Phe Dân chủ kêu gọi ông Biden kích hoạt Tu chính án 14 để Mỹ tránh vỡ nợ

[troopy]

Nhóm thượng nghị sĩ Dân chủ kêu gọi ông Biden kích hoạt Tu chính án 14 để tránh Mỹ vỡ nợ, nếu đàm phán với phe Cộng hòa thất bại.

"Chúng tôi đề nghị ngài chuẩn bị thực hiện thẩm quyền theo Tu chính án thứ 14 trong hiến pháp, trong đó nêu rõ 'không được nghi ngờ tính hợp lệ của các khoản nợ công của Mỹ'", nhóm 11 nghị sĩ Dân chủ tại Thượng viện viết trong thư gửi Tổng thống Joe Biden được công bố ngày 18/5.

Nhóm nghị sĩ cho rằng ông Biden sử dụng quyền hạn theo Tu chính án thứ 14 "sẽ cho phép Mỹ tiếp tục thanh toán đúng hạn các khoản nợ, ngăn một thảm họa toàn cầu".

Theo Tu chính án thứ 14, tổng thống Mỹ được phép vượt quyền quốc hội nếu việc Nhà Trắng và quốc hội không thể nâng trần nợ được coi là vi hiến. Khi đó, Bộ Tài chính Mỹ có thể tiếp tục vay tiền vượt trần nợ để duy trì chính phủ hoạt động.

Ngoài ra, phe Dân chủ có thể cân nhắc một số hành động đơn phương khác như phát hành trái phiếu không bao giờ đáo hạn, đồng nghĩa sẽ không tính vào nợ công về mặt kỹ thuật, hoặc in một đồng xu bạch kim mệnh giá 1.000 tỷ USD rồi gửi vào Cục Dự trữ Liên bang (Fed).

Tuy nhiên, các quan chức chính quyền Tổng thống Biden cảnh báo những động thái này có thể phản tác dụng một cách nguy hiểm. Ngoài ra, phe Cộng hòa cũng có thể kiện chính quyền ông Biden vượt thẩm quyền hành pháp, với quá trình kiện tụng khả năng cao lên tới Tòa án Tối cao, ảnh hưởng đến uy tín của Mỹ.

Ông Biden ngày 9/5 nói Nhà Trắng đang cân nhắc ý tưởng kích hoạt Tu chính án thứ 14 nhưng hoài nghi tính khả thi của lựa chọn này. Ông chỉ khẳng định "loại trừ khả năng Mỹ phải vỡ nợ".

Một số chính phủ Mỹ trước đó từng cân nhắc kích hoạt Tu chính án thứ 14 nhưng đều nhận định không hiệu quả. Họ cũng chưa bao giờ theo đuổi phương án này do quốc hội luôn hành động kịp thời.


Tổng thống Mỹ Joe Biden phát biểu tại Nhà Trắng ngày 17/5. Ảnh: AFP

Mỹ hồi tháng 1 chạm trần nợ công 31,4 nghìn tỷ USD do quốc hội thiết lập. Bộ Tài chính phải triển khai các biện pháp đặc biệt để duy trì chính phủ hoạt động và cảnh báo Mỹ có thể vỡ nợ từ ngày 1/6. Tổng thống Biden và các lãnh đạo quốc hội Mỹ đã tổ chức hai vòng đàm phán trực tiếp vào ngày 9 và 16/5 tại Nhà Trắng nhằm đạt thỏa thuận nâng trần nợ công, nhưng không đạt tiến triển nào.

Phe Cộng hòa, đã giành quyền kiểm soát Hạ viện sau cuộc bầu cử giữa kỳ năm 2022, tiếp tục nhắc lại quan điểm rằng chỉ chấp thuận nâng trần nợ nếu đi kèm các điều khoản cắt giảm chi tiêu lớn của chính phủ. Đảng Dân chủ cáo buộc đảng Cộng hòa đang sử dụng những chiến thuật cực đoan để thúc đẩy chương trình nghị sự của mình.

Tổng thống Biden ngày 17/5 khởi hành đến Nhật Bản, bắt đầu chuyến công du châu Á và dự hội nghị thượng đỉnh G7, với lịch trình rút ngắn so với kế hoạch ban đầu để về Mỹ giải quyết vấn đề trần nợ. Ông đã bàn giao cho các trợ lý tiếp tục thương lượng với quốc hội trong thời gian công du.

"Đội ngũ của Tổng thống cho biết hai bên đã có tiến triển nhất định", một quan chức Nhà Trắng nói hôm nay, thêm rằng ông Biden vẫn tự tin quốc hội Mỹ sẽ hành động để ngăn chính phủ vỡ nợ.

VietBF@sưu tập