WESTMINSTER, Calif. (NV) - Sau hơn một thập kỷ áp dụng chiến lược cạnh tranh giá bằng cách sử dụng nguồn lực nhân sự từ các nước thứ ba, đầu năm nay, Walmart đang bắt đầu vận dụng kế hoạch “Made in America,” với cam kết đầu tư $250 tỷ cho các mặt hàng được sản xuất tại Mỹ.
Điều này được xem như chính thức đánh dấu thời kỳ phục hưng cho nền công nghiệp Mỹ đang bắt đầu chuyển ḿnh từ lư thuyết sang thực tế. Và đối với xă hội Mỹ nói chung, chiến lược "Made in America" của Walmart có thể nói là một trong những phương cách gia tăng công việc làm cho người dân Mỹ. Chiến lược này được Walmart thể nghiệm ở Orlando vào năm ngoái, và vào tháng Tám này, Denver là nơi thứ hai sẽ áp dụng “Made in America.”
Wal-Mart Westminster (H́nh: Linh Nguyễn/Người Việt)
Nhưng bên cạnh đó, đối với người Việt Nam ở Mỹ, cũng như người Việt trên toàn thế giới nói riêng, “Made in America” của Walmart c̣n có một ư nghĩa khác.
Từ một tháng nay, trong quận Cam, và nhất là tại Little Saigon, người dân gặp rất nhiều xe lưu thông trên đường dán sticker có ḍng chữ “BOYCOTT MADE IN CHINA – BUY AMERICA MADE – SAVE AMERICA JOBS.” Đây là một trong những hoạt động của tổ chức VietUSA Hope Foundation, một tổ chức phi chính phủ được thành lập năm 2013 tại California. Sticker này nằm trong chiến dịch kêu gọi không dùng hàng hóa có nguồn gốc từ Trung Quốc. Thay vào đó, dùng sản phẩm Mỹ, để bảo vệ việc làm cho người dân Mỹ.
Và để t́m hiểu suy nghĩ của người tiêu dùng gốc Việt, chúng tôi đến Walmart Westminster, siêu thị có khá nhiều người Việt mua sắm.
Một phụ nữ c̣n trẻ, có lẽ chưa đến 40, dáng người nhanh nhẹn đang lấy những món hàng trong xe đẩy để lên quầy tính tiền. Nh́n thoáng qua giỏ hàng, chúng tôi thấy đó là các đồ dùng trong gia đ́nh và thực phẩm. Biết chắc chị là người Việt Nam, chúng tôi đến làm quen, và được biết chị cùng gia đ́nh đi Walmart mỗi tuần. “Ḿnh ở thành phố Westminster. Ḿnh đă có cái nh́n không tốt về Trung Quốc từ lâu rồi. Ḿnh phản đối mạnh hàng tiêu dùng của Trung Quốc. Đi mua bất cứ món hàng nào, việc đầu tiên là nh́n xem có chữ Made in China không. Nếu có, là bỏ xuống ngay.”
Khi được hỏi nếu t́m không thấy món hàng ḿnh cần mà không phải là Made in China th́ sao? Rất cương quyết và rất thẳng thắn, chị trả lời ngay: “Sẽ không dùng nữa. Nếu là món ăn th́... nhịn, không ăn!”
Có vẻ như vẫn chưa “thỏa nỗi ḷng,” chị nói thêm: “Trước đây ḿnh mua gạo Thái Lan cho gia đ́nh dùng, nhưng từ khi nghe nói là gạo Thái Lan cũng do Trung Quốc nhập qua, ḿnh đă chuyển sang gạo của Mỹ, tuy mắc hơn một chút nhưng chấp nhận. Ḿnh c̣n mong sao tất cả mọi nơi đều ngăn cấm không cho bán hàng xuất xứ từ Trung Quốc.”
“Tuy từng người sẽ không làm được ǵ to lớn, nhưng nếu tất cả chúng ta đồng ḷng th́ chắc chắn Trung Quốc sẽ không c̣n đàn áp ḿnh được nữa. Ḿnh rất mong muốn chúng ta, là những người đang sống trên xứ sở tự do, th́ phải nói lên tiếng nói chung. Tại sao không? Người dân ḿnh ở Việt Nam không được lên tiếng. Nhưng chúng ta được quyền nói, th́ chúng ta phải nói.”
V́ không muốn trở ngại cho những người đang chờ phía sau, chị vội bước nhanh ra khỏi khu vực tính tiền. Chúng tôi chỉ kịp biết chị là Huệ.
Ngay phía sau chị Huệ là một bác lớn tuổi, chúng tôi chưa kịp mở lời th́ bác đă nói ngay: “Tôi cũng tẩy chay hàng Trung Quốc. Đây, tôi đang mua xà bông dùng cho gia đ́nh, tôi không bao giờ chọn cái nào có chữ Made in China.”
Tuy không quyết liệt như chị Huệ, một người mẹ khác, tên Nhă Trần, cũng là cư dân của Westminster th́ có một suy nghĩ nhẹ nhàng hơn khi được hỏi về những sản phẩm có xuất xứ từ Trung Quốc. Chị nói: “Riêng về thức ăn th́ tuyệt đối tôi không mua, nhất là thức ăn cho con ḿnh, tôi càng lựa chọn kỹ hơn. Đồ chơi cũng thế, v́ qua truyền thông, tôi được biết những sản phẩm đồ chơi nhập từ Trung Quốc như thú bông, bong bóng nước có rất nhiều chất độc hại nên tôi không bao giờ mua. Nhưng có những loại như đồ chơi xếp h́nh Lego th́ tôi cũng an tâm, v́ tôi thấy đó là một hăng có tên tuổi.”
Khi chúng tôi nói cho chị nghe về dự án "Made in America" của Walmart, chị rất phấn khởi: “Nếu như thế th́ chúng ta không phải lo ngại nữa. Mong sao những vật dụng nhỏ hàng ngày trong gia đ́nh cũng sẽ được sản xuất ở Mỹ. Tuy tôi không biết ǵ nhiều về các chuyện lớn, nhưng tôi cũng nghĩ rằng nếu tất cả chúng ta không dùng hàng Trung Quốc nữa th́ đó cũng là một cách để chúng ta phản ứng.”
Chúng tôi hiểu “chuyện lớn” mà người mẹ này muốn nói đến ở đây là ǵ. Cũng lại là h́nh ảnh một người phụ nữ nhỏ bé, nhưng niềm tin và tinh thần của chị đă vượt ra khỏi giới hạn “chân yếu tay mềm” dành cho người phụ nữ.
Với kế hoạch "Made in America" của Walmart, chắc chắn trong tương lai không xa, những khách hàng như chị Nhă sẽ không chỉ là “cũng an tâm” thôi. Họ sẽ có niềm tin tuyệt đối vào món hàng ḿnh mua, v́ lúc đó trên bao b́ của Lego không c̣n là Made in China.
Có thể nói, tâm lư “không dùng hàng Made in China” hơn bao giờ hết, ngay lúc này có thể ví như một một con tàu lớn đang lướt nhanh cùng chiều gió, trên đó có rất nhiều cộng đồng người Việt ở Mỹ đang cùng chung một tâm nguyệm, từ một người dân thường, nam, nữ, cho đến những người xuất gia.
Ni cô Diệu Hạnh, một người xuất gia từ nhỏ, hiện đang tu ở tịnh thất Garden Grove cho biết: “Ḿnh quá bé nhỏ để nói về việc chính trị. Điều ni cô quan tâm và lo lắng nhất là sức khỏe của chúng sinh. Ngay cả đồ chơi cho trẻ con cũng có những chất độc hại. Thực phẩm cho con người th́ không được đảm bảo, dễ gây ra bệnh.”
Thế nhưng, đó không phải là quan điểm chung của những người thường xuyên mua sắm ở Walmart. Điều này cũng là một vấn đề tự nhiên, tâm lư con người thường không chọn lựa những ǵ khác khi mà “cái có trong hiện tại vẫn c̣n chấp nhận được.”
Đó là sự chọn lựa của cô Hương Lê dành cho những mặt hàng tiêu dùng trong gia đ́nh. Đối với cô, nếu món hàng đó sử dụng được, và không yêu cầu phải đáp ứng một chất lượng tối ưu, th́ cô vẫn dùng sản phẩm Made in China. Một điều đơn giản, giá rẻ, và chất lượng chấp nhận được. “Tôi vẫn thường mua hàng ở dollar store, hoặc 99 cent. Những món hàng đó phần nhiều là nhập từ Trung Quốc. Tôi biết hàng Trung Quốc th́ chất lượng kém, nhưng v́ yêu cầu dành cho món hàng đó không cao, nên tôi nghĩ ḿnh không cần bỏ ra chi phí cao hơn để mua món hàng đó từ những thương hiệu khác của Mỹ.”
***
Walmart, một trong những siêu thị bán lẻ lớn nhất nước Mỹ, là địa chỉ mua sắm thường xuyên của người dân Hoa Kỳ, trong đó, đương nhiên, người Việt Nam chiếm một số lượng không nhỏ. Wal-Mart cung cấp đủ loại mặt hàng, từ sản phẩm tiêu dùng cho đến thực phẩm ăn uống. Những sản phẩm đó, hơn mười năm qua, được sản xuất chủ yếu từ Trung Quốc. Chính do đó, giá cả của những sản phẩm này dễ dàng đáp ứng được nhu cầu của người tiêu dùng.
Thế nhưng, một lần nữa, chiến lược "Made in America" tự nhiên trở thành sự hỗ trợ cho người Việt Nam chúng ta trong bối cảnh hiện tại của nước nhà.
Kalynh Ngô/Người Việt