Quan chức ngoại giao cấp cao của Nga tuyên bố để khởi động các cuộc đàm phán, cần phải giải quyết các khía cạnh pháp lư về tính hợp pháp của Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky.
Bộ Ngoại giao Nga cho biết nước này sẵn sàng đàm phán sâu rộng về việc giải quyết xung đột Ukraine dựa trên các điều khoản thỏa thuận Istanbul năm 2022.
"Phía Nga cởi mở với các đề xuất thực tế và sẵn sàng đàm phán sâu rộng", ông Alexey Polishchuk, Vụ trưởng Vụ 2 - cơ quan phụ trách Cộng đồng các quốc gia độc lập của Bộ Ngoại giao Nga, nói trong cuộc phỏng vấn với hăng tin Tass hôm 3/2.
Ông Polishchuk lưu ư rằng để nối lại các cuộc đàm phán ḥa b́nh, cần phải giải quyết các khía cạnh pháp lư về tính hợp pháp của Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky và sắc lệnh do ông Zelensky đưa ra về việc cấm Kiev đàm phán với Moscow.
"Moscow đă nhiều lần nhấn mạnh rằng có thể đạt được giải pháp ḥa b́nh dựa trên thỏa thuận Istanbul năm 2022, trong đó đề cập đến t́nh trạng trung lập không liên kết, không sở hữu vũ khí hạt nhân của Ukraine, phi quân sự hóa và phi phát xít hóa, không triển khai quân đội và căn cứ nước ngoài trên lănh thổ của ḿnh, xem xét t́nh h́nh thực tế về lănh thổ và xóa bỏ mọi nguyên nhân gốc rễ dẫn đến cuộc khủng hoảng Ukraine" - nhà ngoại giao Nga giải thích thêm.
"Hơn nữa, tất cả những khía cạnh pháp lư liên quan đến việc ông Zelensky không c̣n là tổng thống hợp pháp và sắc lệnh cấm đàm phán song phương do ông đưa ra phải được giải quyết trước khi các cuộc đàm phán có thể được khởi động" - ông Polishchuk nhấn mạnh.
Theo nhà ngoại giao Nga, nhiều quốc gia tuyên bố sẵn sàng làm trung gian cho các cuộc đàm phán tiềm năng trong tương lai để giải quyết cuộc khủng hoảng Ukraine.
Tuy nhiên, ông Polishchuk lưu ư thêm rằng “câu hỏi quan trọng nhất hiện nay không phải là các cuộc đàm phán sẽ được tổ chức ở đâu, mà là chúng tôi sẽ đàm phán và kư kết các thỏa thuận với ai và về vấn đề ǵ".
Moscow phản hồi đề xuất của Kiev về đàm phán ḥa b́nh 4 bên
Điện Kremlin cho rằng c̣n quá sớm để thảo luận về thể thức đàm phán ḥa b́nh 4 bên tiềm năng do Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky đề xuất, đồng thời nhắc lại những lo ngại về tính hợp pháp trong nhiệm kỳ của ông Zelensky.
"Hiện tại, chưa có ai thảo luận một cách nghiêm túc về những bên tham gia đàm phán ḥa b́nh tiềm năng giữa Nga và Ukraine. Chúng tôi tái khẳng định quan điểm rằng Tổng thống Ukraine không có quyền tổ chức các cuộc đàm phán như vậy" - người phát ngôn Điện Kremlin Dmitry Peskov tuyên bố hôm 3/2.
Ông Peskov nhấn mạnh thêm: "Việc thảo luận về thành phần có thể tham gia các cuộc đàm phán ḥa b́nh trong khi sắc lệnh cấm đàm phán của Ukraine vẫn c̣n hiệu lực có lẽ là điều vượt quá khả năng của chúng tôi".
Trước đó, trong bài trả lời phỏng vấn hăng tin AP cuối tuần trước, Tổng thống Ukraine Zelensky bày tỏ mong muốn tổ chức các cuộc đàm phán bốn bên giữa Mỹ, Ukraine, Nga và Liên minh châu Âu. Ông nhấn mạnh rằng việc Moscow và Washington đàm phán về việc chấm dứt chiến tranh ở Ukraine mà không có sự tham gia của Kiev sẽ là "rất nguy hiểm".
Phía Nga nhiều lần tuyên bố ông Volodymyr Zelensky không c̣n là "tổng thống hợp pháp" của Ukraine v́ nhiệm kỳ của ông đă kết thúc từ tháng 5/2024. Moscow cũng cho rằng triển vọng đàm phán là bất khả thi khi Kiev vẫn giữ sắc lệnh cấm đàm phán với Nga.
Các cuộc đàm phán đầu tiên giữa Nga và Ukraine sau khi xung đột nổ ra đă được tổ chức vào đầu tháng 3/2022 tại Belarus, nhưng không mang lại kết quả nào.
Một ṿng đàm phán khác đă được tổ chức tại Istanbul (Thổ Nhĩ Kỳ) vào cuối tháng 3/2022 khi Moscow nhận được một tài liệu từ Kiev về các điều kiện cho một thỏa thuận tiềm năng.
Tài liệu này nêu rơ các nghĩa vụ của Ukraine là phải tuân thủ t́nh trạng trung lập, không gia nhập Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO) và không triển khai vũ khí nước ngoài, bao gồm vũ khí hạt nhân, trên lănh thổ của ḿnh.
Sau đó, Nga đă rút quân khỏi các khu vực Kiev và Chernigov. Tuy nhiên, theo Tổng thống Nga Vladimir Putin, Ukraine đă rút khỏi các thỏa thuận và quá tŕnh đàm phán ḥa b́nh đă bị đóng băng.
Nhà đàm phán chính của Ukraine David Arakhamia sau đó tiết lộ, cựu Thủ tướng Anh Boris Johnson đă ngăn Kiev kư các thỏa thuận ḥa b́nh với Moscow và yêu cầu Ukraine tiếp tục các hoạt động quân sự chống lại Nga.
Trong khi đó, Tổng thống Ukraine Zelensky hồi tháng 10/2022 cũng kư sắc lệnh cấm đàm phán với Tổng thống Nga Putin. Phía Mosocw cho rằng Kiev phải dỡ bỏ sắc lệnh này nếu muốn nối lại đàm phán.
|