ĐCSTQ bày tỏ sự tức giận khi Hoa Kỳ tố cáo các sinh viên của họ làm gián điệp, mặc dù Bắc Kinh thường xuyên lợi dụng các sinh viên du học để làm công việc thu thập tin tức tình báo này.
Bắc Kinh cáo buộc phía Hoa Kỳ đã cố tình sách nhiễu sinh viên TQ, với một số bị thẩm vấn về hoạt động gián điệp và một số người khác đã bị trục xuất sau đó. Tuy nhiên, những nghi ngờ này không phải là vô căn cứ, dựa trên Luật Tình báo Quốc gia của TQ, trong đó có ghi rõ,
"bắt buộc công dân phải trợ giúp ĐCSTQ thu thập thông tin tình báo bất cứ ở đâu và lúc nào".
Theo Cục Điều tra Liên bang FBI, chính quyền Bắc Kinh quyết tâm đạt được các mục tiêu phát triển vào năm 2025 bằng cách sử dụng giới sinh viên du học tiến hành các hoạt động gián điệp trên diện rộng. Điều này bao gồm việc đánh cắp bí mật trong 10 ngành kỹ nghệ chiến lược nhằm nâng cao khả năng cạnh tranh của TQ và tìm cách lấn át, thống trị các lĩnh vực này trong tương lai. Cộng đồng giới Tình báo Hoa Kỳ luôn xác định rõ, ĐCSTQ là mối đe dọa về vấn đề gián điệp chính yếu, thường bao gồm cả việc tuyển dụng giới sinh viên làm nhân viên đặc vụ ráo riết dò xét và thu thập tin tức cơ mật trong lảnh vực theo học.
"Dự án năm 2025" này được TQ hậu thuẫn triệt để, khi cho kết hợp các nguồn lực của khu vực quân sự và tư nhân trong một khối. Bằng cách sử dụng qua phương tiện giám sát vệ tinh, tội phạm mạng, và thu thập thông tin tình báo về con người, ĐCSTQ tìm cách thu thập các thông tin một cách sâu rộng hơn. Các công ty và tổ chức giáo dục của Hoa Kỳ vốn được xem là các mục tiêu dễ bị tấn công của các hoạt động gián điệp, khi các sinh viên tốt nghiệp và kỹ sư TQ thường xuyên được mời tham gia vào các cuộc nghiên cứu quan trọng, dù là dưới hình thức hợp tác với các công ty tư nhân Hoa Kỳ, chính phủ Hoa Kỳ hay kết hợp cả hai.
Khuôn viên trường Đại học ở Ann Arbor, Michigan. Trường đại học này là một trong năm trường được cho là có mối liên hệ bí mật với một trường đại học nghiên cứu quân sự hàng đầu của TQ đang bị Hoa Kỳ áp dụng lệnh trừng phạt. (Ảnh: Bill Pugliano/Getty Images)
Các đặc vụ tình báo Trung Quốc thường xuyên theo đuổi các mục tiêu như vậy thông qua nhiều cuộc tấn công phối hợp bằng nhiều công cụ khác nhau. Mặc dù một số đặc vụ làm việc từ xa, thực hiện xâm nhập và tội phạm mạng để đánh cắp thông tin bí mật hoặc độc quyền, nhưng điều này chỉ chiếm một phần nhỏ trong chiến lược của họ. Nhiều đặc vụ tập trung vào việc thu thập thông tin công khai bằng cách tiến hành tìm kiếm trên web và quét các bài đăng trên mạng xã hội trên các nền tảng như Facebook, Twitter, Instagram, và TikTok. Các điệp viên cũng được biết là lợi dụng các ứng dụng hẹn hò hoặc trang web việc làm để nhắm mục tiêu vào những cá nhân cụ thể có thể sở hữu hoặc có quyền truy cập vào thông tin mà họ tìm kiếm.
Các nhân viên đặc vụ này thường làm việc cho Bộ An ninh Nhà nước hoặc Cục 2 của Bộ Tổng Tham mưu (
2PLA), còn được gọi là
Cục Tình báo GSD.
GSD được giao trách nhiệm vụ đi thu thập và phân tích các tin tức tình báo quân sự và chính trị, tương tự như Cơ quan Tình báo Quốc phòng Hoa Kỳ. Cơ quan này kết hợp các chức năng tương tự như Cơ quan Tình báo Không gian Địa lý Quốc gia và Văn phòng Trinh sát Quốc gia, gồm các chức năng trinh sát không gian và vệ tinh.
Khả năng thu thập
Thông tin Tình báo Con người (HUMINT) của
2PLA gồm các hoạt động
HUMINT công khai và bí mật. Các nhân viên tình báo thường tuyển dụng các cá nhân từ các công ty thuộc chính phủ hoặc các Viện học thuật. Hơn nữa,
2PLA còn trực tiếp giám sát hoạt động của các tùy viên quân sự đóng tại các Đại sứ quán TQ trên toàn thế giới. Hồi năm 2019, sự tham gia của
2PLA đã bị phơi bày ra trước công chúng khi chính phủ Hoa Kỳ phát hiện Lãnh sự quán TQ tại Houston, TX đã tiến hành các hoạt động gián điệp, gồm cả việc kiểm soát chặt chẻ các sinh viên TQ được tuyển dụng làm nhân viên đặc vụ.
Mặc dù mối đe dọa gián điệp của ĐCSTQ đã được giới chức Hoa Kỳ biết rõ, nhưng Cơ quan Tình báo Trung ương CIA có phần gặp khó khăn trong việc chống lại mối đe dọa này. Vào năm 2021, CIA đã thành lập Trung tâm Sứ mạng Trung Quốc, thực hiện một mức độ mở rộng và cấp bách tương tự như sự gia tăng các nỗ lực chống khủng bố sau vụ khủng bố ngày 11/09.
Tuy nhiên, không giống như ở thời kỳ đó, có rất ít dấu hiệu cho thấy Quốc Hội Mỹ đã tăng sự tài trợ ngân sách hoặc tăng cường sức mạnh về nhân sự cho CIA. Khoản phân bổ ngân sách cụ thể cho CIA trong Đạo luật Ủy quyền Quốc phòng trị giá 874.2 tỷ USD cho năm tài khóa 2024 không được tiết lộ ra. Tuy nhiên, con số này chỉ chiếm một phần nhỏ so với nguồn tài trợ dành cho Ngũ Giác Đài với nền tảng thu thập tin tức tình báo rừ nguồn vệ tinh tối tân của Hoa Kỳ.
Khi TQ nay xuất hiện như mối đe dọa quân sự hàng đầu, Bộ Quốc Phòng nhận được ngân sách vượt quá 800 tỷ USD. Tuy nhiên, khi ĐCSTQ là mối đe dọa tình báo hàng đầu, thì nguồn tài trợ của CIA cũng phải tăng lên, nhưng trên thực tế, đó chỉ là một phần nhỏ trong ngân sách dành cho Bộ Quốc Phòng Mỹ.
Xét về khả năng về kỹ thuật phản gián đáng gờm của chế độ CSTQ này và sự can dự của họ với toàn dân, trong đó có cả giới sinh viên, kỹ sư, và doanh nhân, việc bảo vệ chống lại gián điệp của ĐCSTQ luôn là một thách thức đặc biệt.
Tập Cận Bình luôn khuyến khích công chúng không chỉ do thám cho Bắc Kinh mà còn do thám lẫn nhau, gợi nhớ đến thời đại của Mao Trạch Đông và Cách mạng Văn hóa. Bước thụt lùi này cho thấy ĐCSTQ không có ý định tham gia một cách có trách nhiệm vào trật tự quốc tế dựa trên luật lệ đã được thế giới chấp nhận rộng rãi. Họ cũng ngụ ý rằng cộng đồng tình báo của ĐCSTQ không phải đối mặt với những hạn chế về tài chính và pháp lý như ở Hoa Kỳ.
Bắc Kinh tỏ ra phẫn nộ trước cáo buộc về các vụ
"thẩm vấn, sách nhiễu, và hồi hương vô căn cứ đối với sinh viên TQ", viện cớ về các mối đe dọa về nạn gián điệp. Tuy nhiên, mối lo ngại này không phải là không có bằng chứng. Do Luật Tình báo Quốc gia của TQ, những sinh viên này đương nhiên hội đủ điều kiện để trở thành nhân viên đặc vụ ngoại quốc theo luật pháp Hoa Kỳ.
Điều 7 của Luật Tình báo Quốc gia quy định rõ rằng:
"Tất cả các tổ chức và công dân phải triệt để ủng hộ, trợ giúp, và hợp tác với các nỗ lực tình báo quốc gia … bảo vệ bí mật hoạt động tình báo quốc gia mà họ biết được"
Ngoài ra, Điều 14 còn quy định rằng:
"Các cơ quan tình báo nhà nước … có thể yêu cầu các cơ quan liên quan, các tổ chức, hoặc công dân ủng hộ, trợ giúp, và hợp tác khi cần thiết".
Yêu cầu này nhằm trợ giúp cho ĐCSTQ thu thập các thông tin tình báo và giữ bí mật công việc làm gián điệp này phù hợp với định nghĩa của
Đạo luật Ghi danh Đại diện Ngoại quốc (FARA) của Hoa Kỳ về đại diện ngoại quốc là
"bất kể người nào ở Hoa Kỳ hoạt động với tư cách là người được ủy quyền, đại diện, nhân viên, hoặc người giúp việc, hoặc mặt khác là hành động theo lệnh, yêu cầu, hoặc dưới sự chỉ thị hoặc kiểm soát của chính phủ ngoại quốc hoặc bất kể giới chức nào của chính phủ đó".
ĐCSTQ không ngần ngại chuyện tung người để do thám Hoa Kỳ mà họ chỉ ghét việc bị buộc tội làm gián điệp.
