VBF-Một phụ nữ trên 60 tuổi đi thi phỏng vấn xin quốc tịch Mỹ thật gian nan. Người phỏng vấn hôm đó lại là người gốc Trung Hoa, thật sự chớ trêu. Có thể nói là không may còn khi hỏi những câu hỏi anh này dễ đánh rớt người hỏi bài dưới đây đã trên 60 tuổi.
(Hình minh họa: Getty Images)
Kính gởi Cô Nguyệt Nga,
Thưa Cô, khi đọc bài “Vợ chồng tôi đi tuyên thệ nhập tịch Mỹ” đăng trên Nhật Báo Người Việt, tôi thấy lòng nhẹ nhõm hẳn đi. Bởi vì tôi cũng đã nộp đơn và chỉ chờ ngày phỏng vấn.
Sau gần 1 năm chờ đợi thì cũng đến ngày tôi được gọi. Tôi đã hồi hộp và mất ngủ nhiều đêm liền. Tôi đến sớm hơn 15 phút để trấn tỉnh tinh thần. Phỏng vấn tôi hôm ấy là một thanh niên khoảng trên dưới 30 tuổi, vẻ mặt nghiêm nghị và lạnh lùng. Tôi thầm nghĩ, chắc mình không gặp may rồi.
Từ chỗ cậu ta đứng gọi tên tôi, đến phòng làm việc của cậu ấy, cũng đi qua nhiều dãy phòng. Cậu ta không hề chào hỏi tôi 1 câu như ” Hi” hoặc “Good Morning” như trong những video mà tôi đã coi trên Google để thực tập.
Với vẻ mặt lầm lì, cậu ta chỉ cho tôi cái ghế và bảo ngồi xuống. Lúc này tôi mới thấy cái thẻ cậu ấy đeo trên cổ. Qua tên họ của cậu ấy, tôi biết cậu ấy là người Tàu.
Cậu ấy đưa tôi tờ giấy có 1 dòng chữ và bảo tôi đọc, 1 tờ giấy bảo tôi viết, sau đó là những câu hỏi. Cậu ta hỏi tôi chừng 6 hoặc 7 câu. Cậu ta cũng không nói gì cho đến khi Cậu ta cầm form N400 lên và bắt đầu hỏi thì tôi mới biết được mình đã qua phần đọc, viết và trả lời câu hỏi.
Và đây mới thực sự là cuộc “thẩm vấn” Tôi không biết những cuộc phỏng vấn của mọi người như thế nào, hỏi các cháu tôi thì nó nói họ không hỏi nhiều. Vậy tôi xin ghi lại vắn tắt cuộc phỏng vấn của tôi để nhờ mọi người coi thử có giống những cuộc phỏng vấn khác không?
– Bà sống với ai?
– Con gái
– Còn ai nữa không?
– Con rể và 2 đứa cháu
– Nhà có mấy phòng?
– 2 phòng
– Vậy làm sao mà ngủ, ngủ ở đâu?
– Tôi ở phòng nhỏ, phòng lớn có 1 giường nhỏ và 1 cái nôi cho 2 cháu, con gái, con rể ngủ giường lớn.
– Tại sao không sống với chồng mà sống với con?
– Con gái tôi cần tôi giúp trông con, chồng tôi làm việc ở tiểu bang khác.
– Có thu nhập không?
– Không
– Có nợ thuế không?
– Không
– Có khai thuế không?
– Có
– Không có thu nhập làm sao khai thuế? (hằng năm lúc khai thuế, chồng tôi có khai tên của tôi vào nên tôi trả lời như vậy không biết có đúng không? Với câu hỏi này, tôi không biết làm sao để trả lời)
– Có nói láo không?
– Không
– Chồng làm gì?
– Công nhân
– Làm công vịệc gì?
– Đóng gói (chồnng tôi làm cho một hãng của Mỹ chuyên gia công những dung cụ gì đó nhưng chỉ vặn vít và đóng gói vào thùng)
– Đóng gói cái gì?
Đến đây thì tôi không còn bình tĩnh và không trả lời được nữa. Với vốn Tiếng Anh bì bõm, tôi chỉ có thể trả lời được như vậy.
Cậu ta gấp hồ sơ lại và bảo tôi sẽ có cuộc phỏng vấn thứ nhì. Tôi hỏi cậu ta là cho tôi biết tôi phải học những gì cho lần phỏng vấn tới. Cậu ta nói tôi phải học nói đúng và hiểu Tiếng Anh như mọi người. Tôi vớt vát 1 câu. Tôi năm nay gần 65 tuổi, tôi chỉ mới học lại Tiếng Anh một vài năm nên không thể hiểu hết như những người trẻ được. Cậu ta đứng dậy, mở cửa và chỉ tay cho tôi ra khỏi phòng.
Tôi ra về mà lòng hậm hực vô cùng, không phải hậm hực vì bị đánh rớt. Tôi không giỏi Tiếng Anh, cậu ta có quyền đánh rớt tôi nhưng cậu ta không có quyền cư xử thô lỗ và khinh thường tôi như vậy. Cậu ta không có được văn hóa lịch sự đối với người đáng tuổi mẹ mình. Suốt tuần qua, tôi không ăn và cũng không ngủ được, tôi cứ bị ám ảnh bởi khuôn mặt khinh khỉnh của cậu ta. Tôi ước gì mình được đến Mỹ khi còn trẻ hơn, tiếng Anh giỏi hơn thì đâu có bị khinh thường như vậy. Trước ngày mất nước cũng có học được vài năm, khi mất nước và gia đình rơi vào tù tội, phải lo cơm áo gạo tiền từng ngày nên bao nhiêu chữ học được đã “sạch sẽ”.
Thôi thì kính nhờ Cô Nguyệt Nga. Cô bác hoặc anh chị nào đã trải qua kỳ thi quốc tịch xin chỉ giúp tôi vài kinh nghiệm và giải đáp giùm những điều mà tôi chưa được rõ. Tôi xin cám ơn.
1- Bao lâu nữa thì tôi sẽ có cuộc phỏng vấn thứ nhì? Cậu ta là người phỏng vấn lại tôi hay là một người khác?
2- Nếu phỏng vấn lần thứ nhì không được thì có lần thứ ba không hay là phải nộp lại hồ sơ?
3- Nếu thẻ xanh 10 năm hết hạn mà chưa vô quốc tịch thì có được ở lại Mỹ hợp pháp không?
Tôi xin cảm ơn rất nhiều
Góp ý của độc giả:
Tôi đậu quốc tịch cách nay 3 năm (59 tuổi) nên có một ít kinh nghiệm xin được góp ý với chị:
Để đậu kỳ thi chị phải đậu 2 phần:
– The test of English: phải nghe, hiểu, đọc nói tương đối ổn.
– The test of U.S.history and government: Phải trả lời được một số câu có trong 100 câu họ đã đưa cho mình học trước. Phần này tương đối dễ nên đa số thí sinh (và kể cả chị) có thể đậu được vì chỉ cần siêng học thuộc lòng 100 câu là đủ.
Phần lớn thí sinh thi rớt là do không đậu phần N-400. Phần này sẽ cho thấy khả năng đọc, hiểu, viết của thí sinh qua việc trả lời những câu hỏi có rõ ràng, mạch lạc,chính xác không? Những thông tin cá nhân như tên, tuổi, nơi cư trú, nhân dạng, nghề nghiệp, tình trạng hôn nhân, những lần đi ra khỏi nước Mỹ, thông tin về người hôn phối và con cái, thông tin về sinh hoạt hàng ngày có từng phạm pháp không, có từng tham gia nhóm, đoàn thể nào không…
Chị phải đọc và suy nghĩ thật kỹ N-400 trước khi hạ bút viết xuống câu trả lời, sau đó copy lại và học thuộc lòng, bởi vì khi đi thi người officer đã có bản N-400 của chị trước mặt và họ có toàn quyền hỏi bất cứ điều gì trong đó, chị phải trả lời sao cho rõ, đúng với những gì chị đã khai trong đó.
Khi trả lời chị ráng trả lời dài một chút. Thí dụ khi officer hỏi “Chị có đi làm không?” hãy trả lời “Tôi không đi làm vì phải săn sóc cháu ngoại” đừng chỉ nói “No,” vì officer có thể hỏi “Tại sao? “chị sẽ cuống lên mất bình tĩnh vì cảm giác mình đang bị tra hỏi chứ không phải đang đàm thoại.
Ngoài ra để làm tăng phần tự tin của mình và tăng mối thiện cảm của officer với mình chị hãy chuẩn bị cho mình một bề ngoài tươm tất, lịch sự, hãy vui vẻ tự tin chào hỏi officer ngay khi tiếp xúc bằng những câu chào hỏi xã giao thông thường. Chị sẽ thấy mình bình tĩnh, coi như đã đạt 50% thành công rồi.
Nếu có thể chị hãy tham dự một lớp luyện thi quốc tịch miễn phí ở một hội, đoàn thể (như Hội cộng đồng người Việt VNCOC trên đường W First) thầy giáo và bạn bè trong lớp sẽ giúp cho chị rất nhiều trong việc chuẩn bị cho kỳ thi sắp tới.
Còn về những thắc mắc của chị như sau:
– Rớt lần thứ nhất sẽ được thi lần thứ hai (miễn phí) sau khoảng 1-2 tháng
– Rớt lần thứ hai phải làm đơn xin thi và đóng lệ phí y như thí sinh mới.
– Thẻ xanh 10 năm hết hạn phải đóng tiền renew (số tiền nhiều gần bằng lệ phí thi quốc tịch) mới được ở lại USA hợp pháp. Tuy nhiên nếu chỉ là “thường trú nhân-resident” sẽ không được những quyền lợi như trợ cấp y tế, tiền già khi 65 tuổi, không thể bảo lãnh thân nhân, không thể du lịch ngoài USA,… là những quyền lợi chỉ áp dụng cho “công dân-citizens.”
Do đó chị hãy cố gắng nỗ lực bản thân để ôn luyện cho tốt.
Chúc chị sức khỏe, tự tin, may mắn và thành công trong kỳ thi quốc tịch sắp tới.
Tui không biết người khác thì sao chứ khi tui đi phỏng vấn (cũng mấy chục năm rồi), ông Mỹ không phỏng vấn tui cái kiểu như vậy. Người phỏng vấn chỉ hỏi những câu căn bản về lịch sử của Mỹ, hỏi tổng thống hiện thời là ai, thượng nghị sĩ hiện thời là ai (nói chung tổng cộng không trên 10 câu), sau đó thì nói viết một câu tiếng Anh. Vậy là xong rồi đó.
Cháu nghĩ cái tên này chắc biết cô là người Việt, vì thù nước (vì nó là Tàu) nên trả thù chung, nó ghét người Việt mình nên hỏi cô như là tên tội phạm vậy. Thi vô quốc tịch chứ đâu phải mình là tội phạm đâu mà hỏi những câu chả ăn nhập vô đâu, toàn là những câu hỏi riêng tư, không có câu nào có liên quan tới lịch sử nước Mỹ cả.
Chả lẽ sau này người đi thi quốc tịch phải trả lời những câu quá riêng tư với đời sống của mình như vậy sao? Cháu không biết cô có thể khiếu nại ai được hay không về cái tên này, hy vọng kỳ tới cô được may mắn hơn, gặp được người phỏng vấn đàng hoàng hơn.
Chào bà H. Nguyễn,
Tôi xin góp ý trả lời ngay những thắc mắc mà bà cần biết:
– Thuế: bà trả lời CÓ khai thuế là ÐÚNG vì vợ chồng khai chung (Joint Return) dù chỉ có một lợi tức (MỘT ÐẦU LƯƠNG của chồng hoặc của vợ).
Tên và chữ ký của bà nằm trên mẫu khai thuế chung này.
Bà không đi làm, không có lợi tức, nhưng chồng có lợi tức và hai VỢ CHỒNG khai chung, có tên và chữ ký của cả hai người. Vì bà phải trả lời bằng tiếng Anh nên tôi mạn phép viết qua tiếng Anh đại khái như thế này – y như là tôi là người được phỏng vấn và trả lời câu hỏi của phỏng vấn viên:
“I didn’t have income but my husband had and we made ‘Joint Return’ in which there were my full name and signature.”
– Câu “đóng gói cái gì?” thì có thể trả lời một cách chung chung (nếu bà không rõ lắm) như thế này: “He packs anything such as products, goods, merchandise, and so on when his leader asks(ed) him to pack.”
Dĩ nhiên, phỏng vấn viên (cũng như mọi người khác ngoài xã hội mà bà phải giao tiếp hàng ngày), có người dễ mà cũng có người khó (như anh chàng mà bà đã gặp), bà không nên để tâm làm gì cho khổ, cứ coi hôm đó như mình gặp xui thế thôi (cũng như các góp ý đây có người góp ý rất đàng hoàng nhưng cũng có người ăn nói bất lịch sự, lạc đề, lại thích làm thầy đời một cách thiếu giáo dục).
– Câu hỏi bao lâu thì có phỏng vấn lần hai, theo kinh nghiệm riêng thì có thể trong vòng 6 tháng trở lại và thường là do một NGƯỜI KHÁC phỏng vấn, và tôi tin là bà sẽ “pass.”
– Câu hỏi có thể được phỏng vấn mấy lần, cũng theo hiểu biết riêng, thì có lẽ 3 lần là tối đa trước khi nộp đơn lại, mà lần thứ 3 lâu hơn lần 2, có thể là trong khoảng 1 năm, mục đích là để cho người xin nhận tịch có thì giờ học (nói, đọc, viết, hiểu,) thêm tiếng Anh.
– Câu cuối cùng, thẻ xanh có hạn 10 năm, nếu bà chưa nhập tịch thì xin lại “thẻ xanh 10 năm” khác. Nhưng nhớ kỹ là phải làm đơn nộp và cơ quan nhận được vào ngày TRƯỚC NGÀY THẺ XANH 10 năm hiện tại HẾT HẠN. Hiện nay, 3 tháng hay 90 ngày TRƯỚC ngày hết hạn thẻ xanh thì bà phải làm đơn xin và đóng lệ phí theo quy định vào lúc đó.
Thí dụ, thẻ xanh hết hạn vào ngày 01 Tháng Tư 2017 thì đơn có thể làm và ghi ngày ngay từ bây giờ và nộp đi cùng với chứng từ (bản sao thẻ xanh hiện tại) và lệ phí hiện tại.
Chúc bà gặp nhiều may mắn.
Vấn đề mới:
Thưa cô Nguyệt Nga, gia đình em có hai chị em gái. Hai chị em không có gì giống nhau cả. Chị của em hơn em đủ mọi thứ. Chị ấy học hành thành tài, có PhD. Còn em thì học ì à ì ạch, cũng không tốt nghiệp được cái bằng 4 năm. Em chỉ hơn chị ở mặt nhan sắc, nhưng bù vào đó em bị bại liệt từ nhỏ. Dù đã chữa chạy tận tình, đến nay em cũng không đi đứng bình thường được, em vẫn bị chân cao chân thấp. Đó là chưa kể hiện tại em là một single mom, mất job. Và như vậy coi như em là một con zero to tổ bố.
Người ta vẫn hay nói, cha mẹ hay thương những đứa con tật nguyền, thua thiệt, nhưng trong gia đình em thì ngược lại. Mẹ em ghét bỏ em bao nhiêu thì thương yêu tôn trọng chị em bấy nhiêu. Nhiều lúc em tự hỏi không biết em có phải là con ruột của mẹ không, bởi hai chị em có hai gương mặt khác hẳn nhau.
Chị em ở xa, thỉnh thoảng mới về thăm mẹ và em. Mỗi lần chị về là nói không ngoa, chứ mẹ em làm đủ món ngon để cho chị thưởng thức. Và khi chị đi, mẹ gói ghém cho chị mang theo. Sáng sớm chị còn ngủ, mẹ bắt em đi đứng nhẹ nhàng sợ tiếng động làm chị mất ngủ. Đến độ, lúc chị còn ngủ, mẹ em không cho em giựt nước toilette, sợ ồn chị thức dậy. Có hôm em đi làm sớm không kịp lo thức ăn, em đã lấy thức ăn của chị để mang theo. Mẹ em không cho, nói là đồ ăn đó mẹ làm riêng cho chị, chị khó ăn, con ăn gì cũng được.
Em rất buồn khi bị phân biệt đối xử như vậy. Nhưng nghĩ lại dù gì đó cũng là chị mình, mình có ganh ghét thì cũng là máu thịt của nhau. Nhưng chuyện xảy ra mới đây làm em quá buồn. Em buồn đến nỗi muốn dọn riêng, dù ra riêng như vậy, em cùng đứa con nhỏ sẽ rất khó khăn, và mẹ em càng khó khăn hơn với tuổi già không có người thân bên cạnh. Chuyện là, em đi chợ về, đứng trước cửa tìm chìa khóa vào nhà thì nghe tiếng mẹ nói phone: “Con cả thì đi rồi, nhà chỉ còn tôi với con… què!” Em nghe mà rụng rời tay chân, không ngờ mẹ mình gọi mình như thế. Mà em có què thì đâu phải lỗi do em, có khi là do mẹ em đã không cho em đi chích ngừa từ bé khiến em phải thế này. Em chán đời quá! Năm nay mẹ em đã 80, nhưng còn rất minh mẫn và khỏe mạnh. Chắc là em nên dọn ra riêng để tránh những đau lòng như hiện nay. Em xin quý cô bác giúp em ý kiến.
