Năm 2012, tạp chí khoa học Frontiers của Mỹ đă phát động một cuộc khảo sát về "những lư thuyết khoa học đẹp nhất", họ đă mời các nhà nghiên cứu khoa học và học giả nhân văn đề cử những lư thuyết mà họ yêu thích. Khoảng vài trăm người đă tham gia cuộc khảo sát, trong đó "thuyết tiến hóa" và "thuyết tương đối" nhận được sự ủng hộ đáng kể.
Dawkins, giáo sư danh dự tại Đại học Oxford, tin rằng thuyết tiến hóa do Darwin đề xuất là một trong những lư thuyết hay nhất. Ông tin rằng: "Trong lịch sử nhân loại, không lư thuyết nào có thể giải thích được nhiều sự thật với những giả định đơn giản như vậy". Trên thực tế, thuyết tiến hóa đă được ca ngợi ngay từ khi ra đời nhưng nó cũng gặp phải những nghi ngờ kể từ đó cho đến tận thời điểm hiện tại.
Năm 1859, Darwin xuất bản cuốn “Nguồn gốc các loài”, gây ra nhiều tranh căi và nghi ngờ trên diện rộng. Trong một trăm năm tiếp theo, những nghi ngờ về thuyết tiến hóa vẫn tiếp tục. Đặc biệt trong những thập kỷ gần đây, câu nói “Thuyết tiến hóa của Darwin đă bị lật đổ” thỉnh thoảng xuất hiện trên báo, sách. Năm 2006, một tuyên bố được hơn 500 nhà khoa học cùng kư tên lại gây náo động và nhanh chóng lan truyền khắp thế giới, có thông tin cho rằng "500 nhà khoa học đă đặt câu hỏi về thuyết tiến hóa của Darwin". Điều này khiến nhiều người hoang mang: “Thuyết tiến hóa có thực sự sai lầm không?”
Chúng ta hăy xem lại sự xuất hiện của thuyết tiến hóa và những vấn đề mà nó đă giải quyết. Từ xưa đến nay, con người luôn có tính ṭ ṃ và khám phá thế giới tự nhiên. Mọi người muốn biết những câu hỏi như "có ǵ trên thế giới", "nó đến từ đâu" và "tại sao nó lại xảy ra".
Đầu thế kỷ 18, với sự phát triển của khám phá địa lư và phân loại sinh học, đặc biệt là việc Linnaeus sáng tạo ra “phương pháp nhị phân” để đặt tên cho sinh vật, câu hỏi đầu tiên đă được giải đáp tương đối rơ ràng. Tuy nhiên, đối với câu hỏi thứ hai, quan điểm phổ biến lúc bấy giờ cho rằng Chúa tạo ra vạn vật, tuy nhiên quan điểm này thiếu cơ sở khoa học và không thể giải thích được sự giống và khác nhau giữa các sinh vật.
Sau nhiều thập kỷ quan sát và nghiên cứu, Darwin đề xuất giả thuyết cho rằng các loài có nguồn gốc từ một tổ tiên chung và dần dần tiến hóa thông qua chọn lọc tự nhiên. Lư thuyết của ông chắc chắn đă thách thức lư thuyết về sự sáng tạo ra thế giới của Chúa, nó gây ra những cuộc tranh luận gay gắt về tôn giáo và triết học vào thời điểm đó, đồng thời truyền cảm hứng cho các nhà khoa học khám phá cơ chế tiến hóa sinh học.
Về câu hỏi thứ ba, Darwin đề xuất thuyết chọn lọc tự nhiên, tức là động lực tiến hóa của loài xuất phát từ quan niệm sinh tồn của kẻ mạnh nhất thông qua chọn lọc tự nhiên. Tuy nhiên, vào thời điểm đó, do có tương đối ít bằng chứng về hóa thạch chuyển tiếp và lư thuyết về sinh học phân tử vẫn chưa xuất hiện nên Darwin thiếu bằng chứng đầy đủ để hỗ trợ cho câu trả lời của ông cho câu hỏi này.
Tuy nhiên, với sự phong phú và phát triển của nghiên cứu khoa học tiếp theo, thuyết tiến hóa đă được củng cố hơn nữa. Khi ngày càng có nhiều bằng chứng được phát hiện, các học giả tiếp theo đă kết hợp tầm quan trọng của đột biến vào lư thuyết tiến hóa và đưa ra các cơ chế di truyền Mendel để giải thích sự di truyền và biến thể.
Điều này cho phép phát triển thuyết tiến hóa trên cơ sở Darwin và h́nh thành một hệ thống lư thuyết về tiến hóa toàn diện. Những phát triển này làm cho thuyết tiến hóa trở nên phức tạp hơn và ngày càng có nhiều người bắt đầu tin vào nó. Quá tŕnh làm phong phú và phát triển thuyết tiến hóa phù hợp với quy luật hiểu biết của chúng ta về sự vật, đồng thời c̣n cho thấy khoa học là một hệ thống mở và không ngừng phát triển.
Nghiên cứu về tiến hóa sinh học có ư nghĩa quan trọng đối với thế giới quan của chúng ta. Sự hiểu biết của con người về nguồn gốc các loài sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến sự hiểu biết và cách nh́n của chúng ta về thế giới.
Thuyết tiến hóa đă gây tranh căi kể từ khi nó xuất hiện và cuộc tranh luận chưa bao giờ dừng lại. Trên thực tế, xét về mặt cơ bản, thuyết tiến hóa cũng dựa trên rất nhiều cơ sở khoa học và có thể chịu đựng được sự nghiên cứu kỹ lưỡng trong thời gian dài hàng triệu năm. Xét cho cùng, đây chỉ là một giả thuyết và lư thuyết này sẽ tiếp tục được cải thiện và sửa đổi trong những năm tới.
|