Nhiều đơn vị khảo sát ở Mỹ đối mặt chỉ trích sau khi đưa ra đánh giá sai lầm rằng ông Trump khó thắng bà Harris trong cuộc bầu cử "sít sao nhất lịch sử".
Ông Donald Trump từng bị nhiều nhà thăm dò ý kiến đánh giá thấp trong chiến dịch tranh cử năm 2016 và 2020. Và điều đó tiếp tục lặp lại trong cuộc bầu cử năm nay.
Các bang Mỹ chưa hoàn tất kiểm đếm toàn bộ số phiếu, song kết quả sơ bộ, đặc biệt là ở 7 bang chiến trường, cho thấy các nhà khảo sát dư luận Mỹ đã đánh giá sai khả năng chiến thắng của ông Trump.
Trước ngày bầu cử, nhiều tổ chức thăm dò dư luận uy tín của Mỹ đã dự báo hai ứng viên sẽ cạnh tranh sít sao tại các bang chiến trường và khó có thể xướng tên người chiến thắng trong đêm 5/11. Thậm chí nhiều đơn vị còn dự đoán bà Harris sẽ thắng phần lớn trong 7 bang chiến trường.
Một số nhà thăm dò lạc quan hơn về triển vọng của ông Trump. Kết quả thăm dò cuối cùng do Real Clear Polling thực hiện trước ngày bầu cử cho thấy ứng viên đảng Cộng hòa sẽ dẫn trước đối thủ Kamala Harris ở bang chiến trường Bắc Carolina, nhưng chỉ với cách biệt 1,3 điểm phần trăm.
Thực tế cho thấy tại Bắc Carolina, nơi 99% phiếu bầu đã được kiểm, ông Trump giành được 51,1% phiếu, nhiều hơn bà Harris 3,4 điểm phần trăm.
Kết quả thăm dò ở bang chiến trường Pennsylvania trước bầu cử chỉ ra ông Trump chỉ có cách biệt 0,2 điểm phần trăm so với bà Harris. Nhưng kết quả sau khi kiểm 98% phiếu bầu cho thấy ứng viên đảng Cộng hòa nhận 50,5% số phiếu, còn bà Harris là 48,5%.
Ông Trump cũng đã chiến thắng ở Wisconsin và Michigan, hai bang chiến trường mà nhiều cuộc thăm dò cảnh báo ông sẽ thua. Tỷ lệ phiếu bầu của ông Trump ở hai bang này cao hơn bà Harris lần lượt là 0,9 và 1,5 điểm phần trăm.
Ông Trump đã giành chiến thắng ở 5 trong 7 bang chiến trường, đồng thời dẫn trước với cách biệt đáng kể ở hai bang còn lại đang kiểm phiếu là Arizona và Nevada. Điều đó đã giúp ông nhanh chóng vượt mốc 270 phiếu bầu để đắc cử chỉ vài giờ sau khi quá trình kiểm phiếu bắt đầu, nhanh hơn rất nhiều so với dự báo của các tổ chức thăm dò.
Chiến thắng nhanh chóng của ông Trump làm dấy lên nhiều thất vọng và tức giận đối với các tổ chức khảo sát dư luận trước bầu cử.
Des Moines Register cuối tuần qua công bố khảo sát cho thấy bà Harris dẫn trước ông Trump 3 điểm phần trăm ở bang Iowa vốn ủng hộ đảng Cộng hòa, giải thích rằng do cử tri ngày càng phẫn nộ về việc hạn chế quyền phá thai.
Cuộc khảo sát của nhà thăm dò ý kiến nổi tiếng J Ann Selzer đã làm dấy lên nhiều hy vọng cho đảng Dân chủ về lá phiếu của các cử tri nữ. Selzer đã bảo vệ kết quả khảo sát ngay cả khi chiến dịch của ông Trump mô tả nó như "cuộc thăm dò gian lận" hay "chỉ là ngoại lệ".
"Tôi từng là người ngoại lệ", Selzer nói, ám chỉ từng dự báo chính xác chiến thắng của cựu tổng thống Barack Obama trong vòng sơ bộ ở Iowa năm 2008.
Tuy nhiên, thực tế cho thấy câu chuyện khác. Với 99% phiếu bầu được kiểm, ông Trump chiến thắng ở Iowa với cách biệt lên tới 13,2 điểm phần trăm.
Rory Stewart, người dẫn chương trình podcast The Rest Is Politics, tuần này cho biết ông "hoàn toàn bị thuyết phục" rằng bà Harris sẽ thắng cử. Hầu hết các đồng nghiệp của ông cũng dự đoán tương tự.
Nỗi thất vọng đối với các nhà thăm dò càng lớn hơn khi nhiều công ty cá cược trực tuyến tuyên bố họ dự đoán kết quả chính xác hơn các chuyên gia giàu kinh nghiệm trong lĩnh vực này. Năm công ty cá cược gồm Betfair, Kalshi, Polymarket, PredictIt và Smarkets đều tin rằng ông Trump có cơ hội chiến thắng lớn hơn từ đêm trước ngày bỏ phiếu.
"Trump đã bị đánh giá thấp khoảng 2 điểm phần trăm trong khảo sát ở các bang quan trọng", Pedro Azevedo, phụ trách thăm dò dư luận Mỹ tại công ty dữ liệu AtlasIntel ở Brazil, nói.
Cử tri Mỹ trả lời thăm dò sau bỏ phiếu của Edison Research tại Raleigh, bang Bắc Carolina trong cuộc bầu cử tổng thống tháng 11/2012. Ảnh: AFP
Giới chuyên gia cho rằng các cuộc khảo sát dư luận không chính xác bởi một bộ phận cử tri của ông Trump từ chối tham gia thăm dò và các nhà khảo sát không thể đánh giá chính xác tác động của họ.
Trong các cuộc thăm dò gần nhất do NY Times/Siena College thực hiện, "những người theo đảng Dân chủ da trắng có tỷ lệ phản hồi cao hơn 16% so với những người Cộng hòa da trắng", theo Nate Cohn, nhà phân tích dữ liệu kiêm chuyên gia thăm dò ý kiến của NY Times. Ông cho rằng dù các công ty thăm dò cố gắng bù đắp sai số, điều đó là chưa đủ.
"Rõ ràng các cuộc thăm dò đã đánh giá thấp đáng kể tỷ lệ ủng hộ của ông Trump trong nhóm cử tri gốc Latin", Azevedo nói.
Giới quan sát nhấn mạnh bang Iowa chính là ví dụ điển hình cho vấn đề này.
"Họ có thể đã bỏ phiếu nhưng không nói với những người thăm dò về lựa chọn của mình. Điều đó có thể đã mang tới cho ông Trump lợi thế", Selzer nói.
Nhà sử học Rick Perlstein, người từng viết sách về sự trỗi dậy của chủ nghĩa bảo thủ Mỹ, đã phàn nàn về vai trò của các cuộc thăm dò dư luận trong các cuộc bầu cử hiện đại.
"Iowa đã xướng tên ông Trump. Khảo sát chỉ mang tính chất tham khảo. Thật vui khi thấy nhiều người đã bắt đầu không còn quan tâm tới chúng", ông viết trên X.
Allan Lichtman, nhà sử học tại Đại học Mỹ, đã dự báo bà Harris chiến thắng dựa trên hệ thống mà ông từng dùng để dự đoán chính xác kết quả 11 trong 12 cuộc bầu cử tổng thống trước đó. "Tôi thừa nhận lần này mình đã sai. Tôi dự đoán Harris thắng, nhưng bà ấy thua. Tôi không phải là nhà dự báo duy nhất phạm sai lầm. Phần lớn các mô hình dự báo hiện nay đều sai", ông nói.
VietBFsưu tập
