Những thách thức nổi bật của liên minh quân sự NATO trong năm 2025

[Romano]

Khi Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO) bước vào năm mới 2025, liên minh này phải đối mặt với một loạt thách thức như làm gì để tăng cường khả năng phòng thủ trước Nga, hỗ trợ Ukraine và đối phó với tân lãnh đạo Mỹ khó lường như ông Donald Trump.

Vấn đề tăng chi tiêu quốc phòng

Theo trang DW của Đức, Tổng thư ký NATO Mark Rutte đã định hình các ưu tiên của liên minh cho năm 2025 trong một bài phát biểu gần đây, nhấn mạnh rằng chiến tranh đang cận kề ngưỡng cửa của liên minh quân sự này.“Từ Brussels đến Ukraine chỉ mất 1 ngày lái xe. Đó là khoảng cách mà bom Nga đang rơi xuống hay tầm máy bay không người lái của Iran”, ông nói trong bài phát biểu vào tháng 12 tại tổ chức tư vấn Carnegie Europe.

Tổng thư ký Mark Rutte cho rằng, việc ủng hộ tăng chi tiêu và đầu tư quốc phòng không chỉ để củng cố an ninh châu Âu mà còn để hỗ trợ Ukraine và ngăn chặn Nga mở rộng lãnh thổ.

Việc các thành viên châu Âu của NATO tăng chi tiêu quốc phòng cũng có thể giúp liên minh này vượt qua thách thức khi phải đối phó với một Tổng thống Mỹ khó lường là ông Donald Trump. Trong khi tất cả các Tổng thống Mỹ gần đây đều kêu gọi các quốc gia châu Âu chi nhiều hơn cho quốc phòng thì ông Trump là người duy nhất đe dọa sẽ loại bỏ thành viên nào không chịu chi.

Nỗ lực của châu Âu nhằm củng cố NATO

Các thành viên châu Âu của NATO đều thấy rằng họ phải nỗ lực hơn bằng cách thúc đẩy ngành sản xuất quốc phòng trì trệ và lấp đầy các khoảng trống về hậu cần.

Vào năm 2024, NATO đã tổ chức Steadfast Defender, cuộc tập trận quân sự lớn nhất kể từ Chiến tranh Lạnh. Đến tháng 12, khối này đã quyết định sửa đổi chiến lược chiến tranh hỗn hợp năm 2015 để ứng phó với Nga.Ngoài ra, các thành viên NATO châu Âu phải đối mặt với sự bất lợi về khả năng tình báo, giám sát và trinh sát, chẳng hạn như vệ tinh có thể quan sát lãnh thổ của đối phương hoặc trực thăng vận tải lớn có thể chở thiết bị quốc phòng cồng kềnh và quân lính trên một quãng đường dài.

Những cải tiến trong lĩnh vực này được lên kế hoạch trong năm 2025, nhưng các chuyên gia tin rằng sẽ mất hơn một thập kỷ để châu Âu vốn phụ thuộc vào Mỹ có thể cải thiện năng lực quốc phòng.

Lợi ích của NATO vượt ra ngoài Bắc Đại Tây Dương

Các thành viên châu Âu của NATO lập luận rằng liên minh này không chỉ đảm bảo an ninh và thịnh vượng ở hai bên bờ Đại Tây Dương mà còn củng cố phản ứng của Washington đối với Bắc Kinh ở khu vực Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương.

Vì thế, các đồng minh đã tăng cường quan hệ với 4 đối tác châu Á là Australia, New Zealand, Hàn Quốc và Nhật Bản để chống lại quan hệ đối tác “không giới hạn” của Trung Quốc và Nga. Hợp tác NATO với 4 nước nói trên dự kiến ​​sẽ được tăng cường vào năm 2025 với nhiều hoạt động chia sẻ thông tin tình báo hơn.

Tương lai việc ủng hộ Ukraine

Khi xung đột Nga - Ukraine sẽ tròn 3 năm vào tháng 2 tới, các nhà lãnh đạo châu Âu tái khẳng định sự ủng hộ đối với Kiev nhưng các quốc gia châu Âu giàu có hơn lại ngần ngại đưa ra lời hứa với Ukraine, đặc biệt là khi không biết liệu sự hỗ trợ từ Mỹ, nước hậu thuẫn tài chính và quân sự lớn nhất của Ukraine, có tiếp tục hay không.

Bà Kristine Berzina, Giám đốc điều hành của GMF Geostrategy North có trụ sở tại Washington cho rằng, việc kết nạp Ukraine cũng sẽ là “một điểm gây bất đồng lớn trong liên minh”.

Các thành viên châu Âu của NATO nhìn chung ủng hộ tư cách thành viên của Ukraine - ngoại trừ Đức, nhưng cam kết đó sẽ chỉ là lời nói suông nếu chính quyền Tổng thống Trump phản đối việc này.Tổng thống Pháp Emmanuel Macron đã tiếp đón ông Donald Trump và Tổng thống Ukraine Zelenskyy tại lễ khánh thành lại Nhà thờ Đức Bà vào tháng 12-2024. Các chuyên gia cho biết, mục tiêu của việc này là làm dịu lập trường của ông Trump về Ukraine và tác động đến chính sách của ông theo hướng có lợi cho Kiev. Nhưng việc ông Trump sẽ xử trí ra sao là điều rất khó đoán biết.