VBF-Gia đình xin tị nạn vào Mỹ đáng nhẽ đang chuẩn bị lên đường sang Mỹ cuối tháng này. Nhưng vì sắc lệnh vừa được ký của TT Trump nên chuyện này phải hoãn lại, chưa biết lúc nào mới được qua Mỹ. Gia đình gặp khó khăn về tài chính hiện đang không có chỗ ở.
'Không chỉ vì luật mà còn vì tình thương'
Ông Ali Vayeghan (giữa) đang được tiếp đón bởi một người anh và một cô cháu ruột, và Thị Trưởng Eric Garcetti của thành phố Los Angeles (bên phải). Thị Trưởng Garcetti nói rằng buổi tiếp đón này thể hiện “không chỉ vì luật mà còn vì tình thương” của người Mỹ đối với di dân từ mọi nơi trên thế giới. Ông Ali là người Iran và có chiếu khán để vào Hoa Kỳ, và ông cũng hội đủ điều kiện để trở thành công dân Mỹ sau này. Vào ngày thứ Sáu tuần trước, đúng lúc ông đang có mặt tại phi trường Los Angeles sau một chuyến bay từ Iran thì chính phủ Donald Trump ra lệnh cấm nhận di dân và người tị nạn. Sau đó ông Ali bị trục xuất về Iran. Nhờ các luật sư Mỹ, nay ông Ali trở thành người đầu tiên được trở lại Hoa Kỳ từ lúc có lệnh cấm của ông Trump. Các viên chức đã đến phi trường LAX để đón ông Ali, đồng thời cho thấy California sẽ chống sắc lệnh cấm di dân của ông Trump. (Mark Ralston/ Getty Images)
Một gia đình người Việt tị nạn không thể vào Mỹ sau sắc lệnh cấm nhập cảnh của Tổng Thống Donald Trump.
Sắc lệnh được ban hành thứ Sáu 27/1, có hiệu lực ngay lập tức và trong 120 ngày, và đã gây ảnh hưởng trực tiếp tới ít nhất một gia đình tị nạn Việt Nam hiện đang sống ở Bangkok, Thái Lan.
Gia đình muốn ẩn danh vì lý do an toàn vì họ có từng trốn ra khỏi từ Việt Nam và sang Cam Bốt lánh nạn trên đường đến Thái Lan. Đài VOA tại Mỹ cho biết người chồng trong gia đình có tên viết tắt là H. Ông H. từng bị CSVN bắt giam một tuần vì tham gia biểu tình đòi tự do tôn giáo năm 2007.
Gia đình này đã được Cao Ủy Tị Nạn Liên Hiệp Quốc (UNHCR) công nhận tư cách tị nạn vào năm 2014.
Luật sư Trịnh Hội, Giám Đốc Điều Hành tổ chức VOICE, được Luật Khoa Tạp Chí dẫn lời nói về gia đình này rằng, "Họ đã làm xong xuôi hết tất cả các thủ tục ở Thái Lan, đã được một gia đình bên Mỹ bảo trợ, vé máy bay cũng đã đặt xong và chỉ còn chờ lên đường vào ngày 22/2 tới đây. "Thế nhưng bây giờ mọi thứ sẽ phải đình lại vì lệnh cấm của Tổng Thống Trump mà không biết tương lai sẽ ra sao."
Hai nhân viên của Cao Ủy Tị Nạn Liên Hiệp Quốc đang an ủi một người tị nạn từ Việt Nam sống tại Thái Lan. (UNHCR)
Ông Trịnh Hội cũng mô tả rằng trong hơn 20 năm trợ giúp pháp lý cho người tị nạn thì đây là thời điểm khó khăn nhất với những ai được Cao Ủy Tị Nạn chỉ định đi Mỹ.
"Trước đây, người tị nạn chỉ cần chứng minh là họ bị truy bức ở trong nước là đủ điều kiện được công nhận tư cách tị nạn và được xem xét cho vào Mỹ. Nhưng nay, Tổng Thống Trump còn yêu cầu người tị nạn phải chứng minh là họ có thể làm lợi cho nước Mỹ thì mới đủ điều kiện," ông Hội nói với Luật Khoa Tạp Chí.
"Làm sao những người tị nạn lang thang, chạy trốn khắp nơi hàng chục năm qua có thể chứng minh được điều đó? Điều này vi phạm Công Ước Liên Hiệp Quốc về người tị nạn mà chính nước Mỹ đã ký kết."
Gia đình này nói với đài VOA rằng họ được nghe tin xấu qua sự xác nhận chính thức của Tòa Đại Sứ Mỹ ở Bangkok vào ngày thứ Hai.
Người chồng trong gia đình nói với VOA, "Khi nhận được cái tin này thì làm cho tôi và vợ tôi mất tinh thần luôn.
"Xin ông [Trump] hãy có lòng hảo tâm đối với những người tị nạn, yêu cầu ông nên xét lại và có nhân đạo đối với người tị nạn, không những riêng người Việt Nam mà kể cả các dân tộc khác cũng thế."
Bản tin của đài VOA cho biết ông H. không biết phải làm gì tiếp theo. Căn phòng tồi tàn nơi gia đình bốn người của anh trú ngụ tại Thái Lan giờ trống trơn chẳng còn thứ gì. Ông chẳng thể đi làm được nữa. Con đã nghỉ học. Vợ mấy ngày nay “khóc rất nhiều” và “hoang mang dữ lắm.”
Thứ Sáu tuần trước, những đại diện của UNHCR và luật sư của Ủy Ban Cứu Người Vượt Biển (BPSOS) báo tin chuyến đi sang Mỹ định cư theo diện tị nạn của gia đình ông đã bị đình chỉ theo sắc lệnh di trú của ông Trump.
Gia đình ông H. nằm trong số hàng chục ngàn người khắp thế giới mà tương lai của họ bỗng chốc bị đẩy vào tình trạng bất định vì sắc lệnh hành pháp này. Kể từ khi có hiệu lực vào cuối tuần qua nó đã gây ra tình trạng hỗn loạn tại các phi trường vì nhiều người bị câu lưu, khơi lên những phản ứng giận dữ khắp thế giới và khiến nhiều chính trị gia và giới chức liên bang ở Mỹ bất bình.
Hôm thứ Ba, một viên chức cao cấp của cơ quan Quan Thuế và Bảo Vệ Biên Giới cho hay gần 900 người tị nạn sẽ được cấp giấy miễn trừ để được vào Mỹ trong tuần này, những người mà đã sẵn sàng lên đường và việc đình chỉ chuyến đi sẽ gây nên “khó khăn quá mức” đối với họ.
Gia đình ông H. dường như không nằm trong số những người này. Họ lẽ ra sẽ lên chuyến bay rời Bangkok, Thái Lan, vào ngày 8 tháng 2 này để tới thành phố Los Angeles.
Đối với họ, nước Mỹ là nơi mà họ không phải sống chui nhủi trong một khu ổ chuột đầy những người nghiện ma túy và mất an ninh, nơi mà ông H. không phải lẩn trốn trong nỗi sợ hãi vì cảnh sát truy lùng những người cư trú bất hợp pháp, và nơi mà con cái anh sẽ được đến trường bất chấp tư cách người tị nạn.
“Sống qua ngày không biết phải lăn lóc như thế nào đây anh ơi,” ông H. nói với đài VOA. “Tại vì bây giờ phải đi khỏi chỗ cũ rồi. Đi tìm chỗ mới để thuê ở rất là khó khăn. Mình chỉ có cái thẻ của UN [Liên Hiệp Quốc]. Thẻ UN ở đất Thái này người ta cũng không mướn nhà cho nữa, phải tìm người Thái để cho họ thuê nhà cho mình ở. Đó là điều thứ nhất. Điều thứ hai là công chuyện làm ăn cũng mất hết trơn rồi. Như vậy không biết phải sống bằng cách nào nữa.”
Ông H. từng là một nhà sư theo Phật Giáo Nam Tông người gốc Khmer Krom sống ở tỉnh Sóc Trăng, Việt Nam. Năm 2007 ông tham gia biểu tình đòi tự do tôn giáo và bị Cộng Sản Việt Nam đàn áp, tống giam trong bảy ngày và bắt hoàn tục. Sau đó ông thoát khỏi Việt Nam sang Cam Bốt sống một thời gian.
Tới năm 2009 ông thấy là không thể sống ở Cam Bốt và bị truy nã từ Việt Nam, nên ông phải chạy sang Thái Lan. Với sự giúp đỡ của những luật sư BPSOS, ông được UNHCR công nhận tư cách tị nạn vào năm 2014.
Nhưng cuộc sống vẫn rất vất vả. Ông vẫn là di dân bất hợp pháp và do đó khó kiếm việc, phải mưu sinh bằng nghề lượm rau bỏ đi và lặt ớt, lặt rau để sống qua ngày.
BPSOS cho biết họ đang gây quỹ để giúp cho gia đình anh H. tìm chỗ ở tạm, mua quần áo, và sống qua ngày cho đến khi có sự thay đổi trong lệnh cấm nhập cảnh của Mỹ.
Lệnh cấm được tổng thống Mỹ ban ra và có hiệu lực ngay lập tức, không có báo trước. Điều đó khiến cho kế hoạch nhập cảnh vào Mỹ của nhiều người bị đảo lộn, trong đó có gia đình người Việt Nam tị nạn nêu trên.
Cánh cửa của người tị nạn Việt Nam và thế giới sẽ còn hẹp hơn nữa, vì sắc lệnh của ông Trump cắt giảm gần một nửa số lượng người tị nạn mà Mỹ sẽ nhận trong năm nay. Theo đó, họ sẽ chỉ nhận tối đa 50,000 người, thay vì lện tới 90,000 người mỗi năm như dưới thời Tổng Thống George W. Bush và Barack Obama trước đó.
Hiện vẫn còn nhiều người Việt Nam tị nạn tại Thái Lan và Cam Bốt. Báo Luật Khoa không có thông tin về người tị nạn Việt Nam đang cư trú ở những nước khác.
Những người tị nạn này gồm một số thuyền nhân vượt biên sau năm 1975 và người tị nạn mới rời khỏi Việt Nam từ những năm 2000 trở lại đây.
