Chính phủ Mỹ trên bờ vực đóng cửa

[nguoiduatinabc]

Chính phủ Mỹ sẽ đóng cửa một phần từ 0 giờ 1 phút ngày 21-12 (giờ địa phương) trừ khi quốc hội có hành động nhanh chóng về vấn đề cấp ngân sách tạm thời.

Trước đó, Hạ viện hôm 19-12 không thể thông qua dự luật ngân sách tạm thời được Tổng thống đắc cử Donald Trump hậu thuẫn sau khi hầu hết thành viên Đảng Dân chủ và 38 thành viên Đảng Cộng hòa bỏ phiếu chống. Diễn biến này làm tăng nguy cơ chính phủ đóng cửa một phần trước mùa lễ cuối năm.

Dự luật chi tiêu ban đầu, do Chủ tịch Hạ viện Mike Johnson đề xuất, đã nhận được sự ủng hộ của cả hai đảng. Tuy nhiên, ông Trump vào giờ chót đã đòi hỏi các nhà lập pháp phải tăng trần nợ công hoặc hủy bỏ dự luật này trước khi ông nhậm chức vào ngày 20-1-2025.

Ông Trump được cho là đang muốn tránh cuộc tranh cãi về trần nợ công bởi điều này có thể làm trì trệ chương trình nghị sự của ông về cắt giảm thuế mạnh mẽ và các biện pháp an ninh biên giới vốn đòi hỏi hàng ngàn tỉ USD từ ngân sách.

Không có gì lạ khi ông Trump hậu thuẫn dự luật mới hơn bởi nó gia hạn ngân sách hoạt động của chính phủ thêm 3 tháng, trì hoãn trần nợ công đến năm 2027 và dành riêng 110 tỉ USD cho cứu trợ thiên tai.

Dù vậy, trước thềm cuộc bỏ phiếu hôm 19-12, Đảng Dân chủ gọi dự luật này là "không nghiêm túc", trong lúc cáo buộc các nghị sĩ "cực đoan" của Đảng Cộng hòa đang đẩy chính phủ rơi vào tình cảnh đóng cửa.

Ngay cả một số thành viên Đảng Cộng hòa cũng chỉ trích dự luật này do lo ngại về việc chi tiêu mất kiểm soát. Nghị sĩ Chip Roy tuyên bố không bỏ phiếu cho bất kỳ lần tăng trần nợ nào nữa nếu không biết rõ các khoản cắt giảm thực tế sẽ là gì.

Trong khi đó, nghị sĩ Marjorie Taylor Greene nói bà sẽ ủng hộ việc đóng cửa chính phủ cho đến ngày ông Trump tuyên thệ nhậm chức.

Việc đóng cửa chính phủ một phần khiến hơn 2 triệu nhân viên liên bang không nhận được lương trước kỳ nghỉ lễ khi ngân sách của nhiều cơ quan chính phủ bị cắt giảm lập tức. Mỗi cơ quan liên bang đều lập kế hoạch dự phòng về cách thức hoạt động trong thời gian chính phủ đóng cửa và xác định nhân viên nào không được tạm nghỉ.

Theo đài CNBC, trong trường hợp chính phủ đóng cửa, tình trạng này có thể kéo dài một thời gian do sự chia rẽ ở quốc hội và các kỳ nghỉ lễ sắp tới. Đảng Cộng hòa hiện chiếm đa số mong manh trong Hạ viện và Đảng Dân chủ kiểm soát Thượng viện. Điều này sẽ thay đổi vào ngày 3-1-2025 khi Đảng Cộng hòa nắm quyền kiểm soát lưỡng viện quốc hội.

Trong đợt đóng cửa chính phủ hồi năm 2013, khoảng 850.000 nhân viên phải tạm nghỉ việc. Tuy nhiên, ngay cả những người phải tiếp tục thực hiện nhiệm vụ thiết yếu cũng không được trả lương trong suốt thời gian này.

Còn lần chính phủ đóng cửa gần đây nhất cũng là lần dài nhất: 34 ngày (từ ngày 21-12-2018 đến 25-1-2019). Khi đó, theo đài NBC News, các công viên quốc gia vẫn mở cửa nhưng rác bắt đầu chất đống khi nhân viên bị tạm nghỉ việc.

Trong khi đó, một số nhân viên Cơ quan An ninh Vận tải Mỹ (TSA) gọi điện xin nghỉ ốm sau khi được yêu cầu tiếp tục làm việc mà không được trả lương, dẫn đến tình trạng trì hoãn tại các sân bay. Giới chức TSA giờ đây cảnh báo đợt đóng cửa sắp tới sẽ dẫn đến thời gian chờ đợi lâu hơn tại sân bay trong mùa lễ.