormone nhóm estrogen, đậu nành làm teo năo, gây bệnh Alzheimer’s, và làm tăng nguy cơ cancer vú ở phụ nữ nữa. Ghê quá! Nguồn tinh quái ác nầy rất khó kiểm chứng và cũng không có kèm theo một dẫn chứng khoa học nào đáng tin cậy cả!! Cũng không có một nhà khoa học quốc tế hay một tạp chí khoa học đứng đắn nào đề cập và hậu thuẩn đến vấn đề trên. Tuy vậy, mặc dầu là tin dỏm từ đầu tới cuối nhưng nó cũng đă gây hoang mang trong dư luận không ít!
Có người cũng đặt nghi vấn và tự hỏi có phải chăng đây là một đ̣n phản công ngầm của kỹ nghệ sữa American Dairy Association hay không?
MISO, TƯƠNG, CHAO, NƯỚC TƯƠNG, X̀ DẦU
Các loại nước chấm dùng để ăn chay thường được làm từ đậu nành...Miso, tương, chao, nước tương, x́ dầu là những món rất phổ thông đối với người VN. Tương miso, gốc Nhật Bản, cũng thấy có bán tại các chợ Á đông.
Có nhiều loại miso, như miso làm từ gạo (rice miso), từ đậu nành ủ cho lên men (soymiso) hoặc từ lúa mạch barley. Miso có thứ th́ lỏng sền sệt, có thứ đặt hơn. Miso có nhiều màu như trắng, vàng và nâu đỏ. Miso trắng là loại ngọt, các thứ khác là loại miso mặn. Soymiso có chứa vitamin B12, nhưng tỷ lệ có được cũng tùy thuộc cách biến chế…
Theo phương thức cổ truyền, đậu nành được ủ cho lên men trong những thùng cây tuyết tùng (cedar) trong ṿng cả 1-2 năm nên thường cho một tỷ lệ B12 rất cao...Miso sản xuất theo lối công nghiệp, thời gian ủ rất ngắn nên được gọi là quick miso. Lẽ dĩ nhiên miso công nghiệp phẩm chất và tỷ lệ B12 không thể sánh bằng loại miso sản xuất theo lối cổ truyền được! Miso thường được dùng để nêm vào soupe gồm có tàu hũ, rong biển và nấm shiitake, v.v… theo kiểu Nhật Bản.
Nói về tương th́ Trung Hoa dẫn đầu về món nầy. Có rất nhiều loại tương được chế biến từ đậu nành. Tại Bắc Mỹ, không ai mà không biết hiệu tương ngọt Hoisin sauce bán ở các chợ Á đông. Người ḿnh cũng không kém họ.
Chúng ta cũng có rất nhiều loại tương quốc hồn quốc túy, chẳng hạn như tương bần và tương Cự Đà. Bên cạnh tương, th́ cũng phải nói đến chao, cũng từ đậu nành mà ra. Ngày nay, tương, chao, nước tương và x́ dầu đă trở thành những món chấm rất thông dụng cho cả ăn chay cũng như cho cả ăn mặn nữa.
Ngày xưa, lúc quê hương c̣n khó khăn, tương chao là những món chấm rất phổ thông và rất b́nh dân trong những bữa cơm hằng ngày của nhiều gia đ́nh.
Thời đó, vào những ngày mùng một và ngày rầm mỗi tháng, người viết thỉnh thoảng thấy ở chợ Vườn Chuối, Saigon có bán một loại chao đặc biệt gọi là chao chùa. Chao nầy có màu trắng, hơi sền sệt, và có mùi thum thủm không khác ǵ mùi hột gà ung hay blue cheese, nhưng ăn vào th́ lại rất bùi và rất béo. Mua vài trái dưa leo và một bó rau lang về luộc chấm với chao cũng xong được một bữa cơm…
Nước tương (soy sauce) được sản xuất qua phương pháp thủy phân (hydrolysis) đạm đậu nành. Năm 1999, cơ quan Joint Food Safety and Standards Group của Anh Quốc đă cảnh giác mọi người về sự hiện diện của một chất độc trong các loại nước tương (soy sauce) và dầu hào (oyster sauce) nhập cảng từ Á châu. Đó là chất 3-monochloropropane-1-2 (3-MCPD). Đây là một nhiễm hóa chất trong nhóm Chloropropanolols thấy trong các loại đạm thực vật được thủy phân bằng acid (acid hydrolysed vegetal protein). Chất 3-MCPD có thể gây cancer nếu ăn thật nhiều và ăn thường xuyên. Tại Canada, Cơ quan kiểm tra thực phẩm (CFIA) vẫn thường xuyên theo dơi và kiểm tra nồng độ chất 3-MCPD của tất cả mặt hàng loại nầy nhập cảng từ Á châu.
NẾP SỐNG CỦA NGƯỜI ĂN CHAY CÓ ẢNH HƯỞNG G̀?
Nh́n chung th́ người ăn chay thường có sức khỏe khả quan hơn người ăn mặn. Tại sao vậy? Các nhà khoa học nghĩ rằng các người ăn chay đa số là những người có ư thức rất cao về dinh dưỡng và sức khỏe.
Họ thường có một nếp sống ngăn nắp, điều độ, ít rượu chè, hút sách, nghiện ngập. Họ cũng thường là những người năng vận động, tập thể dục đều đặn và thường xuyên.
Chính nhờ những điều kiện nầy cộng với việc ăn chay đă giúp cho họ có được một sức khỏe tốt. Tuy nhiên cũng có một số nhà khoa học khác nói rằng các người ăn chay ít bị bệnh hoạn không phải là tại nhờ họ không ăn thịt, nhưng chính là nhờ họ ăn rất nhiều rau đậu và trái cây tươi.
Các loại thực phẩm nầy rất tốt v́ có chứa nhiều chất chống oxyt hóa và các hoạt chất (bioactive) có khả năng làm giảm nguy cơxuất hiện của một vài loại ung thư.
GIỚI HẠN CỦA VIỆC ĂN CHAY
Ăn chay không có ǵ nguy hiểm cho sức khỏe nếu ăn đúng cách, biết phối hợpnhiều loại thức ăn với nhau. Vấn đề nầy thay đổi tùy theo tuổi tác, tùy theo nếp sinh hoạt cũng như tùy theo kiểu ăn chay của mỗi người. Các cháu bé nhỏ tuổi, các chị đang mang thai, các lực sĩ cũng như những ai có t́nh trạng sức khỏe và nhu cầu đặc biệt th́ không nên ăn chay. Các ông thường hay nói, ăn chay thường xuyên dám làm ḿnh yếu đi bị “hết xí quách” bất tử, bài vở học lâu thuộc làm cô giáo buồn ḷng hết sức.
Ăn chay mà vẫn dùng trứng và bơ sữa fromage th́ không có ǵ trở ngại cả. Ăn chay có thể là một vấn đề sức khỏe đối với người ăn chay trường theo kiểu khắt khe thuần túy, nghĩa là không đụng tới bất kỳ món ǵ xuất phát từ loài vật. Ăn kiểu nầy, “vụ đó” dám tịch ng̣i luôn nghe không các bạn già “liền ông”
Nhu cầu về Calcium và B12 khó được thỏa măn đầy đủ được, ngoại trừ họ cần phải uống thêm các supplements có chứa 2 chất nói trên...
Nói tóm lại, nên ăn các loại hạt và ngũ cốc thô v́ chúng c̣n giữ nhiều chất dinh dưỡng và vitamins. Tuy vậy, hạt thô lại chứa khá nhiều chất phytic acid có thể làm giảm đi phần nào sự hấp thụ calcium. Một vấn đề nan giải khác là liệu thực phẩm sử dụng có chứa đầy đủ số amino acids thiết yếu hay không?
Phần lớn thức ăn gốc thực vật lại không có đầy đủ các amino acids, hoặc có nhưng ở mức quá thấp. Sự thiếu của một hay của nhiều amino acids thiết yếu sẽ ngăn trở phần nào việc hấp thụ của những amino acids khác một cách trọn vẹn và ảnh hưởng không ít đến việc tổng hợp chất đạm.
Đây là lư do tại sao có rất nhiều người ăn chay bị rơi vào t́nh trạng thiếu protein.
Một chế độ ăn chay đầy đủ và quân b́nh cần phải có sự đa dạng về các chất như các loại ngũ cốc thô, các loại đậu, các loại hạt có dầu (đậu phọng, mè, hạt hoa hướng dương, hạt lanh (linseed), các loại hạt dẻ (nuts), sữa và các sản phẩm làm từ sữa, trứng gà, rau cải, trái cây tươi và khô, các loại men dinh dưỡng, mọng lúa ḿ, v.v…
Nhân tiện tác giả cũng xin nêu ra đây với sự dè dặt là có tin đồn một số nhà sản xuất thức ăn chay đóng hộp ở Đài Bắc và ở một số nơi khác, nhằm mục đích kinh doanh ham lời đă cố t́nh cho trộn thêm nước thịt hoặc thịt vào các mặt hàng chay giả mặn.
Hèn ǵ ăn rất ngon không khác ǵ đồ mặn cũng dễ hiểu mà thôi...Các lon đồ chai bán ở chợ thường có chứa cả khối dầu và chất béo, và điểm nầy là sự thật 100%. Cẩn thận với các lon chay giả mặn bán ở các chợ Á Đông tại hải ngoại như thịt gà chay, thịt vịt chay, lẩu dê chay, cá chay…
Một nhận xét khác của người viết là cơm chay ở chùa ngày chúa nhật, đặc biệt là mấy món xào và kho thường có quá nhiều dầu và chất béo. Mỡ dầu và chất béo không có tha một ai hết dù ăn ở ngoài chợ hay ăn ở trong chùa!
TRẬN CHIẾN GIỮA PHE ĂN CHAY VÀ ĂN MẶN
Thực tế cho thấy trên thế giới khuynh hướng ăn chay càng ngày càng bành trướng thêm lên măi.
Các biến cố dồn dập, như bệnh ḅ điên, bệnh dịch cúm gà, thịt nhiễm vi khuẩn E.coli, salmonella, thịt chứa kháng sinh, hormone, hóa chất lạ, thịt bị chiếu xạ (irradiated), cá tôm nhiễm chất độc dioxin, BPC…đă làm mọi người e dè lo ngại mỗi khi ăn uống. Riêng tại Canada, thống kê cho biết có lối 4% dân số đă chọn giải pháp ăn chay.
Trên thế giới cũng có rất nhiều danh nhân và tài tử nổi tiếng đă theo chế độ ăn chay. Ăn chay đă trở thành một cái mode.
Giới kỹ nghệ thực phẩm cũng phải thích nghi theo thị hiếu mới của dân chúng. Phần lớn các siêu thị đều có gian hàng bán đồ chay. Sản phẩm chay thường có mang 2 chữ Vege hoặc Veggie...Nào là veggiedogs (hot dogs làm bằng tofu), veggie burger, veggie lasagna, veggie chicken, Pizza végétarien…Mc Donald’s đă cho ra ḷ món Mc Vege, nhưng cũng chưa mấy phổ biến cho lắm...Nhà hàng Subway có Sous marin végétarien...Cty Tartex chi nhánh của cty Nestlé tung ra thị trường loại pâte Raviolis chay. Tất cả đều được làm từ nguyên liệu đậu nành...
Chợ Á Đông cũng có bán nhiều loại đồ hộp để ăn chay. Tại một vài thành phố lớn ở Canada, cũng có thấy xuất hiện vài tiệm cơm chay của người VN. Nhà hàng chuyên bán đồ ăn chay của Canada th́ có rất nhiều.
Hình minh họa
Đối với người VN chúng ta, ngon nhất vẫn là bữa cơm chay thịnh soạn do bà xă nấu ở nhà gồm có canh chua chay, b́ cuốn chay, đồ kho, mắm chưng chay hoặc mắm ruột chay, ăn với cơm nóng vừa mới chín tới. Ôi! thật là ngon hết biết...
Mấy năm trước đây, tờ Thời báo ở Canada có đăng bài phóng sự về phong trào ăn chay tại Saigon. Mấy món chay được kê ra đều rất cầu kỳ và thật hấp dẫn với những cái tên rất lạ tai, tưởng chừng đâu như toàn là món mặn.
Có một sự thật cần phải nói ra đây là hiện giờ trận giặc giữa phe ăn chay và phe ăn mặn đang diễn ra một cách âm thầm nhưng rất quyết liệt. Hai phía thường hay chê bai, chỉ trích và đả kích lẫn nhau. Bên nào cũng cho ḿnh là đúng, là chân lư mà thôi! Để bảo vệ quyền lợi của ḿnh, giới kỹ nghệ thực phẩm không ngớt tổ chức những cuộc vận động hành lang, và tung ra vô số quảng cáo đề cao sự bổ dưỡng vô song của thịt. Phe ăn chay cũng không thua ǵ, họ phản công lại và đe dọa mọi người về hiểm họa bệnh tật và cancer do thịt có thể gây ra…Họ c̣n tố cáo phe ăn mặn đă phóng đại các ảnh hưởng tiêu cực, như ăn chay sẽ bị mất sức khỏe, ăn chay sẽ bị thiếu vitamin B12, dễ bị thiếu máu, dễ bị hết xí quách, v.v….
Họ diện dẫn, là nếu ăn chay mà bị bệnh hoạn, thiếu máu th́ hằng triệu dân ở phía Bắc Ấn Độ, v́ hoàn cảnh hay v́ tín ngưỡng là những người đă theo chế độ ăn rau quả ngũ cốc từ cả hằng ngàn năm nay rồi mà có ai bị thiếu máu đâu, họ vẫn c̣n sống phây phây ra đó? Các nhà khoa học th́ lại nghĩ khác, và đưa ra giả thuyết như vấn đề vệ sinh yếu kém, phóng uế bừa băi ngoài đồng (trong phân có vitamin B12), sử dụng phân người trong việc trồng tỉa, sâu bọ côn trùng thải phân trên rau cải, nước nôi thiếu thốn nên rửa rau quả không sạch sẽ, và nhờ vậy mà vitamin B12 bám phía ngoài rau quả nầy không bị trôi mất đi. Tất cả những điều vừa kể đă giúp người Ấn độ thỏa măn đủ nhu cầu về B12.
Một số những người nầy, sau đó may mắn được cho đi định cư ở Anh quốc. Tại nơi đây họ vẫn tiếp duy tŕ chế độ ăn chay trường, nhưng chỉ sau 3-4 năm th́ không ít người trong nhóm đă mắc phải t́nh trạng thiếu máu ác tính. Tại sao vậy? Câu trả lời của một số nhà khoa học là tại Anh quốc cuộc sống quá vệ sinh, không có ai phóng uế ngoài đồng cỏ, sâu bọ côn trùng hầu như đă bị các loại thuốc trừ sâu diệt hết, vả lại nước nôi dồi dào nên họ đă rửa trôi đi hết vitamin B12 trên rau cải.
Họ bị thiếu B12 v́ ăn chay kiểu khắc khe mà không uống thêm supplement B12, hoặc không dùng những loại thực phẩm đă được tăng cường thêm vitamins...
C̣n một sự kiện khác cũng khó giải thích được và thường được thiên hạ nói đến, đó là việc các nhà sư Trung Hoa và Nhật Bản ăn chay trường quanh năm suốt tháng mà họ vẫn luôn luôn khỏe mạnh, thế là sao?
Có lẽ là nhờ Thiền, nhờ Zen, nhờ tập Tàichi, nhờ hít thở, nhờ tập Khí công hay nhờ họ đă áp dụng một môn phép dưỡng sinh nào đó chăng? Người ta tự hỏi phải chăng tuy là ăn chay tịnh nhưng trong thức ăn thức uống của các sư đều có chứa đầy đủ các dưỡng chất cần thiết rồi hay có một yếu tố nào đó mà khoa học chưa hề biết đến?
Các nhà bác học cần phải nghiên cứu thêm và cũng cần nên đồng nhất hơn nữa các phương cách đo lường và thí nghiệm.
KẾT LUẬN
Để chấm dứt, tác giả xin mượn ư kiến của một nhà bác học lừng danh thế giới đă nói về vấn đề ăn chay như sau: “Không ǵ ích lợi cho sức khỏe con người, và cũng đồng thời làm tăng cơ may sinh tồn trên quả địa cầu bằng việc tiến hóa đến một chế độ ăn chay” (Nothing will benefit human health and increase chances for survival of life on Earth as much as evolution to a vegetarian diet.Albert Einstein)./.
Nguy cơ lây nhiễm COVID-19 từ các bề mặt ở cửa hàng tạp hóa thế nào?
Một nghiên cứu của các nhà khoa học Canada nói rơ nguy cơ lây nhiễm COVID-19 từ các bề mặt ở cửa hàng tạp hóa .
Các nhà nghiên cứu tại Đại học Guelph ở Ontario (Canada) thu thập 957 mẫu xét nghiệm tại 4 cửa hàng tạp hóa trong hơn một tháng. Theo nghiên cứu, không mẫu nào cho kết quả dương tính với virus SARS-CoV-2 . Điều đó có nghĩa là các bề mặt dễ chạm vào như tay cầm của giỏ hàng hoặc cửa tủ đông sẽ an toàn khi chạm vào và các cửa hàng đă tuân theo quy tŕnh làm sạch tốt.
Nguy cơ lây nhiễm COVID-19 từ các bề mặt ở cửa hàng tạp hóa thế nào? - H́nh 1
Ông Maria Corradini , Phó Giáo sư về khoa học thực phẩm cho biết: “Chúng tôi tin rằng làm sạch và khử trùng các bề mặt tiếp xúc kết hợp với việc đeo khẩu trang sẽ giảm thiểu đáng kể nguy cơ lây truyền từ các bề mặt trong cửa hàng tạp hóa sang người”.
Những nghiên cứu trước đây chỉ ra rằng loại virus này có thể tồn tại trên các bề mặt trong nhiều giờ hoặc thậm chí vài ngày, khiến nhiều người phải đeo găng tay khi đi mua sắm .
Đối với nghiên cứu này, các nhà nghiên cứu không chỉ lấy mẫu phẩm từ tay cầm của xe đẩy và giỏ hàng tạp hóa mà c̣n kiểm tra các thiết bị đầu cuối thanh toán, băng chuyền ở quầy thanh toán, bề mặt xung quanh quầy bán đồ ăn nhanh cũng như tay cầm bằng nhựa và kim loại trong các khu vực thực phẩm đông lạnh . Sau đó, họ làm xét nghiệm PCR ( phản ứng chuỗi polymerase ) để t́m RNA của virus.
Video đang HOT
Theo Phó Giáo sư Corradini , những kết quả xét nghiệm âm tính với virus SARS-CoV-2 cho thấy nếu các cửa hàng thực hiện tốt quy tŕnh vệ sinh thường xuyên và theo dơi sức khỏe của nhân viên cửa hàng, th́ nguy cơ lây nhiễm COVID-19 từ các bề mặt thường tiếp xúc nhiều trong cửa hàng tạp hóa là thấp.
Các tác giả nghiên cứu cũng nhận định nghiên cứu này củng cố thêm những phát hiện trước đây của Trung tâm Kiểm soát và Pḥng ngừa Dịch bệnh (CDC) Mỹ. Mặc dù việc truyền COVID-19 qua các bề mặt là khả thi, nhưng điều này khó xảy ra v́ virus SARS-CoV-2 thường lây lan qua các giọt bắn hoặc lây truyền qua đường không khí từ những người bị nhiễm bệnh, theo CDC.
Được biết, gần đây nghiên cứu đă được công bố trên Tạp chí Current Research in Food Science (CRFS).
Israel thử nghiệm phương pháp xét nghiệm PCR bằng nước bọt
Bộ Y tế Israel ngày 7/10 đă công bố chương tŕnh thử nghiệm phương pháp xét nghiệm PCR nhằm phát hiện bệnh COVID-19 qua mẫu nước bọt, thay v́ dùng tăm bông lấy dịch mũi khiến đa số mọi người đều cảm thấy khá khó chịu như hiện nay.
Israel thử nghiệm phương pháp xét nghiệm PCR bằng nước bọt - H́nh 1
Nhân viên y tế lấy mẫu xét nghiệm COVID-19 cho hành khách tại sân bay quốc tế Ben Gurion ở Lod, Israel. Ảnh tư liệu: AFP/TTXVN
Theo phóng viên TTXVN tại Tel Aviv, phương pháp xét nghiệm COVID-19 mới cũng sẽ cho kết quả nhanh hơn, chỉ mất khoảng 45 phút. Trong quá tŕnh nghiên cứu, các chuyên gia y tế sẽ lấy mẫu theo cả hai cách, dịch mũi và nước bọt, sau đó so sánh kết quả với nhau trên các tiêu chí, bao gồm tính chính xác, an toàn và sự thoải mái. Sau đó, các cơ quan chức năng sẽ xem xét kết quả để quyết định có sử dụng phương pháp mới thay thế hoàn toàn cho phương pháp cũ hay không.
Phương pháp mới do Tiến sĩ Amos Danielli thuộc Đại học Bar Ilan nghiên cứu, với sự trợ giúp của pḥng thí nghiệm thuộc Bộ Y tế và một trung tâm nghiên cứu và phát triển (R&D) thuộc Bộ Quốc pḥng Israel
Xét nghiệm PRC bằng nước bọt đă được đưa vào thử nghiệm kể từ tuần này tại trạm xét nghiệm lưu động ở quảng trường Rabin, trung tâm thành phố Tel Aviv và sẽ kéo dài trong nửa tháng.
Phát hiện mới: Thói quen này tốt cho giảm cân hơn là kiêng ăn
Theo một nghiên cứu được công bố trên iScience , những người béo ph́ sẽ có kết quả tốt hơn nhiều khi họ bắt đầu tập thể dục , trái ngược với những người béo ph́ cố gắng giảm cân bằng cách ăn kiêng.
Mặc dù nghiên cứu không đo lường chính xác việc ăn kiêng, nhưng nó đă tiết lộ rằng những người áp dụng chế độ ăn kiêng để giảm cân cuối cùng đă tăng cân trở lại sau khi đạt được mục tiêu, trong khi những người tập thể dục có kết quả lâu dài tốt hơn.
Phát hiện mới: Thói quen này tốt cho giảm cân hơn là kiêng ăn - H́nh 1
Tập thể dục. Ảnh SHUTTERSTOCK
Jay Cowin, một chuyên gia tại ASYSTEM (Mỹ), cho biết: “Tập thể dục rất quan trọng khi đề cập đến bệnh béo ph́ và bệnh tật do tác động của nó đến độ nhạy insulin”.
“Nhạy cảm với insulin là khả năng cơ thể bạn kéo glucose ra khỏi máu để có thể sử dụng làm năng lượng hoặc nhiên liệu. Béo ph́ đă được phát hiện để kích hoạt hệ thống miễn dịch bẩm sinh , kích thích viêm và kháng insulin. Điều này có thể dẫn đến các triệu chứng của tiền tiểu đường và cuối cùng là bệnh tiểu đường loại 2. Tuy nhiên, các nghiên cứu cho thấy tập thể dục cải thiện độ nhạy insulin khi thực hiện hàng ngày”, chuyên gia Cowin nói tiếp, theo Eat This, Not That!
Điều này là do, trong khi tập thể dục nhịp điệu , cơ bắp tăng hấp thu glucose lên tới 50 lần.
Phát hiện mới: Thói quen này tốt cho giảm cân hơn là kiêng ăn - H́nh 2
Video đang HOT
Tập thể dục mang lại nhiều lợi ích thiết thực cho sức khỏe . Ảnh SHUTTERSTOCK
Hiệu ứng này có thể kéo dài đến 24 giờ hoặc hơn sau khi bạn tập luyện.
Theo chuyên gia Cowin, điều này cho thấy rằng tập thể dục là bắt buộc để điều chỉnh độ nhạy insulin, và nó có thể ảnh hưởng đến sức khỏe tổng thể của bạn.
Tập thể dục không chỉ ảnh hưởng đến cách cơ thể bạn xử lư insulin. Tiến sĩ Daniel Boyer của Viện Farr (Mỹ) cho biết: “Tập thể dục giúp ngăn ngừa hoặc đảo ngược tác động của một số bệnh nhất định. Tập thể dục vừa phải làm tăng nhịp tim khiến các cơ trên cơ thể sử dụng nhiều glucose hơn. Cùng với thời gian, nó làm giảm lượng đường trong máu, giúp giảm nguy cơ đau tim và các rối loạn liên quan”, theo Eat This, Not That!
“Bằng cách kiểm soát trọng lượng cơ thể, giảm hormone giới tính và tăng cường hệ thống miễn dịch, nó có thể giảm thiểu nguy cơ mắc một số bệnh ung thư như ung thư ruột kết và ung thư vú”, tiên sĩ Boyer cho biết thêm.
Theo nghiên cứu, những người tập thể dục thường xuyên có nguy cơ tử vong do mọi nguyên nhân thấp hơn 22% và nguy cơ mắc bệnh tim mạch thấp hơn 24%.
Nếu bạn đang có mục tiêu giảm cân hoặc chỉ muốn sống một lối sống lành mạnh hơn, hăy chọn ưu tiên tập thể dục để giữ cho bạn có vóc dáng chuẩn và hướng tới một lối sống tốt hơn, theo Eat This, Not That!
5 thói quen làm đều đặn vào mỗi tối giúp da trẻ đẹp, sống trường thọ
Những thói quen thường làm buổi tối dưới đây giúp bạn tiêu hao năng lượng tốt hơn, giữ ǵn làn da vóc dáng pḥng ngừa được nhiều bệnh tật.
Uống một ly nước trước bữa ăn
Trước bữa tối bạn nên dùng một ly nước lọc để có thể kiểm soát sự thèm ăn của bạn. Ngoài ra, khi bạn uống nước bạn sẽ cảm thấy no và không muốn ăn nhiều thức ăn kiểm soát calo tối đa có thể khi bạn thưởng thức bữa tối giúp giảm cân nhanh chóng.
Ngoài ra, việc bạn thu nạp quá nhiều thức ăn, chất dinh dưỡng vào ban đêm không chỉ khó tiêu hóa ảnh hưởng tới gan thận của bạn không tốt cho sức khỏe chút nào.
Nhai chậm trong khi ăn
5 thói quen làm đều đặn vào mỗi tối giúp da trẻ đẹp, sống trường thọ - H́nh 1
Một trong những việc đơn giản giúp bạn no nhanh, nạp ít năng lượng vào cơ thể là bạn nên nhai thật chậm khi ăn. Việc bạn nhai chậm cũng sẽ rất tốt cho hệ tiêu hóa của bạn khiến cho dạ dày của bạn hoạt động hiệu quả tích cực hơn rất nhiều.
V́ vậy, muốn giảm cân bạn hăy nhai kỹ tạo cảm giác no nhanh và không ăn quá nhiều thức ăn một lúc. Theo các chuyên gia dinh dưỡng th́ chính việc ăn nhanh khiến cho bạn béo nhanh hơn rất nhiều bởi bạn nạp nhiều năng lượng mà không hề biết.
Chơi các tṛ chơi
Chúng sẽ giữ cho đầu óc bạn sự sắc bén và linh hoạt. Bạn sẽ thấy rằng việc yêu thích các tṛ chơi thể loại chiến thuật như cờ vua, cờ tướng... khi c̣n trẻ sẽ cho bạn một điều ǵ đó trội hơn khi về già. Có những ḍng suy nghĩ cạnh tranh lành mạnh sẽ giữ cho đầu óc bạn sắc bén và cuộc sống của bạn được trọn vẹn, dù ở bất cứ giai đoạn nào trong cuộc đời.
Ngâm chân
5 thói quen làm đều đặn vào mỗi tối giúp da trẻ đẹp, sống trường thọ - H́nh 2
Ḷng bàn chân chứa các huyệt rất quan trọng của mọi cơ quan trên cơ thể. Nó cũng chính là cửa ngơ của ḿnh. Chính v́ thế, nếu bàn chân bị lạnh, chắc chắn cơ thể sẽ bị nhiễm lạnh. C̣n ḷng bàn chân được giữ ấm, th́ cơ thể tránh được hàn khí độc gây hại.
Để chăm sóc tốt nhất, hăy ngâm chân thường xuyên vào nước ấm. Thả lỏng cơ thể, thư thăi, tĩnh tâm và an thần. Nhưng để tốt hơn cả, chúng ta nên pha một chút muối hoặc tinh dầu th́ công dụng sẽ tăng lên gấp bội.
Đi ngủ trước 23h
Nếu bạn muốn giảm cân và tốt cho sức khỏe làn da của ḿnh bạn nên tập thói đơn giản là đi ngủ trước 23h tối. Mặc dù việc này rất đơn giản nhưng có tới 80% số người trong chúng ta là không thể làm được.
Theo các chuyên gia th́ khung giờ 22-23h tối là thời gian tốt nhất để ngủ. Nó giúp da mặt của chúng ta đẹp hơn, tiết ra nhiều hormone tươi trẻ pḥng ngừa nhiều bệnh tật.
Khi bạn thức quá khuya gây nên hiện tượng ức chế sự tiết hormone của cơ thể mà c̣n khiến cortisol tăng lên, đồng thời làm ức chế sự tiết ra leptin ảnh hưởng không tốt tới làn da vóc đáng, và tế bào thần kinh khiến bạn mệt mỏi căng thẳng làm việc kém hiệu quả.
Mới phát hiện 1 “bí kíp” cai rượu, bia
THU ANH19:54 14/04/2021
Những điều nên và không nên làm khi tập thể dục mùa hèGợi ư mẹo hay để tránh bị ốm khi trời mưa phùn, nồm ẩm
Các nhà nghiên cứu Mỹ và Đan Mạch phát hiện ra rằng hội chứng cai rượu – nguyên nhân khiến nhiều người bỏ “nhậu” bất thành – có thể được giải quyết đơn giản bằng kiểu ăn kiêng keto nhiều người vẫn dùng để giảm cân .
Trong bài công bố trên Science Advances, các tác giả cho biết họ đă thí nghiệm trên chuột, sau đó trên một nhóm t́nh nguyện viên đang khổ sở với việc cai rượu. Cả 2 lần thí nghiệm đều cho kết quả bất ngờ.
Chế độ ăn keto là một kiểu ăn kiêng hạn chế cacbohydrates đến mức thấp nhất, tức người ăn thường loại bỏ hầu hết tinh bột khỏi bữa ăn. Ngược lại, họ ăn nhiều chất đạm , chất béo tốt và rau xanh .
Video đang HOT
Mới phát hiện 1 bí kíp cai rượu, bia - H́nh 1
Chế độ ăn keto có tiềm năng thành phương pháp điều trị hỗ trợ hiệu quả cho người nghiện rượu – Ảnh minh họa từ Internet
Theo Medical Xpress, phản ứng có lợi đối với người cai rượu xảy ra chính nhờ việc cơ thể người áp dụng kiểu ăn keto sau một thời gian ít sử dụng glucose hơn để tạo năng lượng. Cơ thể quay sang sử dụng chất béo và nhờ đó giúp người ăn keto giảm mỡ. Nhưng không chỉ có vậy.
Các nhà nghiên cứu cho biết cơ thể c̣n tăng cường sử dụng cả acetate, một chất mà cơ thể tạo ra khi chuyển hóa rượu. Acetate trong cơ thể thường thúc đẩy cảm giác thèm, phần khó chịu nhất trong hội chứng cai. Khi chế độ ăn keto giúp sử dụng bớt acetate dư thừa, cảm giác thèm khi tiếp xúc với rượu của các t́nh nguyện viên giảm thấy rơ chỉ trong 3 tuần.
“Mặc dù nghiên cứu của chúng tôi c̣n cần được mở rộng, tôi tin rằng một số bác sĩ lâm sàng có thể bắt đầu khuyến nghị chế độ ăn keto cho bệnh nhân cai rượu của họ, bởi chế độ ăn này an toàn và đă được sử dụng trong điều trị bệnh động kinh” – giáo sư Nora Volkow, Giám đốc Viện Quốc gia về Lạm dụng ma túy, kiêm trưởng Pḥng thí nghiệm chẩn đoán h́nh ảnh thần kinh của Viện Quốc gia về Lạm dụng rượu và nghiện rượu, nói trong bài phỏng vấn của Hiệp hội V́ sự tiến bộ khoa học Mỹ (AAAS).
Thức uống bảo vệ tim mạch khi căng thẳng
Theo các chuyên gia, uống cacao thường xuyên rất tốt cho tim mạch; đặc tính của thức uống này giúp bảo vệ tim mạch trong những t́nh huống căng thẳng.
Nghiên cứu này được đưa ra bởi các nhà khoa học từ Đại học Birmingham công bố trên tạp chí Nutrients.
Thức uống bảo vệ tim mạch khi căng thẳng - H́nh 1
Thức uống bảo vệ tim mạch khi căng thẳng. (Ảnh: Depositphotos)
Cacao có nguồn gốc từ Trung Mỹ, có tên La Tinh la Theobroma cacao, co nghia la "thưc ăn cua cac vi thân" - Food of the Gods.
Trong cacao có đầy đủ các dưỡng chất cơ bản như protein, carbohydrate và lipid giúp cung cấp năng lượng. Chất béo trong cacao chủ yếu là các triglyceride và các acid béo không no, hàm lượng chất béo tốt trong cacao tương đương với hàm lượng chất béo không băo ḥa đơn có trong dầu olive.
Cacao c̣n được biết đến v́ chứa hàm lượng chất xơ ḥa tan cao. Hai muỗng bột cacao chứa đến 3,6g chất xơ. Ngoài việc giúp tạo cảm giác no và giảm cảm giác thèm ăn, chất xơ c̣n giúp con người chiến đấu cực tốt với căn bệnh táo bón. Không chỉ vậy, uống cacao c̣n có nghĩa là chúng ta đang đưa vào cơ thể rất nhiều khoáng chất thiết yếu, như mangan, đồng, sắt, magie,... cần cho quá tŕnh trao đổi chất và xây dựng cơ thể.
Các chuyên gia đă phát hiện ra rằng chất flavonoid có trong cây họ đậu - một nhóm các hợp chất dị ṿng chứa oxy tự nhiên có nguồn gốc từ benzo-gamma-pyrone có tác động tích cực đến chức năng của mạch máu khi căng thẳng tinh thần.
"Tiêu thụ cacao giàu flavonoid có thể là một cách hiệu quả để giảm sự suy giảm chức năng năo thoáng qua sau khi căng thẳng và cải thiện lưu lượng máu trong giai đoạn căng thẳng", nghiên cứu cho biết.
Các nhà khoa học đă khuyến nghị rằng nên bổ sung cacao trong chế độ ăn uống hàng ngày. Ngoài ra, theo các chuyên gia, chất flavonoid cũng được t́m thấy trong các loại thực phẩm khác như trà xanh, quả mâm xôi, quả anh đào và nho.
Trứng là một thực phẩm rất bổ dưỡng. Tuy nhiên trứng chứa nhiều cholesterol nên nhiều người thắc mắc liệu có nên sử dụng trứng khi mắc gan nhiễm mỡ?
Gan nhiễm mỡ xảy ra khi hàm lượng mỡ tích lũy trong gan lớn hơn 5% trọng lượng gan. Do vậy ở bệnh gan nhiễm mỡ, tất cả những tác nhân làm tăng sự tích tụ mỡ ở gan đều có thể gây bất lợi cho gan và khiến bệnh trở nên nghiêm trọng hơn.
Bệnh nhân gan nhiễm mỡ có nên ăn trứng? - H́nh 1
Trứng là thực phẩm có hàm lượng cao cholesterol. Một quả trứng lớn có thể chứa đến 212mg cholesterol, rất nhiều so với hầu hết các loại thực phẩm khác. Nguồn cholesterol trong thức ăn có ảnh hưởng nhất định đến lượng cholesterol trong máu. Chính lượng cholesterol cao của trứng làm nhiều bệnh nhân gan nhiễm mỡ e ngại với loại thực phẩm này.
Tuy nhiên, trứng chứa nhiều vitamin và khoáng chất cần thiết cho cơ thể, cung cấp protein chất lượng cao, chất béo tốt và rất nhiều dinh dưỡng khác. Đặc biệt các axit amin có trong trứng là những loại axit amin thiết yếu cần thiết cho sự tổng hợp protein mà cơ thể không thể tự sản xuất, hơn nữa trứng lại là thực phẩm có hàm lượng calo thấp nên rất tốt cho sức khỏe và cân nặng. Không những thế, nhiều nghiên cứu khoa học cho thấy rằng trứng có khả năng cải thiện t́nh trạng cholesterol trong cơ thể khi làm tăng lượng cholesterol tốt (HDL) và có xu hướng làm thay đổi các cholesterol gây hại (LDL), đồng thời làm giảm sự đề kháng insulin trong cơ thể.
Video đang HOT
Bệnh nhân gan nhiễm mỡ có nên ăn trứng? - H́nh 2
Do vậy, loại bỏ hoàn toàn trứng ra khỏi thực đơn hàng ngày không phải là lựa chọn sáng suốt cho sức khỏe. Trứng với hàm lượng chất béo xấu thấp và dinh dưỡng cao là thực phẩm nên được thêm vào chế độ ăn uống cân bằng, kể cả với bệnh nhân gan nhiễm mỡ.
Tuy nhiên tùy thuộc vào t́nh trạng sức khỏe cụ thể của mỗi người để lựa chọn gia giảm khẩu phần phù hợp và chế biến trứng theo cách lành mạnh như luộc, nấu, tránh việc nạp thêm calo không cần thiết vào cơ thể.
13 cách mà nước ngọt có đường gây hại cho sức khỏe của bạn
Sử dụng đồ uống có đường quá mức sẽ gây hại cho sức khỏe của bạn, đặc biệt là các loại nước như soda có đường, nước trái cây, cà phê có độ ngọt cao và các nguồn đường lỏng khác.
1. Đồ uống có đường có liên quan chặt chẽ đến việc tăng cân
Sucrose hoặc đường ăn cung cấp một lượng lớn đường đơn fructose. Fructose không làm giảm hormone đói ghrelin hoặc kích thích cảm giác no giống như glucose, loại đường h́nh thành khi bạn tiêu hóa thức ăn giàu tinh bột. Do đó, khi bạn tiêu thụ đường lỏng, bạn thường thêm nó lên trên tổng lượng calo của ḿnh, bởi v́ đồ uống có đường không làm cho bạn cảm thấy no.
Trong một nghiên cứu, những người uống nước ngọt có đường cùng với chế độ ăn uống hiện tại của họ đă tiêu thụ nhiều hơn 17% calo so với trước đây.
Tác hại của nước ngọt có đường từ các nghiên cứu cho thấy, những người uống đồ uống có đường thường xuyên sẽ tăng cân hơn những người không uống..
Trong một nghiên cứu ở trẻ em, thực hiện uống ly nước ngọt hàng ngày có liên quan đến việc tăng 60% nguy cơ béo ph́.
Trên thực tế, đồ uống có đường là một trong những khía cạnh gây béo ph́ nhất của chế độ ăn uống hiện đại.
2. Một lượng lớn đường được biến thành chất béo trong gan
Đường ăn (sucrose) và xi-rô ngô có hàm lượng fructose cao bao gồm 2 phân tử - glucose và fructose với lượng gần bằng nhau.
Glucose có thể được chuyển hóa bởi mọi tế bào trong cơ thể, trong khi fructose chỉ có thể được chuyển hóa bởi gan.
Đồ uống có đường là cách dễ nhất và phổ biến nhất để tiêu thụ quá nhiều đường fructose. Khi bạn tiêu thụ quá nhiều, gan của bạn sẽ trở nên quá tải và biến fructose thành chất béo.
Một số chất béo được vận chuyển dưới dạng chất béo trung tính trong máu và 1 phần của nó vẫn nằm trong gan của bạn. Theo thời gian, điều này có thể góp phần gây ra bệnh gan nhiễm mỡ không do rượu.
13 cách mà nước ngọt có đường gây hại cho sức khỏe của bạn - H́nh 1
Đường ăn (sucrose) và xi-rô ngô có hàm lượng fructose cao bao gồm 2 phân tử - glucose và fructose với lượng gần bằng nhau
3. Đường làm tăng sự tích tụ mỡ ở bụng
Ăn nhiều đường có liên quan đến tăng cân. Đặc biệt, đường fructose có liên quan đến sự gia tăng đáng kể chất béo nguy hiểm xung quanh bụng và các cơ quan của cơ thể - mỡ nội tạng hoặc mỡ bụng.
Mỡ bụng dư thừa có liên quan đến việc tăng nguy cơ mắc bệnh tiểu đường type 2 và bệnh tim. Trong một nghiên cứu kéo dài 10 tuần, 32 người khỏe mạnh tiêu thụ đồ uống được làm ngọt bằng đường fructose hoặc glucose. Những người tiêu thụ glucose có sự gia tăng chất béo da - không liên quan đến bệnh chuyển hóa - trong khi những người tiêu thụ đường fructose thấy mỡ bụng của họ tăng lên đáng kể.
4. Soda có đường có thể gây ra t́nh trạng kháng insulin
Hormone insulin điều khiển glucose từ máu vào tế bào của cơ thể. Khi bạn uống soda có đường, các tế bào của bạn có thể trở nên kém nhạy cảm hơn hoặc kháng lại tác động của insulin.
Khi điều này xảy ra, tuyến tụy của bạn phải tạo ra nhiều insulin hơn để loại bỏ glucose khỏi ḍng máu. Do đó, mức insulin trong máu sẽ tăng đột biến. T́nh trạng này được gọi là kháng insulin.
Kháng insulin được cho là nguyên nhân chính dẫn đến hội chứng chuyển hóa - một bước đệm dẫn đến bệnh tiểu đường loại 2 và bệnh tim.
5. Đồ uống có đường là nguyên nhân hàng đầu gây ra bệnh tiểu đường loại 2
Bệnh tiểu đường loại 2 được đặc trưng bởi lượng đường trong máu tăng cao do đề kháng hoặc thiếu hụt insulin. V́ hấp thụ quá nhiều đường fructose có thể dẫn đến kháng insulin, nên không có ǵ ngạc nhiên khi nhiều nghiên cứu liên kết việc tiêu thụ soda với bệnh tiểu đường loại 2.
Trên thực tế, uống ít nhất một lon nước ngọt có đường mỗi ngày liên tục có liên quan đến việc tăng nguy cơ mắc bệnh tiểu đường loại 2.
Một nghiên cứu gần đây, xem xét việc tiêu thụ đường và bệnh tiểu đường ở 175 quốc gia, cho thấy cứ 150kcal đường mỗi ngày th́ nguy cơ mắc bệnh tiểu đường loại 2 tăng 1,1%.
6. Soda có đường không chứa chất dinh dưỡng cần thiết, chỉ chứa đường
Soda có đường hầu như không chứa các chất dinh dưỡng thiết yếu, không có vitamin, không có khoáng chất và không có chất xơ. Soda không bổ sung ǵ cho chế độ ăn uống của bạn ngoại trừ lượng đường bổ sung quá nhiều và calo không cần thiết.
13 cách mà nước ngọt có đường gây hại cho sức khỏe của bạn - H́nh 2
Soda có đường hầu như không chứa các chất dinh dưỡng thiết yếu
7. Đường có thể gây ra t́nh trạng kháng Leptin
Leptin, hormone được sản xuất bởi các tế bào mỡ của cơ thể bạn. Nó điều chỉnh số lượng calo bạn ăn và đốt cháy. Mức độ leptin thay đổi để phản ứng với cả đói và béo ph́, v́ vậy nó thường được gọi là hoóc môn no hoặc đói.
Khả năng chống lại tác động của hormone này - kháng leptin - hiện được cho là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây tăng chất béo ở người.
8. Nước ngọt có đường có thể gây nghiện
Nước ngọt có đường có tác dụng như chất gây nghiện. Khi uống nhiều đường có thể khiến năo giải phóng dopamine, mang lại cảm giác sảng khoái. Ăn nhiều đường có thể có tác dụng tương tự ở một số người, v́ năo của bạn hoạt động mạnh để t́m kiếm các hoạt động giải phóng dopamine.
Trên thực tế, nhiều nghiên cứu cho thấy rằng đường và đồ ăn vặt đă qua chế biến nói chung ảnh hưởng đến năo của bạn giống như ma túy. Đối với những người có khuynh hướng nghiện, đường có thể gây ra hành vi t́m kiếm phần thưởng được gọi là nghiện thực phẩm.
9. Tăng nguy cơ mắc bệnh tim
Lượng đường từ lâu có liên quan đến nguy cơ mắc bệnh tim, được chứng minh rơ ràng rằng đồ uống có đường làm tăng các yếu tố nguy cơ đối với bệnh tim, bao gồm lượng đường trong máu cao, chất béo trung tính trong máu và các hạt LDL nhỏ, dày đặc.
Các nghiên cứu gần đây trên người ghi nhận mối liên hệ chặt chẽ giữa lượng đường ăn vào và nguy cơ mắc bệnh tim ở mọi quần thể
13 cách mà nước ngọt có đường gây hại cho sức khỏe của bạn - H́nh 3
Lượng đường từ lâu có liên quan đến nguy cơ mắc bệnh tim
10. Tăng nguy cơ mắc bệnh ung thư cao hơn
Ung thư có xu hướng song hành với các bệnh măn tính khác như béo ph́, tiểu đường loại 2 và bệnh tim. V́ lư do này, không có ǵ ngạc nhiên khi thấy rằng đồ uống có đường thường có liên quan đến việc tăng nguy cơ ung thư.
Một nghiên cứu thực hiện ở 60.000 người trưởng thành đă phát hiện ra rằng, những người uống từ 2 cốc nước ngọt có đường trở lên mỗi tuần có nguy cơ mắc ung thư tuyến tụy cao hơn 87% so với những người không uống nước ngọt.
Phụ nữ sau măn kinh uống nhiều nước ngọt có đường cũng có thể có nhiều nguy cơ bị ung thư nội mạc tử cung hoặc ung thư niêm mạc bên trong tử cung.
Hơn nữa, lượng đồ uống có đường có liên quan đến tái phát ung thư và tử vong ở bệnh nhân ung thư đại trực tràng.
11. Đường và axit trong soda gây hại cho sức khỏe răng miệng
Soda có đường đặc biệt là lượng đường nước ngọt có ga không tốt cho răng của bạn. Bởi v́ thành phần của loại đồ uống này có chứa các axit như axit photphoric và axit cacbonic. Các axit này tạo ra một môi trường có tính axit cao trong miệng của bạn, khiến răng bạn dễ bị sâu.
Mặc dù bản thân các axit trong soda có thể gây ra thiệt hại, nhưng sự kết hợp với đường làm cho soda trở nên đặc biệt có hại. Đường cung cấp năng lượng dễ tiêu hóa cho các vi khuẩn có hại trong miệng, kết hợp với axit, sẽ tàn phá sức khỏe răng miệng theo thời gian.
13 cách mà nước ngọt có đường gây hại cho sức khỏe của bạn - H́nh 4
Soda có đường đặc biệt là lượng đường nước ngọt có ga không tốt cho răng của bạn
12. Nguy cơ mắc bệnh gút tăng lên đáng kể
Bệnh gút đặc trưng bởi t́nh trạng viêm và đau ở các khớp, đặc biệt là các ngón chân cái. Bệnh gút thường xảy ra khi nồng độ axit uric cao trong máu bị kết tinh. Fructose thuộc nhóm carbohydrate chính được biết đến để làm tăng nồng độ axit uric. Do đó, nhiều nghiên cứu quan sát lớn đă xác định mối liên hệ chặt chẽ giữa đồ uống có đường và bệnh gút.
Hơn nữa, các nghiên cứu dài hạn cho thấy soda có đường làm tăng 75% nguy cơ mắc bệnh gút ở phụ nữ và tăng gần 50% nguy cơ ở nam giới.
13. Tăng nguy cơ sa sút trí tuệ
Sa sút trí tuệ là t́nh trạng suy giảm chức năng năo ở người lớn tuổi. Dạng phổ biến nhất của bệnh Alzheimer.
Nghiên cứu cho thấy rằng, bất kỳ sự gia tăng nào của lượng đường trong máu đều có liên quan chặt chẽ đến việc tăng nguy cơ mất trí nhớ. Nói cách khác, lượng đường trong máu của bạn càng cao th́ nguy cơ mắc chứng sa sút trí tuệ càng cao. V́ đồ uống có đường dẫn đến lượng đường trong máu tăng vọt nhanh chóng, điều đó có nghĩa là chúng có thể làm tăng nguy cơ mất trí nhớ của bạn.
Uống nhiều đồ uống có đường có thể có nhiều tác động xấu đến sức khỏe của bạn, bao gồm từ việc tăng nguy cơ sâu răng đến nguy cơ cao mắc bệnh tim và rối loạn chuyển hóa như bệnh tiểu đường loại 2. Thường xuyên uống soda có đường cũng là một yếu tố nguy cơ nhất quán đối với tăng cân và béo ph́.
Dấu hiệu kỳ lạ ‘tố cáo’ bạn đă bị gan nhiễm mỡ
THIÊN LAN10:43 24/02/2021
Hy hữu: Cứu sống kịp thời mẹ con sản phụ có nhịp tim ’siêu nhanh’ 200 lần/phútChuối chín đang ngon rẻ nhưng nếu có 1 trong 5 dấu hiệu này tốt nhất không nên ăn
Bệnh gan nhiễm mỡ phát triển khi cơ thể sản xuất quá nhiều chất béo hoặc không chuyển hóa chất béo đủ hiệu quả.
Dấu hiệu kỳ lạ tố cáo bạn đă bị gan nhiễm mỡ - H́nh 1
Có 2 dấu hiệu cơ thể cảnh báo t́nh trạng nguy hiểm này, là mệt mỏi và đau ở vai bên phải – ẢNH: SHUTTERSTOCK
Chất béo dư thừa được lưu trữ trong các tế bào gan, nơi nó tích tụ và gây ra bệnh gan nhiễm mỡ.
Cứ 4 người th́ có 1 người bị gan nhiễm mỡ và từ đó có thể tiến triển thành xơ gan , ung thư gan , tiểu đường loại 2 và bệnh tim mạch , theo Express .
Bệnh gan nhiễm mỡ là một trong những bệnh lư ẩn, ít có triệu chứng rơ ràng nào để nhận biết.
Tuy nhiên, có 2 dấu hiệu cơ thể cảnh báo t́nh trạng nguy hiểm này. Đó là lúc nào cũng cảm thấy mệt mỏi và đau ở vai bên phải.
Dấu hiệu kỳ lạ tố cáo bạn đă bị gan nhiễm mỡ - H́nh 2
Video đang HOT
Nghiên cứu đột phá chỉ ra cách dễ nhất để trị gan nhiễm mỡ là thay thế chất đường bột bằng đạm – ẢNH: SHUTTERSTOCK
1. Mệt mỏi mạn tính
Mệt mỏi mạn tính hoặc khó chịu là một triệu chứng thường gặp ở những người bị bệnh gan như viêm gan, cho dù viêm gan do virus, do uống quá nhiều rượu hoặc do gan nhiễm mỡ, hay một bệnh di truyền, theo Express .
Sự mệt mỏi do gan nhiễm mỡ có thể không liên tục hoặc liên tục, nhẹ hoặc nặng.
Theo trang web của Hiệp hội Tiêu hóa Canada cung cấp thông tin về tiêu hóa và gan – The GI Society -, không có mối liên hệ nào giữa mức độ nghiêm trọng của bệnh gan và mức độ mệt mỏi.
Những người bị bệnh gan nhẹ có thể bị kiệt sức hoàn toàn trong khi những người bị bệnh gan nặng có thể không cảm thấy mệt mỏi ǵ, hoặc ngược lại.
V́ mệt mỏi có thể do nhiều vấn đề khác như thiếu máu, trầm cảm, rối loạn giấc ngủ, chế độ ăn uống kém lành mạnh, mất nước hoặc lười vận động, nên có thể khó xác định liệu đó có phải do bệnh gan gây ra hay không, hoặc là do cả hai.
2. Đau vai bên phải
Hiệp hội tiêu hóa của Mỹ – Idaho Gastro – cho biết, nếu gan sưng lên do phản ứng với mỡ, th́ có thể dẫn đến đau bụng trên bên phải hoặc đau vai phải, theo Express .
Thông thường, xét nghiệm máu thường cho thấy những bất thường nhẹ.
Mỡ trong gan có thể nh́n thấy trên phim siêu âm, chụp CT và có thể định lượng bằng sinh thiết gan.
Nguyên nhân dẫn đến bệnh gan nhiễm mỡ
Uống rượu
Trang web về sức khỏe WebMD cho biết, uống nhiều rượu bia khiến bạn dễ mắc bệnh hơn. Dần dần quá nhiều rượu sẽ dẫn đến sự tích tụ chất béo bên trong tế bào gan. Điều này khiến gan khó hoạt động hơn.
Nhưng một người cũng có thể mắc bệnh gan nhiễm mỡ ngay cả khi không uống rượu.
Các nguyên nhân khác của bệnh gan nhiễm mỡ bao gồm:
Béo ph́
Đường trong máu cao
Kháng insulin
Mức độ cao của chất béo, đặc biệt là chất béo trung tính trong máu
Người bị gan nhiễm mỡ nên làm ǵ?
Lời khuyên dành cho những người bị gan nhiễm mỡ là tập thể dục, ăn hạn chế calo và giảm cân.
Một bước đột phá quan trọng mà các nhà nghiên cứu tại Đại học Gothenburg (Thụy Điển) đă chỉ ra rằng mỡ có thể biến mất mà không cần giảm cân nhiều.
Những người tham gia nghiên cứu chỉ đơn giản là tiếp tục ăn cùng một lượng calo, nhưng thay thế chất đường bột thành đạm.
Chỉ trong ṿng 2 tuần, lượng mỡ trong gan đă giảm đáng kể, theo Express .
Dấu hiệu ở bụng cảnh báo gan nhiễm mỡ
Bụng của bệnh nhân có gan nhiễm mỡ sẽ ph́nh to bất thường. Nếu để t́nh trạng kéo dài, họ có thể bị xơ gan, ung thư gan.
Bệnh gan nhiễm mỡ là t́nh trạng có quá nhiều chất béo tích tụ trong gan. Bạn sẽ gặp vấn đề về sức khỏe khi chất béo chiếm trên 5% trọng lượng gan.
Dấu hiệu ở bụng cảnh báo gan nhiễm mỡ - H́nh 1
Ảnh minh họa: Onlymyhealth
Gan khỏe mạnh giúp cơ thể chống lại nhiễm trùng, làm sạch máu và đóng vai tṛ quan trọng trong quá tŕnh trao đổi chất. Gan cũng có thể tự chữa lành khi bị tổn thương mức độ nhẹ.
Khi gan suy giảm chức năng, sức khỏe của bạn sẽ bị ảnh hưởng, thậm chí nguy hiểm tới tính mạng.
Cảm thấy đau bụng hoặc bụng ph́nh to bất thường cho thấy bạn có nguy cơ mắc bệnh gan nhiễm mỡ.
Bụng sưng lên có thể do tích tụ chất dịch, được gọi là t́nh trạng cổ trướng.
Tiến sĩ Narayanan Menon là Giám đốc y tế Cấy ghép gan tại Tổ chức y tế Cleveland Clinic (Mỹ). Ông Menon cho biết: "Áp lực trong các mạch máu xung quanh gan tăng lên dễ dẫn đến tích tụ chất lỏng trong bụng".
"Bạn cần gặp bác sĩ, người sẽ cho bạn biết liệu bạn bị đầy hơi do khí, thức ăn hay chất lỏng".
Cổ trướng là sự tích tụ chất lỏng giữa hai lớp màng bụng, một lớp màng lót trong ổ bụng. Hiện tượng này xuất hiện nếu ung thư đă di căn đến phúc mạc hoặc gan bị tổn thương.
Đau gan có thể âm ỉ và không có dấu hiệu rơ ràng, nhưng cũng có khả năng nghiêm trọng. Ngoài sự khó chịu ở bụng, bệnh nhân cũng có thể bị đau lưng kéo dài.
Ở giai đoạn đầu, gan nhiễm mỡ thường không gây ra các vấn đề lớn. Tuy nhiên, nếu không điều trị dứt điểm, không loại trừ dẫn tới xơ gan và ung thư gan.
Theo thống kê của Cleveland Clinic, 7-30% người bị gan nhiễm mỡ trở nặng theo thời gian.
Bệnh tiến triển qua 3 giai đoạn:
- Gan bị viêm (sưng lên), tổn thương mô. Giai đoạn này được gọi là viêm gan nhiễm mỡ.
- Mô sẹo h́nh thành ở khu vực gan bị tổn thương. Quá tŕnh này được gọi là quá tŕnh xơ hóa.
- Mô sẹo mở rộng thay thế mô khỏe mạnh. Lúc này, bạn đă bị xơ gan.
Diễn Đàn Người Việt Hải Ngoại. Tự do ngôn luận, an toàn và uy tín. V́ một tương lai tươi đẹp cho các thế hệ Việt Nam hăy ghé thăm chúng tôi, hăy tâm sự với chúng tôi mỗi ngày, mỗi giờ và mỗi giây phút có thể. VietBF.Com Xin cám ơn các bạn, chúc tất cả các bạn vui vẻ và gặp nhiều may mắn.
Welcome to Vietnamese American Community, Vietnamese European, Canadian, Australian Forum, Vietnamese Overseas Forum. Freedom of speech, safety and prestige. For a beautiful future for Vietnamese generations, please visit us, talk to us every day, every hour and every moment possible. VietBF.Com Thank you all and good luck.
