Ukraine tung 'bầy ong thép' chặn bão UAV Shahed

[vuitoichat]

Theo như quân đội Ukraine mới đây tung ra hàng chục nghìn UAV đánh chặn, nhằm xoay chuyển cục diện phòng không trước làn sóng máy bay không người lái (UAV) cảm tử Shahed của Nga. Cũng trong tháng 6, Nga đã phóng hơn 5.000 UAV loại này, với một đêm ghi nhận tới 728 chiếc, một con số vượt xa khả năng phản ứng của bất kỳ hệ thống phòng không nào, kể cả Patriot.

Thông tin này được ông Arsen Zhumadilov, Giám đốc Cơ quan mua sắm thuộc Bộ Quốc phòng Ukraine, xác nhận trong một cuộc phỏng vấn ngày 14/7. Ông cho biết Ukraine đã ký hợp đồng sản xuất với số lượng lớn các UAV đánh chặn và sẽ tiếp tục đặt mua thêm tùy theo khả năng ngân sách nước này.

UAV đánh chặn Sting hiện đang được sản xuất hàng loạt, bởi nhà sản xuất thiết bị bay không người lái phi lợi nhuận Wild Hornets của Ukraine. (Nguồn: Wild Hornets)

Đáng chú ý, nếu năng lực sản xuất vượt quá khả năng chi trả của Ukraine, các nước đồng minh có thể đứng ra tài trợ nhằm đẩy mạnh sản lượng.

Việc Mỹ viện trợ thêm các hệ thống phòng không Patriot cho Ukraine, vẫn đóng vai trò "sống còn" trong việc đối phó với tên lửa đạn đạo và hành trình của Nga, chỉ riêng tháng 6, đã có 181 tên lửa được phóng từ Nga. Tuy nhiên, với các cuộc tấn công ồ ạt bằng UAV Shahed, vốn có chi phí cực rẻ và số lượng áp đảo, Patriot lại không phải là lời giải hiệu quả.

Cũng trong tháng 6, Nga đã phóng hơn 5.000 UAV loại này, với một đêm ghi nhận tới 728 chiếc, một con số vượt xa khả năng phản ứng của bất kỳ hệ thống phòng không nào, kể cả Patriot.

Trong khi đó, mỗi tên lửa Patriot có giá tới 3,3 triệu USD, đắt gấp 100 lần so với một chiếc Shahed. Mỹ cũng chỉ sản xuất được khoảng 650 quả tên lửa này mỗi năm.

Trước áp lực từ số lượng UAV tấn công ngày càng tăng, Ukraine buộc phải tìm một giải pháp phòng thủ khác: rẻ, cơ động và có thể mở rộng nhanh chóng. Giải pháp đó chính là UAV đánh chặn.

Từ năm 2024, Ukraine đã bắt đầu cải tiến các UAV góc nhìn thứ nhất (FPV), vốn dùng để loại bỏ mục tiêu trên mặt đất, thành UAV đánh chặn trên không để phá hủy các UAV trinh sát của Nga.

Thành công bước đầu đã mở đường cho việc phát triển UAV đánh chặn mạnh hơn, nhằm đối phó với các loại UAV cảm tử như Shahed, lớn hơn, bay cao hơn và nhanh hơn.

Các mẫu UAV đánh chặn mới được thiết kế lại theo kiểu khí động học: từ dạng quadcopter giống viên đạn, đến kiểu cánh tam giác hoặc thiết kế như tên lửa mini. Mỗi chiếc có giá dao động từ 1.000 đến 5.000 USD tùy vào khả năng hoạt động, một con số thấp hơn hàng chục lần so với tên lửa phòng không truyền thống.

Quan trọng hơn cả là các UAV này có thể được sản xuất hàng loạt với tốc độ nhanh, phần lớn nhờ sự đóng góp từ các chiến dịch gây quỹ tư nhân và sự hỗ trợ của quốc tế.

Ukraine từng sử dụng các nhóm hỏa lực cơ động để bắn hạ Shahed, với súng máy phòng không, camera nhiệt và thiết bị chỉ huy kết nối toàn quốc. Thế nhưng, Nga đã thay đổi chiến thuật: Shahed giờ bay ở độ cao hơn 3.000 mét, vượt khỏi tầm bắn của súng máy, rồi lao thẳng xuống mục tiêu theo chiều thẳng đứng. Tỷ lệ đánh chặn đã giảm từ hơn 95% xuống chỉ còn 86% trong tháng 6, đồng nghĩa với việc số UAV lọt lưới đã tăng gấp ba lần.

Trước mối đe dọa đó, UAV đánh chặn trở thành giải pháp duy nhất để "vá" lại những lỗ hổng phòng không mà súng máy hay tên lửa không thể xử lý. Các UAV đánh chặn có thể bám sát, đuổi kịp và loại bỏ Shahed ở độ cao lớn, nơi mà các phương tiện truyền thống hoàn toàn bất lực.

Số lượng UAV mà Nga sử dụng trong năm qua đã tăng gấp 10 lần. Để đối phó, Ukraine đang tăng tốc triển khai lá chắn mới, hy vọng sớm đưa tỷ lệ đánh chặn quay trở lại mức hơn 95%.