Báo Anh: Kinh tế Ukraine không còn tiền, riêng châu Âu không đủ khả năng để vực Kiev dậy

[Romano]

Tạp chí The Economist (Anh) bình luận, hậu quả nghiêm trọng của xung đột Nga-Ukraine là niềm tin của người dân Ukraine vào tương lai ngày càng cạn kiệt, kéo theo những tác động nặng nề đối với nền kinh tế.Tại một trường tiểu học ở quận Pechersk, trung tâm Kiev, số học sinh lớp 1 đã giảm tới 2/3. Liên hợp quốc ước tính hơn 5 triệu người đã rời khỏi Ukraine và theo nhà xã hội học Ella Libanova, phần lớn trong số họ sẽ không quay trở lại.

Hoạt động kinh doanh vốn đã bị gián đoạn bởi các cuộc tấn công bằng tên lửa và tình trạng mất điện, nay lại đối mặt với tình trạng thiếu hụt lao động. Trong hoàn cảnh đó, mức tăng trưởng 2-2,4% trong năm nay được xem là một thành công. Dự báo cho năm tới cũng tương tự, bất kể có đạt được thỏa thuận ngừng bắn hay không.

Bộ trưởng Kinh tế Ukraine Oleksii Sobolev cho biết, khoảng 1/3 mức tăng trưởng hiện tại đến từ ngành công nghiệp quốc phòng và công nghệ.

Việc gia nhập Liên minh châu Âu (EU) vẫn là một mục tiêu xa vời, nhưng được xem như “chiếc chén thánh - mục tiêu tối thượng” - một viễn cảnh đủ sức thúc đẩy người dân chấp nhận những cải cách khó khăn.

Phó Thủ tướng Ukraine, phụ trách hội nhập châu Âu Taras Kachka nhận xét: “Nhiều người đã tin rằng, Ukraine có thể trở thành một Texas của EU”. Nhưng ông cũng nêu rõ, tiến trình hội nhập hiện vẫn chắp vá và bị cản trở bởi các yếu tố chính trị, như lập trường thân Moscow của Thủ tướng Hungary Viktor Orban hay áp lực từ nông dân Ba Lan.

Dù vậy, ông vẫn đặt mục tiêu hoàn tất các thay đổi pháp lý cần thiết vào năm 2030 - “Chúng ta chỉ còn 4 năm và không thể lãng phí một ngày nào”, Phó thủ tướng Taras Kachka nói.

Trước mắt, thách thức cấp bách nhất là tài chính. Chiến dịch quân sự của Nga đã tạo ra thâm hụt lớn về ngân sách. Ukraine hiện phụ thuộc vào viện trợ quốc tế, kéo theo nhiều hệ lụy. Nguồn thu từ thuế và vay trong nước chỉ đủ trang trải khoảng 2/3 ngân sách quân sự thiết yếu. Ngay cả trong kịch bản lạc quan, ngân sách năm tới vẫn sẽ thâm hụt khoảng 45 tỷ USD - tương đương gần 1/4 GDP.

Trong khi đó, các cam kết viện trợ từ phương Tây mới chỉ đáp ứng tối đa 27,4 tỷ USD.

Một quan chức cấp cao Ukraine thừa nhận: “Chúng ta đã rơi vào tình trạng không còn tiền. Và riêng châu Âu không đủ khả năng để vực chúng ta dậy”.Bức tranh tổng thể vẫn rất u ám, nhưng không phải không có điểm sáng. Xã hội Ukraine, theo các đánh giá gần đây, đã có những bước tiến đáng kể. Các nỗ lực cải cách trong nước, cùng sự năng động của khu vực doanh nghiệp, các bộ ngành kinh tế và chuyển đổi số, quân đội và công nghiệp quốc phòng, đều rất đáng ghi nhận.

Tuy nhiên, một số bộ phận quan trọng trong chính quyền vẫn trì trệ, thậm chí có dấu hiệu thụt lùi. Tổng thống Zelensky đang đứng trước thời điểm mang tính bước ngoặt và câu hỏi đặt ra là: Liệu ông có thể mở ra một lối đi mới để khôi phục niềm tin của người dân và đưa đất nước vượt qua giai đoạn khủng hoảng hiện nay hay không?