Dư luận phương Tây lẫn phương Đông về cơ bản đều cho rằng Nga đang thắng thế áp đảo trên chiến trường Ukraine và phía Ukraine nên tìm kiếm một thỏa thuận hòa bình để tránh hứng chịu thêm tổn thất.
Tuy nhiên, nhà nghiên cứu Frolova thuộc Trung tâm Chiến lược quốc phòng tại Kiev thì lại cho rằng Ukraine vẫn có thể lật ngược được tình thế. Theo bà, chiến thắng của mọi cuộc chiến là dựa vào chiến lược chứ không phải chiến thuật. Nhà nghiên cứu này cho rằng Ukraine có khả năng cầm chân quân Nga trên chiến trường và gây cho đối phương những tổn thất lớn đến ngưỡng mà họ không chịu đựng được thêm nữa và đành rút lui.
Hỏa lực pháo binh Ukraine. Ảnh: Getty.
Frolova viết: Kể từ khi xung đột tổng lực giữa Nga và Ukraine nổ ra vào tháng 2/2022, chiến sự vẫn cơ bản mang tính tiêu hao ở cấp chiến lược dù động lực chiến trường và chiến thuật của hai bên có thay đổi. Cả hai đều vấp phải những khó khăn trầm trọng về nhân lực và vũ khí khí tài. Không có bên nào đủ sức thực hiện các hoạt động cơ động tác chiến binh chủng hợp thành quy mô lớn để giảm thiểu tình trạng khó khăn của mỗi bên. Nói cách khác, ngay cả khi Nga chọc thủng được phòng tuyến Ukraine thì Nga vẫn thiếu lực lượng cần thiết để khai thác lợi thế đó và tạo ra những tác động quyết định đến toàn cuộc chiến.
Chiến tranh hiện đại diễn ra trên nhiều địa hạt, bao gồm mặt đất, không trung, biển, vũ trụ, không gian mạng và lĩnh vực nhận thức. Xung đột Nga - Ukraine hiện nay không phải là ngoại lệ. Dưới đây là đánh giá ở cấp chiến lược của Frolova về những phương diện này:
Cuộc đấu trên không trung
“Ưu thế trên không” hỗ trợ rất nhiều cho việc giành chiến thắng trong chiến tranh hiện đại. Dù bị lép vế trên phương diện này, Ukraine đã có những thành công nhất định trong hạn chế ưu thế trên không của Nga. Thực tế hiện nay, không quân Nga không hoạt động trong chiều sâu chiến trường. Nguyên nhân là do hệ thống phòng không và không quân của Ukraine đã được củng cố đáng kể (với sự giúp đỡ của phương Tây), đồng thời Ukraine đã giáng nhiều đòn tập kích hiệu quả bằng vũ khí tầm xa của phương Tây vào cơ sở hạ tầng trọng yếu của không quân Nga. Bản thân Ukraine có những bước tiến nhất định về công nghệ UAV và sản xuất UAV để cung cấp cho những chiến dịch tập kích như thế này.
Cuộc đấu trên bề mặt biển
Tình hình trên Biển Đen khá bất ngờ. Nga đã mất khoảng 1/3 hạm đội Biển Đen tới mức ảnh hưởng nghiêm trọng đến hoạt động tác chiến của hạm đội này. Hải quân Nga bị mất khoảng một nửa tàu đổ bộ tấn công và hiện khó phong tỏa các cảng của Ukraine. Đến tháng 12/2013 Nga đã phải đưa hầu hết các chiến hạm chủ chốt của mình từ các cảng Crimea về Novorossiysk để tránh các cuộc tập kích của Ukraine. Sự suy yếu của hải quân Nga cũng ảnh hưởng đến khả năng hỗ trợ của họ dành cho chính quyền Tổng thống Syria Assad.
Vũ trụ, không gian mạng và mặt trận trên bộ
Ukraine không có thế mạnh thực sự trong lĩnh vực vũ trụ và không gian mạng. Nhưng Ukraine đã lựa chọn cách tiếp cận thích hợp, đó là thiết lập các quan hệ đối tác và huy động sự vào cuộc của xã hội nước này. Họ đã tận dụng dữ liệu vê tinh từ các đối tác nước ngoài và nguồn lực tài chính do các công dân trong nước quyên góp.
Mặt trận trên bộ được xem là điểm yếu lớn nhất của Ukraine. Tuy nhiên, nếu tính từ khi nổ ra xung đột Nga - Ukraine, phía Ukraine đã giành lại được xấp xỉ 75.000km2, đồng thời còn bất ngờ đột kích vào tỉnh Kursk của Nga và nắm giữ khoảng 800km2 tại đây.
Sức mạnh hậu cần quân sự
Trong chiến tranh tiêu hao, việc duy trì hậu cần đóng vai trò then chốt. Hậu cần Nga có một nhược điểm là dựa quá nhiều vào đường sắt. Bên cạnh đó, Ukraine đã tăng cường đánh phá các cơ sở hậu cần của Nga, bao gồm các đầu mối hậu cần, kho đạn dược và những nơi sản xuất. Nga gặp khó khăn trong bảo vệ những cơ sở này do họ theo đuổi học thuyết quân sự lấy tấn công làm định hướng chính.
Trong khi đó, nhiều nhà máy sản xuất vũ khí cho Ukraine lại nằm… ở nước ngoài và do vậy hiện tại chưa bị hề hấn.
Năng lực công nghiệp quốc phòng và dân số
Ukraine đã tăng đáng kể sản lượng công nghiệp quốc phòng, từ mức 1,3 tỷ hryvnia vào năm 2022 lên mức 20 tỷ hryvnia (tương đương 474 triệu USD) vào năm 2024 nhờ vào các khoản đầu tư của Liên minh châu Âu (EU).
Bất chấp nhiều tổn thất, kinh tế Ukraine vẫn được dự báo có mức tăng trưởng GDP từ 2,5 - 7% trong năm 2025 này, với lạm phát ở mức hạn chế và dữ trữ của ngân hàng quốc gia ở mức cao.
Nga có 149 triệu dân, trong khi Ukraine chỉ có từ 38 - 42 triệu dân (tức là bằng khoảng 1/3 hoặc 1/4 dân số Nga). Tuy nhiên, trong chiến tranh, các yếu tố khác có thể bù đắp cho tình trạng dân số ít hơn, như cách đánh, yếu tố tinh thần, sự am hiểu địa bàn, công tác ngoại giao và đổi mới về kỹ thuật. Thực tế, trong cuộc chiến tranh giành độc lập của Israel, đất nước này có dân số nhỏ bé, thấp hơn rất nhiều so với các đối thủ Arab cộng lại nhưng cuối cùng Israel vẫn giành chiến thắng.
VietBF@ Sưu tập
