Xoa bóp bấm huyệt có thật sự giúp giải rượu?

[june04]

Xoa bóp bấm huyệt đúng cách có thể giảm một số triệu chứng khó chịu nhẹ sau khi uống rượu, song không giải được rượu.

Những ngày cận Tết, tiệc tùng dày đặc có thể khiến cơ thể quá tải và xuất hiện một số triệu chứng do dùng quá nhiều rượu bia như mệt mỏi, đau đầu, chóng mặt. Khi đó, nhiều người lựa chọn phương pháp massage để giải rượu.

Theo BS.CK1 Lê Thiện Kim Hữu, Bệnh viện Đại học Y Dược TP HCM - Cơ sở 3, massage có nhiều loại hình và mục đích khác nhau, bao gồm: xoa bóp toàn thân, xoa bóp bấm huyệt trị bệnh, xoa bóp thư giãn, xoa bóp vật lý trị liệu, hoặc kết hợp với phương pháp khác như giác hơi.

Trong số đó, massage thông thường như xoa bóp thư giãn hoặc vật lý trị liệu chỉ nhằm mục đích tăng cường sức khỏe và thư giãn khi cơ thể khỏe mạnh. Còn xoa bóp bấm huyệt trị bệnh được ghi nhận có tác dụng hỗ trợ giảm nhẹ một số triệu chứng trong tình trạng say rượu.

Say rượu và cơ chế tác động của xoa bóp bấm huyệt

Say rượu là tình trạng xảy ra khi lượng cồn tiêu thụ vượt quá khả năng chuyển hóa của gan. Các nguyên nhân chính gây ra cảm giác say rượu bao gồm mất nước, viêm nhiễm hoặc giấc ngủ kém chất lượng.

Những tác hại này dẫn đến các triệu chứng phổ biến như buồn nôn, nôn ói; đau đầu, chóng mặt; lo lắng, bồn chồn; đau nhức cơ và cảm giác mệt mỏi toàn thân.

Xoa bóp bấm huyệt được sử dụng như một phương pháp hỗ trợ, giúp kích thích các huyệt vị, thông kinh hoạt lạc, điều hòa khí huyết, cải thiện sự lưu thông của khí huyết trong cơ thể. Giảm đau đầu và nhức mỏi cơ thể thông qua tác động lên các huyệt đạo quan trọng. Thư giãn thần kinh, giảm cảm giác lo lắng và khó chịu.

Say rượu và tác dụng của xoa bóp bấm huyệt

Khi uống rượu, ethanol được hấp thụ vào máu và chuyển hóa chủ yếu ở gan. Quá trình chuyển hóa này diễn ra qua hai bước chính. Bước đầu tiên, enzyme alcohol dehydrogenase (ADH) chuyển ethanol thành acetaldehyde, một chất độc hại. Acetaldehyde sau đó được chuyển hóa tiếp thành acetate bởi enzyme aldehyde dehydrogenase (ALDH). Acetate ít độc hơn và cuối cùng được phân hủy thành CO2 và H2O.

Ban đầu, ethanol có thể kích thích nhẹ hệ thần kinh trung ương, dẫn đến cảm giác hưng phấn tạm thời và tăng nhịp tim. Điều này không phải do sự tăng nồng độ nhóm hydroxyl tự do trong máu. Mục đích của việc tăng nhịp tim (do tác động của ethanol lên hệ thần kinh) không phải là để máu qua gan nhiều hơn nhằm trung hòa nhóm hydroxyl. Gan là nơi chuyển hóa ethanol, nhưng quá trình này phụ thuộc vào hoạt động của các enzyme ADH và ALDH, chứ không phải tốc độ dòng máu.

Khi lượng ethanol tiêu thụ vượt quá khả năng xử lý của gan, acetaldehyde sẽ tích tụ trong máu. Chính acetaldehyde là nguyên nhân chính gây ra các triệu chứng say rượu như buồn nôn, đau đầu, chóng mặt, và các triệu chứng ức chế thần kinh.

Xoa bóp có thể giúp tăng cường lưu thông máu, nhưng tác dụng này không trực tiếp làm giảm nồng độ acetaldehyde hay đẩy nhanh quá trình giải rượu. Gan vẫn là cơ quan chính thực hiện nhiệm vụ này. Tuy nhiên, xoa bóp có thể giúp giảm một số triệu chứng khó chịu do say rượu, như đau đầu, đau mỏi cơ, bằng cách thư giãn cơ bắp và giảm căng thẳng.

Vì vậy, xoa bóp và ấn huyệt có thể được sử dụng để giảm nhẹ các triệu chứng khó chịu sau khi uống rượu, đặc biệt là đau đầu và đau mỏi cơ, chứ không phải là phương pháp giải rượu chính. Việc xoa bóp không giúp gan lọc rượu nhanh hơn. Phương pháp giải rượu hiệu quả nhất vẫn là thời gian để gan tự xử lý ethanol và tránh uống quá nhiều rượu.

Lưu ý khi xoa bóp bấm huyệt giải rượu

Xoa bóp bấm huyệt có thể hỗ trợ giảm nhẹ một số triệu chứng khó chịu sau khi uống rượu. Tuy nhiên, cần tuân thủ các nguyên tắc an toàn sau:

- Vùng xoa bóp bấm huyệt: Chỉ nên thực hiện xoa bóp ở vùng đầu và các vùng cơ bị đau mỏi.

- Thời gian và phương pháp: Mỗi lần xoa bóp không nên kéo dài quá 20 phút cho mỗi vùng. Nên sử dụng các phương pháp làm ấm nhẹ nhàng như chườm ấm hoặc xông hơi ngải cứu để giãn cơ. Tránh sử dụng các thủ thuật mạnh khác.

- Chống chỉ định: Tuyệt đối không bấm huyệt trên các vết thương hở, vết bầm tím hoặc bất kỳ vùng da nào đang bị sưng tấy.

- Áp lực: Áp lực khi xoa bóp day ấn phải nhẹ nhàng, đặc biệt là ở những vùng da mỏng và nhạy cảm như mặt. Bất kỳ cảm giác đau nào trong quá trình xoa bóp đều là dấu hiệu cần dừng lại và điều chỉnh lại kỹ thuật. Xoa bóp bấm huyệt không được gây đau.

- Trường hợp nghiêm trọng: Nếu xuất hiện các dấu hiệu ngộ độc rượu nặng như mất nước nghiêm trọng, lơ mơ, dấu hiệu sinh tồn (ví dụ: mạch, huyết áp, nhịp thở) không ổn định, cần đưa người bệnh đến cơ sở y tế ngay lập tức. Tuyệt đối không tự ý xoa bóp bấm huyệt trong những trường hợp này.