Câu chuyện này đóng vai chiếc “lỗ đinh làm đắm tàu” trong bản phanh phui hồ sơ thuế của Trump trên báo New York Times.
Có rất nhiều chi tiết động trời trong bản phanh phui thuế má của Trump trong bài điều tra đăng trên báo New York Times tuần rồi. Ông ta không trả đồng thuế lợi tức liên bang nào trong nhiều năm. Sự nghiệp kinh doanh rùm beng của ông ta đang treo bấp bênh trên những sợi dây rất mong manh. Và đó mới chỉ là những đầu đề.
Ṭa án đă phán quyết rằng, chi phí làm tóc thuộc về sinh hoạt cá nhân, không thể dùng để khấu trừ lợi tức trả thuế. Nguồn: Tom Brenner/ NYT
Nhưng có một chi tiết khá thú vị, dù nó có vẻ như không quan trọng lắm: Trump tốn hơn $70,000 cho dịch vụ làm tóc trong suốt thời gian thực hiện chương tŕnh truyền h́nh “The Apprentice”.
Lẽ dĩ nhiên, đối với bất cứ ai phải sử dụng khoản tiền như vậy cho việc cắt tóc, chải tóc, nhuộm tóc th́ đó cũng là một khoản tiền lớn, rất lớn. Nhưng điều đáng chú ư ở đây liên quan đến sự tiết lộ New York Times là công ty của Trump đă khấu trừ số tiền ấy như là một chi phí kinh doanh, nhằm làm giảm đi thu nhập phải đóng thuế, có nghĩa là làm giảm đi tiền thuế ông ta phải đóng cho chính phủ.
Các chuyên gia thuế nói với tôi rằng, luật thuế ngăn cấm việc khấu trừ những khoản chi phí thông thường được coi là chi phí cá nhân dù dưới bất cứ hoàn cảnh nào. Và nếu như khoản tiền ấy đă được một người khác trả mà vẫn cố t́nh khai khấu trừ th́ có thể bị buộc vào tội man khai để gian lận thuế (criminal tax fraud).
Ba cựu viên chức của hăng truyền h́nh NBC đă từng tham dự vào việc thực hiện chương tŕnh “The Apprentice” cho biết, tuy họ không được biết rơ chính xác từng chi tiết trong bản hợp đồng Trump kư với NBC, nhưng họ rất quen thuộc với nội dung những bản hợp đồng tương tự (như của Trump). Những chi phí liên quan đến tóc tai, trang điểm của một ngôi sao tầm cỡ Trump trong các chương tŕnh truyền h́nh đều được thanh toán bởi chủ sản xuất chương tŕnh và giả dụ như Trump đă bỏ tiền túi ra trả trước th́ chắc chắn ông ta cũng đă được chương tŕnh hoàn trả rồi (reimbursement).
Một trong ba cựu viên chức của NBC nói trên, cho biết: “Tôi không thể nghĩ rằng đă có một t́nh huống đặc biệt nào đó buộc Trump phải trả khoản tiền đó mà không nhận lại được tiền hoàn trả (từ chương tŕnh)”.
Viên chức này xin được tạm giấu tên v́ hiện nay ông ta vẫn c̣n đang có những mối quan hệ công việc với NBC và Mark Burnett, nhà sản xuất chính của “The Apprentice”, đồng thời của chương tŕnh “The Voice” cho NBC.
Trong thực tế, người khai thuế không được phép khai khấu trừ khoản chi phí cho kinh doanh khi đă được nhận sự hoàn trả cho chi phí ấy.
“Đây sẽ là một tội h́nh sự nếu bị cho là cố ư vi phạm luật”. Chuyên gia thuế Schuyler M. Moore đă khẳng định như trên. Moore làm việc cho công ty luật Greenberg Glusker ở Los Angeles và cũng là tác giả tập chuyên luận về luật pháp “Hệ thống tính thuế của kỹ nghệ giải trí” (Taxation of the Entertainment Industry).
Trong bất cứ một phán xử nào, ṭa án đều khẳng định rằng các chi phí về trang điểm đầu tóc, dù là cho một diễn viên của chương tŕnh truyền h́nh, đều là chi phí thuộc về cá nhân (personal expense) nên không thể khấu trừ (deduct) được. (Hiện nay, theo luật định, không có sự giới hạn về thời gian trong việc truy tố tội gian lận thuế. Thông thường, sở thuế IRS có 3 năm kể từ ngày hồ sơ thuế được nộp để bắt đầu cuộc truy vấn – audit – và sau đó truy tố h́nh sự người khai nếu t́m thấy có sự gian lận thuế).
Khi được hỏi về vấn đề này, ṭa Bạch Ốc khước từ trả lời và đề nghị hỏi thẳng các luật sư của Tổ Hợp Trump. Alan Garten, viên luật sư trưởng của Tổ Hợp, đă không đáp lại lời yêu cầu b́nh luận.
Trump thường tỏ ra rất kín đáo về mái tóc của ḿnh, nhất là về công thức pha chế làm sao có được màu sắc như màu rơm khô trên những sợi tóc nằm rất ngay ngắn trên đỉnh đầu. Bộ tóc sặc sỡ này là đă trở thành một phần trong thương hiệu “You’re fired” (Sa Thải) của chương tŕnh “The Apprentice” và sau đó theo chân ông ta vào đến tận ṭa Bạch Ốc.
Chương tŕnh “The Apprentice”, như bất cứ một show truyền h́nh thực tế (Reality show) của bất cứ một mạng lưới truyền h́nh nào, đều có một đội ngũ chuyên lo về tóc và các nhu cầu trang điểm khác cho những người tham dự chương tŕnh. Nhưng họ không lo chuyện tóc tai cho Trump và tỏ ra rất không muốn, dù chỉ chạm nhẹ vào một vài sợi tóc ḷa x̣a của ông ta nếu không được yêu cầu. Một trong những chuyên gia trang điểm cho chương tŕnh, Amy Lasch, năm 2016 đă nói với báo New York Post rằng, khi Trump đến pḥng quay th́ mọi chuyện đă sẵn sàng đâu ra đó. “H́nh như ông ta đă đến đâu đó để chuẩn bị cho các việc phải làm trước khi vào pḥng quay”.
Cũng là chuyện b́nh thường cho các ngôi sao có riêng các chuyên gia lo về trang điểm. Theo thông lệ, chương tŕnh trả trực tiếp cho các chuyên gia trang điểm, nhưng cũng có khi diễn viên trả rồi nhận lại hoàn trả (reimbursement) từ chương tŕnh sau. Một trong những lư do là v́ người diễn viên ấy thuê chuyên gia không thuộc về công đoàn nên chương tŕnh không thể trả trực tiếp được.
Luật sư thuế Moore nói: “Không cách ǵ ông ta có thể khấu trừ chi phí tóc tai, trang điểm vào thu nhập trả thuế, bất kể có nhận được hay không nhận được hoàn trả”(reimbursement). Nguồn: Doug Mills/ NYT
Trong các cuộc phỏng vấn, Trump khoe chính vợ ông ta, bà Melania, đă cắt tóc cho ḿnh v́ ông ta không bao giờ để cho bất cứ ai đụng vào đầu. Và chính Trump đă tự tay xịt keo vào tóc để giữ cho chúng nằm yên.
Trump kể với tờ Playboy hồi năm 2004: “Khi tóc khô rồi th́ tôi bắt đầu chải. Đến khi thấy rằng mái tóc đă được như ư ḿnh thích – dù không một ai thích hết – th́ tôi bắt đầu phun keo. Cũng được cả một ngày đấy!”.
Nhưng hồ sơ khai thuế của Trump mà các đồng nghiệp của tôi ở báo New York Times hiện đang nghiên cứu, lại cho biết rằng, công ty sản xuất truyền h́nh của ông ta, nhà sản xuất Trump của ông ta, đă thuê một chuyên gia tóc và trang điểm ở Manhattan tên là Sharon Sinclair làm công việc này. Tiền thù lao năm 2004 ít nhất là $13,300; năm 2005 ít nhất là $36,400; và năm 2006 ít nhất là $20,043.
Nếu như vậy th́ chi phí ngót nghét $1,000 cho một buổi phát h́nh, tuy rất cao nhưng không phải là không nghe nói đến trong giới ngôi sao Hollywood.
Tổ Hợp Trump cũng đă trả cho Sinclair ít nhất là $2,500 trong năm 2007. Cũng không rơ chi phí ấy có liên quan ǵ đến “The Apprentice” hay không. Tổng số chi phí tóc tai trang điểm cho Trump tính từ năm 2004 đến 2007: $72,243.
Tài liệu thuế không liệt kê rơ loại dịch vụ nào Sinclair đă cung cấp cho Trump. Nhưng trong phần ghi những người có đóng góp vào chương tŕnh một số episodes của “The Apprentice”, tên Sinclair đă được ghi nhận là làm tóc (hair stylist) cho Trump. Ở một số episodes khác, tên Sinclair được ghi nhận là trang điểm (makeup artist) cho Trump và ở một số khác th́ ghi nhận cả hai (làm tóc và trang điểm). Bản khai kinh nghiệm làm việc (resume) của Sinclair cho biết, cô đă từng cung cấp dịch vụ làm tóc và trang điểm cho những ngôi sao nổi tiếng như Tina Fey, Paris Hilton và Steve Martin. Sinclair chưa trả lời cho biết có b́nh luận ǵ về việc này hay không.
Luật thuế nói, “chi phí cá nhân” không thể dùng khấu trừ (thu nhập trả thuế – ND).
Moore, một luật sư về thuế, khẳng định: “Không cách ǵ ông ta có thể khấu trừ chi phí tóc tai, trang điểm vào thu nhập trả thuế, bất kể có nhận được hay không nhận được hoàn trả – reimbursement (từ đối tác doanh nghiệp – trong trường hợp này là người sản xuất chương tŕnh ‘The Apprentice’ tức đài truyền h́nh NBC – ND). Đă có nhiều vụ án cũng như audit thuế liên quan đến vấn đề này rồi”.
Thật vậy, có nhiều vụ án như trên liên can đến các diễn viên của chương tŕnh truyền h́nh.
Năm 2011, Ṭa liên bang Hoa Kỳ đă thụ án vụ một xướng ngôn viên tin tức tại một chi nhánh của đài NBC ở Columbus, Ohio. Người này đă khai khấu trừ vào thu nhập trả thuế các chi phí cho việc chăm sóc mái tóc, với lư do công việc đ̣i hỏi và cũng v́ bà là đại diện thường trực của trạm truyền h́nh địa phương. Ṭa đă dứt khoát không chấp nhận sự khấu trừ. Ṭa phán quyết rằng, những chi phí liên quan đến việc “chăm chút một vẻ ngoài tề chỉnh” thật sự “có thuộc tính cố hữu là phí tổn cá nhân”, mặc dù “những chi phí này có thể liên hệ đến công việc đang làm”.
Năm 1980, ṭa án ở khu vực Boston cũng đă đưa ra một phán quyết tương tự, liên quan đến một xướng ngôn viên tin tức của chi nhánh truyền h́nh NBC, người này đồng thời c̣n là một nhà đầu tư địa ốc. Ṭa ghi nhận rằng, đài truyền h́nh đ̣i hỏi nhân viên xướng ngôn phải duy tŕ một vẻ ngoài “phù hợp với công việc của một người loan báo tin tức trên truyền h́nh”, nhưng lại không hoàn trả cho anh ta $10 tiền cắt tóc hàng tháng. V́ vậy, vị xướng ngôn viên này quyết định khấu trừ chi phí ấy vào thu nhập trả thuế. Ṭa án phản bác việc làm này.
Hiện vẫn chưa rơ tại sao Trump, người lúc nào cũng o bế kỹ càng mái tóc của ḿnh cả khi xuất hiện trên sân khấu cũng như hoạt động b́nh thường hàng ngày, lại có thể được hưởng một sự đối xử đặc biệt về vấn đề khấu trừ thuế. (Những chi phí về mua sắm may mặc quần áo, cũng được xem xét dưới cùng một góc độ. Chi phí về trang phục và đồng phục dành riêng khi làm việc có thể dùng khấu trừ được, nhưng nếu chúng cũng được sử dụng bên ngoài khuôn khổ công việc đ̣i hỏi, th́ cũng như quần áo mặc trong giao tiếp kinh doanh – business suit – không đủ điều kiện để được khấu trừ).
Từ năm 2007 đến năm 2013, một số công ty của Trump, bao gồm Trump Production, cũng đă khai khấu trừ ít nhất $95,000, là khoản tiền trả cho người thợ làm tóc lâu năm của Ivanka Trump, cô này cũng góp mặt trong chương tŕnh “The Apprentice”.
Người cựu nhân viên điều hành của NBC cho rằng, những chi phí về tóc tai, trang điểm cho Ivanka hẳn đă được trả bởi chương tŕnh (The Apprentice).
Người phát ngôn của Ivanka Trump tại ṭa Bạch Ốc đă không trả lời yêu cầu có lời b́nh luận.
Những khấu trừ cho kinh doanh các chi phí cá nhân nói trên, sẽ được xem là vượt quá giới hạn hay cố t́nh phạm pháp thuộc về thẩm quyền của các cuộc audits từ sở thuế. Trump nhiều lần xác định, ông ta hiện đang bị audit và những nghiên cứu của báo New York Times cho biết, điểm tập trung chủ yếu của các cuộc audit là khoản tiền refund 72.9 triệu đô la mà Trump đă khai và cũng đă nhận về. Do đó, cũng chưa được rơ liệu sở thuế có để mắt tới những khấu trừ về chi phí tóc tai, trang điểm của cha con Trump hay không.
Một phát ngôn nhân của IRS cho biết, cơ quan thuế không có lời b́nh luận về các hồ sơ thuế cá nhân hay những cuộc audits.
So với những khoản lỗ lă hàng tỉ đô la của doanh nghiệp Trump, vốn khó có thể quân b́nh cán cân lỗ lời, th́ con số $70,000 khấu trừ xem ra có vẻ như chẳng đáng để mắt tới. Nhưng nó mang tính cách biểu tượng cho quan niệm chủ đạo về thuế má của Trump: Không có số tiền nào gọi là quá nhỏ để giữ không cho nó chui vào két sắt của chính quyền.
Giả sử trong tương lai, Trump phải đối mặt với sự điều tra kỹ lưỡng (scrutiny) của IRS về những khoản khấu trừ chi phí cá nhân vào thu nhập trả thuế của ḿnh, chắc chắn ông ta sẽ khó ḷng thoát khỏi.
Năm 1989, đại gia về địa ốc Leona Helmsley đă bị kết án 4 năm tù về tội trốn thuế (tax evasion) sau khi bà này t́m cách khấu trừ những khoản chi phí về nâng cao giá trị tài sản (improvements) cho lănh địa của ḿnh ở Greenwich, tiểu bang Connecticut – như là chi phí kinh doanh.
Một trong những luật sư của bà Helmsley là Alan Dershowitz, người biện hộ cho Trump trong suốt thời gian Trump bị Quốc Hội Hoa Kỳ đàn hạch (impeachment).
C̣n viên công tố liên bang đóng vai cáo buộc? Không ai khác, chính là Rudolph W. Giuliani, người vừa xuất hiện bên cạnh Trump trong lúc ông ta lên tiếng phủ nhận những điều tra của báo New York Times và chính Giuliani đă bốc Trump là “thiên tài” trong việc t́m mọi cách để tránh không phải bị đóng thuế.
_________
Tác giả: James B. Stewart là một bỉnh bút của báo New York Times và là tác giả của 9 quyển sách, mới nhất phải kể “Nhà nước bí mật: Trump, Sở cảnh sát Liên Bang và nền Pháp Trị” (Deep State: Trump, the FBI and the Rule of Law). Ông đoạt giải Pulitzer về Báo chí Dẫn Giải (Explanatory Journalism) năm 1988 và hiện là giáo sư môn Báo Chí Kinh Doanh (business journalism) tại đại học Columbia.
New York Times
Tác giả: James B. Stewart
Dịch giả: T.Vấn
News
Library
Technology
Giải Trí
Portals
Tin Sốt
Home
khấu trừ 70 ngàn đô la chi phí làm tóc – Các chuyên gia (thuế) bảo việc làm này bất hợp pháp!
