Ông Trump công khai tuyên bố muốn xóa bỏ "đảng Cộng ḥa kiểu cũ", cho thấy cải cách đảng sẽ là ưu tiên trong chiến dịch tranh cử.
"Đảng Cộng ḥa kiểu cũ đă biến mất và sẽ không bao giờ trở lại", cựu tổng thống Mỹ Donald Trump cuối tuần trước phát biểu tại hội nghị các nhà tài trợ do Ủy ban Quốc gia đảng Cộng ḥa (RNC) tổ chức tại Nashville, bang Tennessee.
Ông kêu gọi các nhà tài trợ của đảng Cộng ḥa tiếp tục đặt niềm tin vào ḿnh trong cuộc đua đến Nhà Trắng, cũng như tiếp tục rót tiền cho quỹ tranh cử để hoàn thiện tầm nh́n cải cách mà ông khởi xướng khi đắc cử 8 năm trước.
Trump cho rằng đă đến lúc phe Cộng ḥa thoát khỏi h́nh ảnh truyền thống "là đảng châm ng̣i cho các cuộc chiến ở nước ngoài, cắt giảm an sinh xă hội và phúc lợi y tế trong nước, hay ân xá hàng loạt cho người nhập cư bất hợp pháp".
Đây là lần hiếm hoi ông Trump chọn nói nhiều hơn về tầm nh́n tương lai của đảng Cộng ḥa, thay v́ lặp lại thông điệp quen thuộc về "gian lận bầu cử" năm 2020. Cựu tổng thống hứa hẹn giúp đảng Cộng ḥa trở thành "cỗ xe không thể ngăn cản, độc chiếm chính trường Mỹ trong nhiều thế hệ tới", không quên nhắc lại rằng ông đă "một ḿnh giải cứu" đảng trong cuộc bầu cử năm 2016.
Thông điệp Trump chọn cho sự kiện tại Nashville trái ngược với h́nh ảnh mà các đối thủ trong đảng Cộng ḥa đang cố áp đặt lên ông. Kể từ khi Trump tuyên bố tái tranh cử vào cuối năm ngoái, những ứng viên Cộng ḥa khác thường xoáy vào các b́nh luận của cựu tổng thống Mỹ về cuộc bầu cử năm 2020, cho rằng ông quá tập trung vào quá khứ mà không nêu ra được định hướng tương lai cho đảng và nước Mỹ.
Cựu tổng thống Mỹ Donald Trump phát biểu ở Mar-a-Lago, Palm Beach, Florida, hôm 4/4. Ảnh: AFP
Brian Kemp, thống đốc bang Georgia và là một trong những quan chức Cộng ḥa chỉ trích Trump gay gắt nhất, cũng được mời dự sự kiện ở Nashville. Khi phát biểu trước cựu tổng thống Mỹ, ông Kemp tiếp tục ám chỉ Trump không phù hợp với vị trí ứng viên đại diện đảng chạy đua vào Nhà Trắng năm sau.
"Cử tri muốn biết đảng Cộng ḥa đang làm ǵ để giúp đất nước vượt qua mức lạm phát cao nhất trong 4 thập kỷ, chứ không phải những cuộc tranh luận không hồi kết về cáo buộc gian lận bầu cử năm 2020", Kemp nói. Ông cảnh báo ứng viên nào lặp lại cáo buộc này sẽ mất phiếu ở các bang chiến trường, trong đó có Georgia, đồng thời nói rằng kết quả bầu cử năm 2020 đă trở thành "câu chuyện thời tiền sử".
Ông Trump sau đó đă gây bất ngờ khi không c̣n đề cập đến cáo buộc máy kiểm phiếu lỗi hay quan chức bầu cử thiếu trung thực khiến ḿnh thất cử năm 2020, như những ǵ ông từng đề cập trong nhiều bài phát biểu hai năm qua. Thay vào đó, cựu tổng thống Mỹ tập trung nhiều hơn vào những thành tựu ông đạt được trong 4 năm đương chức và đặt ra hàng loạt cam kết hành động táo bạo nếu ông trở lại Nhà Trắng.
Một trong những lời hứa mà ông đưa ra trước các mạnh thường quân đảng Cộng ḥa là dự định chấm dứt chiến sự Nga - Ukraine ngay sau khi đắc cử. Ông tuyên bố đủ sức làm được điều này trong thời gian ngắn, song không nói cụ thể kế hoạch là ǵ. Cựu tổng thống 76 tuổi c̣n cam kết đặt dấu chấm hết cho các mạng lưới băng đảng tội phạm, "tương tự cách chúng tôi đă hủy diệt tổ chức khủng bố Nhà nước Hồi giáo (IS) tự xưng".
Ông Trump cũng nhắc đến các chủ đề quen thuộc với cử tri bảo thủ và đảng Cộng ḥa, như phản đối yêu cầu mang khẩu trang và tiêm chủng tại trường học, hay công kích hệ thống tư pháp Mỹ đang có nhiều công tố viên "cánh tả".
Cựu tổng thống Mỹ cũng xoáy vào đề tài chuyển giới đang gây tranh căi trong xă hội Mỹ, hứa ban hành đạo luật liên bang cấm can thiệp y khoa thay đổi giới tính ở người vị thành niên.
Ben Jacobs, nhà b́nh luận chính trị của Vox, nhận định cựu tổng thống Trump từ lâu đă thể hiện ḿnh không đi theo khuôn mẫu truyền thống của những người Cộng ḥa, vốn được định h́nh bởi lư tưởng của cố tổng thống Ronald Reagan về can thiệp quốc tế và gắn kết xuyên Đại Tây Dương.
"Trước khi tuyên bố tranh cử tổng thống vào năm 2015, ông Trump đă tuyên bố rất rơ kiểu chính trị của ông thoát ly hoàn toàn khỏi khuôn mẫu đă định h́nh đảng Cộng ḥa suốt nhiều thế hệ", Jacobs nói.
Cựu tổng thống Mỹ Donald Trump (trái) và ứng viên thống đốc đảng Cộng hoà Doug Mastriano tại cuộc vận động ở thành phố Latrobe, bang Pennsylvania tháng 11/2022. Ảnh: Reuters
Trong những tháng đầu chiến dịch tranh cử lần này, ông Trump ví von những khoản viện trợ nước ngoài, trong đó có hàng chục tỷ USD mà chính quyền Tổng thống Joe Biden hỗ trợ Ukraine, là "đầu tư kinh doanh" cho nước Mỹ. Ông cho rằng nước Mỹ một khi đă đầu tư th́ cần phải thu về được lợi ích rơ rệt.
"Giống như trong kinh doanh, bạn chi tiền, đổ tiền vào nước nào th́ cuối cùng bạn phải kiểm soát được nước đó", ông Trump tuyên bố trong bài phát biểu ở Maryland hồi tháng 3, đồng thời đưa ra ư tưởng viện trợ của Mỹ cần đi kèm với yêu sách được ưu đăi thuế quan.
Giới quan sát cho rằng phong cách chính trị dân túy của ông Trump hướng vào tầng lớp lao động b́nh dân hơn là giới trí thức và cử tri có bằng đại học. Ông không đặt niềm tin vào các trụ cột thiết chế chính trị Mỹ, mà gieo hoài nghi rằng đất nước bị kiểm soát bởi "quyền lực ngầm" với tầng lớp chính trị gia xa rời quần chúng.
"Tôi là chiến binh của các bạn. Tôi là công lư. Và đối với những ai bị hệ thống chính trị ngược đăi hay phản bội, tôi chính là sự báo thù của các bạn", ông tuyên bố vào tháng trước tại Maryland.
Theo Jacobs, chiến thuật của ông Donald Trump xoáy vào nỗi bất b́nh của cử tri Cộng ḥa đối với những chính trị gia có tư tưởng bảo thủ trong đảng, những người được cho là đă khiến phe Cộng ḥa mất rất nhiều thời gian để bầu ra tân Chủ tịch Hạ viện hồi tháng 2.
"Đảng Cộng ḥa đang đứng trước bước ngoặt, khi ngày càng nhiều người hưởng ứng xu hướng thay đổi của ông Trump. Câu hỏi bây giờ là xu hướng ấy sẽ chi phối cuộc bầu cử năm 2024, và cả tương lai nước Mỹ, đến mức nào", Jacobs nói.
VietBF@sưu tập