Bộ Tài Chính Mỹ đang đùa với lửa?

[vuitoichat]

Theo như giới kinh tế Mỹ mới đây đã quyết định phát hành khẩn cấp và ồ ạt trái phiếu ngắn hạn của chính quyền Tổng thống Donald Trump là một hành động rất mạo hiểm trong bối cảnh hiện nay như đang đùa với lửa. Do trong những ngày vừa qua, có nhiều thông tin về việc bộ Tài Chính nước này có kế hoạch phát hành hàng trăm tỉ đô la trái phiếu ngắn hạn dưới một năm, thậm chí có thể đến 1.600 tỉ đô la trước cuối năm tới, để đáp ứng các khoản chi khổng lồ của chính quyền liên bang.

Bộ trưởng Tài Chính Hoa Kỳ Scott Bessent phát biểu trước các phóng viên tại Điện Capitol của Hoa Kỳ, ngày 27 tháng 6 năm 2025. REUTERS - Elizabeth Frantz

Theo hãng tin Anh Reuters, ngày 14/07/2025, sẽ có khoảng 1.500 tỉ đô la trái phiếu ngắn hạn của chính phủ Mỹ - gọi tắt là T-Bills - sẽ tràn ngập thị trường trong vòng một năm rưỡi tới, trong bối cảnh « mức trần nợ công » vừa được Quốc Hội Mỹ chấp thuận cho nâng lên đúng vào dịp Quốc khánh Mỹ 04/07/2025. Sự kiện được nhiều nhà quan sát nhìn nhận như một thắng lợi lớn của tổng thống Mỹ Donald Trump. Theo Đạo Luật To và Đẹp của ông Trump, trần nợ công của Mỹ sẽ được tăng thêm 5 nghìn tỉ đô la, và đạt mức hơn 41 nghìn tỉ.

Tuy nhiên, điều đó cũng có nghĩa là chính quyền Liên bang sẽ phải huy động được thêm nhiều khoản tiền khổng lồ để đáp ứng nhu cầu chi tiêu tăng vọt nói trên. Cho đến nay, một phần chủ yếu của nợ công nước Mỹ được giới đầu tư nắm giữ thông qua các trái phiếu trung hạn và dài hạn, theo số liệu hồi đầu tháng 4. Tuy nhiên, tình hình đã có thay đổi lớn sau tuyên bố gây sốc ngày 02/04 của tổng thống Mỹ, đe dọa tăng thuế hải quan với hầu hết các nước, đặc biệt là đe dọa tăng thuế đến hơn 100% với hàng Trung Quốc.

Lãi suất với trái phiếu 10 năm của Mỹ đã phải được nâng từ dưới 4% lên 4,5% để ngăn chặn tình trạng bán tháo loại trái phiếu này đã bắt đầu diễn ra, phản ánh tình trạng mất lòng tin của giới đầu tư. Trong bối cảnh này, bộ Tài Chính Mỹ bắt đầu coi việc phát hành trái phiếu ngắn hạn dưới một năm là một phương tiện phù hợp, cho phép huy động nhanh chóng các khoản tiền lớn.

Nhật báo kinh tế Pháp Les Echos cho biết trong những tuần gần đây, bộ Tài Chính Mỹ đã khảo sát các ngân hàng đối tác về mức độ thị trường có thể hấp thu được bao nhiêu trái phiếu ngắn hạn của chính phủ. Luận điểm mà bộ Tài Chính Mỹ đưa ra để biện minh cho việc phát hành trái phiếu ngắn hạn và thậm chí rất ngắn hạn này là cho phép nước Mỹ chi phí ít hơn cho việc vay tiền, khi lãi suất T-Bills hiện tại là ở mức khoảng 4%, được coi là thấp hơn so với các tín phiếu trung hạn và dài hạn.

Nguy cơ liên tục phụ thuộc vào giới đầu tư

Theo nhật báo kinh tế Pháp Les Echos, biện pháp vay nợ ngắn hạn với trái phiếu T-Bills như trên trước mắt có thể thu hút được khá dễ dàng các nhà đầu tư, và có vẻ hấp dẫn xét về mặt chi phí, theo quan điểm của bộ Tài Chính Mỹ, nhưng lại chứa đựng nhiều rủi ro lớn. Một rủi ro chính được Les Echos nêu bật là việc chính phủ Mỹ sẽ bị đặt trong tình trạng « phụ thuộc » thường xuyên vào niềm tin của giới đầu tư đối với các trái phiếu ngắn hạn.

Nếu cảm thấy « các điều kiện » không còn hấp dẫn, giới đầu tư sẽ ngoảnh mặt với loại trái phiếu này. Theo tính toán ngân hàng Đức Deutsche Bank, thị trường trái phiếu kho bạc phụ thuộc nhiều vào người mua nước ngoài, hiện nắm giữ đến 23% trái phiếu ngắn hạn T-Bills của bộ Tài Chính Mỹ. Các chiến lược gia của ngân hàng Đức báo động với khách hàng của mình rằng « nguy cơ sụt giảm nhu cầu từ nước ngoài là một rủi ro lớn với nước Mỹ, nếu Bộ Tài Chính Mỹ quá bị phụ thuộc vào trái phiếu T-Bills trong việc thanh toán ».

Nguy cơ đặt bộ Tài Chính trong thế đối đầu trực tiếp với FED

Theo Les Echos, một rủi ro lớn khác là việc bộ Tài Chính Mỹ tung ồ ạt trái phiếu ngắn hạn ra thị trường có thể đặt bộ này vào thế đối đầu trực tiếp với Cục Dữ trữ Liên bang Mỹ, định chế độc lập có nhiệm vụ chính là duy trì các chính sách tiền tệ vĩ mô. Nếu các trái phiếu ngắn hạn mà bộ Tài Chính Mỹ phát hành chiếm một tỉ lệ lớn trong tổng số nợ của nước Mỹ thì mọi động thái tăng lãi suất chỉ đạo của Cục Dự trữ Liên bang (FED), với mục tiêu kiềm chế lạm phát, có thể ngay lập tức sẽ khiến cho chính quyền Mỹ phải chi phí nhiều hơn cho việc trả nợ.

Trả tiền lãi các khoản nợ là gánh nặng khổng lồ với nước Mỹ. Theo số liệu của US National Debt Clock, chỉ riêng trong tháng 5/2025, tức trước khi Quốc Hội Mỹ do phe Cộng Hòa kiểm soát, cho phép nâng trần nợ công thêm 5.000 tỉ đô la, có đến 65% tiền thuế của người Mỹ đã được dùng để trả lãi cho khoản nợ công 37.000 tỉ đô la. Tình trạng nợ nần chồng chất của nước Mỹ khiến công ty thẩm định tài chính Moody's hồi tháng 5 vừa qua, đã quyết định đánh tụt hạng nền kinh tế số một thế giới. Theo giới chuyên gia, đây là « một đòn đau » đối với chính sách kinh tế của Donald Trump, thể hiện sự mất lòng tin nghiêm trọng từ phía thị trường.

Dường như để che giấu các thách thức với chính sách kinh tế của tổng thống Trump, ngày hôm qua, bộ trưởng Tài Chính Mỹ có hành động tấn công chưa từng có nhắm vào Cục Dự trữ Liên bang, với lời đe dọa là chính phủ sẽ xem xét kỹ lưỡng các chính sách của FED, để xem định chế này thực thi đúng chức phận « điều hành chính sách tiền tệ độc lập hay không ».