Các sách lịch sử, kể cả "Sử ký" của Tư Mã Thiên, đều không nhắc một chữ  về Tây Thi, dù nàng được cho là nhân vật làm tiêu vong cả một đất nước.
Ai cũng biết Tây Thi là người đứng đầu trong Tứ đại mỹ nhân Trung Hoa  thời cổ đại Trung Hoa. Những huyền thoại về nhan sắc của Tây Thi từ lâu  đã trở thành nguồn cảm hứng cho không ít những tác phẩm văn chương.  Chính vì vậy, nếu như nói rằng Tây Thi không có thực, chỉ là sự hư cấu  của các truyền thuyết dân gian thì có lẽ nó sẽ gặp phải sự phản ứng dữ  dội. Tuy nhiên, điều đó lại hoàn toàn có thực. Lật giở tất cả sử sách từ  cổ chí kim, người ta không hề tìm thấy bất cứ ghi chép nào về nàng mỹ  nhân họ Thi này…
Có 5 căn cứ chứng tỏ Tây Thi chỉ là một nhân vật hoàn toàn hư cấu. Thứ  nhất, theo ghi chép của những sử liệu đáng tin cậy nhất thì từ hai cuộc  chiến tranh giữa Ngô và Việt cho tới việc Việt Vương Câu Tiễn sau khi  bại trận phải tới nước Ngô làm con tin, nếm mật nằm gai trong thân phận  một kẻ nô lệ rồi sau này trả được mối thù mất nước, tất cả đều được ghi  chép rất rõ ràng. Tuy nhiên, những sử liệu này lại hoàn toàn không có  một từ nào nhắc tới Tây Thi.
Sách “Sử ký” của Tư Mã Thiên cũng chép rõ kết cục của Phạm Lãi rằng:  “Phạm Lãi mang theo gia quyết và đồ đệ cưỡi thuyền ra biển rồi không về  nữa… Khi tới đất Tề thì định cư ở đó, cha con làm ăn buôn bán, trở thành  người giàu có nổi tiếng khắp vùng. Người trong thiên hạ gọi là Đào Chu  Công”. Rõ ràng, Sử Ký không có một chữ nào nhắc tới Tây Thi.

Tây Thi trên phim. Ảnh minh hoạ
 
“Sử ký” được viết cách thời kỳ Xuân Thu không xa, và với một nhân vật  đóng vai trò quan trọng như Tây Thi trong cuộc chiến tranh Ngô – Việt,  Tư Mã Thiên không thể nào lờ đi như vậy được. Do vậy, ở đây chỉ có một  khả năng duy nhất chính là Tây Thi không hề tồn tại.
Thứ hai, Tây Thi vốn là danh từ mà người cổ đại dùng để chỉ những người  con gái đẹp nói chung chứ không phải là tên gọi. Điều này có thể tìm  thấy rất nhiều ví dụ trong các sách của chư tử thời Tiên Tần. Trong đó,  quan trọng nhất là một câu trong sách “Quản tử”, cuốn sách xuất hiện  trước cả thời Việt Vương Câu Tiễn tới 200 năm: “Mao tường, tây thi là từ  dùng để chỉ những người con gái đẹp trong thiên hạ vậy”. Tây Thi là cô  gái con nhà chặt củi sống ở nước Việt, thời Việt  Vương Câu  Tiễn, vì  vậy, có lý do gì lại khiến cô mỹ  nhân lừng danh thiên hạ này xuất hiện  trong một cuốn sách xuất hiện trước đó cả trăm năm?
Thứ ba, sự việc Việt Vương Câu Tiễn sử dụng Tây Thi làm “mỹ nhân kế”  không thấy được ghi chép trong các sử sách thời Tiên Tần. Chỉ tới thời  Đông Hán, mới xuất hiện tác phẩm tên là “Việt tuyệt thư” mới bắt đầu gán  cho Tây Thi trọng trách nặng nề là làm suy bại nước Ngô. Trong sách này  có chép: “Việt tìm được mỹ nữ Tây Thi, Trịnh Đán rồi sai đại phu là Văn  Chủng mang tới hiến cho Ngô Vương Phù Sai”.
Cũng từ tác phẩm này trở đi, việc Tây Thi trở thành một nhân vật đóng  vai trò quan trọng trong cuộc chiến tranh giữa Ngô và Việt mới bắt đầu  thịnh hành và đi vào các truyền thuyết dân gian. Tuy nhiên, không giống  như “Sử ký”, “Việt tuyệt thư” hoàn toàn không phải là một cuốn sử. Hơn  nữa, đến tác giả của tác phẩm này cho tới nay vẫn chưa xác định được. Do  vậy, việc lấy nội dung sách “Việt tuyệt thư” để khẳng định sự tồn tại  của Tây Thi là không đáng tin cậy.
Thứ tư, một trong những người thường được coi là tác giả của “Việt tuyệt  thư” là Viên Khang và Ngô Bình, hai văn nhân thời Đông Hán. Thời kỳ này  còn có một tác giả khác tên là Triệu Diệp, trong tác phẩm “Ngô Việt  xuân thu” đã hoàn thiện nốt câu chuyện đã được hai tác giả họ Viên và họ  Ngô viết trong tác phẩm của mình, khiến câu chuyện “mỹ nhân kế” càng  thêm hoàn chỉnh. Người đời sau căn cứ vào các tác phẩm “Việt tuyệt thư”  và “Ngô Việt xuân thu” biến thành những truyền thuyết đẫm màu sắc huyền  thoại về mỹ nhân Tây Thi.
Các bia ký ở địa phương, theo những truyền thuyết này càng thêm mắm thêm  muối, biến những câu chuyện vốn được hư cấu về Tây Thi biến thành những  câu chuyện có thực. Quan trọng hơn, vấn đề nằm ở chỗ, trong khi “Sử ký”  và những cuốn chính sử khác không có lấy một dòng về Tây Thi thì vì sao  Viên Khang, Ngô Bình và Triệu Diệp lại có thể biết được chuyện này và  kể lại một cách lâm li, khúc chiết đến thế?
Cuối cùng, các ông vua Trung Quốc mỗi khi mất nước là ngay lập tức lại  tìm một người phụ nữ, và thường là những người phụ nữ đẹp để làm vật hy  sinh, cho rằng, ông ta có mất nước cũng là vì bị người phụ nữ đẹp kia mê  hoặc. Vì vậy, người Trung Quốc mới có câu thành ngữ rất phổ biến là:  “Phụ nữ là nguồn gốc của sự mất nước”.
Theo quan niệm này thì có lẽ, việc người đời sau nghĩ ra mỹ nhân kế  trong cuộc chiến tranh Ngô – Việt cũng chỉ là một cách để bảo vệ cho Ngô  Vương Phù Sai. Còn đương nhiên, Tây Thi chỉ là một nhân vật hư cấu để  thực hiện mỹ nhân kế, minh họa cho quan điểm “Phụ nữ là nguồn gốc của sự  mất nước” mà thôi.
Theo PNT