Mỹ, Nga và Trung Quốc dành bao nhiêu cho chi tiêu quân sự?

[vuitoichat]

Theo như những năm vừa qua về ngân sách dành cho quân sự của ba đại cường thế giới như Mỹ, Nga và Trung Quốc đã đạt mức gần 1.260 tỷ euro, tức chiếm đến 53,5% chi tiêu quân sự toàn cầu, sau khi tổng thống Mỹ Donald Trump mới đây tuyên bố muốn đàm phán với Nga và Trung Quốc về việc cùng nhau giảm chi tiêu quân sự.

Ảnh minh họa: Tầu ngầm USS Kentucky có trang bị tên lửa đạn đạo neo đậu ở căn cứ hải quân Busan, Hàn Quốc. AFP - WOOHAE CHO

Nhật báo Công giáo La Croix, ngày nhắc lại, hôm 13/02/2025, Donald Trump đã có một đề nghị gây sốc kêu gọi Nga và Trung Quốc cùng « giảm một nửa ngân sách quân sự ». Nếu như Matxcơva không bình luận gì các phát biểu của ông Trump, thì Bắc Kinh đã có phản ứng cho rằng Washington nên « làm gương » giảm chi tiêu quân sự trước, « bởi vì Mỹ đang kêu gọi "nước Mỹ trước tiên" ».

Năm 2023, ba đại cường quân sự thế giới này đứng đầu bảng xếp hạng ngân sách quốc phòng, theo sau là Ấn Độ và Ả Rập Xê Út, theo những dữ liệu mới nhất của Viện Nghiên cứu Hòa bình Quốc tế Stockholm (Sipri). Riêng chi tiêu quân sự của ba nước này đã chiếm đến 53,5% ngân sách quốc phòng toàn cầu và trong bộ ba này, Hoa Kỳ vẫn là siêu cường quân sự hàng đầu thế giới.

Hoa Kỳ và con số 873 tỷ euro

Từ sau Đệ Nhị Thế Chiến, Hoa Kỳ luôn dẫn đầu thế giới trên phương diện chi tiêu quân sự. Theo Sipri, năm 2023, ngân sách quốc phòng của Mỹ thậm chí đã đạt mức kỷ lục mới: khoảng 916 tỷ đô la, chiếm 3,4% GDP của Mỹ. Mức chi này của Mỹ chiếm hơn 1/3 (37%) chi tiêu quân sự trên toàn cầu.

Cho đến trước khi Chiến tranh Lạnh kết thúc, ngân sách quốc phòng Mỹ không ngừng tăng trước khi giảm nhẹ trong những năm 1990. Nhưng chiến tranh Afghanistan, cuộc chiến xâm lược Irak cùng với đà đi lên thành cường quốc của Trung Quốc và sự trở lại của Nga đã thúc đẩy Hoa Kỳ tăng chi cho quân sự trở lại.

Trung Quốc: 296 tỷ đô la

Đứng vị trí thứ hai thế giới về ngân sách quốc phòng, Trung Quốc dành khoảng 296 tỷ đô la cho quân sự trong năm 2023, tức chiếm khoảng 1,7% GDP Trung Quốc, theo ước tính của Sipri. Nếu như số tiền dành cho quốc phòng của Trung Quốc thấp hơn của Mỹ đến 3 lần, thì khoản ngân sách này tương ứng với 12% chi tiêu quân sự toàn cầu.

Nhờ vào sức tăng trưởng kinh tế vượt bậc, ông khổng lồ châu Á đã gia tăng đáng kể ngân sách quân sự từ đầu thế kỷ XXI nhằm củng cố các lực lượng vũ trang. Nhưng sự trỗi dậy mạnh mẽ về quân sự của Trung Quốc khiến các nước láng giềng và Hoa Kỳ ngờ vực đồng thời làm dấy lên nỗi lo sợ tại Đài Loan.

Nga: 109 tỷ đô la

Chi tiêu quân sự Nga bùng nổ trong bối cảnh cuộc chiến xâm lược Ukraina mà Nga tiến hành. Đứng hàng thứ năm trên thế giới trong năm 2021 với mức chi cho quân sự là 65,9 tỷ đô la, Nga đã vượt lên hàng thứ ba trong năm 2023 khi dành đến 109 tỷ đô la, tương đương với 5,9% GDP và chiếm khoảng 4,5% ngân sách quân sự trên quy mô toàn cầu.

Nếu như Donald Trump và Vladimir Putin gần đây đồng tình sớm khởi động các cuộc đàm phán hòa bình về Ukraina, mức tăng chi quân sự của Nga chưa hẳn sẽ dừng lại ở mức đó. Matxcơva dự kiến tiếp tục các khoản đầu tư lớn cho quân đội trong năm 2025 : Ngân sách sẽ phải tăng lên mức 13.500 tỷ rúp, tức gần 140 tỷ euro, một con số cao chưa từng có !