Những biến chứng nguy hiểm của cúm mùa trên bệnh nhân tim mạch

[troopy]

Bệnh nhân tim mạch nhiễm cúm mùa có nguy cơ tăng nhồi máu cơ tim 6-10 lần, tăng nguy cơ đột quỵ từ 3-10 lần, suy tim phải nhập viện tăng 24%.

Theo Tổ chức Y tế thế giới (WHO), người cao tuổi, người có bệnh lý nền mạn tính là những đối tượng dễ bị lây nhiễm cúm mùa và khả năng mắc các biến chứng nhập viện, thậm chí tử vong do cúm mùa cao hơn người bình thường.

Trước diễn biến phức tạp của cúm mùa, GS.TS.BS Phạm Mạnh Hùng - Viện trưởng Viện Tim mạch Việt Nam đã chia sẻ những thông tin liên quan và biến chứng của cúm mùa trên bệnh nhân tim mạch.


Giáo sư, bác sĩ Phạm Mạnh Hùng. Ảnh: NVCC

- Thưa Giáo sư, nhiều người vẫn nghĩ rằng cúm mùa chỉ là "bệnh vặt", điều này đã tạo ra những hệ lụy gì đối với sức khỏe?

- Trước tiên, tôi khẳng định cúm mùa không phải là "bệnh vặt". Thực tế, bệnh có thể gây ra các biến chứng nguy hiểm, đặc biệt đối với người cao tuổi, người có bệnh lý nền mạn tính như tim mạch, đái tháo đường...

Cúm mùa có thể ảnh hưởng nghiêm trọng đến nhiều cơ quan trong cơ thể trong đó có tim mạch. Nghiên cứu trên thế giới cho thấy, có khoảng một nửa số bệnh nhân bị cúm có bệnh nền tim mạch. Ngược lại, khi người bệnh tim mạch nhiễm cúm mùa có thể gây nhồi máu cơ tim tăng từ 6-10 lần trong vòng 1 tuần sau khi nhiễm bệnh; tăng nguy cơ về đột quỵ từ 3-10 lần; suy tim phải nhập viện tăng 24% và nguy cơ tử vong tới 30% so với người không bị mắc cúm mùa.

- Vì sao bệnh nhân tim mạch lại gặp những biến chứng nghiêm trọng khi nhiễm cúm mùa?

- Cúm mùa là bệnh do virus cúm gây ra với nhiều biến thể và bị theo mùa hàng năm. Các nghiên cứu cho thấy, nhiễm cúm có thể ảnh hưởng đến hệ tim mạch thông qua ba nhóm tác động. Thứ nhất là ảnh hưởng trực tiếp đến mạch máu làm nứt vỡ mảng xơ vữa. Thứ hai là ảnh hưởng trực tiếp đến cơ tim do cơ chế viêm, độc tế bào gây chết tế bào cơ tim, viêm màng tim, cơ tim... Thứ ba là do tác động gián tiếp đến hệ tim mạch thông qua các ảnh hưởng hệ thống như tăng phản ứng viêm, tăng đông máu, thiếu oxy, cường thần kinh giao cảm...

Tất cả các cơ chế đó dẫn đến bệnh nhân dễ bị các biến chứng hoặc nặng bệnh như nhồi máu cơ tim, đột quỵ, suy tim cấp, rối loạn nhịp, viêm cơ tim màng tim... Nhiều trường hợp có thể đột tử.

- Bác sĩ có lời khuyên nào cho bệnh nhân tim mạch trong thời điểm cúm mùa đang diễn biến phức tạp?

- Để bảo đảm sức khỏe trong thời điểm cúm mùa đang diễn biến phức tạp, các bệnh nhân tim mạch cần giữ gìn vệ sinh, tập luyện tăng cường thể lực, đeo khẩu trang nơi công cộng. Thứ hai là thực hiện biện pháp tiêm vaccine ngừa cúm một cách chủ động. Việc tiêm phòng là biện pháp hiệu quả làm giảm nguy cơ nhiễm cúm, giảm tỷ lệ nhập viện, tử vong do cúm gây ra trên người có bệnh nền mạn tính nói chung và người có bệnh tim mạch nói riêng.

Nhiều tổ chức y tế trên thế giới như WHO và tại Việt Nam là Bộ Y tế đã đưa nhóm người có bệnh lý nền trong đó có tim mạch vào một trong những đối tượng ưu tiên cần tiêm ngừa cúm mùa hằng năm.

- Việc tiêm vaccine cúm có thể giảm tỉ lệ nhập viện, tử vong do cúm mùa ở bệnh nhân tim mạch như thế nào?

- Các nghiên cứu trên thế giới cho thấy, đối với người cao tuổi, vaccine cúm có thể làm giảm 27% việc nhập viện do cúm, viêm phổi; giảm 22% tỷ lệ nhập viện do các bệnh về đường hô hấp; giảm 24% tỷ lệ nhập viện do các biến cố về tim mạch. Tiêm vaccine phòng cúm còn giảm 47% tử vong do mọi nguyên nhân. Nghiên cứu công bố cuối năm 2023 cũng chỉ ra việc tiêm phòng giúp làm giảm 26% nguy cơ bị nhồi máu cơ tim và giảm tới 33% nguy cơ tử vong do bệnh tim mạch.


Vaccine cúm chính là giải pháp tối ưu để phòng ngừa cúm mùa. Ảnh: Adobe Stock

Nếu so sánh với một toa thuốc mới nhất, hiệu quả nhất trong điều trị suy tim thì liệu trình điều trị tốn kém, kéo dài liên tục cũng chỉ giảm được 30% tỷ lệ phải nhập viện điều trị và không giảm đáng kể tỷ lệ tử vong do tim mạch.

Việc tiêm ngừa cúm hàng năm đối với bệnh nhân tim mạch được khuyến cáo bởi nhiều hiệp hội tim mạch trên thế giới như Hiệp hội Tim mạch Mỹ, Hiệp hội Tim mạch châu Âu. Tiêm ngừa cúm cho bệnh nhân tim mạch đã được coi là chỉ định bắt buộc giúp cải thiện tiên lượng cho người bệnh.

Trước diễn biến thất thường của thời tiết, bệnh nhân tim mạch nên chủ động bảo vệ bản thân khỏi cúm mùa và các biến chứng bằng việc tiêm vaccine phòng ngừa. Bên cạnh đó, người nhà chăm sóc bệnh nhân cũng cần tiêm phòng ngừa cúm để tránh lây nhiễm cho đối tượng này.

VietBF@sưu tập