Hoa Kỳ sẽ quyết liệt cho thu hồi thị thực của các sinh viên TQ đang theo học ở Mỹ, Ngoại trưởng Marco Rubio đã lên tiếng cho biết hôm thứ Tư, 28 tháng Năm, bao gồm những người có dính líu đến ĐCSTQ hoặc đang theo học các lãnh vực khoa học quan trọng.
Quyết định này là hành động mới nhất trong kế hoạch do chính quyền Tổng thống Donald Trump đề xuất ra nhằm chống lại các trường đại học Hoa Kỳ và đặc biệt là các sinh viên quốc tế, sau đợt thu hồi thị thực của hàng ngàn sinh viên, cho tống giam hoặc trục xuất hàng loạt sinh viên vì có hoạt động chính trị chống đối hoặc kỳ thị Israel và tìm cách cấm sinh viên quốc tế được ghi danh tại trường đại học nỗi tiếng Harvard.
Ngoài ra, chính quyền cũng cho sửa đổi các tiêu chuẩn thị thực để giám sát nghiêm ngặt tất cả các đơn xin thị thực từ Hoa Lục và lãnh thổ Hồng Kông thuộc TQ trong tương lai, ông Rubio cho biết trong một bản tuyên bố.

(Ảnh minh họa)
"Tổng Thống Trump sẽ đứng đầu trong một chiến dịch quyết đoán gồm có Bộ Ngoại Giao và Bộ Nội An nhằm cho thu hồi thị thực của các sinh viên TQ", ông Rubio cho biết.
Hôm thứ Năm, Trung Quốc cho biết, họ phản đối việc Hoa Kỳ đã ngang nhiên hủy bỏ thị thực của sinh viên Trung Quốc với lý do có liên quan đến ý thức hệ và an ninh quốc gia.
"Đây là một hành động cho thấy chính quyền Hoa Kỳ tỏ ra kỳ thị trên phương diện chính trị cũng như phơi bày một sự thật rằng các giá trị về tự do và cởi mở mà Hoa Kỳ từng tuyên bố chỉ là những lời lẽ đạo đức giả, tất cả chỉ làm thêm hình ảnh và uy tín của Hoa Kỳ trên chính trường quốc tế bị tổn hại", Mao Ninh (Mao Ning), phát ngôn viên Bộ Ngoại Giao TQ cho biết trong một buổi họp báo thường kỳ ở Bắc Kinh.
Hôm thứ Ba,
NBC News có đưa tin rằng, chính quyền Trump đã cho đình hoãn kế hoạch phỏng vấn mới cho các công dân ngoại quốc đang xin cấp thị thực để theo học tại Hoa Kỳ, khi cho trích dẫn một bức điện tín nội bộ từ Bộ Ngoại Giao. Bức điện tín này cho biết mục đích đình hoãn của chính quyền là để chuẩn bị cho kế hoạch kiểm tra lai lịch ứng cử viên trên mạng xã hội.
TQ là quốc gia có nhiều sinh viên quốc tế lớn thứ nhì theo học tại Hoa Kỳ sau Ấn Độ, mặc dù số lượng trong những năm gần đây có phần thuyên giảm trong thời điểm Hoa Kỳ và TQ ngày càng có sự căng thẳng trong giao dịch thương mại cũng như tình trạng bị gián đoạn xáo trộn do dịch Covid-19.
Trong niên khóa 2023-2024, có khoảng 277,000 sinh viên TQ đã có mặt tại Hoa Kỳ, giảm so với mức cao nhất là hơn 370,000 người trong năm 2019. Ngược lại, chỉ có khoảng 800 người Mỹ du học tại TQ vào năm ngoái, giảm so với mức cao nhất là khoảng 15,000 người trong năm 2014.
Mặc dù ông Rubio không nói rõ về các lãnh vực quan trọng gồm có những gì, nhưng cả Hoa Kỳ và TQ đều lo ngại về những tiến bộ kỹ thuật ở từng quốc gia trong các lãnh vực cốt yếu trên phương diện chiến lược như kỹ nghệ sinh học, điện toán lượng tử và trí tuệ nhân tạo (AI–Artificial Intelligence).
Hồi tháng Ba vừa qua, Đảng CH tại Hạ Viện cũng trình bày một dự luật nhằm chấm dứt chính sách cấp thị thực du học cho công dân TQ muốn theo học tại các trường đại học Hoa Kỳ hoặc tham gia các chương trình trao đổi, với lý do an ninh quốc gia. Dự luật này khó có thể được phê chuẩn trong thời điểm có nhiều sự chỉ trích, trong đó có cả việc dự luật này kỳ thị sắc tộc và có tính bài ngoại.
Đảng CH tại Hạ Viện cũng tìm cách khôi phục
Sáng Kiến Trung Quốc, một chương trình về an ninh quốc gia có từ thời chính quyền Trump đầu tiên từng bị bãi bỏ sau hàng loạt vụ truy tố bất thành nhắm vào sinh viên và nghiên cứu sinh TQ bị tố cáo làm gián điệp.
Nhìn chung, các sinh viên quốc tế chiếm khoảng 6% tổng số sinh viên tại các tổ chức giáo dục thuộc đại học Hoa Kỳ. Nhiều trường đại học phụ thuộc rất nhiều vào học phí dành cho sinh viên quốc tế thường là cao hơn học phí dành cho sinh viên Hoa Kỳ.
Sinh viên quốc tế theo học tại các trường đại học Hoa Kỳ đóng góp 43,8 tỷ USD cho nền kinh tế Hoa Kỳ và hỗ trợ hơn 378,000 nhu cầu việc làm trong niên khóa 2023-2024, theo Hiệp Hội Các Nhà Giáo Dục Quốc Tế
NAFSA, một tổ chức bất vụ lợi đặt trụ sở tại Washington D.C.
Nhằm thu hút các nhân tài hàng đầu, các trường đại học bên ngoài Hoa Kỳ cũng bắt đầu tiếp xúc với các sinh viên tại Harvard, nơi có khoảng 20% sinh viên quốc tế đến từ TQ.