Báo Nga nêu lý do tên lửa hành trình Kalibr “mất hút” trong xung đột ở Ukraine

[Romano]

Việc tên lửa hành trình Kalibr “mất hút” trong xung đột ở Ukraine phản ánh sự thay đổi của quân đội Nga trong chiến thuật tác chiến, cũng như phơi bày hạn chế của hải quân.Trong một thời gian dài, tên lửa hành trình Kalibr từng là vũ khí chủ lực của Nga để tấn công các mục tiêu sâu trong lãnh thổ Ukraine. Với tầm bắn lên tới 2.600 km và mang đầu đạn nặng 500 kg, Kalibr được đánh giá là loại vũ khí chính xác cao và linh hoạt khi có thể phóng từ tàu chiến, tàu ngầm lẫn bệ phóng trên đất liền.

Tuy nhiên, theo báo Nga Topwar.ru, trong những tháng gần đây, tần suất xuất hiện của loại tên lửa này trên chiến trường Ukraine đã giảm đáng kể. Nếu như trước đây Kalibr thường xuyên được sử dụng để tấn công cơ sở hạ tầng năng lượng, kho đạn và sở chỉ huy của Ukraine, thì nay những thông tin về việc triển khai loại vũ khí này ngày càng hiếm.

Hạn chế của hải quân

Một số chuyên gia quân sự Nga nói nguyên nhân có thể đến từ sự thay đổi trong chiến thuật và một phần xuất phát từ hạn chế của hải quân.

Hạm đội Biển Đen của Nga vẫn đang đối mặt với nhiều mối đe dọa. Sau khi mất một số tàu chiến, bao gồm tuần dương hạm Moskva, và trước sức ép ngày càng lớn từ các phương tiện không người lái trên biển của Ukraine, hải quân Nga buộc phải đưa các tàu chiến của hạm đội Biển Đen ra xa khỏi các khu vực hoạt động quen thuộc. Điều này khiến tầm hoạt động hiệu quả của tên lửa Kalibr bị thu hẹp và việc phóng tên lửa từ xa trở nên phức tạp hơn do phải điều chỉnh hành trình và chuẩn bị kỹ lưỡng hơn.

Ngoài ra, Ukraine có thể nhanh chóng phát hiện dấu hiệu các tàu chiến và tàu ngầm Nga mang tên lửa Kalibr rời cảng nhờ vào mạng lưới trinh sát rộng khắp của NATO, từ đó dễ dàng xây dựng phương án đánh chặn.Một lý do khác được đưa ra là khả năng phòng không của Ukraine đã được tăng cường đáng kể nhờ các hệ thống phòng không phương Tây như Patriot và IRIS-T. Trong khi đó, Kalibr là loại tên lửa hành trình bay ở tốc độ cận âm và rất dễ bị ngăn chặn.

Xét từ góc độ kinh tế – quân sự, các chuyên gia Nga cũng đặt câu hỏi về tính hợp lý khi sử dụng một loại tên lửa đắt đỏ như Kalibr, trong khi các thiết bị rẻ hơn như UAV tự sát lại có thể đạt hiệu quả tương đương.Cũng không thể loại trừ khả năng quân đội Nga đang chủ động tích trữ một lượng lớn tên lửa Kalibr để chuẩn bị cho các đợt tấn công quy mô trong tương lai. Trong quá khứ, quân đội Nga từng thực hiện chiến thuật “tạm ngừng tên lửa”, trước khi phát động các đợt tập kích ồ ạt vào hạ tầng quan trọng của đối phương, theo Topwar.ru.

Tên lửa hành trình Kh-101 tỏ ra vượt trội hơn

Một yếu tố khác giúp lý giải sự vắng bóng của tên lửa Kalibr là vai trò ngày càng rõ nét của tên lửa hành trình Kh-101. So với Kalibr, Kh-101 có nhiều biến thể hơn, mới nhất là phiên bản mang đầu đạn chùm. Sự đa dạng này cho phép lực lượng Nga linh hoạt hơn trong việc lựa chọn loại đầu đạn phù hợp với từng mục tiêu cụ thể.Về mặt triển khai, tên lửa Kh-101 có lợi thế lớn khi được phóng từ máy bay ném bom chiến lược như Tu-95MS và Tu-160, cho phép Nga thực hiện đòn tấn công một cách chớp nhoáng. Việc phóng từ trên không có thể thực hiện đồng loạt từ nhiều hướng, gây khó khăn cho Ukraine trong việc xây dựng phương án đánh chặn.

Báo Nga cũng nhắc đến việc Moscow ngày càng ưu tiên sử dụng UAV Geran-2 với năng lực sản xuất lên tới hàng ngàn chiếc mỗi tháng.

Tên lửa hành trình Kh-101 lại tỏ ra đặc biệt hiệu quả khi được sử dụng kết hợp với UAV Geran-2. Mẫu UAV do Nga sản xuất mặc dù dễ bị đánh chặn nhưng mục đích chủ yếu là gây nhiễu, khiến đối phương tiêu hao năng lực phòng không hoặc để lộ trận địa phòng không, tạo điều kiện cho tên lửa Kh-101 và Kinzhal đánh trúng mục tiêu quan trọng.

Báo cáo của tình báo Ukraine vào tháng trước cũng phản ánh việc quân đội Nga đang ưu tiên sản xuất tên lửa hành trình Kh-101 hơn Kalibr.

Theo tờ Defense Express, tình báo Ukraine đánh giá Nga hiện đang sản xuất khoảng 195 tên lửa mỗi tháng, gồm 60 tên lửa Iskander-M, 60 tên lửa Kh-101 và 30 tên lửa Kalibr, cũng như một số mẫu tên lửa khác như Kinzhal và Kh-32.