Một cuộc giao tranh ác liệt sắp diễn ra tại các ngôi làng và cánh đồng phía nam thị trấn Kostiantynivka, miền đông Ukraine khi Nga đã tung ra một lượng quân lực cực lớn để phá vỡ phòng tuyến cuối cùng của Ukraine tại Donetsk: Kramatorsk.

Nga được cho là điều một lượng quân lực cực lớn để phá vỡ phòng tuyến cuối cùng của Ukraine tại Donetsk: Kramatorsk. Ảnh Getty
Kostiantynivka là thị trấn công nghiệp của Ukraine với dân số trước chiến tranh khoảng 67.000 người – cũng là điểm định cư lớn cuối cùng nằm giữa chiến tuyến và thành phố Kramatorsk (dân số 147.000), nơi được xem là tuyến phòng thủ trọng yếu cuối cùng của Ukraine ở Donetsk.
Chiếm được Donetsk là một trong những mục tiêu hàng đầu của Nga sau 39 tháng phát động cuộc chiến quy mô lớn tại Ukraine. Ngược lại, giữ được Donetsk là ưu tiên tối thượng của Ukraine. Cả hai bên đều đang ồ ạt điều quân đến khu vực quanh Kostiantynivka. Giao tranh ngày càng khốc liệt. Thương vong ngày một tăng. Và điều tồi tệ nhất vẫn chưa xảy ra.
“Quân chiếm đóng đang tìm cách tiến về Kostiantynivka,” – Lữ đoàn Cơ giới số 93 của Ukraine cho biết vào tuần trước.
Trên thực tế, Nga đã âm thầm chuẩn bị điều đó từ nhiều tuần qua. Một đợt tấn công bằng khoảng 150 binh sĩ Nga đi xe máy nhằm vào làng Yelyzavetivka hồi giữa tháng 4 có thể là tín hiệu khởi đầu của chiến dịch tấn công quy mô lớn mới.
Ukraine dốc toàn lực phòng thủ Kostiantynivka
Lữ đoàn Cơ giới 93 là một trong ít nhất 12 lữ đoàn Ukraine – mỗi lữ đoàn có hàng ngàn binh sĩ, hàng ngàn drone và hàng trăm xe bọc thép, pháo – hiện đang bố trí quân quanh thị trấn này.
Một đơn vị thiện chiến nhất của Ukraine đang có mặt tại đây, không chỉ là Lữ đoàn 93, mà còn có Lữ đoàn Tấn công số 5 đầy sức chiến đấu và Lữ đoàn Cơ giới Hạng nặng số 5 – vốn là một lữ đoàn thiết giáp tái cấu trúc, sử dụng xe tăng Leopard 1A5 được nâng cấp giáp tăng cường.
Các đơn vị này trải dài trên một cung phòng thủ dài 30 km: đầu phía tây nam nối về hướng Pokrovsk, đoạn giữa băng qua vùng ngoại ô Toretsk, và đầu còn lại vươn đến Chasiv Yar ở phía đông bắc.
“Phía bắc, quân Nga đang cố phá vỡ phòng tuyến từ hướng Chasiv Yar,” – Lữ đoàn 93 cho biết – “Trong khi phía nam, chúng tấn công dọc theo tuyến đường cao tốc Pokrovsk.”
Phòng tuyến của Ukraine mỏng nhất ở phía tây nam. Tuần trước, Nga đã tiến công thử ở khu vực này và nhanh chóng đột phá, tạo ra một chỗ lồi sâu 15 km từ khu vực quanh Yelyzavetivka, hướng thẳng về Kostiantynivka – chỉ cách 15 km về phía đông bắc.
Điều này khiến Kostiantynivka hiện đã nằm trong tầm bắn của drone tấn công tầm ngắn và pháo hạng nhẹ của Nga.
Nga dồn quân quy mô lớn – áp sát Kostiantynivka
Bị sa lầy sau một năm không thể kiểm soát hoàn toàn Chasiv Yar và Pokrovsk, Nga nay tìm thấy “cửa mở” ở Kostiantynivka – và không muốn bỏ lỡ. Một lực lượng lớn đang tụ tập ở phía nam thị trấn, với ít nhất ba tập đoàn quân chủ lực – Tập đoàn quân hợp thành số 8, 41 và 51 – đang hiện diện gần đó. Trong đó, Tập đoàn quân số 8 có vẻ đóng vai trò mũi nhọn tấn công.
Hiện có hơn 600.000 binh sĩ Nga đang tham chiến tại Ukraine, và có thể 1 trong 10 người đang tiến về Kostiantynivka. Mỗi tấc đất mà họ giành được đều phải trả giá bằng máu. Đợt đột kích ban đầu bằng xe máy vào Yelyzavetivka là ví dụ điển hình: gần như toàn bộ quân Nga tham chiến đều bị thương hoặc thiệt mạng – nhưng phía sau họ vẫn có quân tiếp viện.
Tuy nhiên, Kostiantynivka chưa thất thủ. Đúng là Nga đã tạo ra một chỗ lồi tấn công từ hướng tây nam, nhưng theo đánh giá của Viện Nghiên cứu Chiến tranh (ISW) có trụ sở tại Washington D.C., “đây mới chỉ là 1 trong 3 hướng mà Nga cần đột phá để có thể thực sự đe dọa thị trấn".
Hai khu vực còn lại là Chasiv Yar và Toretsk – nơi mà theo ISW, “lực lượng Nga vẫn đang gặp khó khăn lớn trong việc mở rộng địa bàn kiểm soát”. Điều này, theo các nhà phân tích, “đã làm phức tạp hóa kế hoạch tấn công tổng lực vào Kostiantynivka và chuỗi phòng thủ kiên cố hơn kéo dài đến Kramatorsk”.
Ukraine phản công – trận đánh lớn sắp bắt đầu
Ukraine không chỉ phòng ngự thụ động. Trong ngày Chủ nhật hoặc thứ Hai vừa qua, các đơn vị Ukraine đã mở cuộc phản công vào phần chỗ lồi của Nga và, theo Trung tâm Chiến lược Quốc phòng Ukraine, đã đẩy lùi lực lượng Nga một phần khỏi làng Zoria.
Cuộc chiến giành Kostiantynivka, theo nhiều chuyên gia, có thể là trận đánh quyết định số phận mặt trận Donetsk. Nếu Kostiantynivka thất thủ, cánh cửa tiến vào Kramatorsk – “pháo đài” cuối cùng của Ukraine ở Donetsk – sẽ rộng mở. Nhưng nếu Ukraine trụ vững, Nga có thể sa lầy thêm một năm nữa, với cái giá ngày càng đắt đỏ về sinh lực và vũ khí.
VietBF@ Sưu tập