Microsoft vừa cho triển khai một sự thay đổi bảo mật quan trọng trên Windows 11 phiên bản 24H2 và 25H2, khiến cho máy tính đang sử dụng theo
bản Win được cho nhân bản (cloned) hoặc có
"mã nhận dạng bảo mật" (SID) trùng lặp sẽ gặp phải tình trạng không thể đăng nhập và truy cập mạng. Vấn đề này ảnh hưởng mạnh đến cả cá nhân và doanh nghiệp, đặc biệt là những ai đang sử dụng bản Win được nhân bản (cloned) hoặc cho triển khai hệ thống hàng loạt trong công ty, cơ quan.

(Minh họa)
SID là gì và tại sao lại quan trọng?
SID (Security Identifier) hay
"Mã định danh bảo mật" là một chuỗi số duy nhất được gán cho mỗi tài khoản người dùng, nhóm và máy tính trong hệ thống Windows. Nó đóng vai trò như một
"chứng minh thư" để hệ thống xác định và kiểm soát quyền truy cập. Việc SID bị trùng lặp sẽ tạo ra lỗ hổng bảo mật nghiêm trọng, cho phép kẻ gian lợi dụng để xâm nhập và gây hại.
Khi bạn cho nhân bản (clone) một hệ thống Windows, bạn đang sao chép toàn bộ số liệu, bao gồm cả
SID. Nếu không có biện pháp xử lý thích hợp, tất cả các máy tính được nhân bản từ bản Win gốc sẽ có cùng
SID. Điều này tạo ra rủi ro rất lớn (?) vì nếu một máy bị xâm nhập, kẻ tấn công có thể dễ dàng truy cập vào các máy khác trong mạng.
Với việc siết cho chặt kiểm tra
SID, Microsoft muốn ngăn chặn các hành vi cho sao chép hệ thống trái phép và bảo đảm rằng mỗi máy tính trong mạng đều có một danh tính duy nhất. Điều này sẽ giúp giảm thiểu nguy cơ bị tấn công, bảo vệ số liệu người sử dụng và nâng cao tính bảo mật tổng quát của hệ thống Windows 11.
Thay đổi mới này sẽ ảnh hưởng đến cả người sử dụng máy tinh cho cá nhân và doanh nghiệp và có thể gặp rắc rối nếu sử dụng bản cài đặt được nhân bản từ một file ISO mà không qua bước
"generalize", khiến cho hàng loạt thiết bị có thể bị trùng lặp SID, dẫn đến lỗi xác thực đồng loạt và ảnh hưởng trực tiếp đến hoạt động nội bộ. Doanh nghiệp, đặc biệt là những doanh nghiệp sử dụng quy trình triển khai hệ thống hàng loạt không đúng cách, sẽ phải đối mặt với nguy cơ bị ián đoạn hoạt động và các vấn đề bảo mật nghiêm trọng.
Lỗi khi đăng nhập liên tục và thông báo lỗi
Triệu chứng phổ biến nhất của việc
SID bị trùng lặp là khi đăng nhập liên tục bị lỗi. Bạn có thể gặp phải các thông báo lỗi như
"Login attempt failed", "Login failed/your credentials didn’t work" hoặc "There is a partial mismatch in the machine ID". Những lỗi này sẽ gây khó chịu và cản trở công việc hàng ngày.
Gián đoạn việc truy cập vào tài nguyên trên mạng
Ngoài lỗi khi đăng nhập,
SID trùng lặp còn có thể gây ra các vấn đề khi truy cập vào tài nguyên trên mạng. Bạn có thể bị chặn khi muốn kết nối đến thư mục sử dụng chung, ổ đĩa mạng hoặc các ứng dụng
Remote Desktop. Điều này sẽ gây ảnh hưởng trực tiếp đến khả năng làm việc theo nhóm và chia sẻ thông tin trong môi trường kinh doanh.
Kiểm tra SID trên máy tính của bạn
Để kiểm tra
SID trên máy tính của bạn, bạn có thể sử dụng lệnh
'whoami /user' trong Command Prompt. Kết quả trả về sẽ hiển thị ra SID của tài khoản người dùng hiện tại. Nếu bạn nghi ngờ máy tính của mình có SID trùng lặp, hãy so sánh SID này với các máy tính khác trong mạng.
Ngoài lệnh
'whoami', bạn có thể sử dụng các ứng dụng như
PsGetSid hoặc
NewSID để kiểm tra và sửa lỗi
SID này. Những ứng dụng này cung cấp giao diện trực quan và các chức năng nâng cao giúp cho bạn dễ dàng kiểm tra SID trên hệ thống của mình.
Giải pháp khắc phục và phòng ngừa SID trùng lặp
Sử dụng Sysprep để "generalize" hệ thống
Giải pháp chính thức từ Microsoft là sử dụng ứng dụng
"Sysprep" (System Preparation Tool) để "generalize" hệ thống trước khi cho nhân bản Win hoặc cho triển khai hàng loạt máy tính.
Sysprep sẽ xóa các thông tin định danh cũ, bao gồm cả SID, và tạo ra một SID mới duy nhất cho mỗi máy tính. Đây là bước quan trọng để bảo đảm tính bảo mật và ổn định của hệ thống.
Để tạo "ảnh hệ thống" (image) đúng tiêu chuẩn, bạn cần tuân thủ theo các bước sau:
- Cài đặt hệ điều hành và các ứng dụng cần thiết trên một máy tính tham chiếu.
- Sử dụng
Sysprep để "generalize" hệ thống.
- Tạo ảnh hệ thống từ máy tính đã được "generalize".
- Triển khai ảnh hệ thống lên các máy tính cho nhân bản Win.
Lưu ý khi sử dụng bản cloned Windows
Nếu bạn sử dụng bản cloned Windows, hãy bảo đảm rằng bản clone đó được tạo ra từ một nguồn đáng tin cậy và đã được "generalize" qua
Sysprep. Nếu không, bạn có thể gặp phải các vấn đề về SID trùng lặp và các rủi ro về bảo mật khác.
Cuối cùng, hãy luôn cho cập nhật Windows thường xuyên để nhận được các bản vá bảo mật mới nhất từ Microsoft.