Giá cổ phiếu Vinfast lại tăng: Lật mặt chiêu trò thao túng của Phạm Nhật Vượng (Bài 1)

[trungthuc]

Cổ phiếu VFS của công ty xe điện Việt Nam VinFast "bất ngờ" đã bật tăng gấp ba lần chỉ trong một tuần. Đây cũng là thời gian mà công ty cho công bố ra một loạt thông tin tích cực về tình hình bán hàng của dòng xe điện mini mới có tên VF3. Liệu rằng hai sự kiện này có thực sự liên đới với nhau, hay có lý do gì đằng sau sự biến động về giá bất thường của VFS?

Do số lượng đơn đặt mua xe VF3 tăng cao?

Trong tuần vừa rồi, giá cổ phiếu VFS của công ty xe VinFast trên sàn giao dịch chứng khoán Nasdaq đã bật tăng mạnh mẽ từ 2,25 lên 6,42 USD, sau đó đã hạ nhiệt và đóng cửa ở mức giá là 4,88 USD/cổ phiếu. Như vậy, giá cổ phiếu VFS đã "bất ngờ" tăng gấp 3 lần chỉ trong một tuần từ mức giá đáy.

Trên truyền thông báo chí ở Việt Nam đã tung hô rầm rộ việc này với sự giải thích cho là do số lượng đơn đặt mua xe VF3 khủng với con số 27,649 xe từ hơn một nửa là từ online, livestream. Và thông tin nói rằng VinFast ký hợp tác với Bosch để được sạc điện tại các trạm của Bosch trên toàn cỏi châu Âu. Nhưng trên thực tế, tin tức về số lượng đơn đặt hàng VF3 lại không mang lại giá trị lớn đến như vậy dưới con mắt của giới đầu tư Mỹ.

Số lượng đơn đặt hàng nói trên với xe VF3, theo công bố nói trên, phải đến năm 2025 mới được bàn giao ra xe cho người mua. Như vậy, về mặt kế toán, phải đến năm 2025, VinFast mới có thể ghi nhận số doanh thu từ con số xe được giao, từ mức 6,500 đến 8,700 tỷ VNĐ (tùy theo số xe đặt mua với pin hay chỉ thuê pin). Nhưng đó là câu chuyện của năm sau.

Năm 2024, số tiền thu được từ đơn đặt hàng nói trên là khoảng 415 tỷ VNĐ (mỗi đơn đặt mua xe phải đóng trước 15 triệu VNĐ) lại không được ghi vào doanh thu của VinFast, do vậy sẽ không có ảnh hưởng gì đến kết quả kinh doanh trong năm nay của công ty.

415 tỷ VNĐ nói trên chỉ đơn giản là số tiền mà VinFast nhận về, đồng thời công ty phải ghi phải trả cho khách hàng một khoản tương ứng như cách mà công ty bất động sản vẫn bán các căn hộ khi chưa hoàn thành.

Dù là 8,700 tỷ VNĐ doanh thu vào năm 2025, hay chỉ là số tiền bổ sung 415 tỷ VNĐ vào năm 2024, thì cũng đều là "muối bỏ bể trong tình hình tài chính tệ hại của VinFast".

Giá VFS là do trạng thái low float dễ thao túng giá của Phạm Nhật Vượng.

Công ty tư vấn đầu tư nổi tiếng Motley Fool cũng đã khuyến cáo là nên tránh xa cổ phiếu VFS khi đưa ra phân tích về tình hình tài chính của VinFast khá tệ trên bài "Why VinFast Auto Stock Collapsed This Week" được đăng ở trang Barchart.

"Trong quý 1 năm 2024, VinFast đã giao khoảng 9,700 xe điện cho khách hàng, giảm so với mức 13,500 trong quý 4 năm 2023. Ở quy mô nhỏ như vậy trong khi các đối thủ như Tesla đã bán ra hơn 1 triệu chiếc mỗi năm, báo cáo về mức thu nhập của VinFast trông thật tệ hại. Trong quý 1, VinFast đã tạo ra doanh thu 300 triệu USD. Trong lần bán hàng này, công ty bị lỗ gộp (có nghĩa là bán hàng dưới giá vốn) là 150 triệu USD. Cộng thêm chi phí hoạt động, công ty đã lỗ về các hoạt động 422 triệu USD trên mức doanh thu chỉ có 300 triệu USD. VinFast cần nhanh chóng mở rộng quy mô kế hoạch bán ra xe điện nếu muốn đạt được lợi nhuận và dòng tiền dương (+)."

Tệ hơn nữa, VinFast còn phải chịu các chi phí về tài chính lớn, ở mức 173 triệu USD trong quý trước. Cộng tất cả lại với nhau và công ty đang bị thua lỗ với tốc độ nhanh chóng.

"Vào cuối quý 1, VinFast Auto chỉ có 123 triệu USD tiền mặt trên bảng cân đối kế toán. Điều này khiến cho vốn của công ty chỉ còn chưa đầy một phần tư trước khi cần huy động thêm tiền. Không có gì ngạc nhiên khi thấy công ty giảm bớt tham vọng đối với nhà máy dự định xây dựng ở North Carolina. Và cổ phiếu này vẫn không hề rẻ, giao dịch ở mức vốn hóa thị trường là 6 tỷ USD trong khi chỉ đạt mức doanh thu có 1,4 tỷ USD và không tạo ra lợi nhuận nào cả".

Motley Fool cũng đã cho đánh giá về số lượng đơn đặt hàng khủng của VF3 như là "muối bỏ biển" và "nên cảnh giác với cổ phiếu VinFast" trong một bài báo có tên "Why VinFast Auto Stock Jumped Today" ngày 16/5 được đăng trên Fool.com. Điều này cho thấy rằng, giới đầu tư Mỹ hoàn toàn không đánh giá số lượng đơn hàng VF 3 của VinFast do giới truyền thông báo chí ở Việt Nam loan tin.

"Đừng nên nhầm lẫn hành động hôm nay với hành động hồi đầu tuần này. Giao dịch thị trường tuần này chứng kiến ​​sự hồi sinh của cơn cuồng cổ phiếu meme". Theo MarketWatch, khoảng 15% cổ phiếu lưu hành tự do của công ty VF tính cho đến cuối tháng Tư đang nằm trong tay của phe "bán khống". VFS đã tăng giá theo làn sóng tăng giá của các cổ phiếu meme có tỷ lệ bán khống cao.

Hôm nay, mặc dù giới đầu tư đang vui mừng trước số lượng lớn dành cho mẫu SUV giá rẻ của VinFast. Nhưng ngay cả điều đó cũng nên được coi là muối bỏ biển.

VF3 được chào bán với giá khởi điểm khoảng 10,000 USD/xe, và nhiều người đang đổ xô hưởng ứng sự ưu đãi này. Mức giá đặc biệt đó là dành cho mẫu xe bao gồm gói thuê bao pin, nhưng ngay cả khi tính luôn chi phí pin thì giá xe cũng chỉ tăng lên khoảng 12,000 USD.

VinFast có khả năng tìm cách tung ra chương trình khuyến mãi này như một chiêu "bù lỗ để thu hút khách hàng", mà không kỳ vọng về lợi nhuận dù nhỏ lớn. Sau khi sự ưu đãi này kết thúc, VF3 sẽ có giá bán ra khoảng 20,000 USD tại thị trường VN.

Công ty dự kiến có kế hoạch sản xuất ra 100,000 xe điện vào năm 2024, vì vậy mức độ quan tâm đến VF3 là rất đáng chú ý. Nhưng công ty đã cho xuất xưởng ít hơn 10,000 chiếc xe điện trong quý đầu tiên. Với việc cổ phiếu tăng vọt trong tuần này mà không có lý do căn cơ quan trọng nào, giới đầu tư vẫn nên cảnh giác với cổ phiếu của VinFast.

Giá cổ phiếu cũng biến động theo quy luật cung cầu nên khi nguồn cung ít thì một số lượng nhỏ lệnh giao dịch cổ phiếu cũng có thể làm cho giá cả bị biến động mạnh. Theo Yahoo Finance, tỷ lệ cổ phiếu của VFS do tỷ lệ nắm giữ từ người trong công ty, chủ yếu là ông Phạm Nhật Vượng và Vingroup là 97,90% trên tổng số lượng cổ phiếu đang lưu hành. Như vậy, số lượng cổ phiếu được giao dịch tự do ở sàn giao dịch, hay còn gọi là float của VFS hiện tại là 49,24 triệu cổ phiếu, chỉ chiếm khoảng 2.1% trên tổng số lượng cổ phiếu đang lưu hành.

Cho nên thực tế nguồn cung giao dịch trên thị trường của VFS là rất thấp và tính biến động giá cá cao. Người ta gọi đây là "tình trạng low float", có nghĩa là lượng cổ phiếu giao dịch tự do thấp.

Một ví dụ đơn giản sau để hiểu lý do tại sao mà số lượng cổ phiếu giao dịch tự do thấp lại làm cho giá cổ phiếu bị biến động mạnh. Giả sử công ty A phát hành 1 tỷ cổ phiếu, trong đó 800 triệu cổ phiếu được giao dịch tự do, tỷ lệ float là 80%. Nếu bên đầu tư A mua 20 triệu cổ phiếu, vẫn còn 780 triệu cổ phiếu để giới đầu tư khác giao dịch, do đó lượng cung dồi dào sẽ không gây ảnh hưởng gì nhiều đến giá cổ phiếu.

Nhưng nếu số lượng cổ phiếu được giao dịch tự do chỉ là 40 triệu cổ phiếu, khi bên đầu tư A mua 20 triệu cổ phiếu, số lượng cổ phiếu còn lại để giao dịch là rất ít, dẫn đến cung ít, cầu nhiều, làm cho giá cổ phiếu tăng cao hơn nhiều. Đây là trường hợp của VFS, nơi ma giao dịch float chỉ chiếm 2,1% tổng số cổ phiếu.

Chúng ta hãy so sánh thực tế giữa cổ phiếu VFS và cổ phiếu hãng xe điện TQ Nio (NYSE: NIO) vào hai ngày tăng mạnh nhất của VFS gần đây là 13 và 20/5/2024 để thấy sự biến động khác biệt ra như thế nào.

Cổ phiếu NIO có số lượng cổ phiếu phát hành là 2,21 tỷ, gần tương đương với VFS là 2,57 tỷ cổ phiếu. Nhưng tỷ lệ cổ phiếu giao dịch tự do, tức là float của NIO lên đến 59,73% và ở trạng thái high float, ngược lại với low float của VFS.

Vào ngày 13/5, giá cổ phiếu VFS đã tăng từ 3,08 lên 4,64 USD, tăng 1,56 USD chỉ với khối lượng giao dịch 15,4 triệu cổ phiếu. Trong khi đó, giá cổ phiếu NIO chỉ dao động từ 5,66 đến 5,16 USD, tức là chỉ thay đổi 0,4 USD dù khối lượng giao dịch lên đến 76,6 triệu cổ phiếu.

Tương tự, vào ngày 20/5, giá cổ phiếu VFS tăng từ 4,76 lên 6,44 USD nhưng khối lượng giao dịch chỉ hơn 10 triệu cổ phiếu. Còn giá cổ phiếu NIO cũng chỉ dao động từ 5,1 5,32 USD với khối lượng giao dịch lên đến hơn 47,7 triệu cổ phiếu.

Như vậy, cùng với số lượng cổ phiếu phát hành và giá cổ phiếu gần bằng nhau, nhưng do float của Nio cao hơn, dù khối lượng giao dịch gấp gần 5 lần VFS, giá cổ phiếu của Nio chỉ xê dịch tối đa 0,4 USD. Điều này cho thấy sự biến động giá của cổ phiếu có float thấp như VFS là lớn hơn nhiều so với cổ phiếu có float cao như Nio.

Đó cũng là lý đ tại sao mà khi mới lên sàn cổ phiếu VFS đã tăng phi mã lên hơn 90 USD/cổ phiếu vì lúc này tỷ lệ float của VFS ban đầu chưa đến 0,1%.

(Xem tiếp bài 2)

Nguồn: SGN