Từ quá khứ Liên Xô đến hiện tại Trung Quốc: “Quái vật biển Bột Hải” khiến thế giới bất ngờ

[Cupcake01]

Hình ảnh trên mạng xã hội cho thấy Trung Quốc dường như đã chế tạo thành công một tàu thủy biết bay của riêng mình, được mệnh danh là "Quái vật biển Bột Hải". Loại tàu bay hiệu ứng cánh trên mặt đất (WIG) này thường được gọi là ekranoplan, lần đầu tiên được nhìn thấy trong Chiến tranh Lạnh và được Liên Xô phát triển.
“Quái vật biển Bột Hải” của Trung Quốc có thật hay không?

Khoảng hai tuần trước, hình ảnh về tàu bay hiệu ứng cánh trên mặt đất (WIG) của Trung Quốc, được gọi là "Quái vật biển Bột Hải", bắt đầu lan truyền trên mạng xã hội, với việc trang Naval News (Pháp) đưa tin về sự xuất hiện của nó trước tiên. Ban đầu, nó được phát hiện trong một hình ảnh với phần mũi bị che khuất. Trong hình ảnh đó, chiếc ekranoplan được chụp khi đang đậu trên một cầu tàu ở biển Bột Hải, Trung Quốc.

Theo tờ South China Morning Post (SCMP), những hình ảnh cho thấy một phao nổi được gắn vào mỗi đầu cánh và bốn động cơ được lắp cạnh nhau trên đỉnh cánh máy bay. Các động cơ này được cho là chạy bằng động cơ phản lực, nhưng chuyên trang quân sự The War Zone (Anh) cho rằng chúng có thể là động cơ cánh quạt.
Ekranoplan chính xác là gì?

Trang Firstpost (Ấn Độ) đưa tin, ekranoplan không phải là tàu thủy, và cũng không phải là máy bay — nó vay mượn từ cả hai. Về cơ bản, nó di chuyển trên mặt nước hoặc trên một đệm không khí bằng cách sử dụng hiệu ứng mặt đất — tương tác khí động học giữa cánh chuyển động và bề mặt bên dưới.

Giữa những căng thẳng trong Chiến tranh Lạnh, Liên Xô đã phát triển tàu bay hiệu ứng cánh trên mặt đất (WIG) nổi tiếng nhất, được gọi là "Quái vật biển Caspi". Được thiết kế bởi nhà thiết kế Liên Xô Rostislav Evgenievich Alexeyev, đây là thiết bị bay lớn nhất và nặng nhất thế giới vào thời điểm đó. Nó dài 92 mét và có trọng lượng cất cánh tối đa 544 tấn.

Theo Firstpost, ekranoplan bay chỉ cách mặt nước từ 1 đến 5 mét, tận dụng "hiệu ứng mặt đất", "một lớp đệm áp suất cao hình thành dưới cánh của tàu bay bay cực thấp". Vị trí gần mặt đất của tàu giúp giảm lực cản, từ đó tăng tốc độ và hiệu suất nhiên liệu. Sự kết hợp giữa khả năng tàng hình và tốc độ đã biến ekranoplan thành một phương tiện quân sự đáng gờm, và có thể mang lại cho Liên Xô lợi thế trong chiến tranh hải quân thời Chiến tranh Lạnh.

Cho đến ngày nay, ưu điểm lớn nhất của ekranoplan là chúng nhanh hơn tàu chiến, tiết kiệm nhiên liệu hơn máy bay bay thấp và có thể ẩn mình dưới tầm radar. WIG cũng được cho là có thể chịu được thời tiết và điều kiện biển khắc nghiệt hơn so với trực thăng. Tuy nhiên, bất chấp những lợi thế rõ ràng của nó, nó chưa bao giờ cất cánh cũng như trở thành trụ cột của lực lượng hải quân của bất kỳ quốc gia nào.

Thống chế Không quân Ấn Độ đã nghỉ hưu Anil Chopra – hiện là Tổng Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu Sức mạnh Không quân (CAPS) của Ấn Độ - trong một báo cáo năm 2022 đã giải thích rằng WIG hay ekranoplan có nhiều hạn chế. Ông lưu ý rằng WIG có những hạn chế về khả năng cơ động, và mặc dù chúng có lợi thế nhờ khả năng tránh radar, nhưng chúng phụ thuộc vào điều kiện biển động, làm ảnh hưởng đến tính liên tục của nhiệm vụ.

Tầm quan trọng của “Quái vật biển Bột Hải”

Theo Firstpost, có thông tin cho rằng Nga, Mỹ, Đức, Canada và Nhật Bản đều đã phát triển các mẫu ekranoplan nhỏ hơn. Tuy nhiên, mẫu của Trung Quốc được cho là sử dụng động cơ phản lực. Một số nhà phân tích quốc phòng lưu ý rằng hình dáng và chất lượng chế tạo hoàn chỉnh của WIG Trung Quốc khiến nó trở thành một trong những dự án ekranoplan tham vọng nhất trong nhiều thập kỷ.

Một số nhà phân tích lưu ý rằng “Quái vật biển Bột Hải” của Trung Quốc có thể đóng vai trò quan trọng ở Biển Đông và Eo biển Đài Loan. Một báo cáo năm 2023 do tờ SCMP công bố cho biết một chiếc ekranoplan có thể đến Biển Đông trong vòng 4 tiếng và vận chuyển hành khách hoặc hàng hóa trong và xung quanh khu vực.

Các chuyên gia lưu ý thêm rằng trong trường hợp xảy ra xung đột ở Eo biển Đài Loan, “Quái vật biển Bột Hải” sẽ là lựa chọn hoàn hảo cho các hoạt động đổ bộ đường biển. Một bài báo của Naval News giải thích rằng WIG của Liên Xô có thể đưa quân và xe bọc thép trực tiếp lên các bãi biển của đối phương.

Mặc dù Trung Quốc chưa xác nhận hay phủ nhận việc phát triển một chiếc WIG, nhưng nó phù hợp với nỗ lực không ngừng của Bắc Kinh trong việc phát triển công nghệ hàng hải và thủy bộ tiên tiến. Nước này sở hữu AG600 - thủy phi cơ lớn nhất thế giới với trọng lượng cất cánh tối đa 60 tấn và tải trọng 12 tấn, và gần đây đã được đưa vào sản xuất hàng loạt.

Mỹ có phiên bản ekranoplan của riêng mình hay không?

Firstpost đưa tin, Cơ quan Nghiên cứu Quốc phòng Tiên tiến (DARPA) thuộc Bộ Quốc phòng Mỹ được cho là đang phát triển một loại ekranoplan có tên là Liberty Lifter.

Theo Darpa, "Liberty Lifter cũng có thể cung cấp dịch vụ tìm kiếm cứu nạn trên biển và ứng phó thảm họa ở quy mô tàu thuyền với tốc độ của vận tải hàng không".

Theo tạp chí Aerospace America, dự án Liberty Lifter hiện đang trong giai đoạn đầu và dự kiến sẽ có đánh giá thiết kế sơ bộ trong năm nay.


VietBF@ Sưu tập