Tại quốc gia thân cận nhất với Bắc Kinh trong khối ASEAN, từng sẵn sàng bênh vực lập trường Biển Đông của Trung Quốc bất chấp tổn hại cho toàn khối Đông Nam Á, sau khi Cam Bốt làm chủ tịch luân phiên khối ASEAN khiến Trung Quốc có “hy vọng” đúc kết được đàm phán với ASEAN về bộ Quy Tắc Ứng Xử trên Biển Đông vào năm tới, 2022.
Ngoại trưởng Trung Quốc Vương Nghị (T) nói chuyện với thủ tướng Cam Bốt Hun Sen (P) tại buổi lễ kư kết hiệp định thương mại tự do song pương, Cung điện Ḥa b́nh, Phnom Penh, 12/10/2020. AP - Heng Sinith
Theo ghi nhận của nhật báo Hồng Kông South China Morning Post, ngoại trưởng Trung Quốc đă cho biết hy vọng kể trên của Bắc Kinh trong cuộc hội đàm với thủ tướng Cam Bốt Hun Sen vào hôm qua, 12/09 tại Phnom Penh.
Sau một thời gian dài bị đ́nh hoăn v́ Covid-19, đàm phán ASEAN-Trung Quốc về bộ Quy Tắc Ứng Xử trên Biển Đông (COC) đă được khởi động trở lại, với việc Bắc Kinh đă nhiều lần cho thấy ư muốn đẩy nhanh tốc độ thương thuyết.
Theo SCMP, cựu ngoại trưởng Philippines Albert del Rosario vào tháng 8 vừa qua đă cho rằng sở dĩ Bắc Kinh muốn gấp rút đúc kết COC, đó là v́ họ xem bộ quy tắc này là “một cách để phá hoại phán quyết năm 2016” của Ṭa Trọng Tài Thường Trực La Haye, vốn đă bác bỏ các tuyên bố chủ quyền của Bắc Kinh đối với vùng biển này.
Theo giới phân tích, trong số các trở ngại làm tŕ hoăn cuộc đàm phán, có những đ̣i hỏi của Trung Quốc muốn đưa vào COC những quy định cấm các nước ngoài khu vực can dự vào Biển Đông, điều không được các nước bị Bắc Kinh chèn ép trên Biển Đông như Việt Nam hay Philippines đồng ư.
Với Cam Bốt lên làm chủ tịch luân phiên ASEAN, Bắc Kinh được cho là sẽ có thể thông qua Phnom Penh tác động lên vấn đề Biển Đông, như đă từng thành công trước đây. Mọi người vẫn nhớ là vào năm 2012, khi Cam Bốt "lănh đạo" khối Đông Nam Á, lần đầu tiên trong lịch sử, Hội Nghị Ngoại Trưởng ASEAN đă không ra được Thông Cáo Chung chỉ v́ Cam Bốt kiên quyết không chấp nhận đưa vào văn kiện những lời lẽ quá cứng rắn đối với Trung Quốc trên vấn đề Biển Đông.
Báo Hồng Kông SCMP c̣n nhắc lại rằng sau đó, chính Cam Bốt là nước đă ngăn cản không cho ASEAN đưa ra một tuyên bố chung phản bác Trung Quốc về phán quyết La Haye năm 2016.
Theo bộ Ngoại Giao Trung Quốc, phát biểu hôm qua trong cuộc họp với ông Vương Nghị, thủ tướng Hun Sen đă cam kết là Phnom Penh sẽ cùng với Bắc Kinh “ngăn chặn, không cho các thế lực bên ngoài làm gián đoạn công việc nội bộ của khu vực”, và Cam Bốt sẽ tiếp tục “kiên định ủng hộ lập trường chính đáng của Trung Quốc” trên những vấn đề liên quan đến lợi ích cốt lơi của Trung Quốc.
Nhân chuyến công du Cam Bốt, dĩ nhiên là ngoại trưởng Trung Quốc đă loan báo những khoản viện trợ cho Phnom Penh, từ cam kết viện trợ 270 triệu đô la và thêm ba triệu liều vắc xin Covid-19, cho đến việc bàn giao cho đồng minh thân cận một sân vận động quốc gia mới, được xây dựng ở vùng ngoại ô Phnom Penh bằng tiền của Trung Quốc, mà theo bộ trưởng Du Lịch Cam Bốt lên đến 160 triệu đô la.